Qostanay atauynyng shyghu tórkini turaly mazmúndyq túrghydan bir-birine jaqyn, biraq keyipkerleri auysyp otyratyn anyz-әpsanalar jelisi jәne sol derekterden týiindeletin san-aluan payym-pikirler bar.

Úzaq jyldar boyy qalyptasqan pikirler qorjynyna bizder qala payda bolghan kezendegi arhivtik múraghattarda saqtalghan derekterdi basshylyqqa ala otyryp, búrynnan qalyptasqan pikirlerden bólek, tarihiy-lingvistikalyq payymgha negizdelgen oqshau oi, tyng tújyrym salghan bolatynbyz. Ony respublikalyq bas basylym «Egemen Qazaqstan» (Qaranyz: Tamyrlas toponimder: Qostanay – Dóng (Don) – Dunay) jәne «Kazahstanskaya pravda» (Qaranyz: Otkuda beret korny nazvanie goroda Kostanay) gazetterinde, sonday-aq qazaq tilde oqyrmangha tanymal «Abai.kz» (Qaranyz: Týrkilik kómbe: Qostanay toponiymining tórkini) internet portalynda jariyalandy.

Oyy úshqyr, kózi qaraqty, tanymy tereng kisilerding tarapynan jariyalymdaghy oqshau tújyrymdar airyqsha qyzyghushylyqqa ie boldy. Degenmen de, búrynghy sýrleu-soqpaqty qimaytyn, ótkenning shyndyghyn ghylymy negizde, zerdeli amal-tәsilder arqyly saralau, saraptau nәtiyjesinen tuatyn dәlel-qisyn jolymen izdemey, «anau aitty, mynau aitty» dep, bolmasa kózge týskendi, oiyn balalary jana jaughan júmsaq qardan keyin ile-shala aqqala túrghyzghanday, oiqy-shoyqy júmbazdap, zeyin bezbenine salmay úsyna salu jalpylyq kórinis alyp ketkeni bayqalady.

Bizder qisyndy tújyrymdardyng ózge de joldary bar ekenin taghy da eske sala otyryp, býginde qala jәne tútas ónir atauyna ainalyp otyrghan Qostanay toponiymining etimologiyasyn shahar payda bolghan ilki kezdegi tildik ortada (qazaq, orys) qoldanu kenistigining әu bastaghy kezeni beynelengen naqty jazba derekter men til tanymdyq zerdege sýiene otyryp, kenirek sóz qozghau qajet dep tanydyq.

Alghashqy qarmaq-sóz ilgegine sonau patsha zamanyndaghy biylik etushi әkimshilik tarapynan bolashaq qala orny belgilengen 1879 jyldyng jaz-kýz ailary mezgilindegi jazbalary men sol uaqyttan bastap qalagha qajetti jerdi alu ýshin әkimshilikting ózara jazghan iskerlik hattary jәne uezd basshysynyng Araqaraghay bolysy №2 auylymen 1881 jyldyng jaz aiyna deyin jýrgizilgen kelisimsózderi rәsimdelgen arhivtik qújattardyng jem-deregin ilemiz.

Resey patshalyghynyng Orynbor әkimshiligi imperiyanyng qazaq dalasyndaghy jana qonystaryn iygeru ýshin 1879 jyly Qostanay qalasynyng irgetasyn qalau júmystaryn qyzu qolgha alady. Sol jyldyng jaz aiynda gubernator A. Konstantinovich Torghay oblysy ashylghan kezde Nikolaevsk uezining bolashaqtaghy ortalyghy bolady dep piramida túrpatynda arnayy belgi qoyylghan (1870 jyly) «Ordabay-toghay»-dy (búrynghy «Krasnyy partizan» poselkasy, qazirgi Amangeldi kenti) óz kózimen kórip, onyng geografiyalyq ornalasuyn hәm otyrshyldyq túrmysqa sanitarlyq-giygeniyalyq túrghydan qolaysyzdyghyn bayqap, jana qonys ornyn izdeu ýshin Tobyl ózenining tómengi aghysymen 18 verst (shaqyrym) aralyghyndaghy jerdi sholyp shyghady. Sapar qorytyndysynda ol ózi nysnagha alghan jerlerde qazaq auyldarynan kimderding qystaulyq jeri bar ekenin, ol jerden qansha mólsherde shóp shabylatynyn anyqtau ýshin Nikolaevsk uezi basshysynyng agha kómekshisi, shtabs-rotmistr T. Seydalinge (súltan túqymy) arnayy tapsyrma beredi.

