قازاق ادەبيەتىندەگى شوقتىعى بيىك، شىن تالانتىمەن شىرقاۋ كوككە كوتەرىلگەن سايىن مۇراتبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 75 جىل تولدى. ادەبيەتتە تازالىقتىڭ، شىنايلىقتىڭ ۇلگىسى بولعان سايىن اعانىڭ قالامىنان تۋعان پروزالىق شىعارمالار قازاق وقىرمانىنىڭ جادىندا جاتتاۋلى. «جۋسان يسىمەن» جۇرتتى تامساندىرعان جازۋشى «جاباي الما»، «ءولىارا» سياقتى ءبىر تۋما شىعارمالارىمەن ايگىلى.

قازاق اڭگىمەسىنىڭ قايتالانباس شەبەرى - سايىن اعامىزدىڭ «مەنىڭ قارىنداسىم» اڭگىمەسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

«اباي-اقپارات»

قازاق ادەبيەتىندەگى شوقتىعى بيىك، شىن تالانتىمەن شىرقاۋ كوككە كوتەرىلگەن سايىن مۇراتبەكوۆتىڭ تۋعانىنا 75 جىل تولدى. ادەبيەتتە تازالىقتىڭ، شىنايلىقتىڭ ۇلگىسى بولعان سايىن اعانىڭ قالامىنان تۋعان پروزالىق شىعارمالار قازاق وقىرمانىنىڭ جادىندا جاتتاۋلى. «جۋسان يسىمەن» جۇرتتى تامساندىرعان جازۋشى «جاباي الما»، «ءولىارا» سياقتى ءبىر تۋما شىعارمالارىمەن ايگىلى.

قازاق اڭگىمەسىنىڭ قايتالانباس شەبەرى - سايىن اعامىزدىڭ «مەنىڭ قارىنداسىم» اڭگىمەسىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

«اباي-اقپارات»

بيىل قىسقى دەمالىستا اۋىلعا كەلگەنىمدە، قارىنداسىمنىڭ سونشالىقتى تەز ءوسىپ، وزگەرىپ كەتكەنى قاتتى تاڭىرقاتتى.
كەشە عانا جولدا كەلە جاتقانىمدا ونى كوز الدىما تىپتەن باسقاشا ەلەستەتىپ ەدىم. ورتا بويلى، تولىقشا كەلگەن قارا تورى ءجۇزدى، ءار كەزدەگى ەركە قالپىندا مەنىمەن تالاسا كەتۋگە دايىن تۇراتىن وجەت قىز. شولاقتاۋ كەلگەن سۇيكىمدى مۇرنى ۇنەمى كۇلكى نىشانىن اڭعارتىپ، سويلەگەن كەزدە جىبىرلاپ تۇراتىن. قاق جارا ورگەن كالىڭ قارا شاشىنىڭ ماڭدايالدى بۇرىمىنا قوسىلماي، بۇيرالانا شوقتانىپ بىتكەن. ول كەيدە جەلبىرەپ كوزىنە تۇسەتىن. وسى ءبىر كوزىنە تۇسە بەرەتىن «تەنتەك» شاشى كەيدە مەنىڭ زىعىردانىمدى قايناتۋشى ەدى. ءوز-وزىمنەن قارىنداسىما تيىسكىم كەلىپ كەتەتىن دە اياقاستى اشۋ شاقىرىپ، ايقايلاپ ۇرىسا باستايتىنمىن. شىنىمدى ايتسام، ۇيدەگى ۋاقىتىمنىڭ كوبى قارىنداسىما شۇيلىگە ءجۇرىپ، ۇلكەندىك «اقىل» ايتۋمەن وتەتىن-ءدى. ونىڭ بويىنان ارقاشان قىزعا لايىقسىز مىندەر تاۋىپ، كىنالاپ ۇرسۋشى ەدىم. ال ۇرىسقان كەزىمدە، ول كوزى جاپاقتاپ ءبارىن مويىنداپ، ءۇنسىز وتىراتىن دا مەنىڭ جۇزىمدە سول جىلىلىق پايدا بولعان ساتتە-اق وزىمە قوسىلا ەزۋ تارتاتىن. سول-اق ەكەن، مەنى قۋاقى قىلىعىمەن الداۋسىراتىپ، ەپتەپ قانا ەسىككە جىلىساتىن. ەگەر مەنەن بۇرىن ەسىككە جەتىپ ۇلگەرسە، ايتقان اقىلىمنىڭ تۇگەلدەي زايا كەتكەنى. الگىندە جاۋدىراپ وتىرعان كارىڭداسىم، توردان قۇتىلعان دالا قۇسىنداي، ويناقشىپ شىعا كەلەدى. ماعان قاراپ ءتىلىن شىعارىپ:
- ماقتانشاق! ۇلكەن بولعانىڭا ماقتاناسىڭ عوي، برر... - دەپ مازاقتاپ، سىرتقا قاشا جونەلەتىن. ول ۋاقىتتا مەن جارىلىپ كەتە جازداپ، ىزاعا بۋلىعامىن. ارتىنان قۋا شىعىپ:
- كەلەرسىڭ، بالەم ۇيگە! - دەپ جۇدىرىعىمدى تۇيەمىن. كەي كەزدەردە ونىڭ كۇندەلىكتى ساباقتارىن تەكسەرىپ قاراپ، سۇراۋلار بەرىپ، وزىمشە «ەمتيحان» دا الاتىنمىن. سۇراۋلارىم ءاردايىم ساباققا پالەندەي قاتىسى جوق، كەزدەيسوق بولۋشى ەدى. ەگەر قارىنداسىم جاۋاپتى ءدوپ قايتارا الماي قالسا، ۇرىستىڭ باستالعانى. بىراق امال نە، ۇرسىپ ايتقان اقىلىمدى كۇلە تىڭداپ، ءجونى كەلسە، مازاقتاپ كەتە بەرەتىن. اسىرەسە وسى ءبىر ءتىلىن شىعاراتىن ادەتتى قايدان تاپقانىن بىلمەيمىن، قانشا ايتسام دا قويار ەمەس.
مىنە، وسىنداي ەركە مىنەزدەرىمەن ساعىندىرعان سول وجەت قارىنداسىم بۇگىن ءبىر ءتۇرلى وزگەرىپ، جات بولىپ كەتكەن ءتارىزدى. جۇگىرىپ كەپ قۇشاقتاي الار دەپ تۇرعانىمدا، سالماقتى باسىپ كەلىپ، سابىرلى امانداسۋى دا، ويىمداعىداي بولىپ شىقپادى. سوندا دا بولسا، اماندىقتىڭ سوڭىنان:
- قالاي وقىپ ءجۇرسىڭ؟ ءالى ەمتيحان الامىن، - دەپ ۇلكەندىك ادەتىممەن ەسكەرتىپ قويدىم. ول ءسال قىزارىپ كەتتى دە:
- دايىنمىن، اعا، - دەدى.
قارىنداسىمنىڭ قازىرگى ءجۇرىس-تۇرىسى دا، سويلەۋى دە، ءتىپتى ەزۋ تارتىپ كۇلگەنى دە باسقاشا. بويى سۇڭعاقتانىپ، قارا تورى ەركە ءجۇزى اشاڭدانعان، ەسەيگەندىك ءپىشىن بار، ويناقشىپ تۇراتىن وتتى كوزدەرى دە بايسالدى، ويلى قارايدى. شولاق مۇرنىنىڭ ۇشى ۇشكىلدەنىپ، قىرلانا ءتۇسىپتى. جاڭادان تىككىزگەن قىزىل دراپ پالتوسى دا وڭىنە جاراستىق بەرىپ تۇر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، قارىنداسىم تاماشا سۇلۋ قىز بولىپتى. «قىز دەگەن تەز بوي جەتەدى»، - دەپ اپامنىڭ تالاي ايتقانى ەسىمە ءتۇستى. بىراق مەن ونىڭ اسەم سۇلۋلىعىنان گورى، تيىسە كەتۋدەن تايىنبايتىن، ەركە قىلىعىن اڭساپ كەلگەن ەدىم عوي. ويلاپ قاراسام، ايتتى-ايتپادى، قارىنداسىم بوي جەتەتىندەي جاسقا كەلىپ قالىپتى. ەندى ءبىر ايدان كەيىن تۋرا ون جەتىگە تولادى ەكەن. ورتا مەكتەپتى دە بيىل بىتىرمەك.
