ىرىسبەك دابەي. «ءبىزدىڭ دوسپىز، اسىقپىز دەگەنىمىز...»
ءدام ايداپ، قازاق دالاسىنا تابانى تيگەن پولياك جيھانگەزى يانۋشكەۆيچتىڭ قۇنانباي قاجى تۋرالى ەستەلىكتەرى جانىڭدى جارىلقاپ-اق تاستايدى. يلانعان، تاعدىرلارىن سەنىپ تاپسىرعان ەلدىڭ يماني بەينەسى كورىنىپ تۇراتىن سول جازبانىڭ قادىرى بۇگىن ارتپاسا، كەمىمەيتىندەي جۇرتتا كەمەلىنە كەلگەن، تولىسقان، دوسقا ادال، اعايىنعا جۇعىمدى حۇسنيزانىمەن (كورەكەم ويىمەن) ءومىر سۇرەتىن مىنەز-قۇلىق قالىپتاسىپ بولدى دەپ، جەر مەن كوك جاننات بوپ كەتسە دە ايتا الماس ەدىك.
ءدام ايداپ، قازاق دالاسىنا تابانى تيگەن پولياك جيھانگەزى يانۋشكەۆيچتىڭ قۇنانباي قاجى تۋرالى ەستەلىكتەرى جانىڭدى جارىلقاپ-اق تاستايدى. يلانعان، تاعدىرلارىن سەنىپ تاپسىرعان ەلدىڭ يماني بەينەسى كورىنىپ تۇراتىن سول جازبانىڭ قادىرى بۇگىن ارتپاسا، كەمىمەيتىندەي جۇرتتا كەمەلىنە كەلگەن، تولىسقان، دوسقا ادال، اعايىنعا جۇعىمدى حۇسنيزانىمەن (كورەكەم ويىمەن) ءومىر سۇرەتىن مىنەز-قۇلىق قالىپتاسىپ بولدى دەپ، جەر مەن كوك جاننات بوپ كەتسە دە ايتا الماس ەدىك.
ابىرويى ارتىپ، اتاعى الىسقا جەتكەن اعا سۇلتان قۇنانبايدى ءبىر كورۋگە اڭسارى اۋعان پولياك ساياحاتشىسىن ىنتىقتىرعان كۇش قۇنەكەمنىڭ بايلىق، مانسابىنان بولەك، شەشەك اۋرۋىنان امان قالعان سۋ ىشەرلىگى ەدى. اتى جامان اۋىرۋدىڭ تىرناعىنا ىلىنگەن جاننىڭ ءتىرى قالعانىن ءبىرىنشى رەت ەستىگەن عالىم بۇل كەرەمەتتىڭ سەبەبىن بىلمەككە قاجىنى ىزدەپ، تابادى. ەلگە پارمەنىن جەتكىزىپ، وڭدى-سولدى قولىن سەرمەپ سويلەپ تۇرعان اعا سۇلتاننىڭ جينالىسىنىڭ ۇستىنە تۇسكەن پولياك جيھانگەزى ەل اعاسى بويىنداعى قۇدىرەتتى انىق بايقاعانىن جاسىرمايدى. تانىسىپ، ءبىلىسىپ بولعان سوڭ تەنتىرەپ ىزدەپ كەلگەن ساۋالىنىڭ شەتىن شىعارادى. «شەشەكتەن قالاي امان قالدىڭىز؟». اعا سۇلتان دا سوزباقتاماي، ءمان-جايدى باياندايدى. «اتى جامان اۋىرۋدى جۇقتىرعان ادامنىڭ دەنەسىندەگى ءاربىر