Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Ádebiyet 5317 5 pikir 16 Qazan, 2018 saghat 14:20

«Nasybay satu» turaly...

nemese aqyn Ótejan Núrghaliyevpen alghashqy jýzdesu turaly ballada

 

Áli esimde  sol kezderde elde edim,

Óleng edi «syrqatym» da, shóldeuim.

Auyl jaqqa kele qaldy  aqyndar,

Ótejandy sonda alghash kórgenim.

 

Ataq-danqy anyz bolyp taraghan,

( Etene-tin jyrlarymen sol agham).

Jazghandaryn izdep jýrip oqushy-em,

Ol turaly «sózderdi» de «boraghan».

 

Danqy jetken – «Pushkiyni ol qazaqtyn»,

(Týs kórgendey tamsanamyn ghajap tym).

Kiyimi de, jýrisi de bólekshe,

Sózderinen ot shashyrar  ójet tym.

 

...Sol aqyndar jyr oqydy kezekpen,

Otan jayly, mahabbatty sóz etken.

Ótekeng de bastap ketti bir jyrdy,

Alystatyp,   jattandy oidy  mezi etken.

 

 

Jyrlarynan  «kýn búlttanyp», «jel túrdy»,

Qas-qaghymda  kónil tasyp, jelpindi.

Ashyq kýnde oinaghanday nayzaghay,

Qúlaq týrip, tyna qapty  el kýlli.

 

Bir sәtterde  qyzdar jayly tolghandy,

Júrt kónilin súlulyqqa audardy.

Soraqysy – tasqa basqan tanbaday,

Sanamyzda óshpestey bir sóz qaldy.

 

«... Tandar qansha arudy oilap atatyn,

Keshter qansha arudy oilap batatyn...»

Dey keldi de,  jay týsirdi Aspannan,

«Arular bar «nasybayyn» satatyn...».

 

Ýrpiysip kóz qadadyq biz oghan,

Namystandyq jarylarday yzadan.

«Arular bar «nasybayyn» satatyn...»

Bylq etpeydi,  «qyzarmaydy»  jýzi odan.

 

Aramyzda aru da bar, ana da,

Ata-әjeler, boldy bala-shagha da.

Auyl degen altyn úyam, arly júrt,

... Bir týrli aqyn, bir týrli eken sol agha...

 

Jyldar ótti...  túrghynymyn qalanyn,

(Almatygha tiydi aqyry tabanym).

Qyzmetkeri  bolgham múnda biraz jyl,

Tirek ettim  Jazushylar odaghyn.

 

Sol Ótejan ghajap aqyn, súrapyl,

Odaq jaqqa jii at basyn búratyn.

Ángimesi mysqyl,  mazaq, tabalau,

Astarynda ashy  shyndyq túratyn.

 

... Kórmegenim kóp eken ghoy,  kórgennen,

(Keyde oilaysyn,  búl tirlikten «bezgen jón»).

Arulardy  «nasybayyn» satatyn,

Jii kórem «kózdi arbap», «ezge» ergen ...

 

Biraz boldy sol Ótekeng  «qaytqaly»,

Odaqqa kep «bir týrli sóz» aitpady.

«Arular bar  «nasybayyn» satatyn»,

Shyndyq eken sol aqynnyng aitqany.

 

Jaghdaylar bar jangha ayazday batatyn,

«Jel sóz de» kóp «kýie jaghyp» jatatyn.

Júrtqa men de jyr oqysam dep jýrmin,

«Aqyndar bar Ar, Namysyn satatyn...»

 

Aqtóbe jәne  Aqyndar

 

Qadam basqan baspagha  qara bala,

Jas aqyn em kóringen jana-jana.

Múqaghaly elinen keldim dep em,

«Aqtóbelik qazaqpyn»,  degen Agha.

 

Jaydy qúshaq janday-aq kýtken meni,

Bәz bireudey «syrttansyp» syrt bermedi.

Koljazbamdy ap shyqty bir sóreden,

Shan-shang basqan, sol qalpy  býkteuli edi.

 

Jazdy daghy betterin  paraqtady,

Jýzime  de qoyady qarap taghy.

«Sәti týsse búl joly jaryq kórer,

«Qarlyghashqa» úsynam  sanattaghy».

 

Men otyrdym belgisiz ýmitke erip,

(Tauym qaytqan san mәrte ýmittenip).

... Qara Ólenge «Qarlyghash»  qanat berdi,

Jolymdy ashty  «belimdi» buyp berip.

 

Júrt tanydy Esagham arqasynda,

(Jaqsylyqtyn  óshpeytin narqy osynda).

Baytaq dalam baylyghym, degenmen

Aqtóbe – erek, kónildin  qartasynda.

 

Jandy kórsem quanam Aqtóbelik,

Kónilding de múz-qary ketken erip.

Kelin de  bar, kýieu bar osy ónirden,

Ókpeletpen, qimaspyn  ókpege týk.

 

Shattyghym da, qayghym da Óleng menin,

Aynymaspyn túrghanda tóbemde Kýn.

Aqtóbelik Meyirhan aqyn agham,

«Jyrlaryna ómirsheng senem dedi».

 

Ótejan ba, úly aqyn sol emes pe,

Tarpang minez, ghúmyry toly egeske.

Jetisulyq jigitpin dep tanysqam,

«Múqaghaly – Syr úly» degeni este.

 

Baspasam da Aqtóbe topyraghyn,

Jan-dýniyeme tym jaqyn aty mәlim.

Jerigende myna las dýniyeden,

Aqtóbelik «zahardy» « sapyramyn...

Serikjan Qajiy

Abai.kz

 

 

 

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3530