ۇيگە كىرىپ جايعاسىپ وتىرعان سوڭ دا بىرنەشە رەت ونىمەن بۇرىنعىداي سويلەسپەك بولىپ وڭتايلانىپ ەدىم، ءسوزىمىز بايلانىسپادى. بۇرىن قالا جايىن قايتا-قايتا سۇراپ، تاڭىرقاپ، كىزىعا تىندايتىن كارىنداسىم بۇل جولى مەنىڭ جاڭالىقتارىما دا قۇمارتقان جوق. تىپتەن سالدارلى. ءار سوزدەن سوڭ ءوزىمنىڭ ءسوز جالعاپ، ءار نارسەنى سۇراي بەرۋىمە تۋرا كەلدى. قاي ينستيتۋتقا تۇسۋگە دايارلانىپ جۇرگەندىگىن سۇراعانىمدا:
- بىلمەيمىن... ءالى ويلانامىن، - دەدى ول لاجسىز ەزۋ تارتىپ. ونان سوڭ ويىن ەكى ۇشتى ايتتى: - مۇمكىن اۋىلدا قالارمىن... كەشكى استان كەيىن قارىنداسىم ساباققا دايارلانۋ ءۇشىن تۇپكى بولمەگە كەتتى دە، ءبىز اپام ەكەۋمىز اس بولمەدە شاي ءىشىپ وڭاشا قالعانبىز. اپام الدىمەن مەنىڭ ينستيتۋتتاعى حال-جايىمدى، وقۋىمدى قاشان ءبىتىرىپ، قايدا جۇمىس ىستەۋگە باراتىنىمدى تىزبەلەپ سۇراي باستادى. ءدال وسى جايلاردى اپام بۇرىن دا بىرنەشە رەت سۇراپ بىلە تۇرسا دا، بۇل جولى ادەيى ءسوز بولسىن دەپ وتىرعانى بەلگىلى ەدى. سوندىقتان بۇرىن الدەنەشە ايتقانىمداي، وقۋىمنىڭ بىتۋىنە ءالى ەكى جارىم جىل بارىن، مۇمكىن بولسا بىتىرىسىمەن اگرونوم بولىپ ءوزىمىزدىڭ اۋىلعا كەلەتىنىمدى تاعى دا ايتىپ بەردىم. اۋىلدا بولىپ جاتقان جاڭالىق، وزگەرىستەردى دە ءسوز ەتتىك. اپامنان ەستىدىم: ورتا مەكتەپتى بىتىرگەن ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ ءبىرتالاي جاستارىن كولحوز اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءتۇرلى سالاسى بويىنشا ماماندار دايارلايتىن تەحنيكالىق كۋرستارعا، جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسۋگە دايارلىققا جىبەرىپ جاتقان كورىنەدى.
- الگى، داۋكەنىڭ بالاسى نۇرلاندى ءبىلۋشى مە ەڭ؟
- اسا جاقسى بىلمەيمىن، - دەدىم.
