Kópúlttylyq miyfinen qalay qútylamyz?
Qazir Qazaqtanda KSRO miyfi – «Qazaqstan kópúltty memleket» degen tújyrym ornyghyp, soghan júrttyng 40 payyzy jәne biyliktegi әkim-qaralar imanday senetin kýige úshyradyq.
«140 últty elmiz» degen pәleket oilap tabylyp, sol últtardyng tizimi 0,1 payyz degen kórsetkishpen, últqa úyalmay úsynylatyn boldy.
Al Ata Zanymyzdyng 2-bap 1 tarmaghynda: «Qazaqstan Respublikasy - preziydenttik basqaru nysanyndaghy birtútas memleket», - dep jazylghan.
«Kópúltty federasiyaly el» degen joq!
Álem bizde: «140 últ túrady», - demeydi. «Orys jәne ana tilinde sóileytin qazaqtar túrady», - dep tanidy. Jәne Qazaqstanda avtohon bola almaytyn, biraq, taghdyr aidauymen 1730 jyldan bastap elimizding әr týpkirine qonystanghan diasporlar bar ekeni jasyryn emes.
Olardy qonystanuyna qaray: «shoghyrlanghan, shashyraghan jәne aralas ornalasqan halyqtar» dep bólemiz. Jәne olardyng sóileu tili ne orys tildi, ne qazaq tildi bolyp bólinedi. Olar óz tarihy otanynda emes, patshalyq jәne qyzyl biylik kezinde qazaqtan tartyp alynghan jerlerdi mekendep otyr. Ári 25 mynnan 1 mln deyingi aralyqtaghy osy irili-úsaqty diasporlardyng qazaqtyng salyq komiytetin kerek te etpeytin óz kólenkeli biznesi bar.
Osy mәsele ghalymdarymyz tarapynan jete zerttelip, KSRO miyfi – «Qazaqstan kópúltty memleket» degen tújyrymgha nýkte qoyatyn kez kelgen siyaqty!
Jana Qazaqstan memleketimizge tanylghan osynday orynsyz mifterden arylugha tiyis. Biraq osy qadamgha el men jer iyesi – qazaqqa ne últtyq, ne diny partiya qúrghyzbay otyrghan biylik bara qoyar ma eken.
Al, ziyalarymyz: «Biz Alashtanushymyz, onyng anasyn zerttep jatyrmyz, mynasyn qarastyryp jatyrmyz», - dep auyzdygha sóz, ayaqtygha jol bermeydi. Biraq: «Alash» partiyasyn janarta qúruymyz kerek», - degen uәjdi sóz auyzdarynan shyqqan emes. Nege?
Nazarbaevtyng Jarlyghymen 1995 jylghy 1 nauryzda qúrylghan Qazaqstan halqy Assambleyasy 30 jyl sanamyzdy ulandyrdy. Birtútas eldi últ pen úlysqa bóldi. Endi osy әlemde joq bәleketting kelesi jyly tarihy sahnasynan ketetine kim kepil bola alady?
Ábil-Serik Áliakbar
Abai.kz