قوتىر ماي قايناعانداي شۇرق-شۇرق قاينايدى. كوتەرىلگەن ىستىعىڭ دوزاقتىڭ وتىنداي شارپيدى. وزگە جۇرتقا جۇقپاس ءۇشىن اۋاشاعا ءۇي تىگىپ، اجالدى كۇتىپ سوندا جاتتىم. ءۇيدىڭ ىرگەسىن ءتۇرىپ، سۋسىن جەتكىزىپ بەرەتىن ادامنان باسقا جان بالاسى ماڭىڭا جۋىمايتىن سول كۇندەردىڭ بىرىندە ەڭىرەپ جىلاعان ادامداردىڭ داۋىسى ەستىلدى. سۇيرەتىلىپ بارىپ جابىقتان سىعالاسام، بۇكىل جۇرت قولارىن كوككە جايىپ، زار ەڭىرەيدى. جالبارىنعان، جىلاعان داۋىستارىنان قۇلاعىم تۇندى. «ەي، جاراتۋشى يەم! ءبارىمىزدى الساڭ ال، قۇنانبايداي ەلگە قورعان، جۇرتقا سايا بوپ وتىرعان پانامىزدى امان ساقتاي گور!». سول ساتتە زار جىلاعان ەلدىڭ كوزىنەن اققان جاس ىستىعى قايتپاي جاتقان دەنەمە تىرس-تىرس تامىپ، ءاربىر قوتىردىڭ جالىنىن قايتارعانداي بولدى. بىرەر كۇندە دەنەم جەڭىلدەپ، اۋىرۋدىڭ دا بەتى قايتتى. «باستان قۇلاق ساداعا» ءبىر كوزدى سوندا بەردىك...».
بىزگە جەتكەن ەستەلىكتەگى قۇنانباي قاجىنىڭ ەلىنە ەتەنە، جۇرتىنا دوس بولمىسى، جۇرتتىڭ اعا سۇلتانعا شىن پەيىل، ىستىق ىقىلاسى ەرىكسىز جانارىڭا جاس ۇيىرلتەدى. بىزدەن بوشالاعان تۇيەدەي بەزىپ كەتكەن سول قاسيەتتى شارق ۇرىپ ىزدەپ، باسىمىزدى تاۋعا، تاسقا ۇرساق تا ءوزىمشىل وكتەم سانانىڭ ۋىسىنا تۇتىلعان بەيشارالىقتان قۇتىلۋ قايدا. كۇللى قاۋىم تىلەۋىمىزدى تىلەمەك تۇگەل، باسىڭ اۋرىپ، بالتىرىڭ سىزداعاندا ءپارۋاناداي الاساتاتىن ءبىر دوسقا جارىمايتىن تىرلىگىمىزدى انىق بارلاپ، تەرەڭىنە ۇڭىلەرگە دارمەن جوق. بەتكە كۇلىپ، ارتىنان توپىراق شاشاتىن توبىرعا اينالىپ، ءومىر وتكەرمەلەپ جاتىرمىز. باسىندا كوپ بولىپ قاۋقىلداسىپ، كەلە-كەلە كەمپىردىڭ شاشىنداي سيرەي باستاعان قاتارلاستاردىڭ ورنىن سيپاپ، ويعا باتاسىڭ. قۇنانباي قاجىنى اللادان قالاپ سۇراپ، اسپانعا قولىن جايعان تىلەۋلەس جۇرتتىڭ ادالدىعى الدىندا وزىڭنەن ءوزىڭ كىشىرەيىپ، «ءبىز وسى قالاي ەدىك» دەگەنگە بايىرقالاماسقا شاراڭ قالمايدى...