مەنىڭ سىرتتا وقىعانىما تالاي جىل بولعاندىقتان، وزىمنەن سوڭعى بالالاردى جاقسى بىلمەۋشى ەدىم. وسىنداي دەمالىستارعا كەلگەنىمدە ولار جۇمىستا بولاتىن. جاسىراتىنى جوق، مەن دە وزىمنەن كەيىنگى جاستارمەن تانىسىپ، ىستەس بولۋدى ويلاعان ەمەسپىن. تەك كەيبىر ۇلكەندەردىڭ وسى اپام اتاعان نۇرلاندى ماقتاعانى ەسىمدە. ەستۋىمشە ول وتكەن جىلى ورتا مەكتەپتى بىتىرىسىمەن ءوزىمىزدىڭ اۋىلداعى ەلەكتر ستانسادا جۇمىسقا كىرگەن. ءۇش ايداي مونتەردىڭ كومەكشىسى، ونان كەيىن مونتەر بولىپ ىستەيدى دەيتىن.
- نۇرلان قازىر قايدا ىستەيدى؟ - دەپ سۇرادىم.
- ستانساسىندا تىكىنيك دەي مە، نە دەۋشى ەدى، سونىڭ كومەكشىسى. جاپ-جاقسى ەڭبەك ەتىپ، تابىسى دا مول، ءبىر ءۇيدىڭ يەسى بوپ قالعان بالانى كولحوز ەندى ءۇش جىلدىق وقۋعا جىبەرگەلى جاتىر، - دەدى اپام جاقتىرماعان پىشىندە. - بەت الدى وقي بەرگەننىڭ نەسى جاقسى دەيسىڭ.
مەن اپامنىڭ ءسوز توركىنىن تۇسىنە قويدىم. ول كىسىنىڭ ويىنشا، مەنىڭ اۋىلعا سيرەك كەلۋىم، وتكەن جازداعى پراكتيكامدى باسقا كولحوزدا وتكىزۋىم - دالادا ءجۇرىپ جاتباۋىر بولىپ كەتكەندىكتىڭ سالدارىنان دەۋشى ەدى. كورشى كەمپىرلەرمەن سىرلاسا وتىرىپ:
- ە-ەي، كورشى-ءى! «انانىڭ كوڭىلى بالادا، بالانىڭ كوڭىلى دالادا» دەپ بۇرىنعىلار بەكەر ايتپاعان ەكەن، - دەپ، تالاي كۇرسىنگەنى ەسىمدە. مىنە، نۇرلان تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا كومەيىندە وسى ويلار جاتقان بولار دەپ ءتۇيدىم. بىرەۋدىڭ بالاسىندا نە جۇمىسى بار دەسەڭىزشى.
- وقىعانى دۇرىس قوي، اپا، - دەپ مەن نۇرلانعا شىن تىلەكتەس ەكەنىمدى ءبىلدىردىم. جاۋابىم اپاما ۇناماي قالدى بىلەم، ءبىر شىنى ءشايدى ىشكەنشە، تومەن قاراپ ءۇنسىز وتىردى. ەسكىرگەن باتەس ورامالىمەن تەرشىگەن ماڭدايىن ءسۇرتتى دە، ۇستىڭگى جاعىن قىمتاپ جابىلماعان تەرەزەدەن سىرتتاعى قاراڭعى تۇنگە قارادى.
- اليماعا قاتتى ءسوز ايتىپ رەنجىتىپ الىپ جۇرمە، - دەدى الدەن ۋاقىتتا، باعانادان بەرى ايتا الماي وتىرعان سوزدەرىن تۇيىندەپ.
توسىن ايتىلعان بۇل سوزگە مەن نە دەرىمدى بىلمەي اڭتارىلىپ قالدىم. بۇرىن قارىنداسىما ۇرىسقان كەزدەرىمدە استە ارامىزعا ءتۇسىپ كورمەگەن. كەي ۋاقىت ءاليما جىلاپ كەپ مەنى شاعىستىرعاندا:
- ەشتەڭە ەتپەيدى. ءوز اعاڭ عوي، سەنى جامان بولسىن دەي مە، - دەپ جۇباتاتىن.
ال اپامنىڭ قازىرگى ءسوز سىڭايىنان اليماعا الدىن الا اراشا ءتۇسىپ وتىرعانىن جاقسى سەزدىم. مەنىڭ ۇرىسۋىما ەندى جول بەرمەيتىنى انىق ەدى. از دا بولسا، كوڭىلىم كىربىڭ الىپ قالعانداي. قازبالاپ ەشتەڭەنى سۇراعان دا جوقپىن. سۇراعىم دا كەلمەدى.
