Redaksiyamyzgha maqala joldap otyrghan avtor  «býgingi «hidjap» atap jýrgenimizding tól atauy - kiymeshek» dep jazady. «Qazaq dәstýrinen basqa eshnәrseni qabyldamaytyn qazaqqa aitarym... Hidjap kiymesen, kiymeshek ki! Dәstýrden attama» deydi avtor týiin sózinde.

«Abay.kz» aqparattyq portalynyng «hidjap» nemese «nihap» taqyrybyna baylanyp qalghan eshtenesi joq. Biraq, jastardyn, әsirese, din jolyna týsken jastardyng erekshe nazar audaryp otyrghany osy kiyim mәselesi bolyp túr. Al biz qazaq jastarynyng bir buyny týp tamyrynan ajyrap bara jatqanyn anghartu ýshin atalghan taqyrypqa taghy bir ainalyp soghudy jón kórdik.

«Abay-aqparat»

Qazaqtyng arasynda keybireuler bar, «hidjap» degen sózge ólerdey ósh. «Pәlenshe hidjap kiyip alypty» dese, «bet-auzyn túmshalap alyp ne kórindi sonsha?» dep   jaqtyrmay, tipti jiyirkenishpen qaraydy. Ózderinshe boylaryna sinirip alghan «әdeti». Sol «әdeti» qanshalyqty jón, adamshylyqqa jata ma, arty opyq jegizip, kýnә arqalatpay ma? Onda olardyng sharuasy joq. Kópting pikirine kórsoqyrlyqpen sýngip ketedi de, soghan ilesip jýre beredi.

Redaksiyamyzgha maqala joldap otyrghan avtor  «býgingi «hidjap» atap jýrgenimizding tól atauy - kiymeshek» dep jazady. «Qazaq dәstýrinen basqa eshnәrseni qabyldamaytyn qazaqqa aitarym... Hidjap kiymesen, kiymeshek ki! Dәstýrden attama» deydi avtor týiin sózinde.

«Abay.kz» aqparattyq portalynyng «hidjap» nemese «nihap» taqyrybyna baylanyp qalghan eshtenesi joq. Biraq, jastardyn, әsirese, din jolyna týsken jastardyng erekshe nazar audaryp otyrghany osy kiyim mәselesi bolyp túr. Al biz qazaq jastarynyng bir buyny týp tamyrynan ajyrap bara jatqanyn anghartu ýshin atalghan taqyrypqa taghy bir ainalyp soghudy jón kórdik.

«Abay-aqparat»

Qazaqtyng arasynda keybireuler bar, «hidjap» degen sózge ólerdey ósh. «Pәlenshe hidjap kiyip alypty» dese, «bet-auzyn túmshalap alyp ne kórindi sonsha?» dep   jaqtyrmay, tipti jiyirkenishpen qaraydy. Ózderinshe boylaryna sinirip alghan «әdeti». Sol «әdeti» qanshalyqty jón, adamshylyqqa jata ma, arty opyq jegizip, kýnә arqalatpay ma? Onda olardyng sharuasy joq. Kópting pikirine kórsoqyrlyqpen sýngip ketedi de, soghan ilesip jýre beredi.

Quys keudelikpen, «arab emes, qazaqpyz» dep kókirek keudesin soghatyndargha ne aitasyn? Ol ol ma, oghan taghy «ol - «arabizmnin» nyshany, arabtardyng qazaqtyng ishin irituge әkelgen ekspansiyalyq sayasaty» dep eseley qosady ghoy. Negizsiz bósedi. Ol rasymen arabizm ba, joq pa, onyng týbinde qanshalyqty sayasat jatyr, onday qysyr әngimege biz uaqyt pen siyany ysyrap qylmaymyz. Ysyrap qylghymyz da kelmeydi. Onymen sharuamyz da joq. Biz tek óz bilgenimizdi aitayyq. Óz týigenimizdi oqyrmanmen bóliseyik. Óz payymymyzdy qalyng qazaqqa úsynayyq... Kim qalay qabyldaydy, óz erki.