Súltan Seydalin gubernatordyng tapsyrmasyn búljytpay oryndap, 1879 jyldyng qazan aiynyng 30 kýni gubernatorgha resmy raport (bayanhat) jazady. Onda ol gubernator sholyp shyqqan 18 shaqyrym jerding geografiyalyq men tabighy erekshelikterin, ol jerlerde qay auyldyq qystaulyq jerleri bar ekenin, onda qansha shómele shóp shabylatynyn, ol jerlerding qalay atalatynyn tәpishtep jazyp, ony kózben sholu arqyly kartagha týsirip (karta gubernator tarapynan uezd basshylyghyna keyin qaytarylady, biraq ony taghdyry ne bolghany býgingi kýnge deyin belgisiz – avt.), jana qalanyng orny Ordabay-toghaydan 7-8 verst qashyqtyqtaghy «Qostanay ótkel» degen jerge belgilengenin atap ótedi. Búl túrghyda T.Seydәlin bylay deydi: «Izbrannyy v 1870 godu pod raspolojenie goroda punkt, oboznachennyy v nature zemnoy nasypiu v viyde piramidy, nahoditsya na odnom iz vozvysheniy levoy, naibolee nagornoy storone, v verhnih chastyah Urdabay-togaya, y otstoit ot r. Tobola, protekaishego v etom meste bolee posrediyne doliny, t.e. ne podhodya ny k odnomu iz nagornyh beregov, v poluverst. Vprochem, Tobol y dalee nigde v predelah Urdabay-togaya ne kasaetsya svoim techeniyem ny togo, ny drugogo nagornogo berega, priblijayasi postepenno k levomu iz nih uje po vyhode iz Urdabay-togaya y upirayasi v nego, vploti, lishi v predelah Kustanaya, brodom Kustanay-utkuli – chto verstah v 8-9 ot mesta, prednaznachennogo dlya goroda».

Bayanhatty alghan gubernator sol jyldyng 17 qarashasynda oghan úzaq kólemdegi búryshtama jazady. Onda ol bolashaq qala ýshin qajetti 13 300 desyatina jer alu qajettigin aita kelip, túrghyndardyng naqty ýi-jaylary salynatyn jerdi bylaysha belgileydi: «Ploshadi, ogranichennoy s severa ovragom protiv broda Kustanay-utkuli, s yuga loshinoi Abili-say, y vostoka r. Tobolom y s zapada priymerno nacherchennoiy liniey sd; zakluchaya pribliziytelino do 350 des. budet sovershenno dostatochna dlya sobstvennogo gorodskogo poseleniya, to esti pod usadiby».

Gubernatordyng týsiniktemesi resmy hat emes edi, ol ózine baghynyshty lauazym iyelerining bolashaq qala ýshin júmystanu qajettigine baghyt-baghdar beru maqsatynda jazylghan edi. Biri Orynbordan (A. Konstantinovich), ekinshisi Troiskiden (T. Seydaliyn-2) Ordabay-toghaygha kelip, oqighanyng ishinde bolyp, bolashaq qala ornyn óz kózderimen kórip, aqparat jinaghan resmy túlghalardyng óz qoldarymen jazghan atalghan jazbalarynan qanday tarihy derek tabamyz?

Birinshiden, olar qala orny bolyp belgilengen jer «Qostanay ótkeli» dep atalghanyn naqty kórsetedi, yaghny ózenning arnasy tar, aghysy bayau, suy tayaz bolghandyqtan әri-beri ótuge qolayly ótkelding atauy. Zat esim túlghaly «ótkel» sózi «ót, ótu» etistiginen týzelgen. Qos sózben tirkesken búl ataudyng jalpaq úghymy «Tobyl ózeninen Qostanaygha ótetin ótkel» degendi bildiredi. Jalpy alghanda, mal baghu tirshiligimen ainalysqan kóshpeli qazaqtar ýshin ótkelderding manyzy zor boldy. Sol sebepti qazaq dalasyndaghy belgili, ataqty qonystardyng birsypyrasy ótkel atauymen týzelgen. Mysaly, Qaraótkel (ýlken, basty ótkel), Atbasar (at keshetindey ótkel), Qarghaly (tayaz ótkel) syndy jer ataulary bizderge belgili.

