Жұма, 22 Қараша 2024
Жаңалықтар 3589 0 пікір 25 Шілде, 2011 сағат 17:39

Ерлан Қарин. Таңбалы тас

Шілденің ортасында, көптен күткен Моңғолияға сапарымыздың сәті түсіп, Астанадан Өскеменге жол тарттық. Бұл жолы сапарымызға себеп болған - еліміздің тәуелсіздігінің 20 жылдығына орай алыстағы қандастарымызға «Нұр Отан» партиясы атынан жіберілген жаңа кітаптар, әуендердің жинағы мен фильмдерді жеткізу мәселелерін үйлестіру.

Өскеменнен Баян Өлгейге аптасына екі рет СКАТ әуекомпаниясының АН-24 ұшағы қатынайды. Әйтеуір, жолымыз болып, үш билет қолымызға тиді. Жүк пен адамға лық толы ұшақ, әуеге зорға көтерілгендей болса да, бір жарым сағат ішінде Алтай тауларын асып, Өлгейге жеткізді.

mongolsapar1.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аймақ басшылығы әуежайда қарсы алып, жұмыс мәселелерінің біразын сол жерде талқылап, қалғанын жергілікті баспасөз орталығының жетекшісі, белгілі ғалым, ақын Сұраған Рахметұлының үйіне барып ақылдастық. Қысқасы, елден жіберілген кітаптар мен басқа да құнды дүниені Өлгейдегі бір Мәдени орталықта шоғырландырмай, аймақ бойынша үлестіруге келістік.

mongolsapar2.jpg

 

 

 

Шілденің ортасында, көптен күткен Моңғолияға сапарымыздың сәті түсіп, Астанадан Өскеменге жол тарттық. Бұл жолы сапарымызға себеп болған - еліміздің тәуелсіздігінің 20 жылдығына орай алыстағы қандастарымызға «Нұр Отан» партиясы атынан жіберілген жаңа кітаптар, әуендердің жинағы мен фильмдерді жеткізу мәселелерін үйлестіру.

Өскеменнен Баян Өлгейге аптасына екі рет СКАТ әуекомпаниясының АН-24 ұшағы қатынайды. Әйтеуір, жолымыз болып, үш билет қолымызға тиді. Жүк пен адамға лық толы ұшақ, әуеге зорға көтерілгендей болса да, бір жарым сағат ішінде Алтай тауларын асып, Өлгейге жеткізді.

mongolsapar1.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аймақ басшылығы әуежайда қарсы алып, жұмыс мәселелерінің біразын сол жерде талқылап, қалғанын жергілікті баспасөз орталығының жетекшісі, белгілі ғалым, ақын Сұраған Рахметұлының үйіне барып ақылдастық. Қысқасы, елден жіберілген кітаптар мен басқа да құнды дүниені Өлгейдегі бір Мәдени орталықта шоғырландырмай, аймақ бойынша үлестіруге келістік.

mongolsapar2.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сапарымыздың екінші мақсаты - аймақтағы балбал тастарды фото және видеоаппаратқа түсіру. Уақыт аздығынан жолға түні бойы жүріп отырсақ та кешке шығатын болдық, себебі балбалдардың барлығы шығысқа қарай орналасқан, сондықтан фотоға түсіруге ең ыңғайлы уақыт таңғы сағат 4 пен 9-дың арасы.

mongolsapar3.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жолда Ұлаңқұс - қазақша Қызықайын елді мекеніне кіріп, көлігімізге жанармай құйып алдық.

mongolsapar4.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mongolsapar5.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жол бойы, бізді ертіп келе жатқан Жанарбек Ақыбиұлы жергілікті жерге қатысты түрлі аңыз-әңгімелермен, қызықты хикаяларды айтып, диктофонымыз тынымсыз 5-6 сағат жазып келді. Соның арқасында жолдың ауырлығын да, түрлі қауіпті кедергілерді де сезбей, түнгі 3-те Жебет Қайырқан деген жерге жеттік. Алдын ала жинаған дерекке сәйкес бұл жерде үш балбал тас бар көрінеді.

mongolsapar6.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таңғы 5-те Жанарбек екуіміз тұрып алып, Аққол өзенін кешіп, әлгі тастарды суретке түсіре бастадық.

mongolsapar7.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Балбалдар негізі жақсы сақталған екен. Маңайда ауыл да, жайылған мал да көрінбейді, мүмкін соның арқасында да шығар.

mongolsapar8.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ал мына тас - тіпті өзгеше көрінді. Ең алдымен, өңімен. Басқа балбалдарға қарағанда қаратастан жасалған екен.

mongolsapar9.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mongolsapar10.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мына суретті Фейсбукке ілгенімде, астына былай деп жаздым: Көктүріктің қасындағы көкбөрі. Жанарбек белгілі блогшы, лақап аты - Көкбөрі.