الماتىنىڭ قوڭىر كۇزى كەلگەن سايىن جانىڭدى مۇڭ با، ساعىنىش پا ايتەۋىر سوعان جاقىن ءبىر سەزىم يەكتەي باستايدى. توگىلگەن جاپىراقتى سارپ-سارپ باسىپ كەلە جاتىپ وسى الىپ شاھارعا العاش تابانىڭ تيگەن كەز ءجيى ەسىڭە تۇسەدى. باسى جۇمىر پەندەنى ءار قيىردان دومالاتىپ، دامدەس، سىرلاس جاندارعا اينالدىراتىن تاعدىردىڭ جازۋى بار ەمەس پە! ەردەننىڭ اڭگىمەسى «قازاق ادەبيەتىنىڭ» قوسىمشاسى «جاس قالامعا» جاريالانعاندا جۇبىمىز جازىلمايتىن بەس-التاۋىمىزدىڭ ەندى-ەندى تانىسا باستاعان كەزىمىز ەدى. «ەسەنتاي جاعالاۋىندا» سالقىن سىرانى قاز-قاتار ءتىزىپ قويىپ، دوسىمىزدىڭ تىرناق الدى تۋىندىسىن جۋىپ-اق جاتىرمىز. ءوزى دە ماقتانشاقتاۋ نەمە ەدى، باسىن كەكجيتىپ، كەكىرەيدى دە قالدى. قايتسىن ەندى، جالپاق جۇرتقا ماشھۇر بوپ جاتىر. ول كەزدە گازەتكە شىققانىڭ ءوزى ءبىر عانيبەت، جۇرتتىڭ اۋزىنا ءىلىنىپ كەتەسىڭ. قازىرگىدەي، وقىرمان ورتتەن قالعان ورمانداي، قاداۋ-قاداۋ سيرەي باستاعان كەز ەمەس-ءتى.
ىشىمدىكتىڭ ۋى الدى ما، سالدەن كەيىن «جازۋشىمىز» ءوز وزىنە كەلدى. ءبىز بىلەتىن، ءىشىپ السا سالىنىپ كەتكەن پاقىرداي بوپ شىعا كەلەتىن كادىمگى ءتۇر-تۇرپات. وتىرىستىڭ دا ءسانى كىرە باستادى. گۋ-گۋ اڭگىمە. قىزدى-قىزدىمەن ەردەننىڭ ەرتەڭ ۇلكەن جازۋشى بولاتىنىن بەتىنە ايتتىپ، ماقتاپ جاتىرمىز. ءبىرشاما ۋاقىت وتكەن سوڭ ەردەننىڭ كوڭىل كۇيى بۇزىلا باستادى. ءتىپتى كوزى سۋلانىپ، ەڭىرەي جونەلدى. جاڭاعى داۋرىقپا اڭگىمە جايىندا قالدى. ءبارىمىز نە بولعانىن تۇسىنبەي ەردەنگە جالتاقتاپ، توپىرلادىق تا قالدىق. قالتاسىنان كىرلەي باستاعان شىتىن الىپ، جاسىن سۇرتكەن ەردەن: «ەسەيىپ جىگىت بولعان كەزىمدى كورمەي كەتكەن انام مارقۇم ەسىمە تۇسسە، ءوزىمدى ءوزىم ۇستاي الماي قالام. رەنجىمەڭدەر. كەل ءبىر الىپ قويايىق»،- دەپ الدىنداعى سىراسىن تۇبىنە شەيىن تارتىپ جىبەردى. ءبارىمىز الدىق. ءسال جۇتىنىپ، تاماعىن كەنەپ الدى دا ەردەن ارى قاراي اڭگىمەسىن جالعاستىردى. «سەندەر بىلمەيسىڭدەر عوي. بۇعاناسى قاتپاعان جاپ-جاس بالانىڭ اناسىنىڭ مۇردەسىن قۇشاقتاپ، تاسجولدىڭ بويىندا ماشينا كۇتكەننىڭ قانداي ازاپ ەكەنىن. باسىنان ايتىپ بەرەيىن. ءبىزدىڭ ءۇي تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى ۇستىرتتەن سولتۇستىك قازاقستانعا كوشىپ كەلدى. مەن ەندى اپىل-تاپىل جۇرە باستاعاندا، اكەم ولگەيدە قايتىس بولىپتى. ءۇشىنشى سىنىپ وقىپ جۇرگەندە شەشەممەن ەرىپ كورشى اۋىلعا تويعا باردىم. قۇربىسىمەن ءازىلى جاراسقان شەشەم: «قىزىڭدى مىنا ءبىزدىڭ جىگىتكە بەرەسىڭ»، - دەپ ەمەن-جارقىن