Ekinshiden, gubernator men uezd basshysynyng agha kómekshisining jazbalarynda «Qostanay» esimdi kisining beyiti turaly derek mýldem joq. Onda atalghan lauazym iyeleri qala ornynyng soltýstik baghytyndaghy sheti dep belgilengen «Qostanay ótkelinen» tómen qaray 5 verst jerde «Myrzaghazy mazary» dep atalatyn beyit bar ekenin tilge tiyek etedi. Mysaly, T.Seydәlin jazghan bayanhattyng bir túsynda: «...Dalee, dva drugih podobnyh ily neposredstvennyh podhodov reky k etoy storone, odnim iz kotoryh zakanchivaetsya prilagaemyy u sego glazomernyy plan vstrechaytsya niyje Kustanay-utkulya: pervyy – verstah v 5-ty u mazarky Murzagazy, a vtoroy verstah 9-ty v verhnih chastyah uroch. Umurtaya», - dep, Myrzaghazynyng mazary anyq aitylady (Tolyghyraq qaranyz: Seydәlin jәne Qostanay qalasy: Joghalghan toponimder). Múny gubernator A.Konstantinovich te atap ótedi.

Bolashaq qala ornynda qystaulyq jerleri bar qazaq auyldarynyng kelisimin alu ýshin qareket etken uezd basshysy A.Sipaylov 1880-1881 jyldary Araqaraghay bolysynda birneshe ret jinalys úiymdastyrady. Sol jiyndardyng nәtiyjesinde 1881 jyldyng 1 mausymynda Araqaraghay bolysynyng jiyny №2 auyldyng qystaulyq jerinen bolashaqtaghy qala ýshin 13 500 desyatina jerdi beruge kelisimin beredi. Ony bolys O. Baubekov, uezd basshysy A.Sipaylov, onyng agha kómekshisi T.Seydәlinder óz qoltanbalarymen kuәlandyrady. Múnda qalagha beriletin jerding territoriyasynda Arghymbay esimdi kisining mazary turaly derek bar.

Sózimiz «qúrghaq, ishi quys» bolmauy arhivtik qújattaghy mәtinge nazar audarayyq. Onda bylay dep jazylghan: «...Otvod potrebnogo dlya sego (dlya goroda – avt.) kolichestva zemly sdelati po obeim storonam r. Tobola (qala ornyna Tobyl ózenining eki jaghynan alu kerek degen úsynysty gubernator qoldamay, qala orny ózenning sol jaq jaghalauynan belgilenedi – avt.), naznachiv graniysey takovogo otvoda chertu ot sushestvuyshey mejdu zimovkamy kirgiz Karykbula Kabylova y Osmana Altynsarina grany na zapad po pryamym napravleniyam do yujnoy okonechnosty ozera Jangyz-kuli, cherez mazarku Argymbay do zapadnoy okonechnosty ozera Kos-jaltyr».

Demek, qala ornyn anyqtaghan jyldary qazaq júrtynyng eki beyiti turaly naqty jazba derek tirkelgen. Olar – Myrzaghazy jәne Arghymbay mazary. Al Qostanay, jazba derekter kórsetip otyrghanday, Tobyl ózenindegi ótkelding atauy. Sondyqtan «Qostanay» atauynyng syryn ólkening geografiyalyq ereksheliginen tuyndaghan kórinisten izdeu dәleli dәmdi, tiregi berik, berekeli is dep sanaymyz.

Osy túrghydan kelgende, «Qostanay ótkelinde» qanday úghym bar? «Qostanay» dep otyrghanymyz ne? Búl súraqtargha jauapty kóshpeli túrmys-tirshilik qúrghan ata-babalarymyzdyng kenistikke taqqan geografiyalyq úghymdarynan izdegen jón. Qazaqtardyng mal sharauashylyghyn kýiittegen mausymdyq kósh baghyty meridian boyynsha ontýstik pen soltýstik aralyghynda jýretinin eskersek, «Qostanay ótkeli» – Tobyldyng ong jaq jaghalauynan kelgen kóshting ózenning sol jaghalauyna onay  ótuine sep bolatyn tabighy kópir. Olay bolsa, Qostanay – Tobyldyng sol jaq betindegi ónir. Búl ónirdi patsha әkimshiligi az-kem uaqyt uezd ortalyghy bolghan kazaktardyng Nikolaevsk stanisiyasynyng atymen «Nikolaevsk uezi» dep atasa, qazaqtar «Qostanay óniri» dep erteden aityp kelgen dep boljaugha bolady. Sol sebepten bolar tútas ónirding atauy uaqyt óte kele uezd ortalyghynyn, yaghny Qostanay qalasynyng atauyna tolyq ornyghady.

