Orys tele efiyrining praym-taymynda Qazaqstan jayly sóz boldy.  Soloviev degen sayasy shoumen taghy da qazaqty tildedi.  Kremliding aitaqtaghy alatóbetterin әm sarjaghal sayasatkersymaqtaryn jiyp, orysty qoldamaghan Qazaqstandy  sóz etti.

«Bizding Qazaqstanmen qarym-qatynasymyz qay dengeyde? Bәlkim, kelesi maydan Qazaqstangha baghyttalatyn shyghar?» degen auandaghy aljyma pikirlerin aityp әm aitqyzyp qoyyp, әlgi Kremliding kókbeti kósildi biraz.

Onysymen qoymay, Qazaqstannyng latyn jazuyna kóshuin kelemejdey sóilep, qazaqta ózi jazu bolghan ba degendi aitty. Sasyqauyz, sukóten Solovievting sózderin qazaqshagha qotaryp jatudy ar sanadym. Oibay, kóreyik degender ýshin siltemesi mine, taghy:

Soloviev degen kim?

Soloviev – orys shovinizmning attanshysy, orys sayasatynyng sholaqbelsendisi. Kremliding kóseui, sayasy dezinformator, su júqpas súqity, su tanday sudyraqmeti. Qazaqstanda diny nasihatshy dep tanylghan túlgha. Gәp onyn «Evangelie ot Solovieva» jәne «Apokalipsis ot Vladimira» deytin qos kitabynda.  Dantening «Qúdyretti komediyasy» nemese Getening «Fausty» sekildi Vladimir Soloviev te ózin aqyrzamannan qútqarushy әulie retinde sipattap, songhy Payghambardyng keletinin eskertu ýshin tele shou ashqan qaharman obrazyn somdaydy. Onyng baghdarlamasyna RF preziydenti Vladimir Putinnen bastap, Rim papasyna deyin bolypty. Sóitip adamzat balasyna «aq joldy» núsqaydy-mys. Qysqashasy osy.

Kremliding dәldýrish diplomattarynyng auzynan aitylghan shovinistik әm basqynshylyq pighyldaghy pikirlerdi ashyq nasihattap jýrgen adam.

Ózi evrey bola túra, «My russkiye! S namy Bog!» dep kitap jazyp, ózin Payghambargha tenedi. Sóitken, Soloviev kezekti ret Qazaqstandy tildedi.

Orys kógildir ekranynyn kókbeti óz baghdarlamasynda Qazaqstan turaly nebir súmdyqty aityp әm aitqyzyp qoyghanyna qaramay Qazaqstangha emin-erkin kelip jýr. Sózimiz súiyq shyqpas ýshin birneshe dәlel keltireyik.

1.2016 jyl. 22-mamyr. Jer mәselesi jónindegi jalpyhalyqtyq tolqulardy talqylady. "Rossiya" arnasynda Qazaqstandaghy mitingter turaly sóilesti. Sóitip Kremli sayasatkeri Evgeniy Satanovskiy «eger búlay jalghasatyn bolsa, Qazaqstan Ukrainanyng kebin kiyedi» dedi. (http://abai.kz/post/48175 )

2.Orys tele efiyrining tósektegi teoretiygi Vladimir Soloviev 2017 jyldyng 16 mamyry kýni «Rossiya1» arnasyndaghy ózining «Vecher s Vladimirom Solovievym» deytin baghdarlamasynda Qazaqstannyng Soltýstigine shýilikti. (http://abai.kz/post/53070 ).

3.2017 jyldyng kókeginde Soloviev Qazaqstangha kelip, «sheshen sóileuden» sheberlik synybyn ótkizip, qaltasyn qampaytyp ketti.