ەرتەڭىنە تۇستە قارىنداسىم مەكتەپتەن تۇنجىراپ، وتە كوڭىلسىز قايتتى. ونىنشى كلاستىڭ ساباعى اۋىر ءتيىپ جۇرگەن بولار دەپ، مازالاعان جوقتىن. وقۋ قۇرالدارىن قويعان جەردەن ءوزىم بارىپ ونىڭ كۇندەلىگىن تاۋىپ العام. مەنىڭ قيمىلىمنان كوز ايىرماي وتىرعان ءاليما بوزارىپ كەتتى.
- اعا، يەسىنەن رۇقسات سۇرامايسىز با؟ - دەدى سالماقپەن، اقىرىن عانا. ىڭعايسىزدانىپ-اق قالدىم. سىر بەرمەۋگە تىرىسىپ:
- مەن سەنىڭ بوتەنىڭ ەمەسپىن. رۇقسات سۇراۋ-سۇراماۋىم مىندەت ەمەس، - دەدىم. مۇنان ءارى وعان ەش كوڭىل اۋدارماستان، كۇندەلىكتى اقتارىپ قاراي باستادىم. جاڭا عانا بەتىمە ىزعارى تەپكەن اشۋىم قايتىپ، ەرىكسىز ريزالىق بىلدىرۋىمە تۋرا كەلدى. كۇندەلىكتىڭ العاشتى بەتتەرىنەن باستاپ كىلەڭ «بەستىك» باعالار ءتىزىلىپتى. تەك بۇگىن عانا فيزيكادان «ءۇش» العان ەكەن. قارىنداسىمنىڭ جابىرقاۋىن وسىعان بولار دەپ ويلادىم.
- ءوزىڭ التىن مەدالعا كانديدات ەكەنسىڭ عوي، - دەدىم كوڭىلىن اۋلاماق بولىپ.
- ەشتەڭە ەتپەيدى، ءبىر «ءۇش» دەگەن نەمەنە...
ءاليمادا ءۇن جوق. سۇپ-سۇر بولىپ، ورنىنان قوزعالماي وتىر. الگىندە كوزىنەن بايقالعان قالجىراۋ مەن شارشاعاندىق مۇڭعا اينالىپتى.
- ءاليما، ساعان نە بولعان؟ الدە بىرەۋ رەنجىتتى مە؟
قارىنداسىمنىڭ سۇيكىمدى جۇمىر يەگى ءدىرىل قاعادى.
مولدىرەگەن جاس بەتىنەن جول سىزا سىرعىپ بارىپ، تامىپ-تامىپ كەتتى. ەشتەڭەگە تۇسىنە الماي، مەن كۇندەلىگىن ورنىنا كويا بەرگەنىمدە، اراسىنان تورتكە بولىنگەن سۋرەت سىرعىپ كەپ، اياعىمنىڭ استىنا ءتۇستى.  ەڭكەيىپ الا بەرگەنىمدە:
- اعا، وزىمە بەرىڭىز... جانىم اعا... - دەپ جىلاپ كەلىپ، قولىما جابىستى. تورتكە بولىنگەن جىگىت سۋرەتىن انىقتاپ كورە الماستان، قارىنداسىما قايتىپ بەردىم. نە دەرىمدى ءوزىم دە بىلمەدىم.
ەكى كۇن وتكەنشە كارىنداسىم ماعان ۇلكەن جۇمباق بولدى. ءوزىمدى قاپالاندىرعان جايدى سۇراۋعا ەش مۇمكىندىك بولمادى. مەن جانىنا جاقىنداسام بولعانى، ۇيالاتىن بولۋ كەرەك، ءار نارسەنى سىلتاۋراتىپ ءاليما تايىپ وتىرادى. ونىڭ بەر جاعىندا ماعان شىنىن ايتپايتىنداي دا تۇر كورسەتتى. تاس-ءتۇيىن بوپ بەكىنىپ العانداي. امالسىزدان قولايلى ءبىر كەزدى كۇتىپ، سابىر ەتۋىمە تۋرا كەلدى.