Tútas geografiyalyq ónirge ótetin ótkel atauy bolghan «Qostanay» toponiymi – týrki tilderindegi jinishke buyndy «Kush+dón+әi» atty ýsh týbir sózden birikken sózding juan buyndy synary. Ýsh týbir sózden birikken Kush+dón+әy sózining maghynasy neni bildiredi?

Búl ataudyng maghynasyn ashudy songhy buynnan bastaymyz. Birikken toponimdegi «ay» (әi) - kóne týrki tilinde ózen-su maghynasynda qoldanylghan týbir sóz. Búghan naqty mysaldardy Ertis ózeninen Balqan taularyna deyin tizip, jetelep atap shyghugha bolady. Mysaly, Ayghyz, Ayagóz, Ayat, Ayke, Ay, Aydar t.b. (Tolyghyraq: Týrkilik kómbe: Qostanay toponiymining tórkini).

Al ortanghy buyndaghy jinishke buyndy «dón» týbir sózi – qyr, qyrat, bel, beles sózderining sinonomi. Búl týbirden týzelgen gidronimder Jetisudan bastap Balqan týbegine deyingi gidronimderde kezdesedi. Olardyng jalpaq júrtqa belgilisi – Dóng (Aqtóbe oblysy), Dóngýz (Resey), Dóng (Ukraina), Dónәy (Balqan týbegi).

«Dón» sózining ózen-su maghynasyndaghy tanym-týsinigi epostyq jyrlardyng mazmúnynan oryn alghan. Aytalyq, ataqty «Edige batyr» jyrynda:

Esilding basy – Qyzyljar,

Aspadan suat salar-dy.

Ertisting basy – Qaradón,

Eki arasyn qosar-dy,- degen jyr shumaghy kezdesedi.

Sonymen qatar ol epostyq jyrdyng basty qaharmanynyng esimine de ainalghan. Noghay-qazaq eposynda Qaradóng batyr jәne onyng úrpaqtary turaly sikldy jyrlar toptamasy bar.

Birikken týbirdegi «kush» «eki» degendi bildiredi. Kópshilikke bashqúrttyng «Kushtau» (parnaya gora) atty toponiymi tanymal dep oilaymyz. Orynbor qalasynyng bir bóligi jәne qala manynda «Kushkuli» (Qoskól) dep atalatyn auyl bar. Auyldyng basym kópshiligi – qazaqtar. Sonymen qatar Qostanay ónirindegi Qúshmúrún gidronimdegi alghashqy týbirding maghynasy biz qozghap otyrghan mәselege qatysy bar (Tolyghyraq: Qazynaly Qúsmúryn qúpiyasy).

Demek, «Kush+dón+әi» «dónnen (qyrdan) aghatyn qos ózen aralyghyndaghy ólke» degen maghyna beredi. Jinishke «kush»-ty «qos» degen juan buyndy qatang dauyssyz dybystardan túratyn «qos» týbiri almastyrghanda, «dón»-ning dybystaluy ózgerip, ol juan buyndy, týsiniksiz «tan»-gha ainalady. Sol sebepti onyng maghynasy kómeskilenip, júmbaqqa ainalghan. Basqasha aitqanda, alghashqy buyndaghy juan dauysty dybys ózinen keyingi buyndardy da juangha ózgertken. Tildegi múnday qúbylysty fonemalyq qúbylysty lingvistikada  singormonizm, yaghny ýndestik zany dep ataydy. HIH ghasyrda N. Potaninnyng «Maghan qazaq dalasy әn salyp túrghanday bolady» degen qanatty sózi tilimizdegi ýndestik zanyna da qatysy bar dep oilaymyz.

Atalghan tildik qúbylys týrki tilinde jalghyz-jarym, oqshau kórinis emes. Tamyry tereng týrki tilderinde týbir sózdegi dauysty dybystyng juan jinishkeligine qaray ózge buyndardyng ózgeriske úshyrap otyratyny jii kezdesedi. Bizding mysalymyzda alghashqy týbirdegi dauysty dybys keyin kelgen qatang «s» dybysyn ózimen úyalas «sh»-men (ekeui de yzyng dauyssyzdar) auystyratyn fonemalyq qúbylys bar ekenin kórsetedi. Mysaly, aspan da úshatyn «qús» – qosh, «bes» san esimi – bish (Bestamaq – Bishtamaq), qúshbegi (qosbegi, yaghny «qosyn (otryad) begi» degen maghynadaghy әskery lauazym), qostau – qoshtau (qimyl-әreketti etistik), Qúshmúrza (kisi esimi – býgingi orfografiyada Qosmyrza), Qosjan- Qoshan t.b.

