Qazaqstan Respublikasy Preziydentining 2018 jyldyng 5 qazanyndaghy «Qazaqstandyqtardyng әl-auqatynyng ósui: tabys pen túrmys sapasyn arttyru» atty Qazaqstan halqyna joldauynda Sybaylas jemqorlyqpen qarsy belsendi kýres jalghasatyndyghy airyqsha kórsetilgen bolatyn. Demek, memleketting sybaylas jemqorlyqqa qarsy sayasaty kinәlilerdi anyqtap, olardyng jauapkershiligin qaraumen ghana shektelmey, jalpy sybaylas jemqorlyqty boldyrmaudyng sebepterin anyqtap, onyng aldyn aludy jýzege asyrugha betbúrys jasady. Naqtyraq aitqanda, alghashqy qadam halyqqa kórsetiletin memlekettik qyzmetter barysynda memlekettik qyzmetshilerding túrghyndarmen tikeley qarym-qatynasyn azaytugha baghyttalatyn boldy.

Býginde iydeologiyalyq jaghynan da, normativtik-qúqyqtyq jaghynan da elimizde sybaylas jemqorlyqqa qarsy zamanauy sayasatty jýzege asyrugha tolyqqandy jaghday jasalghan. Qazaqstanda sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýreske jalpy memlekettik mәrtebe berilgen, sybaylas jemqorlyqty joy jәne onyng kórinisterin boldyrmau jóninde qoghamdyq jәne sayasy kýshtermen birlesip, sybaylas jemqorlyqqa qarsy auqymdy nauqan jýrgizilude.

Sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres jýrgizuding kelesi baghyty adal júmys isteytinderding әreketin qoldap, qaramaghyndaghy qyzmetker qúqyqbúzushylyq jasaghan jaghdayda birinshi basshynyng jeke tәrtiptik jauapkershiligi mәselesine negizdeldi.

Ýshinshi baghyt «Sybaylas jemqorlyqtan ada ónirler» jobalary ayasynda elordanyng jemqorlyqqa qarsy strategiyany jýzege asyru jónindegi tәjiriybesin elimizding basqa ónirlerine taratugha baghyttalyp otyr. Búl óz kezeginde, halyqtyng sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyet dengeyin qalyptastyryp, damytugha mýmkindik beredi. Osy mәsele «Sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zanynda «sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyetti qalyptastyru – sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl subektilerining qoghamda sybaylas jemqorlyqqa tózbeushilikti kórsetetin qúndylyqtar jýiesin saqtau jәne nyghaytu boyynsha óz qúzyreti sheginde jýzege asyratyn qyzmeti» dep týsiniledi. Sybaylas jemqorlyqqa qarsy mәdeniyet – búl adamnyng sanaly jәne adamgershilikpen sybaylas jemqorlyqqa qarsy túru qabiletin bildiredi.

Sonday-aq, ýstimizdegi jyly Elbasymyz N.Á.Nazarbaevtyng halyqqa joldaghan joldauynda ýkimet pen barlyq memlekettik organdardyng júmysynda formalizm men burokratiyany azaytu júmysy qolgha alynyp, ministrler men әkimderding sheshim qabyldau erkindigin qalyptastyru turaly aityldy. Múnyng atalghan mekeme basshylarynyng jariya týrde halyq aldynda esep berui jaghdayynda tiyimdiligi joghary dep baghalaugha bolady.

Ekonomikamyzdy qarqyndy damytyp, beybitshilik pen kelisimdi qamtamasyz etuimizde sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýres jýrgizu basty nazarda boluy qajet mәselening biri bolyp qala bermek. Árdayym múnday jaghymsyz dýniyeden boyymyzdy aulaq salyp, ruhany janghyru jolynda jasar әrbir qadamymyz әl-auqatymyz ben túrmys sapamyzdyng jaqsaruyna kepil bolary anyq.

Múhtar Isaev

Filosofiya doktory (PhD)

Abai.kz