Беу, Бекболаттың дауысы-ай!
Халық қалаулысы Бекболат Тілеуханның «Елім менің» атты жеке концертінен алған әсерден туындаған ой
2009 жылдың 16 мамыры күні әрбір сазымен, әрбір назында осыны меңзеген домбыраның қоңыр дауысымен, әсем әннің әрлі әуенімен еңселі елдің Елордасының көк аспанын тербеткен бұл әуен Сарыарқаның саз даласының төріндегі Тәуелсіздік сарайынан шығып жатты.
Бұл – ел қалаулысы, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты, тек қана әнші емес, қазіргі қазақстандық кино әлемінде өзіндік орын алған «Ағайынды», «Жетімдер» фильмдерінің идеялық жетекшісі, халық баласы атанған Бекболат Тілеуханның шығармашылық кеші еді.
Сонау еліміздің тәуелсіздігі жарияланған күннен бастап, Елбасымыздың ант беруі, ата заңымыздың қабылдануы, жаңа мемлекеттің жаңа Астанасының ірге тасы қалануы, экономикамыздың бүгінгі күндегі орасан зор жетістікке жетуі, «Нұр Отан» халықтық демократиялық партиясының құрылуы мен бүгінгі күнге дейінгі тарихты бейнелі-суреттеуден басталған кеш ары қарай, қазақтың қара домбырасының күмбірлі дауысымен жалғаса берді.
Алтайдан Атырауға дейін, Алатаудан Арқаға дейін жерді алып отырған Тәуелсіз кең даламыздың әр өңірінде қалыптасқан стилімен, қазақ тарихының әр кезеңіндегі әндердің негізіне салып, әрбір әнімен елді елдік пен бірлікке шақырған, шад-шадыман өмір сүріп жатқан түрлі ұлт өкілдерінің, оның ішінде қазақ елін, қазақ жұртының бауырмашылдық, үлкенге құрмет, кішіге ізет, ауызбіршілік секілді алтын қасиеттерін сақтай отырып, тұғырлы тәуелсіздігіміз бен еңселі егемендігіміздің іргесін нығайтуға шақырған кеш, әр қырлылығымен қатар бір сырлығымен де көрерменнің жүрегінен орын таба білді.
Әр қырлығы дегенім, онда қазақ өнерінің ғана емес, исі қазақ жұртының данышпандығы мен даналығы сан қырынан танылса, бір сырлы дегенім – ол орындалған әрбір ән мен әуенде елім деп еңіреген, жерім деп желбіреген ердің ішкі дүниесі көрініп тұрды.
Бекболат сахнаға Түркі әлемінің ұлы ойшылы атанған Қорқыт атамыздың киелі аспабымен шығып, қобыздың дауысымен қоса ән шырқағанда, жиналған қауым бір сәтке демін ішіне тартып алғандай болды. Себебі күмбірлеген қобыз дауысы мен орындалған ән сонау Қорқыт заманы мен осы күнге дейінгі қазақ жұртының қилы тарихын көз алдымыздан алып өткендей еді.
Оның ішінде сонау түркілер әлемінен бастау алатын ата-бабаларымыз, еркіндік атты асыл арманға жетуді аңсаған ата-баба бейнелері, қазақтың тұңғыш партиясы «Алаштың» ерлері, одан кейінгі тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы қиындықтар, кейінгі экономикалық жетістіктер мен еңсесі көтерілген халық, Сарыарқаның төсінен өз отауын тіккен жаңа Астана, еңселі елу елдің қатарына ұмтылған тәуелсіз Қазақ елі – бәрі-бәрі көз алдымызға келіп тұрды.
Әрбір әуен мен әннен бізге Бекболаттың елім деп соққан жүрегінің дүрсілі естілгендей болды.
«Ерім деп еміренген ел болмаса, елім деп еңірейтін ер қайдан шығар!» Бекболатқа деген халықтың ықыласын көргенде осы бір халық мақалы тұла бойымды билеп алғандай болды.
Бұл ең алдымен тәрбие көргенмен, киелі шаңырақтың, текті кісілердің ұрпағы болумен де байланысты болар. Ал балаға ең бірінші тәрбиені беретін ол анасы. Ақ сүт беріп аялап, түнгі ұйқысын төрт бөлген анаңды Меккеге он рет арқалап барсаң да қарызыңнан құтылмайсың. «Жақсылықты ең бірінші анаңа, сосын тағы анаңа, тағы анаңа, сосын барып әкеңе жаса» деп бекер айтылмаса керек.
Бекболат ортаға анасын алып шыққанда, ел деп соққан жүрегі бар ұлды елге сыйлаған анаға деген елдің құрметі мен ықыласы залды зор қошеметке толтырғандай еді.
Алып анадан туады. Анасы бар адамдар ешқашан қартаймайды. Олай болса, Бекболат та ешқашан қартаймай ортамызда жүре берсе екен, елім деп соққан жүрегі елін қуанта берсе екен деп тілеймін.
«Адамның адамшылдығы… жақсы ұстаздан болады» – дейді Абай Құнанбаев. Олай болса Бекболаттың да жеке тұлға болып қалыптасуына Жәнібек Кәрменов сияқты ұстаздарының қосқан үлесінде шек болмас. Өйткені «Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің» дейді дана халқымыз. Бекболат та өзінің ұяда көргенін қияда жүзеге асырып, үлкен жетістіктерге жете жүріп, өз ұстаздарын өміріндегі орны бөлек бір төбе етіп көрсетуі соның айғағы.
«Ер Тарғын», «Қыз Жібек» операларынан Сыпыра жыраудың, Шегенің ариясының орындалуы, үлкендермен жас жеткіншектердің үндерінің үндесуі кешті одан әрі әрлендіре түсті десем артық айтпаған болар едім.
Мен мұны не үшін жазып отырмын? «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» дейді дана халқымыз. Кемелді келешек пен жарқын болашаққа жету үшін тәуелсіздігімізді ту етіп, елдігімізді мен бірлігімізді күш етуге қанаттандыратын осындай патриоттық кештер көбейе берсін деп тілейік, ағайын.
Еліміз тыныш, жұртымыз аман болып, көк туымыз көк аспанымызда қалықтай берсін.
Б.Бекжанов, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты
“Айқын” газеті