Úzyn sózding qysqasy, Kushdónәi-Qostanay – qyrdaghy Ýy (Oy) men oidaghy Tobyl ózenderi arasyndaghy ken-baytaq ónir atau, kóshpeli elding jaz ailarynda jaylaytyn jaylau qonysy (1 suret).

1 suret. Qos ózen (Tobyl men Oy (Ýi) arasyndaghy Qostanay óniri.

Ózen-kóli mol, shóbi shúrayly, qauipsizdik túrghysynan da qolayly (tabighy qorghan-ózendermen qorshalghan) qonysqa Tobyl ózeninen ótetin kishkentay ótkel ýlken, ónirding atauyna ie bolghan. Búl shynayy ómirdegi azdyng kópshilikke, kishining ýlkenge baghynatyn bolmystyng til úshyndaghy beyneli kartinasy.

Qala ornyn dayyndau júmystarynyng barysy tirkelgen 1879-1881 jyldardaghy arhivtik jazbalarda «Qostanay ótkelinin» oryssha balamasy ishinara «brod Kustanayskiy» dep atalyp otyrady. «Kustanay» - týrkilik «Kushdónәi»-dyng orys tilindegi fonemalyq kóshirmesi. Týrkilik «kush» týbirimen keletin sózderdi orys tilinde «kus» fonemalyq balamasymen atau qalyptasqan. Mysalgha kóp jyldar qoldanysta bolghan «Kuskuli» gidroniymin ataugha bolady. Al juan buyndy «Qostanay» ol tilde «a» fonemasy arqyly dybystalyp (orys tilinde erte kezden «okanie» jәne «akanie» govory bar ekenin tilshi ghalymdar әldeqashan anyqtaghan), «Kastanay» dep atalghan bolar edi.

«Qostanay ótkeli» atauynan uaqyt óte kele «utkuli» jәne «brod» degen anyqtauyshtar týsip qalyp, orys әdeby tiline keng ornyqqan «urochiyshe» degen atau beleng alyp ketedi. Jana qonystyng atauy alghashqyda «Nikolaevsk», odan keyin «Novonikolaevsk» dep atalyp, 1895 jyly oghan ónirding jalpy atauy bolghan «Qostanay» beriledi.  Osylaysha tútas ónirge ótetin ótkel el jadynan úmytylady. Maghynasy kómekilengen ataudyng syrtqy fonemalyq qauyzynan kisi esimin izdegen talpynystar tuynday bastaydy. Sonyng nәtiyjesinde atau qazaq arasynda «ay» týbirimen keletin әiel kisilerding esimine jaqyn bolghandyqtan, aldymen kempirdin, odan song kenestik kezenning shyndyghy men zamana sazyna qaray somdalghan dala amozonkalary - qos qyzdyn, búdan song tәuelsizdikting sarynyn batyrdyng esimine qatysty anyzdar tuyndaydy. Anyzdyq júmbaqtyng syry – osy.

Búghan qosa keybir tústa kóp maghynaly «qos» sózining bir parasy orys tiline audarghanda «shalash, yurta» degen maghyna beredi dey kele, «Qostanay» atauyn «pәlenshe, týgenshening qosy» dep týiindeletin payymdar – qazaq tilindegi sóz tirkesining zandylyghyna kereghar. Qazaq tilining zandylyghy boyynsha, búl jerde bireuding «qosy» deu ýshin sóz tirkesin ilik septigi men tәueldilik jalghauy arqyly matasa baylanystyru qajet jәne onda «qos» sózi aldynghy emes, songhy pozisiyada oryn aluy tiyis.

Endigi kezekte «Qostanay ótkeli» Tobyldyng qay túsynda bolghanyn naqtylap kórelik. Ol ýshin bizder 1895 jyly Torghay oblysynyng general-gubernatorynyng pәrmenimen qolgha alynyp, 1896 jyldyng 23 qyrkýieginde Orman sharuashylyghy mekemesining agha topografy Beloglazov dayyndaghan Qostanay qalasynyng túnghysh kartasyna nazar salyp, A. Konstantinovichting «ә degende» qalanyng túrghyn ýileri týsedi dep josparlaghan deregine, yaghny qonystyng soltýstigi men ontýstik shekarasy dep anyqtaghan jerlerdi belgilep aludy jón kórdik.