تۇپكى بولمەدە وڭاشا كىتاپ وقىپ وتىرعام. كۇن ساسكەدەن اۋىپ قالعان. ءبىر كەزدە تەرەزە الدىنان جاس جىگىت پەن الاسا بويلى سارى قىز ءوتتى دە، ازدان كەيىن سىرتقى ەسىك قاعىلدى. ءاليما كورشى بولمەدە ىڭىلداي اندەتىپ ءجۇرىپ ەستي قويماعان سوڭ، شىعىپ ەسىك اشتىم. مەنى كۇتپەگەن بولۋ كەرەك، قىز دا، جىگىت تە قىسىلىپ قالدى. ەكەۋى قوسارلانا امانداستى دا ءاليمانى سۇرادى. ۇيدە ەكەنىن ايتىپ، ىشكە شاقىرعانىمشا بولعان جوق، دابىرىمىزعا قارىنداسىم دا شىقتى. الدىمەن، ماعان قاراپ قىزارىپ كەتتى دە، ارتىنشا ەسىك الدىندا ىڭعايسىزدانىپ تۇرعان جاس جىگىتكە بۇرىلدى. سپورتشىلاردىڭ شولاق تونىن كيگەن بويشاڭداۋ، قارا تورى جاس جىگىت كىنالى جانداي تومەن قاراپ ءۇنسىز تۇر.
- نۇرلان سەنەن كىتاپ سۇراي كەلدى، - دەپ جىگىت ءۇشىن جاۋاپتى الاسا بويلى سارى قىز بەردى. كىشىرەك كوزدەرى اليماعا جاۋدىراي قيىلا قاراپ يمەنە، باتىلسىز جىپىلىقتايدى. جۇزىندە جۇمباقتى ءبىر سىر بار سياقتى. - ال مەن سەنىمەن بىرگە ساباق وقىعالى كەلدىم.
ءوز-وزىنەن ءدىر-ءدىر ەتكەن قارىنداسىم تىستەنە تۇرىپ، ازەر ءۇن قاتتى.
- قانداي كىتاپ كەرەك؟ - دەدى سىبىرلاعانداي اقىرىن سويلەپ. ەندى ءسال بولسا، جىلاپ جىبەرەتىندەي كورىندى. نۇرلان نە دەرىن بىلمەي سيپالاقتاپ، قولايسىز جاعدايدا قالدى. قارىنداسىمنىڭ وسى ساتتەگى ماعان ءبىر ءتۇرلى جات، وعاش مىنەز كورسەتكەنىن ۇناتقان جوقپىن.
- مۇنىڭ قالاي، ءاليما، الدىمەن جولداستارىڭدى ۇيگە كىرگىزىپ، سونان سوڭ ءجون سۇرامايسىڭ با؟ كانە، نۇرلان، ۇيگە كىر، - دەپ وسى جەردە ءوزىم وكتەمدىك ەتتىم. نۇرلان بولمەگە كىرگەن سوڭ دا قيپالاقتاپ، بىردەن وتىرا قويمادى.
- وتە اسىعىسپىن. قازىر كەتپەك ەدىم، - دەي بەردى.
