Qúrmetti qazaq aghayyndar, ghasyrlargha jalghasqan otarlau sayasaty saldarynan jartykesh kýige týsken últtyq tilimizdi qalpyna keltirudi el tәuelsizdigining alghashqy sәtinen bastasaq ta kýni býgin aitarlyqtay nәtiyjege jete almay kelemiz. Ata zanymyzben bekitip, memlekettik til mәrtebesin berdik. Arnayy zang qabyldadyq. Elbasymyz da údayy aityp, naqty tapsyrmalar berip keledi. Basqany qoyghanda Elbasynyn  «qazaq qazaqpen qazaq tilinde sóilessin» degen iydeyasyna da qúlaq asqan joqpyz.

Ananyng aq sýtimen daryghan últtyq tilimizden nege sonshalqty alshaqtap kettik?  Áriyne, kóbimiz búl súraqtyng jauabyn da bilemiz. San jyldar boyy boyymyzgha singen qúldyq sanadan әli de qúlan taza aiygha almay kelemiz. Álemdegi ózge últtarmen salystyrghanda últtyq namysymyz tómen, salghyrtpyz, asa manyzdy isting ózine nemqúrayly qaraymyz, taghysyn taghy...

Tilin joghaltqan halyq – ólgen halyq. Qazaqtyng tilinsiz Qazaq memleketi bolu mýmkin emes. Eger tilimizden aiyrylsaq, últymyz da joq, kórgen kýnimiz kýn emes, qaranghy týnek. Ár últ ózining tilimen maqtanady. Óitkeni últyn últ etetin sol qasiyetti tili.

Kýni býgin óz tilin tastap ózara oryssha sóilesip túrghan eki qytaydy nemese qytaysha sóilesip túrghan eki orysty, tipti әlemdik tilge ainalghan aghylshyn tilinde sóilesip túrghan eki japondy kórdik pe? Joq. Eger olay bolsa múnday qasiret qazaqtyn  ghana basynda  túr. Óz tilimizdi ózimiz mensinbeytindey, jek kóretindey qazaqtyng tili sonshalyqty nashar, oiymyzdy jetkizu mýmkindigi shekteuli til me?  Joq, әste olay emes. Qazaq tili әlemdegi eng bay, eng naqyshty, mәnerli tilderding biri ekenin әlem ghalymdary moyyndaghan.

Sondyqtan osy bir manyzdy mәselege qatysty qadirli halqym, ardaqty qandas aghayyndar, ózderinizge ashyq hat joldap otyrmyz.

Ashyq hat degenning de maghynasy aghayynmen emen-jarqyn ashyq syrlasugha sayady. Juyqta «Tarihy atajúrt» qoghamdyq birlestigi ózining alghashqy qúryltayynan ishimizdegi alauyzdyq, kóralmastyq, baqtalastyqty sanamyzdan alastau maqsatynda Qazaqstan halqyna arnap, «Qazaq elim mәngi jasasyn» atty ýndeu qabyldady. Osy qújatty talqylau barysynda pikir, úsynys bildirushiler ýndeuding mәtinine halyqqa Elbasynyng ózi  aitqan  «qazaq qazaqpen qazaq tilinde sóilessin» degen sóilemdi kirgizeyik dep pikir aitty. Zaldaghy qúryltay ókilderi týgeldey  du qol shapalaqtap, bir auyzdan qoldady.

Búl neni kórsetedi? Jogharyda aitqanday últtyq namysymyz sonshalyqty tómen emes ekendigin kórsetedi. Qazaqtyng bәrining de óz tilinde sóileuin armandaytynynyn, kókseytinining belgisi.

Ana tilimizdi әlemdegi órkeniyetti tilder qataryna jetkizu ýshin ne isteuimiz kerek? Bastysy ne isteuimiz emes, neden bastauymyz kerek? Óitkeni oidaghyday nәtiyje bermey túrghany bolmasa, istelip jatqan sharua az emes. Oilanayyq aghayyn! Mynau jahandanu atty ajdaha zamanda bógde órkeniyetke jútylyp ketpey qazaq qalpymyzda qalu ýshin auaday qajet ana tilimizdi ardaqtaudy qazaq qazaqpen tek qazaqsha sóilesuden bastayyq!

Sol ýshin:

1. «Eki aqqudyng bir basshysy», «qoy bastaytyn serkesi» degendey eki qazaq óz ara qazaqsha sóilesudi biylik basyndaghy lauazym iyelerinen bastayyq.
2. 2018 jyldy eki qazaq ózara ózgening emes, tek óz tilinde sóilesetin jyl etip, qazaqtyng tilining baghyn ashayyq.
3. Últtyq tilin bilmeytin әrbir qazaq azamaty ózine qorytyndy jasay otyryp, qúldyq sanadan shyghatyn uaqyttyng jetkenin týsineyik.
4. Ózara óz tilinde sóilegen eki qazaqqa qúrmet kórseteyik, syilayyq, senim artayyq, ana tilin tez arada jete mengergen qazaq azamattarynyng jolyn ashyp, olardyng ishindegi bilimdi, biliktilerin atqarushy biylikke, parlament deputatyna deyin kótereyik.
5. Qazaqtyng tilin qorlaghan, janashyrlyq tanytpaghan ózge tilde shýldirlegenderge qatang talap qoyayyq. Ondaylargha jol bermeyik. Bir jyldyng ishinde tolyghynan qazaqsha sóiley almaghan qazaq azamattaryna senim jýktep memleket tarapynan júmysqa taghayyndaudyng ózi qiyn bolatynyn týsindireyik.
6. Qazaq tilin qarqyndy damytugha baylanysty qarapayym halyqtyng ózderi tómennen bastama kóterip, Elbasynyng ruhany janghyru iydeyasyn qoldaghan osy bir manyzdy isti ýkimettik úiymdar qoldasa, halyq pen memleketting ara baylanysy arta beretini de sózsiz.

Sóitip býkil qazaq atsalysa otyryp, 2018 jyly  qazaq tilining mәrtebesin kóterip, ruhymyzdy janghyrtayyq!

 «Tarihy Atajúrt» qoghamdyq birlestigi

Abai.kz