Sóilegende sózding týbin týsiremin dep kelgen Solovievti elge kirgizbeudi biz sol kezde-aq aittyq. Bizding bajayymyzgha bas auyrtqan bir ministrlik bolmady. Qazaqstandy ashyqtan-ashyq tildep, territoriyalyq tútastyghyna shýilikken shýregeydi shegendeuge QR SIM qúlyq tanytqan joq. Tipti, «pәlen, týgen» dep jaq ashpady.

Esesine 2017 jyldyng 17-kókeginde Soloviev eline jetip alyp esire sóiledi. Qazaq belsendilerin (Qazaqstan Respublikasynyng tolyqqandy azamattaryn) ashyqtan ashyq tildedi. Deliqúly dedi. Psihologiyalyq dertke shaldyqqandar, Milaryn taraqan tesip ketkender dedi.

4.«informburo.kz» saytyna súhbat bergen Soloviev auzyna kelgenin qústy. Kremli shovinizmining shynjyrdaghy «sayasy  star-y» (sayasy júldyzy) últymyzdy tildegeni azday, azamattarymyzdy aljyghan, aqylynan auysqan jyndygha tenedi. Qazaqstannyng qúzyrly organdary múny bey-jay qaldyrmauy tiyis edi. Sebebi, Soloviev Mәskeuge baryp: «Mening ashyqtan-ashyq neoimperiyalyq pozisiyamdy bile otyryp, ózin tәuelsizbin dep jýrgen búl el maghan eshnәrse istey almady! Aytarymdy aittym, aqshamdy da qapshyqtap taptym!», – dep kólgirsidi.

Mine, taghy da Solovievting sózi eldi dýrliktirdi. Búl joly BÚÚ-da Reseyding pozisiyasyn qoldamaghany ýshin Qazaqstangha qabaq shyta sóilegen Soloviev pen onyng sayasatkersymaqtaryna Qazaqstannyng Syrtqy ister ministrligi jauap beripti.

«Múnday janalyq týsti. Ókinishke qaray, bizding kórshiles, bauyrlas elde oqtyn-oqtyn osynday sipattaghy pikirler aitylyp qalady. Eng әueli, biz RF memlekettik organdarynyng resmy pikirlerine qúlaq asamyz. Memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaevtyng Resey preziydenti Putinmen jýrgizgen kelissózderining qorytyndysy barlyghyna belgili. Bizde ýkimet, memlekettik organdar dengeyinde senimge qúrylghan syndarly dialog jolgha qoyylghan, syrtqy ister ministrlikteri arasynda túraqty týrde konsulitasiyalar jýrgiziledi, sondyqtan biz resmy pozisiyany basshylyqa alamyz. Belgili bir sarapshylardyn, qogham qayratkerlerining pikiri eki elding strategiyalyq odaqtastyghyna, dostyq qarym-qatynasyna syzat týsirmes ýshin biz tiyisti sharalar qabyldaymyz», — dedi Syrtqy ister ministrining orynbasary Erjan Ashyqbaev.

Ayta keteyik, AQSh, Fransiya jәne Úlybritaniya ýshtigi Siriyagha soqqy jasaghan. Resey BÚÚ Qauipsizdik kenesin shúghyl shaqyryp, AQSh pen onyng odaqtastaryn aiyptaghan qarardy úsynghan. Resey, Qytay jәne Boliviya qoldap dauys berdi. AQSh, Fransiya jәne Úlybritaniya bastaghan 8 el  qarsy dauys berdi. Qazaqstan qalys qalghan bolatyn. Sóitip, Reseyding qarary qabyldanghan joq.

«Qazaqstan bizdi qolday qoyghan joq» dep shala býlingen Soloviev solaysha kezekti ret Memleketimizding territoriyalyq tútastyghyna shýilikti. Tilimizdi kelemejdedi. Syrtqy ister ministri Vladimir Soloviev degen shovinist shýregeyge shara qoldanatynyn aitty. Bizding talap – V.R.Soloviev «non grata» adam retinde jariyalanuy tiyis! Qazaqstangha keluine tyiym salynsyn!

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz