Армения премьер-министрі Никол Пашинян Әзірбайжан және Ресей президенттерімен бірге Қарабақтағы соғысты тоқтату туралы мәлімдемеге қол қойғанын айтты. Оның айтуынша, бұл ол үшін өте қиын шешім болды.

«Құрметті отандастар. Мен өзім үшін және бәріміз үшін өте қиын шешім қабылдадым. Ресей мен Әзірбайжан президенттерімен Қарабақ соғысын тоқтату туралы мәлімдемеге қол қойдым. Қазірдің өзінде жарияланған мәлімдеменің мәтіні мен үшін және біздің халқымыз үшін өте ауыр», - деп жазды Пашинян өзінің Facebook парағында.

Ол бұл шешімді әскери жағдайды «терең талдау» нәтижесінде және оны ең жақсы білетін адамдарға бағалау нәтижесінде қабылдағанын баса айтты.

«Бұл жеңіс емес, бірақ сіз жеңілгеніңізді мойындамайынша жеңіліс болмайды. Біз ешқашан жеңілгенімізді мойындамаймыз және бұл біздің ұлттық бірлік пен жаңғыру дәуіріміздің бастауы болуы керек. Біз өзіміздің болашағымызды жоспарлау және өткендегі қателіктерді қайталамау үшін тәуелсіздік жылдарымызды талдауымыз керек», - деп қосты Армения премьер-министрі.

Ол қол қойылған мәлімдеменің егжей-тегжейін жария етпеді. Әзірбайжан мен Ресей президенттерінің сайтында да ақпарат жоқ.

1991 жылы Таулы Қарабақ Арменияның қолдауымен Әзербайжаннан тәуелсіздігін жариялады. Бұл 1994 жылға дейін созылған соғыс қимылдарына әкелді. Қарулы қақтығыс бітімгершілік пен атысты тоқтату туралы Бішкек хаттамасына қол қоюмен аяқталды, бірақ ара-тұра тараптар арасында қарулы қақтығыстар басталады.

Жанжал кезінде облыста 30 мыңнан астам адам қаза тапты. Әзірбайжан Таулы Қарабақты Армения басып алған территория деп санайды. 2020 жылдың 27 қыркүйегінде Таулы Қарабақта соңғы жылдардағы ең үлкен жанжал басталды.

Әзірбайжанның Қорғаныс министрлігі Арменияны «ауқымды арандатушылық жасады», Әзірбайжан армиясының позицияларын оқ жаудырды деп айыптап, «жедел қарсы шабуыл» басталғанын жариялады. Армения билігі өз кезегінде Әзірбайжан әскері Таулы Қарабаққа шабуыл жасауды бастағанын мәлімдеді.

Қақтығыс кезінде тараптар танкілерді, ауыр артиллерияны және авиацияны пайдаланады. Өлтірілген және жараланған сарбаздар мен бейбіт тұрғындар туралы хабарлар болды. Әскери жағдай Арменияда да, Әзірбайжанның кейбір аймақтарында да енгізілді. Қақтығысқа қатысқан екі ел де жұмылдыру туралы жариялады.

Таулы Қарабахтағы бітімгершілік туралы келісімдер бірнеше рет жасалды, бірақ әр уақытта олар бұзылды. 9 қазанда Мәскеуде келіссөздер кезінде Әзірбайжан мен Армения өкілдері Таулы Қарабахта 10 қазан 12:00-ден бастап атысты тоқтату туралы келісімге келді. Алайда, бітім басталғаннан кейін екі тарап бір-бірін оны бұзды деп айыптады.

9 қарашада Таулы Қарабах «билігінің» өкілі Вахрам Погосян мойындалмаған Таулы Қарабах республикасының армиясы Шуша қаласын бақыламайтынын, ал Әзірбайжан әскерлері Қарабах астанасы Степанакерттің шетінде екенін айтты. Әзірбайжан қорғаныс министрлігі өзінің ютуб каналында әзірбайжан әскері басып алған қаланың кадрларын жариялады.

Керімсал Жұбатқанов,

Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты

Abai.kz