بىزدە وسى نەگە ەكەنى بەلگىسىز، قانداي دا جاقسى باستامانىڭ اياعى سۇيىرقۇيىرشاقتانىپ، ناتيجەسى باستاپقى ماقساتىنان مۇلدەم باسقا دۇنيە بولىپ شىعاتىندىعى وزىندىك ءبىر داستۇرگە اينالعان سىڭايلى.

مۇندايدا اتامىز قازاقتىڭ «اجەپتاۋىر ءان ەدى، پۇشىق شىركىن ءبۇلدىردى» دەگەن قالجىڭ دا بولسا اششى شىندىققا بەرگىسىز ناقىلى ەسكە تۇسەدى. اناۋ «پرەزيدەنتتىك جاستاردىڭ كادرلىق رەزەرۆى» دەگەن باستاما دا ءدال وسىنداي كۇي كەشىپ وتىر دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولماس. بۇعان ونىڭ جاقىندا شىققان قورىتىندىسى ايقىن كۋا. كۇنى بۇگىن عانا جاريالانعان سول رەزەرۆ ءتىزىمىننىڭ باستاپقى 50 ادامىنىڭ كىم ەكەندىگىنە كوز سالعان ادام ءبىر نارسەگە قايران قالارى انىق. ول - بۇل تىزىمگە نەگىزىنەن تەك بيلىك باسىنداعى دوكەيلەردىڭ جايلى كرەسلوعا جايعاسقان بالالارى كىرگەنى انىق بايقالادى.

ارينە، ىشىندە ءبىردى-ەكىلى سپورتشىلار، مۇعالىمدەر مەن عالىمدار دا كەزدەسىپ قالادى. الايدا اسقان اقىلى مەن تالانتىنا ساي ىرىكتەلىپ الىنىپ، كەلەشەكتە ەل تىزگىگىن ۇستايدى، دەپ ۇمىتتەنگەن جاستاردىڭ تەك مىقتىلاردىڭ بالالارىنان عانا شىققاندىعىن قالاي تۇسىندىك؟ ءسوزىمىز جالاڭ بولماس ءۇشىن، سول ىلعي ىعاي مەن سىعاي دەگەندەردىڭ تىزىمەن بىرەر مىسال كەلتىرە كەتەلىك.

تىزىمگە قاراساق ولاردىڭ نە اكەسى نە ءوزى ءبىر دوكەي بولىپ شىعادى. مىنەكەي، ماسەلەن، العاشقى 50 ادامنىڭ باسىندا اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى ماحامبەت دوسمۇحانبەتوۆتىڭ بالاسى بولات دوسمۇقانبەتوۆ قاسقايىپ تۇر. ونىڭ ءوزى دە وسال ەمەس ەكەن. «يساتاي وپەرەيتينگ كومپاني» دەگەن سەرىكتەستىكتىڭ بىلدەي ءبىر باس ديرەكتورى.

ونىڭ ءىزىن «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى بيرجانىڭ قارجى جونىندەگى ديرەكتورى  رينات بەكتۇروۆ باسىپ تۇر. بۇلاردىڭ جانىنا «قازاقستان حالىق بانكى» اكتسيونەرلىك قوعامى باسقارماسىنىڭ ءتورايىمى ءۇمىت شاياحمەتوۆتىڭ بالاسى ساكەن شاياحمەتوۆ جايعاسقان ەكەن. مىنە، وسىلايشا اششى ىشەكتەي جالعاسىپ كەتە بەرەدى. بۇلاردىڭ ىشىندە وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى، اۋدان اكىمى، پرەمەر-مينيستر كانتسەلرياسىنىڭ باس كونسۋلتانتى، بانك ديرەكتورى سەكىلدى ۇلكەن لاۋازىمدى جاندار دا كەزدەسەدى.

سوندا قالاي، بىزدە تەك مىقتىلاردىڭ بالالارى عانا ەل باسقارۋعا لايىقتى دا، قاراپايىم جانداردىڭ ۇل-قىزدارىندا ونداي قابىلەت مۇلدەم كەزدەسپەي، ماقۇرىم قالعانى ما؟ جالپى، بۇل رەزەرۆكە لاۋازىمدى جاندار مەن ولاردىڭ بالالارىنىڭ ەنگىزىلۋىنىڭ ءوزى قانشالىقتى ادىلەتتى؟ مۇمكىن، مۇنداي رەزەرۆكە الدىمەن اۋدان مەن قالالاردا قاراپايىم قىزمەت ىستەپ جۇرگەن جانداردى كوبىرەك قامتۋ قاجەت شىعار؟ الدە، ولاردى رەزەرۆكە ەنگىزگەندە مىقتىلاردىڭ بالالارى جۇمىسسىز قالماسىن دەگەن وي كەلدى مە ەكەن؟

جالپى، بۇل رەزەركە جاستاردى قامتۋدا ولقىلىقتاردىڭ دا كەزدەسكەندىگىن جوققا شىعارۋعا بولماس. ماسەلەن، ونىڭ ءبىرىنشى تۋرىنا قاتىسىپ، وتە الماي قالعان 20 شاقتى جاستىڭ الەۋمەتتىك جەلىگە جازعان شاعىمىندا تەستىلەۋدىڭ ناتيجەسىنىڭ بۇرمالاۋىنىڭ مۇمكىن ەكەندىگىن، وعان بەرىلگەن ۋاقىتتىڭ تىم ازدىعىن، ال كەيبىر سۇراقتاردىڭ اقىلعا سىيمايتىندىعىن ايتىپ، بۇل حاتىن مەملەكەتتىك قىزمەت جونىندەگى اگەنتتىككە دە جولداعانى بار. ماسەلەن، ءبىر سۇراقتا سوناۋ 1995 جىلى 6 مىڭ يتالياندىق ليرگە قانشا بەلگيالىق فرانك بەرەتىندىگىنە جاۋاپ بەرۋ كەرەك ەكەن.

ولار ءتىپتى تەستىلەۋدىڭ قورىتىندىسىندا الدىمەن «ءوتتى» دەپ جازىلادى دا، كەيىن «وتپەي قالدى» دەپ كورسەتىلەتىندىگىن دە اشىق ايتقان. ونىڭ ۇستىنە تەستىلەۋدەن وتەتىن بالل الدىمەن 50 دەپ جازىلىپ، كەيىن ول 30-عا اينالىپ كەتكەندىگىن دە كورستەدى.

ءبىز، ارينە، مۇنداي رەزەرۆ جاساۋدىڭ مۇلدەم كەرەگى جوق دەپ كەسىپ-پىشۋدەن اۋلاقپىز. ونىڭ قاجەتتىگىنە دە كۇماندانبايمىز. ءبىزدىڭ ماقسات تەك مۇنداي باستامالاردىڭ اشىق تا ءادىل ءوتىپ، كوپشىلىكتىڭ ويىنان شىعىپ، حالىق پەن بيلىك اراسىن جاقىنداستىرا تۇسسە دەگەن تىلەك قانا.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz