Зекет сөзі араб тілінде өсу, көбею, тазару деген мағыналарды білдіреді. Демек, зекет беру арқылы мұсылман адамның мал-мүлкіне Алла тағала береке беріп, көбейте түседі деген сөз. Сондай-ақ, зекет беру арқылы мұсылман адам қолындағы байлығын түрлі рухани ластықтан тазартады. Адамдардың көкейіндегі сараңдық қасиеттерін азайтып, басқаларға қол ұшын беруді үйретеді. Өзгелерге жәрдем етудің рахатын сезіндіреді. Адамның көкірегінде пайда болатын ашкөздік пен дүниеқұмарлық секілді сезімдерден тазалап, тәкәппарлық пен сараңдықтан тыяды. Осылайша зекет, адамды рухани сауықтырып, жүрегін тазалайды. Құран зекеттің адамдарды рухани тазалайтындығын мына аятта айтып өтеді: "Олардың малдарынан зекет ал. Зекет арқылы оларды тазалап, нәпсілерін тәрбиелейсің" (Тәубе, 103 аят). Сондай-ақ, Алла тағала Құран Кәрімде «Олардың мал-мүлкінде сұрап келетін және мақрұм қалған адамның ақысы бар» - дейді (Зәрият, 19 аят). Бұл аяттардың негізінде зекеті берілмеген байлық, өзгелердің ақысы араласқан байлық болып есептеледі. Ал, оның иесі Алла құзырында өзгенің ақысын жеп отырған арамзамен тең болады. Зекетті мойындамай оны бермегендерді жазғырып Алла тағала Құранда: «Мүшріктерге от азабы болады, себебі олар зекет бермейді және ақиретті де мойындамайды.» - дейді (Фуссилат, 6,7 аяттар). Нисабы (күнделікті қажеттіліктен артық мөлшер) жеткен мал-мүліктің зекетін беру, оны осы харамнан тазалайды. Сол секілді зекет арқылы қоғамда жасалатын ұрлық-қарлық, зорлық-зомбылық қылмыстар азаяды. Байлар мен кедейлер арасындағы алауыздықтың алды алынады. Міне осылай Алла тағала тек зекет берушіні ғана емес, жаппай қоғамды да рухани кемелділікке жетелейді.

Зекет беру Ислам дінінің бес діңгегінің бірі. Құран Кәрімде намазды орындаңдар деп келген әмірмен бірге зекетті беріңдер деген Рахман бұйрығы әрдайым қатар жүреді. Алла тағала өзінің қасиетті кітабында 32 жерде мүміндерден зекет беруді талап еткен. Сонда да, адамның шамасынан тыс міндетті оған жүктемейтін Мейірімді Раббымыз нисабы жеткен мал-мүліктің 2,5 пайызын ғана зекет етіп беруді талап етеді. Сансыз нығыметті беріп, адам баласын құрметтеп көтерген Жаратушының жолына байлығының 2,5 ғана пайызын арнау, сараңдық ауруына ұшырамаған Жаппар Хақтың құлдарына сірә қиын болмаса керек.

Исламның ең маңызды ерекешеліктерінің бірі, материя мен рухтың, дүние мен ақиреттің арасында құрған тепе-теңдігі. Әрбір мәселеге тек қана материялдық тұрғыдан қарамай, ахыреттік рухани жағынан да қарап қортындылауы. Зекет осы тұрғыдан маңызды. Өйткені зекет, рух пен материя арасында құрылған байланыс және тепе-теңдік негіздерінің бірі.

Ислам, байлықтың белгілі бір адамдардың ғана қолында болуының қате екендігін айқын білдіреді. Хашр сүресінде, фәй ретінде дұшпаннан алынған малдың таратылу тәртібін көрсеткен аятта былай делінеді "Байлықтың, тек байлардың арасында ғана айналып жүрмеуі үшін деп..." (Хашр, 7 аят). Сондай-ақ зекет, байлық пен нығметтерді берген ұлы Жаратушыға шүкір болып табылады. Оның әміріне бас иіп, оған құл екендігін білдірудің бірден бір жолы. Адам зекет беру арқылы пәни және өткінші болған мал дүниесін, мәңгілік болған бақиға ауыстырады. Берген аз мөлшердегі малының есесіне ақиретте таусылмайтын еселенген сауапқа қол жеткізеді. Баршамызға асыл дініміздің бес парызының бірі - зекетті өз шарттары мен қағидаларына сәйкес, жүйелі түрде Алланың разы болатынындай беруімізді және екі дүниеде де жүзіміз жарық жүруімізді жазсын!

Әумин!

ҚМДБ Зекет қорының

Астана қаласы бойынша өкілі - Аташев Айбек

«Абай-ақпарат»