Басы: Қазақстандағы саяси партиялардың имиджік тарихы

2007 жылғы мамырда Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар қабылдау президенттік жүйенің президент-СҚО-парламенттік жүйеге көшуі үшін жағдай жасай отырып, саяси партиялардың рөлі мен мәртебесін айтарлықтай күшейтті. 2009 жылғы ақпанда «Саяси партиялар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына партиялық заңнаманы ырықтандыруға бағытталған өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

Заңға енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар демократиялық процестерді ілгерілетуге, саяси жүйені одан әрі дамытуға және қоғамдық қатынастардың барлық салаларында саяси партиялардың рөлін арттыруға, сондай-ақ партиялар қызметінің ұйымдық-құқықтық мәселелерін жетілдіруге бағытталған. Сайлау туралы заңнамадағы өзгерістер Мәжіліске кемінде екі партияның өтуіне кепілдік береді. Егер сайлаудағы екінші партия жеті пайызды жинамаса да. Бұл ретте Парламентке өткен партияларды мемлекеттік қаржыландыру қамтамасыз етіледі.

Енді қазақстандық партиялар елдегі саяси үдерістің басты қатысушыларының бірі болып отыр. Қазақстан қоғамының саяси жүйесінің құрылым құраушы элементтері ретінде партиялардың өсіп келе жатқан рөлі, сондай-ақ халықтың саяси мәдениетінің жалпы деңгейін арттыру саяси партиялардың имиджін қалыптастыру ерекшеліктерін зерделеуді өзектендіреді. Әрі БАҚ осы мәселеге қатысты проблемалық ойлы мақалалардың жазылуына түрткі болуда.

Журналистер тарапынан Қазақстан Республикасының саяси партияларының имиджін тақырыбын қаламына азық етуінің өзектілігі мынадай факторлармен байланысты.

Біріншіден, саяси қызметке қойылатын өсіп келе жатқан талаптар мен жұмыс істеп тұрған қазақстандық саяси партиялардың жеткіліксіз тиімді жұмыс істеуі арасында орын алып отырған қайшылықтар.

Екіншіден, саяси институттар ретінде жетекші партиялардың тиімді имиджі Қазақстан Республикасының демократиялық мемлекет ретіндегі тұтас имиджінің негізгі құрамдас бөлігі болып табылады.

Үшіншіден, қазақстандық саяси партиялардың имиджін қалыптастыру сайлаушыға Ықпал етудің тиімді құралы болып табылады, партия мен олардың билік құрылымдарындағы көшбасшыларын заңдастырумен байланысты бірқатар маңызды міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.

Таңдау жағдайында шешім қабылдау кезінде электорат үшін айқындаушы саяси партияның имиджі болып табылады, ол көбінесе сол немесе өзге партияның шын мәнінде білдіруімен айтарлықтай ерекшеленеді. Саяси партияның нақты имиджін анықтау бұқаралық сананы манипуляциялау деңгейін төмендетуге мүмкіндік береді,халықтың қалың жігінің саяси мәдениеті мен әлеуметтік белсенділігін қалыптастыруға алғышарттар жасайды.

Қазіргі уақытта саяси имидж мәселесі негізінен саяси көшбасшылар үшін зерделенеді және әзірленуде, саяси партиялар үшін айтарлықтай мәз емес. Құрылымды, қалыптастыру және трансляциялау тетіктерін, сондай — ақ партия имиджінің тиімділік факторларын талдайтын сындарлы жұмыстардың жеткіліксіздігі-осының барлығы саяси партияның беделіне оң немесе теріс әсер ететін жағдайлар мен факторларды анықтау қажеттілігін негіздейді.

Қазақстан Республикасындағы соңғы жылдардағы сайлау науқандарына отандық БАҚ беттеріндегі журналистік талдаулар көрсеткендей, жаппай санада қандай да бір саяси партияның оң бейнесінің болуы сайлауда алған дауыстардың санына тікелей байланысты. Осыған орай, саяси партиялардың имиджін қалыптастыруды БАҚ беттеріндегі журналистік зерделеу қазақстандық партиялардың тиімді саяси имиджін қалыптастыру міндетін субъекивті және объективті тұрғыдан нақтылай білді. Осыған байланысты Саяси имидж мәселесі журналистер тарпынан кеңінен сөз етіле бастады.

Бұл орайда қазақ және орыс тілді журналистикада партиялардың саяси имиджін қалыптастырудағы білім, әлеуметтік, ұлтаралық қатынас, мемлекеттік тіл т.б. тақырыптар кеңінен сөз етіп келеді. Енді осы айтылғандарға жеке-жеке тоқталмақпыз.

Жалғасы бар...

Әбіл-Серік Әліакбар

Abai.kz