«Hidjap» arabtyng sózi eken. Ras, biz nege bóten sózben el arasyn bylghauymyz kerek? Nege qazaqtyng tól sózi túrghanda, «hidjap» sózimen tilimizdi kýrmeleuimiz kerek? Qazaq arasynda osy sózding atyna qarsy adamdargha men de qosylam. Biraq zatyna qarsylargha men qarsymyn. Zatyna qarsy shyghu degenimiz, qazaqtyng zatyn da ózekke tepkenmen birdey. Qazaqta әlgi «hidjap» dep atap jýrgenimizding tól atauy - kiymeshek. Qazaqta «kiymeshek kiygizu» degen salt bar. Qajet desenizder «Uiykepediya» ensiklopediyasynyng keltirgen anyqtamasyn da nazarlarynyzgha úsynayyq: «Jas kelin týsken jerinde bir jylgha deyin jelek jamylyp jýredi. Perzentti bolghan song auyl әielderi, bәibisheleri әdeyi jinalyp kelip, kelinge kiymeshek kiygizedi. Búl kelinning ana bolghan kezi. Qazaqstannyng soltýstik aimaghynda múny «jaulyq saldy» dep te ataydy. Kiymeshek te, jaulyq ta ana bolghan әielding belgisi ekendigin kórsetedi. Jas adam bolghandyqtan búl bas kiyimder әshekeylenip, shashaqtalyp, kestelenip tigiledi». Yaghni, kiymeshekti kóz aldynyzgha әkeler bolsanyz onyng sharighatta «әuret» dep ataghan jerlerin jaba tigilgenin kóresiz. Yaghni, shashty jaba tikken, omyraugha týsken qyzdardyng bas kiyimi. Múny úzatylghan qyzdardyng barlyghy kiygen. Úzatylghan deuimizding sebebi bar. Qazir qazaqtyng túrmysqa shyqpaghan qyzy oramal taqpaghan, basyna jauylyq jappaghan dep jatady. Onysyna dau joq. Biraq, qay zamanda? Ras, qazaqtyng qaymaghy búzylmay túrghanda, túrmysqa shyqpaghan qyzdyng basyna jaulyq salynbaghan. Óitkeni, ol kezde qazaq ru-ru bolyp qonystanghan. Bir auyl týgeldey bir atanyng eli bolatyn. Mәselen, «Jigitekting auyly», «Tobyqtynyng auyly», «Mamaydyng auyly» degen siyaqty. Al atalastargha bir-birinen qyz alyp, qyz berisuge rúqsat joq. Búl - sharighat zany! Qazaq sondyqtan da «jeti atagha deyin qyz alysugha bolmaydy» deydi. Al búl - dala zany! Múndaghy maqsat - tuysqandyqtyng shenberin keneytu. Al tuystyq qarym-qatynasty nyghaytu dindegi eng jauapkershiligi joghary, súrauy bar mәsele. Endeshe, tuystarynyng ortasynda jýrgen qyzdyng әureti sharighat boyynsha әuret sanalmaydy. Sol sebepten de qyzdyng shashy ashyq jýrgen. Al qyz úzatylghan son, basqa bir bóten auylgha kelin bolyp barghan song ondaghy adamdargha әuretin kórsetpegen. Kiymeshek kiygen.

Mine, qazirgi qazaqtyng tarihyna tereng boylay bilmegen jandardyng «qazaqtyng qyzy oramal taqpaghan» deuining negizsiz ekenin týsindik. Al qazirgi qogham bir auyl, ru-ru bolyp otyratyn jaghdayda emes. Qala da, auyl da atalas emes, aralas túrady. Sondyqtan da, Allanyng búiryghyn tәrk etuge esh syltau joq. «Esti qyz etegin jauyp jýredi» deydi qazaq. Sondyqtan da, Allanyng paryzyn ótep, әmirine moyynúsynyp jýrgen qarakózderimizdi negizsiz ghaybattaudan saqtanayyq. Arty opyq jegizip jýrmesin! Ary taza, momyn qyzgha jala jabudan saqtanayyq. Sebebi, Allanyng sýiikti Elshisi: «Jeti auyr kýnәdan saqtanyndar, sonyng biri ary taza, mýmin әielderge jala jabu», - demep pe edi?.. Endeshe, sýirelendegen tilimiz otqa sýiremesin, aghayyn!.. Al «hidjapqa» qarsy, «qazaq» dep jýregi soghyp túrghan, qazaq dәstýrinen basqa eshnәrseni qabyldamaytyn qazaqqa aitarym... Hidjap kiymesen, kiymeshek ki! Dәstýrden attama.