«Sifrlyq Qazaqstan» baghdarlamasyn Memleket basshysy halyqqa arnaghan Joldauynda erekshe atap ótken bolatyn. Aqparattyq tehnologiyalardyng qaryshtap damyp bara jatqan myna zamanynda IT salasyn damytpasaq, damyghan 30 elding qatarynan kórinu bizge jay arman bop qalary anyq. Óitkeni, órkeniyetti elderding barlyghy osy sandyq jýiege kóship, ónerkәsibining damuyn jәne halqynyng әl-auqatyn jyldan-jylgha jaqsartyp keledi.

Týrkistan oblysy

Týrkistan oblysy bilim salasyndaghy sifrlandyru jýiesin respublikada eng birinshi qolgha alghan ónir. Oblys әkimi Janseyit Týimebaevtyng qoldauymen jýzege asqan búl jýie bilim salasyndaghy ashyqtyq pen qoljetimdilikke baghyttalghan. Týrkistan oblysynyng ónirlik kommunikasiyalar qyzmetinde ótken brifingte bilim basqarmasy basshysynyng orynbasary Ardaq Sadyqova osylay mәlimdedi.

Onyng aituynsha, oblystaghy 1371 mektepke deyingi bilim beru úiymdaryna 140 034 bala qamtylghan. «Býgingi tanda «Mektepke deyingi bilim beru úiymdaryna joldama beru jәne kezekke qoidy avtomattandyru» jobasyna – 481 mekeme, yaghny 35 payyzy qamtylghan. Balabaqsha.sitcen.kz portalyna qosu arqyly 2018 jyldyng sonyna deyin búl kórsetkishti 100 payyzgha jetkizu josparlanuda. Sonymen qatar, mektepke oqushylardy elektrondy qabyldau jýiesi boyynsha aghymdaghy jyldyng shilde aiynan bastap oblystaghy 902 mektepting barlyghy mektep.sitcen.kz portaly arqyly bilim beru úiymdaryna qújattardy qabyldau syndy qyzmetter avtomattandyryldy. Atalghan jýie Týrkistan oblysynyng barlyq audandaryndaghy mektepterinde qosylyp, býgingi kýni jýie arqyly 54 751 oqushy elektrondy týrde 1-synypqa qabyldandy», – dedi Ardaq Mәdihanqyzy.

Ayta keterligi, jýiening tiyimdiligi ata-ana mektepke barmay-aq ýiinde otyryp qalaghan mektebine 1-synypqa qabyldaugha ótinish berip, ótinimning qabyldanghany turaly habarlama ala alady. Sol siyaqty Týrkistan oblysynyng barlyq mektepterine jumys.sitcen.kz portaly arqyly qatardaghy qyzmetkerler men pedagogtardy júmysqa qabyldaudyng avtomattandyrylghan jýiesi endi. Atalghan jýie jalpy orta bilim beru úiymdary pedagogtaryn júmysqa qabyldaudy jәne mektep diy⁠rektorlaryn konkurstyq taghayyndau barysyn avtomattandyrady. Sonday-aq, bilim úiymdaryndaghy tehnikalyq qyzmetkerlerding bos oryndary jayly habarlamalar ornalastyrylghan. Bilim basqarmasy basshysynyng orynbasary Ardaq Sadyqovanyng aituynsha, býgingi kýnge deyin atalghan elektrondy jýiede 1571 pedagog pen tehnikalyq qyzmetkerding bos júmys oryndary turaly habarlama jariyalanghan.

«Qazirgi tanda jumys.sitcen.kz portaly arqyly 837 adam júmysqa ornalasqan. Jýiege jalpy júmys izdeushiler tarapynan qyzyghushylyq tanytyp, býgingi kýni 62 778 qoldanushy tirkelip otyr. Sonday-aq, 4632 júmysqa qabyldau turaly ótinish kelip týsken. Sonymen qatar, 2019 jyldan bastap daryndy balalargha arnalghan mamandandyrylghan mektep-internattaryna qabyldau mektep.sitcen.kz portaly arqyly jýzege asyrylatyn bolady. Atalghan jýiede mektepke qabyldau konkursyn ótkizu tolyq avtomattandyrylghan», – dedi Ardaq Mәdihanqyzy.