Gubernator bolashaq qonysty «Ploshadi, ogranichennoy s severa ovragom protiv broda Kustanay-utkuli, s yuga loshinoi Abili-say» arasynda bolady dep josparlaydy. Onyng jazbasyndaghy soltýstiktegi «...ovragom protiv broda Kustanay-utkuli» dep ataghan sayy kezinde shveysarlyq kәsipker Lorens ashqan syra zauytynyng many.

Zauyttyng janyna arnasy keng tereng say Tobylgha qúlaydy. Búl saydyng atauyn túrghyndar keyin qala alghash salynady dep belgilengen tarihy «Ordabay-toghaydy» este qaldyru maqsatynda «Ordabay-say» dep ataydy. Shahardyng alghashqy ýileri osy say janyna bastalyp, ontýstikke, batysqa qaray keneyedi. Aghashtan salynghan Mihaylov shirkeui, shirkeu aldyndaghy alan, hristiandar qorymy Ordabay saydyng manynan oryn tepken. Búl manda Lorensting syra zauytynan basqa, kirpishten soghylghan eski ghimarattar joq. Patshalyq Qostanaydyng sәnine ainalghan qyzyl kirpishti ýiler qalanyng ortalyq bóliginde-shaharda bay-quatty kisiler payda bolghan keyingi jyldary payda bolady.

Ordabay-saygha qarama-qarsy ózen arnasyndaghy «Qostanay ótkeli» Tobyl ózenining ortasyna ýshbúrysh syndy aral týzep, sodan ózen arnasy jinishkerip baryp әbden tarylghan jerge ornalasqan (2 suret).

2 suret. «Qostanay ótkeli» Ordabay-sayynyng many.

Ótkeldegi ózen suynyng tayazdyghy men aghystyng bayaulyghyn topograftar mayda nýktemen belgilegen. Kartada ótkelden qalagha qaray týsken eki sýrleu jol bar. Biri ontýstik-batysqa qaray búrylyp, qalagha tura tartsa, ekinshisi tura «Ordabay saygha» qaray shyghady. Demek, búl kórinis «Qostanay ótkeli» karta syzylghan 1896 jylgha deyin keng qoldanysta bolghandyghyn bayqatady. Ótkel túsyndaghy arghy bette Qostanay jylqy zauyty ornalasady. Onyng ornyn tandauda әkimshilik ózen arnasynda tabighy kópir-ótkelding bolghandyghyn eskerse kerek.

Býgingi tanda tarihy «Qostanay ótkeli» ornalasqan manda «Qostanay-su» mekemesining nasos stansiyasy ornalasqan. Al ózen jaghalauyn qalyng nu qamys basyp ketken. Dron arqyly kókten qaramasa, ótkelding túrpatyn kóru mýmkin emes. Qala tarihymen tyghyz baylanysty ótkeldi búl kýni eshkim eske almaydy. Sondyqtan zamanynda qalanyng atauyna múryndyq bolghan «Qostanay ótkeldin» tarihy ornyna belgi qoyylsa, búl tarihy jadymyzda janghyrtu jasalghan, ata-babalarymyzdyng tarihyna qúrmet úghymyndaghy berekeli qareket bolar edi.

Týiindey kelgende, Qostanay qalasynyng atauynda týp tórkini kóne týrki, tipti, ghún zamanynan boylaytyn qyzyqty tanym bar. Ony ghylymy negizdemelerge sýiene otyryp qoghamdyq pikirdin, sananyng paydasyna jaratu (týrki halyqtarynyng dostyghyn nyghaytu, halyqaralyq baylanystargha arqau etu) – aimaq túrghysynan ghana emes, tútas Qazaqstan ýshin jasalghan qareketterding biri bolary sózsiz.

Maqala QR Mәdeniyet jәne aqparat ministrligi Arhiyv, qújattama jәne kitap isi komiyteti Ortalyq memlekettik arhiyvining tapsyrysymen jýzege asyrylatyn «Qazaqstan aimaqtarynyng jer-su ataularyn diahroniyalyq zertteu» jobasy boyynsha jazyldy.

Almasbek Ábsadyq,

filologiya ghylymdarynyng doktory, Qostanay qalasy

Abai.kz