ازىلدەسىپ وتىرعانى سول ەدى، اياقاستىنان ءوڭى سۇرلانىپ، ارت جاعىنداعى جۇككە سۇيەنىپ، تالىپ قالدى. بۇرىننان باسىنىڭ ساقيناسى بار ەدى. جەدەلجاردەم دە شاقىرىپ ۇلگەرىپتى بىرەۋلەر. قالاعا الدى دا جونەلدى. شەشەم قۇلاعان كەزدە ۇيگە كىسى شاپتىرتىپتى. اراققا تويىپ العان اعامنىڭ قوزعالاتىن ءتۇرى كورىنبەگەن سوڭ، امالسىز اۋىرۋحاناعا مەنى قوسىپ جىبەردى. زالدا شەشەمدى كۇتىپ وتىردىم. كوپ ۋاقىت وتكەن سوڭ شەشەم جاتقان پالاتادان ءبىر دارىگەر قىز شىعىپ، شەشەمنىڭ اتىن ايتىپ: «يەسى سەن بە؟»، - دەپ يەگىن كوتەردى ماعان. «ءيا» دەگەنىم سول ەدى: «الىپ كەت، قايتىس بولدى»، - دەپ دۇڭك ەتكىزى تۇيەدەن تۇسكەندەي. كىپ-كىشكەنتاي بالامىن عوي، ادامداردىڭ سونشالىقتى سالقىن، قاتتىگەز بولاتىنىن قايدان بىلەيىن. تىشقاق لاق ولسە دە نە ءبىر جاقسى سوزدەرىمەن جەتكىزەتىن قازەكەڭنىڭ مۇنداي مىنەزىن كىم كورگەن. پالاتاعا كىرسەم، شەشەمدى زەمبىلگە سالىپ، بەتىن جاۋىپ قويىپتى. سۇرىنە-قابىنا جانىنا جەتىپ بارىپ، باقىرىپ جىلاپ جاتىرمىن. جاڭاعى تاس جۇزىنەن كوز سۇرىنەتىن دارگەردىڭ بىلق ەتەر ءتۇرى جوق، داۋىسىن ونان بەتەر قاتايتىپ زىرك ەتە قالدى. «الىپ كەت دەدىم عوي مەن ساعان، پالاتا كۇتىپ جاتقان ادامدار بار!». وتپەلى كەزەڭدە سولاي بولدى ما، بۇگىنگىدەي ەسىك-تەسىكتى توزدىرماي شەشەمنىڭ سۇيەگىن وپ-وڭاي بەرە سالدى. زەمبىلدىڭ ءبىر جاعىن ءوزىم، ءبىر جاعىنا اۋىرۋحانانىڭ ءبىر قىزمەتكەرى كوتەرىپ، تاسجولدىڭ شەتىنە كەپ توقتادىق. ماشينا شاقىرتتىق دەگەن، سونىسىن كۇتىپ تۇرمىز. وكسىگىمدى ىشىمە جۇتىپ، قانشا قايراتتانسام دا ءجۇزىمدى جۋعان جاستىڭ توقتايتىن ءتۇرى جوق. اقىرى بولماعان سوڭ اڭىرادىم-اي كەلىپ. ماشينا كەلگەندە بارىپ ازەر ەسىمدى جيىپ، شەشەمنىڭ مۇردەسىن ماشيناعا تيەگەن جۇرتقا جاردەمدەسكەن بولدىم. اۋىلعا جەتكەنشە جاسىمدى تيا الماي ەڭرەۋمەن بولدىم. شەشەمنىڭ مايىتىنە قاراپ-قاراپ قويىپ جىلايمىن. ءولدى دەگەنگە دە ونشا سەنبەيىم. باسىن كوتەرىپ، قۇشاعىنا قىسىپ ەركەلەتەتىندەي ءۇمىتىم ۇزىلسەشى. اۋلىعا جەتكەندە حاباردار بولعان جۇرت جينالىپ، كۇتىپ الدى. ءبارى مەنى باۋىرىنا باسىپ، جۇباتىپ جاتىر. قايعىدان قان جۇتىپ تۇرسام دا، ءبىر ءتۇرلى ەسەيىپ كەتكەندەي سەزىندىم ءوزىمدى. اۋىرۋحانانىڭ سۋىق زالىنداي ەمەس، ءسال دە بولسا جانىم كىرگەندەي بولدى. ەل ەمەس پە. شركىن ەل... اعام سول ماستىعىنان ايىعا الماعان كۇيى نەشە كۇن ءىشتى. انامىزدى جەرلەگەندە دە بارىپ ءبىر ۋىس توپىراق سالا المادى. تۋىس تۋعاننىڭ، كورشى قولاڭنىڭ كومەگىمەن ول سىن دا ءوتتى...».