Ayta keterligi, ata-ana ózining balasyn portal arqyly kez-kelgen daryndy balalargha arnalghan mektepke konkursqa qatystyra alady jәne portaldaghy onlayn testileuden joghary ball alghan bala mektepke qabyldanady. Sonymen qatar, oblystaghy mektepter «Bilimland» sifrlyq bilim beru resurstarymen 100 payyz qamtamasyz etilgen. Aghymdaghy jyldan bastap, kýni býginge deyin 594 000 sabaq qaralymy boldy. Oblystyq budjetten sifrlyq bilim beru resurstarymen qamtamasyz etu maqsatynda 1500 dana «Bilim Book» kompiuter-planshet shalghay auyldaghy 195 mektepke taratylyp, sifrlyq bilim beru resurstaryna internetsiz qol jetkizude.

Taghy bir manyzdy jayt, aldaghy jyly Týrkistan oblysynyng bilim salasynda pedagogtardyng attestasiyasyn jәne olardyng bilim jetildiru kurstarynan ótuin avtomattandyru, bilim úiymdaryndaghy kitap qoryn paydalanudy jәne oqushylardyng ystyq tamaqpen qamtyluyn avtomattandyru jýieleri jýzege asady dep josparlanuda. Atalghan joba bilim salasyndaghy sybaylastyq zanbúzushylyqty toqtatugha ýlken serpin beredi.

Batys Qazaqstan oblysy

Batys Qazaqstan oblysynda Elbasy tapsyrmasyna sәikes densaulyq saqtau salasyn sifrlandyru júmystary jalghasuda. Búl turaly «Respublikalyq elektrondyq densaulyq saqtau ortalyghy» RMK BQO filialynyng diyrektory Sandughash Kenesova mәlim etti.

Sandughash Joldasqyzynyng aituynsha, Elbasy 5 qazan kýngi Joldauynda medisinalyq qyzmet sapasyna airyqsha nazar audarghan bolatyn.

Memleket basshysy atap ótkenindey, aldaghy jyldyng 1 qantarynan bastap barlyq emhanalar men auruhanalar medisinalyq qújattardy qaghazsyz, sifrlyq núsqada jýrgizuge kóshui tiyis.

Osy orayda Batys Qazaqstan oblysynda pilottyq rejimde biylghy qantardan medisinalyq qújattardy qaghazsyz jýrgizu engizile bastady. Joba ayasynda qaghaz týrindegi núsqalar birtindep alynyp tastalady.

Sandughash Kenesovanyng sózine qaraghanda, ónirdegi medisina úiymdarynda «Kazmedinform» medisinalyq aqparattyq jýiesi, qalanyng 6 emhanasynda elektrondyq kezekti basqaru jýiesi, jedel medisinalyq jәrdemdi basqarudyng "ADIYS" avtomattandyrylghan jýiesi engizildi.

2017 jyldyng qarasha aiynan bastap k-vrachu.kz mobilidik qosymshasy engizildi, ony PlayMarket, App Store dýkenderi arqyly tegin jýktep alyp, Android, iOS operasiyalyq jýiesinde júmys isteytin mobilidik qúrylghylar arqyly dәrigerding qabyldauyna jazylugha bolady. Atalghan mobilidik qosymshada tirkelgen paydalanushylardyng sany 22 548-ke jetti.

Mobilidik qosymshanyng tiyimdiligi mynada, sol arqyly dәrigerler júmysynyng kestesimen tanysugha, túrghylyqty jeri boyynsha tirkelgen uchaskeni anyqtaugha, dәriger kartochkasyn qaraugha, oblystyng medisinalyq úiymdaryn qaraugha jәne olardy kartada tabugha, dәrigerdi ýige shaqyrugha, dәrigerding qabyldauyna jazylugha jәne qajet bolghan jaghdayda jazyludy ózgertuge bolady, Push habarlamalar jәne dәrigerge baru jóninde eskertu qyzmetteri bar.

Taghy bir aita ketetin jayt, dәrigerding qabyldauyna jazylugha arnalghan k-vrachu.kz veb-portaly júmys isteydi. Veb-portal arqyly tirkelgen uchaskeni izdeuge, dәrigerding (jalpy tәjiriybelik dәriger) qyzmet kórsetetin audanyn qaraugha, dәrigerdi ýige shaqyrugha, dәrigerding qabyldauyna onlayn jazylugha, dәrigerding kestesin, onyng biliktiligin qaraugha, dәrigerdi baghalaugha bolady.

Medisinalyq-sanitariyalyq alghashqy kómek úiymdarynda kezektilikti azaytu ýshin qalanyng barlyq emhanalarynda «Elektrondy tablo» elektrondyq kezekti basqaru baghdarlamasy engizildi. Qalanyng alty emhanasynda jәne «Derkól» dәrigerlik ambulatoriyasynda «Kazmedinform» medisinalyq aqparattyq jýiesimen integrasiyalandyrylghan elektrondyq kezekti basqaru jýiesi júmys jasaydy.

Barlyghy 105 mekeme (121-den) qaghazsyz týrge kóshirildi. Dәrigerdi elektrondy sifrlyq qoltanba arqyly avtorizasiyalau mýmkindigi bar.

Sonday-aq densaulyq saqtau jýiesin aqparattandyru ayasynda oblystyq jedel medisinalyq jәrdem qyzmetining onlayn rejiyminde júmys isteui ýshin situasiyalyq ortalyqty ornatu arqyly jedel medisinalyq jәrdemdi basqarudyng avtomattandyrylghan jýiesi janghyrtyldy, búl nauqasqa jetuding uaqytyn 12 minuttan 9 minutqa deyin, 3 minutqa qysqartugha, sonymen birge dispetcherlik qyzmetke kelip týsken shaqyrtudy óndeuding uaqytyn 5 minuttan 3-4 minutqa deyin qysqartugha  mýmkindik berdi, auruhanagha deyingi qaytys bolu jaghdayy 0,8 promiliyden 0,4 promiliyge deyin tómendedi. Qalalyq jedel jәrdem stansiyasy 32 dana mobilidik ARM (planshettermen) jaraqtaldy, qamtu 100 payyzdy qúraydy, oblys boyynsha 138 dana sanitarlyq avtokólik GPS - monitoringke qosyldy (qamtu 100 payyz). 2018 jyldyng 1 qantarynan bastap baghdarlama boyynsha 16918 shaqyrtugha qyzmet kórsetildi. Atalghan baghdarlama oblys boyynsha jedel medisinalyq jәrdem brigadalarynyng geolokasiyasyn kórip otyrugha mýmkindik beredi, dispetcher shaqyrtu turaly aqparatty (shaqyrtudyng sebebi, pasiyentting aty-jóni, meken jayy) brigadanyng planshetine jiberedi.

Filial diyrektorynyng mәlimdeuinshe, infraqúrylymdyq indikatorlar boyynsha býgingi tanda medisinalyq úiymdar 4477 kompiutermen jaraqtaldy, 2016 jyly 1064 dana (152,3 mln tenge), 2017 jyly - 656 dana kompiuterlik tehnika satyp alyndy, satyp alu jergilikti budjet (162,5 mln tenge) jәne medisinalyq úiymdardyng óz qarajaty esebinen jýrgizildi, oblystyng medisinalyq úiymdary kompiuterlik tehnikamen 100 payyzgha qamtamasyz etildi. Oghan qosa medisina úiymdaryn 510 dana kompiuterlik tehnikamen janartu ýshin 242,5 mln tenge somasyna budjettik ótinim berildi.

«Sifrlyq Qazaqstan» memlekettik baghdarlamasyn jýzege asyru ayasynda densaulyq saqtau basqarmasy «Batys Qazaqstan oblysynda densaulyq saqtau basqarmasyn sifrlandyru jónindegi jol kartasyn» әzirlep, ol BQO әkimining orynbasarymen bekitildi.

«Kýni býgin 383 medisinalyq mekemening 263-i internet jelisine qosylghan. Búl rette shalghaydaghy shekaralas audandardyng medisinalyq punktteri, felidsherlik-akusherlik punktteri (barlyghy 120 nysan nemese 30 payyzy) internetke qosyla qoyghan joq. Osy baghytta «Qazaqtelekom» AQ-men medisina úiymdaryn keng jolaqty internetke qosu júmystary jýrgizilude», dedi S.Kenesova.

Abai.kz