Қазір еліміздің кейбір аймақтарында ауыл әкімдерінің сайлауы өтіп жатыр ғой. Сондай сайлаулардың бірі оңтүстіктегі Жетісай жақта 2 маусымда өтеді екен. Сайлау енді өтеді демесеңіз, бұл доданың дуы әл-әзірден әлеуметтік желілер мен «ватсап» чаттарын шарлап жүр.

Әлгі ақпараттарға қарап отырып, Бейімбеттің «Уа, кімсіз? Ыбыраймыз» өлеңі еріксіз еске түсті. Енді сөзіміз орынды болуы үшін аталған туындыдан үзінді мысал келтіре кетейік:

Кеше:

- Уа, кімсіз?
- Ыбыраймыз.
- Жаймысыз?
- Жаймыз.
- Уа, қайдан келесіз?
- Сайлаудан келеміз.
Елге ойран сап,
Ойнаудан келеміз.

Сурет: Жетісай ауданы әкімінің аппараты сайтының скрині

Осылайша, «Жетісайға «Жаңа Қазақстанның» жаңаруы жетпеген бе?» деген ойға еріксіз қаласыз. Бұл не болды екен деп, әлеужеліне ақтарып отырып, Жетісай ауданы әкімі аппаратының ресми сайтындаға аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы Қ.Темірбековтің 2021 жылы жазылған «Ауылдық округ әкімдерін сайлау тәртібі мен ережесі» атты мақаласына жолықтық. Иә, айтары жоқ, сайлау комиссиясы төрағасының жазғанында еш кінәрат жоқ. Кез келген жан тіркеліп, заңды жолмен ауыл әкімі бола алады. Бірақ...

Бірақ дейтініміз – Елбасизм кезіндегі «Ескі Қазақстанның» шекпенінен шыққан әкім-қаралар бұқара халықпен санаспай, елге ойран сап, сайлауды мысық пен тышқанның ойнына айналдырып жібергендігі. Біз тек Жетісайда орын алған бір мысалдың төңірегінде ғана ой толғап отырымыз.

Сурет: kaz.inform.kz скрині

Біз осыған дейін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың да, Мемлекеттік кеңесші Ерлан Қариннің де «ауыл әкімдерін сайлауға қатысты» айтқан жүлгелі сөздері мен пікірлерін білеміз. Олар: «Рушылдық пен жершілдіктен арылу керек», - деді. «Білікті мамандар сайлануы тиіс», - деді. Өкініштісі - жергілікті жерлердегі жерлестік пен рушылдықтың «Сайлау» барсында өрши түсуі қалыпты оқиғаға айналып үлгерді.

Рас, Мемлекет басшысы мен Мемлекеттік хатшыны аталған сайлаулар әділетті өтуі үшін басы қасында болсын деп орынсыз талап ете алмайсың. Жоғарыдан айтылған пәрмен жергілікті жерде мүлтіксіз орындалуға тиіс. Бірақ дамыған әлем елдерінде мүлтіксіз орындалатын пәрмендер, қазаққа келгенде жүрісінен жаңылып кетеді.

Сталинді қанша жерден жек көрсек те, оның «Кадрлар бәрін шешеді» деген сөзін «Аманаттың» жергілікті атқа мінерлері естерінен шығарып алған сияқты. Өйткені, әділетті сайлауды қалайтын жергілікті тұрғындар «Аманаттың» жаман атын шығарған атқа мінерлердің кесірінен бәрінен түңіліп үлгерді. Тап осындай түңіліп үлгеру Жетісайда орын алған екен. Сайлауға бірнеше адам тіркеледі. Тіпті саяси тәжірбиесі өзгелерден көш кері асаба жігіт те өзін үміткер ретінде тіркейді. Бірақ жергілікті халық қолқаны ел арасында белгілі де, беделді мемлекеттік қызметкер Мұрат Төленовке салады.

Елдің үміт артуымен сайлауға үміткер болып тіркелген Мұраттың көресіні әлі алда екен. Оны бірден аудандық басшы-қосшылар ығыстырып, қысымға алып, додадан шығарады. Түрлі қысым көрсетулердің таусылмайтын тізбегі басталып, ақыры Мұрат үміткерліктен өз канидатурасын алып тастауға мәжбүр болды. Жергілікті артына ілескен жұрт мәселенің байыбына бармай, Мұратты кінәраттады. Сонымен, әділ сайлауды аңсаған тағы бір өңірдің үміті осылай кесіліп, жергілікті асабаның сайлауға қосқан сәйгүлігі шаппай бәйгі алуға таяу тұр дейді.

Біздің айтпағымыз бұл бір ғана Түркістан аймағында ғана емес, бүкіл қазақ елін жайлаған «сайлау боспасы» марафонға айналған үрдіске ұласып отыр. Сөз соңы енді әділ сайлауға кедергі келтіретіндер үшін:

Бүгін:

- Уа, кімсің?
- Ыбыраймын.
- Жаймысың?
- Жаймын.
- Қайдан келесің?
- Соттан келемін.
Соттан емес-ау, оттан келемінге қашан айналатын бір құдайдың өзі білетін болады. Осы бір құдайдың өзі білетіндіктен қалай арылудың жолын халыққа кім көрсетеді екен?

Ескерту: Abai.kz ақпараттық порталы еркін ақпарат алаңы. Мұнда ой жарыстырып, пікір таластыруға Қазақстанның кез келген азаматы құқылы. Мақалада есім-сойы аталатын жекелеген азаматтар мен қоғамдық үйымдар редакциямызға жауап беруге ниетті болса, біз олардың жауаптарын да порталымызда жариялайтын боламыз...

Abai.kz