ەردەن اڭگىمەسىن بىتىرگەندە ءبارىمىز ءبىر-ءبىر كۇرسىنىپ الىپ، ارى قاراي بۇل كوڭىلسىزدىكتى سەيىلتۋ ءۇشىن باسىمىزدان وتكەن قىزىق جاعدايلاردى ايتىپ، «جازۋشىنىڭ» كوىلىن اۋلاپ اق جاتىرمىز. قىزىل ءسوزدىڭ قىتىقتامايتىن جەرى بار ما؟ ەردەن دە بىزگە قوسىلىپ جاڭاعى كوڭىلسىزدىكتى ساتكە بولسا دا ۇمىتتى. تاس جەتىم ەكەنىن ەسىنەن شىعاراتىن بىزدەن ارتىق دوستى الاتاۋدى التى اينالسا دا تابىلمايتىنىن تالاي رەت ايتتى. بىزدە ايتتىق. بايتۇرسىنوۆ كۇشەسى بويىنداعى ورىس سىراحاناسىندا ءجيى باس قوسىپ، ادەبيەتتىڭ ارعى-بەرگى تاريحىن ءبىر ساپىرىپ تاستاۋشى ەدىك. شەكەسى جىپسىسە، ايتا بەرەتىن ەردەننىڭ اڭگىمەسىنىڭ دە بىرتە-بىرتە تىزەسى شىقتى. مىلجىڭداپ سويلەي باستاعاننان-اق الدىن وراي جونەلەمىز. «ءيا، سەن ول كەزدە بۇعاناسى قاتپاعان بالا بولاتىنسىڭ. شەشەڭ تالىپ قالادى. اۋىرۋحاناعا اپارساڭ، ءجۇرىپ كەتىپتى. ولىكتى ءوزىڭ ارقالاپ، اۋىلعا قايتتىڭ. اعاڭ ءىشىپ كەتىپتى... سول ما؟». كوزى جاساۋراپ، جاۋتەڭدەي قاراعان ەردەن ارى قاراي مەلشيەدى دە قالادى. كەيىن ءبىزدىڭ توپقا قوسىلمايتىن بولدى. وزىمەن ءوزى. ءبىر كۇنى ادەتىمىزشە جينالا قالعان ەكەنبىز، تاعى ءبىر جايسىز حاباردى قانات جەتكىزدى. «ەستىدىڭدەر مە؟ انا بەرىك دوسىمىز ايەلىن جىبەرىپتى. ءوزى ءبىر سورى ارىلماعان سورماڭداي بولدى عوي. قازىر كەپ تە قالار. جىگىتتىڭ ءسوزىن ايتىپ، جىگەرلەندىرىپ قويىڭدار. بوسبەلبەۋ نەمە بورداي توزىپ جۇرمەسىن». سالقىن سىراعا تاپسىرىس بەرىپ، القا-قوتان وتىر ەدىك، يىعى تۇسىڭكى بەرىك تە كىردى. سامارقاۋ سالەمدەستى. وتىرعان بويى بىرنەشە بوكالدىڭ ءتۇبىن كورسەتتى. ۇزاققا سوزىلعان ۇنسىزدىكتى ءوزى ءۇزدى. «ولەڭدەگىدەي وڭاي ءومىر جوق ەكەن. انا جەڭگەلەرىڭدى اپاراتىن جەرىنە اپارىپ سالدىم. بۇگىن ءبىر ىشەيىكشى». بىرەر جاس ۇلكەندىگى بار، ءتاپ-ءتاۋىر اقىننىڭ دەگەنى بولدى. داياشى قىزدىڭ ەكى ءيىنى مايىسىپ، ءتۇن ورتاسىنا دەيىن سىرا تاسىدى. سوڭعى بوكالدى شەڭبەكتەپ ۇستاعان كۇيى