mongolsapar11.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тастарды түсіріп болып, енді жиналып жатқан сәтте Жанарбек қарсы таудың етегіндегі тастағы суреттерді қарап қайтайық деген ұсыныс жасады. Сөйтіп, "міне ғана тұр" деген жеріне 7 шақырымдай жаяу өрмеледік. Бірақ, есесіне шынымен де таңқалдыратындай тастағы ежелгі суретшілердің галлереясына кезіктік.

mongolsapar12.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мысалы, мына бір жарым метрдей тастағы алып сурет.

mongolsapar13.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Немесе қодастың суреті.

mongolsapar14.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Айбалта ұстаған жауынгер

mongolsapar15.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аттардың әсемделгені де аңғартты бізді.

mongolsapar16.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жанарбек екеуіміз тастағы суреттерді сартылдата келіп түсіре бастадық.

mongolsapar17.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mongolsapar18.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мына бұғының суреті ерекше әдемі болғаны бір бөлек, екінші жағынан мазмұны да күрделі - алдында шауып бара жатқан я ит, я қасқыр, және садақ тартып, көздеп тұрған аңшының бейнесі.

mongolsapar19.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өз басым, мені ерекше таңқалдырған сурет - бұл барыстың суреті.

mongolsapar20.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Барыстың тауешкілермен бірге тағы бір суреті.

mongolsapar21.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шибөрі

mongolsapar22.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жебет Қайырхан теңіз деңгейінен 3600 метр жоғары орналасқан. Бұл жерде төрт мемлекеттің шекарасы қиылысады - Моңғолия, Қазақстан, Қытай және Ресей.

mongolsapar23.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тастағы суреттерді тамашалап жүріп, уақыттың да тез өткенін байқамай қалыппыз. Лагерьге қайтып келіп, бұлақтағы сумен шәйді қайнатып алып, таңғы асымызды ішіп, қайта жолға шықтық.

mongolsapar24.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таудың арасында спутник байланысының өзі де дұрыс ұстамайды. Еркін Сайлауұлы спутник телефонының антеннасын Үнді мұхитының бағытын аулап байланыс құрмақшы.

mongolsapar25.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Күндіз жүрісіміз жылдам - екі сағаттың ішінде Қара жаматы деген жердегі балбалға да жеттік.

mongolsapar26.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Менің мақсатым - талтүске дейін фотоаппаратқа түсіріп үлгеру.

mongolsapar27.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бұл тастың ерекшелігі - балбалдың үстіндегі суреттер

mongolsapar28.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бірақ қайқайған мұрты мен сақалының өзі де ерекше

mongolsapar29.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Экспедиция мүшелері

mongolsapar30.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қара жаматыдан бірден Өлгейге қайтып оралдық. Аймақ басшылығымен кездесуден басқа Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің Баян Өлгейдегі филиалының қызметкерлерімен кездесу, жергілікті радиоға сұхбат беру жоспарланған болатын.

Өлгейде әр келген сайын Сұреке ауласына киіз үй тігіп қарсы алады, бұл жолы да сол үйде жаттық. Бұрын келгенде аңғармай, тек осы ретте ғана ілінген түскиіздерге көзім түсті.

mongolsapar31.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mongolsapar32.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mongolsapar33.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сұрастырсақ, оның барлығын жеңгеміз Раушан Базарханқызы өз қолымен жасаған екен.

mongolsapar34.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қайтар күні Сұрекең бір аңшының үйіне апармақ болып еді, бірақ ақсақалды кезіктіре алмадық. Жазыдағы сурет еріксіз өзіне назар аудартты.

mongolsapar35.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аулада - үйшікте қасқырдың бөлтірігі, жанында бүркіт.

mongolsapar36.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үлкейгесін, қасқырды атып терісін алады немесе бүркітшілер жарысы кезінде бүркітін салады.

mongolsapar37.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қасымыздағы Әнуар ақын бірден - "ажалы мен жемі қатар жатыр екен" деп диктофонына дауыстап ертеңгі жол күнделігіне түртіп қойды.

mongolsapar38.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сондықтан, бұл шағын фоторепортаж биылғы Моңғолияға сапарымыздың тек шағын суреттемесі ғана, амандық болса, толық нұсқасын жуырда бір басылымдарда жариялаймыз.

 

0 пікір

Үздік материалдар

Сыни-эссе

«Таласбек сыйлығы»: Талқандалған талғам...

Абай Мауқараұлы 1462
Білгенге маржан

«Шығыс Түркістан мемлекеті бейбіт түрде жоғалды»

Әлімжан Әшімұлы 3229
Біртуар

Шоқанның әзіл-сықақтары

Бағдат Ақылбеков 5317