بۇل ءسوزىنىڭ الدە ماعان، الدە اليماعا ارنالعانىن تۇسىنە المادىم. سوندا دا، ءوزارا قىسىلماي ەركىن سويلەسسىن دەگەن ويمەن تۇپكى بولمەگە كىرىپ كەتتىم. نەگە ەكەنى بەلگىسىز كوڭىلىم تىنىشتىق تاۋىپ وتىرا الاتىن ەمەسپىن. ەسىك پەن ءتوردىڭ اراسىندا ارلى-بەرلى ءجۇردىم دە قويدىم. كۇنباتىس جاقتاعى جالعىز تەرەزەدەن ءالسىن-ءالسىن سىرتقا قارايمىن. بۇل تەرەزەدەن اۋىلدىڭ باتىس جاق ءبىر بولەگى جانە ستانساعا قاراي باراتىن تاسجول انىق كورىنىپ تۇرۋشى ەدى. وسىدان ەكى جىل بۇرىن تاسجولدىڭ ەكى جاعىنا مەكتەپ وقۋشىلارى وتىرعىزعان جاس تەرەكتەر دە بۇل كۇندەردە بوي تارتىپ، كوزگە ىستىق كورىنەدى. تاس جولعا قاراعان سايىن، وقۋعا العاش اتتانعان كەزىم ويىما تۇسەتىن. انىق ەسىمدە، اناۋ توبەنىڭ كۇنشىعىس جاعىنداعى جول بۇرىلىسىندا ماشيناعا وتىرعانىم. باسقالارمەن بىرگە مەنى مەكتەپتەس قۇربىم ساۋلە دە شىعارىپ سالىپ ەدى. سوڭداعى ساۋلەنىڭ «قوش!.. قوش!..» دەپ ماشينا سوڭىنان تەلمىرە قاراپ ۇزاق تۇرعانى ءالى كۇنگە كوز الدىمدا... ول ەكەۋىمىز ايلار بويى حات الىسىپ تۇردىق. ساۋلە اۋىل تۋرالى، ونداعى جاڭالىقتار جايىندا كوپ جازاتىن. ال مەن بولسام «ءوزىڭ كورگەن جوقسىڭ، قالانىڭ جاڭالىقتارىن قالاي جازامىن-دى» سىلتاۋ ەتىپ، جاۋاپتى نەمقۇرايدى شولاق قايتارۋشى ەدىم. جەتى ايدان كەيىن مەنىڭ ەڭ سوڭعى حاتىما جاۋاپ كەلمەدى. مەن دە قايتىپ حات جازا قويمادىم. وسىلايشا ارامىز ۇزىلگەن ەدى. كەيىن اۋىلعا كەلگەندە ەستىدىم: ساۋلە كورشى كولحوزدا تۇراتىن بىرەۋگە تۇرمىسقا شىققان ەكەن. جۇرەگىمدە اۋىر مۇڭ پايدا بولدى. مەن ونى سۇيەتىنىمدى سوندا عانا سەزدىم. امال نە؟.. «قولدا باردا التىننىڭ قادىرى جوق» دەگەن عوي. تەك جاستىق شاقتاعى دوستىقتى ەسكە تۇسىرۋمەن عانا تىنعانمىن. سونداعى ساۋلە مەنى شىعارىپ سالىپ، قوشتاسقان تاسجول تەرەزەمنىڭ الدىندا ەسكەرتكىشتەي بولىپ قالعان.
قازىر سول جولدىڭ ۇستىندە تىقىرشىق اتقان كوس اتتى شانا الدەكىمدى كۇتىپ تۇر. ۇستىندەگى بۋىپ-تۇيگەن جۇگىنە قاراعاندا، الىس ساپارعا جۇرەتىن جولاۋشىنىكى ءتارىزدى. ونان ارىدا مۇنارلانعان قىسقى اسپان بۋلانعان اينەك سياقتى بۇلىڭعىر تارتادى.