ۇيىقتاپ قالعان بەرىكتى قانات جۇلقىپ ءجۇرىپ وياتىپ، پاتەرىنە الىپ كەتتى. ءبىر كىسىدەي اقىلگويسىگەن باسقامىزدىڭ دا ارى شابارعا ءال-دارمەنىمىز قالماي، ورنىمىزدى سۋىتتىق. ەندىگى وتىرىستىڭ گۇلى بەرىك بولدى. ىشەدى دە سىقسىڭداپ جىلايدى. باسىندا جانىمىز اشىعانسىپ، بىرگە مۇڭايعان سىڭاي تانىتىپ جۇرگەنىمىزبەن كەلە-كەلە كەلەكە ەتەتىن بولدىق. «بەكە ولەڭدەگىدەي وڭاي ءومىر جوق ەكەن دەدىڭ بە؟ سەن دە ايتقىشسىڭ وسى كەيدە». بەكەڭ باسىندا «تاۋىپ ايتقان سوزىنە» بىزبەن بىرگە قوسىلا كۇلىپ الىپ، ىزىنشە جۇزىنە مۇڭ ويناپ شىعا كەلەتىن. «كۇلەسىڭدەر عوي. باستارىڭا كەلسە، كورەر ەم. ءاي، دوسپىز دەيمىز! باسىما تۇسكەن قيىنشىلىقتان بەرى جانكۇيەر جاقىنىم جوق ەكەنىنە انىق كوزىم جەتتى. شىنىمەن ءبىز ولەڭدەگىدەي جالعان ماحابباتىڭ جارشىسى سەكىلدىمىز. «ءسوز تۇزەلدى، تىڭداۋشىم سەن دە تۇزەلدىڭ» ءمانىن ەندى-ەندى تۇسىنگەندەيمىن. قيسىق، قىڭىرلىعىمىزعا قاراماي، اقىل ايتقىشپىز...» - دەپ وكپەسىنە دە جاسىرمايدى. «سوندا نە ىستەۋ كەرەك ەكەن وسىعان. ءبىز كىنالىدەي وسىنىڭ اجىراسقانىنا». كۇڭكىلدىڭ كىمنەن شىققانىن قايدان بىلەيىن، بەكەڭنىڭ قۇلاعى شالىپتى. اقىرى ول دا اندا مۇندا بولماسا ات ءىزىن كوپ سالمايتىن بولدى. قابىرعاسى قاقىراي باستاعان «قاعاناتقا» جاقسى حاباردى دا قانات جەتكىزدى. «ءشۇيىنشى! انا ءبىزدىڭ اسىقتاي اقىنىمىزدىڭ قانجىعاسى مايلانىپتى. وسى جولعى كونكۋرستىڭ ۇلكەن جۇلدەسىن ەنشىلەپتى. ءتۇبى تاسقىننان بىردەمە شىعادى. كەلىستىرىپ جۋادى دەشى. وي، شىركىن!». ءبارىمىز قۋانىپ قالدىق. قالتا تەلەفونىن الىپ شىعىپ، تاسقىنعا حابارلاسقان قاناتتىڭ ءجۇزى بال-بۇل جانىپ سويلەپ جاتىر. «تاكە، جۇلدە قۇتتى بولسىن! كونە مەكەندە سەنى حالقىڭ سارعايىپ كۇتىپ وتىر. تەز جەت!». ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىتتا تاسقىن دا جەتتى. قولىن الىپ، قۇتتىقتاپ جاتىرمىز. «ال، قايدا تارتامىز» دەگەندى ايتقىزباي تۇسىنگەن تاسقىن ءسال توسىلىپ بارىپ: «جىگىتتەر، رەنجىمەڭدەر! اناۋ جاس وتباسىلارعا بەرەتىن ءۇيدىڭ كەزەگىنە تۇرعالى ءبىراز بوپ ەدى عوي. «كەزەگىڭدى جىلجىتىپ، ءۇي الۋىڭا كومەكتەسەم» دەگەن كىسىنىڭ قۇلقىنىن تىعىنداۋعا ازەر جەتتى العان جۇلدەم. تاعى ءبىر رەتى بولار سەندەرگە. ۇكىمەتتىڭ جاساپ وتىرعان ورايلى ساتىنەن قۇر قالىپ كەتپەيىن دەپ، جورالعىسىن جاساپ كەلگەن بەتىم وسى»، - دەپ جازىقتى جانداي جاۋتاڭ قاعادى. «وي، سەنىڭ ۇكىمەتىڭ بار بولسىن! بەرەتىن ءۇيىن كىم كورىنگەننىڭ ءبىر اساپ قالاتىن ماي شەلپەگى قىلماي، بەرسە قايتەدى. تەنتىرەپ جۇرگەن قازاقتىڭ ءۇيلى-كۇيلى بولۋىن كۇيتتەپ وتىرعان ولار جوق. تىلەۋىن تىلەيتىن ەل بولماسا، ەردىڭ كۇنى نە بولار؟ ونى قويشى، كۇيگەن باس-سيراقپىز عوي. جۇلدەڭنەن دىم قالماعانى قيىن بوپ تۇر، دوس!». سوزگە ساراڭ مۇراتتىڭ ىندىنىن تۇسىنگەن تاسقىن شىجاق قاعىپ، شىر-شىر ەتەدى. «ءبىر ءجونى بولار. رەنجىمەڭدەرشى!»...
«قاراۋ اقىن» اتالسا دا كوپ جىل سارىلىپ ءجۇرىپ قول جەتكىزگەن پاتەرىنىڭ كىلتى تيگەن كۇنى تاسقىن بارلىعىمىزدىڭ باسىمىزدى قوستى. ارقا-جارقا تويلادىق. تاسقىننىڭ سول جولعى جۇلدەنىڭ اقشاسىن بەيبەرەكەت شاشىپ الماي، يگىلىگىنە جۇمساعانىن جاتىپ كەپ ماقتادىق. كوپ ۋاقىت كورىنبەي كەتكەن ەردەن مەن بەرىك تە قاتارىمىزدان تابىلدى. ەكەۋى دە ىشىمدىك اتاۋلىنى اۋىزعا المايتىن بولىپتى. ناماز وقيدى ەكەن. «وزدەرىڭ عانا جۇماققا باراتىنداي اۋشالانىپ الىپسىڭدار عوي»، - دەگەن تۇرپايى قالجىڭعا ونشا ءمان بەرگەن جوق ەكەۋى...
كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرشىلىكپەن باسىڭ قاتىپ، ارى-بەرى شاپقىلاسپەن كوپ باس قوسا بەرمەيتىن كەيىنگى جىلدارى وتكەنگە ۇڭىلسەڭىز، بەيمازا سەزىمنەن ارىلا لاماي، بىرەۋدى ىزدەگىڭ كەلەدى. جابىلعان جول سەكىلدى بۇلدىر-بۇلدىر سوقپاققا ءبىر قاراپ، تاۋىڭ شاعىلىپ، ول ويىڭنان دا قايتاسىڭ. حاكىم ابايدىڭ: «ءبىزدىڭ دوسپىز، اسىقپىز دەگەنىمىز - جالعاندىقتان جاسالعان كوڭىل جۇگى...»، - دەيتىنى وسى شىعار.
«اباي-اقپارات»