ءبىرازدان كەيىن تەرەزەنىڭ الدىنان اۋەلى بۇلتالاڭداي اسىعىپ الاسا بويلى سارى قىز، ارتىنشا ىلە-شالا كيىنگەن قارىنداسىم مەن نۇرلان ءوتتى. ساعاتىنا قاراپ قويعان نۇرلان الدەنەنى ايتىپ، اسىقتىرىپ بارادى. ءاليما باعاناعىداي ەمەس، ونىڭ ايتقاندارىن ءۇنسىز تىڭداۋدا. بۇلار سول جۇرىسپەن ەشقايدا بۇرىلماستان، الگى جول ۇستىندە تۇرعان، جالعىز شاناعا جەتتى. ول جەردە ەكەۋى ءبىراز تۇردى. ءاليما تۇقيعان قالىپتا نۇرلاننىڭ ومىراۋىن شۇقىلاپ تۇر. نۇرلان بولسا ءسال ەڭكەيە بەرە باسىن تەز كوتەرىپ الادى. ات باسىن سىرەسە تارتىپ وتىرعان ادام اقىرىنداپ جۇرە دە باستادى. نۇرلان بىرەسە ءجۇرىپ بارا جاتقان شاناعا، بىرەسە اليماعا قاراپ جالتاقتايدى. كەنەت ول ماعان قىزعانىشتى دا ەرەكشە ءبىر سەزىم تاستاپ اليماعا وقىس ەڭكەيدى دە، شانا سوڭىنان جۇگىردى. قوس ات شانانى العا سۋسىتىپ الا جونەلدى. اپامنىڭ انەۋگۇنگى ايتقانى راس بولدى. «قاپ، ماعان نەگە كىرمەي كەتتى، الدە ۇيالدى ما ەكەن؟» -  دەپ ويلادىم. قارىنداسىم سول ورنىندا قىبىر ەتپەستەن شانا سوڭىنان قول بۇلعاپ قالا بەردى. مۇمكىن، كوزىنە جاس تا كەلگەن بولار. ماعان «قوش!.. قوش!..» دەگەن سىبىرلى ءۇنى ەستىلگەندەي سەزىلدى. ۇيدە تۇرىپ ءجۇزىن كورمەسەم دە قارىنداسىمدى قاتتى ايادىم. قاراپ تۇرا بەرۋگە ءداتىم جەتەر ەمەس. كۇرسىنىپ بارىپ ديۆانعا جاتا كەتتىم. شىم-شىتىرىق ويلار مازا بەرمەيدى. بارلىعى دا قارىنداسىم تۋرالى. بولمەگە كىرگەن اپام، نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، مەنى ۇيىقتاپ جاتىر دەدى مە، بولماسا تىنىشتىقتى بۇزعىسى كەلمەدى مە، ايتەۋىر ەسىك الدىندا ءبىراز ءۇنسىز تۇردى. جۇزىندە بۇرىن مەن بايقاماعان اجىمدەر پايدا بولعان. ءجايلاپ ءجۇرىپ كەلىپ ستول ۇستىندەگى كىتاپتى اقتاردى.
- نۇرلان وقۋعا كەتتى، - دەدى الدەن ۋاقىتتا قاپالانعان كوڭىلمەن.
- وقىعانى دۇرىس قوي...
بۇل جولى دا اپام مەنىڭ جاۋابىمدى ۇناتپادى. كوپ ۋاقىت ءۇنسىز وتىردى. ءبىر كەزدە تەرەزە الدىنان جۇگىرە باسىپ قارىنداسىم ءوتتى دە، ەكى يىنىنەن القىنا دەمالىپ ۇستىمىزگە كىردى. تىپتەن ءبىز كۇتكەندەي ەمەس. بالعىن جۇزىندە قۋانىش ويناپ تۇر. كەلگەن بويدا اپامدى قاپسىرا قۇشاقتاپ، ءبىر اينالدىرا بيلەپ شىقتى... اپام ىڭعايلانىپ الدەنەنى ايتپاق بولىپ ەدى، بىراق ءاليما ىرىق بەرمەدى.
-  اپا، اپاتاي، كەرەگى جوق، ەشتەڭە ايتپاڭىزشى. ءسىز قالاي دەسەڭىز دە ءبارىبىر، مەن وعان سەنەمىن، سەنەمىن... - دەدى اپامنىڭ قۇلاعىنا جالىنىشتى سىبىرلاپ.
قارىنداسىمنىڭ سول باياعى ەركە قالپىنا بايسالدىلىق ەنىپ، سۇلۋلىعىنا باسقاشا ءبىر جاراستىق بەرىپ تۇر. تەك كوزىندە عانا جان بىلمەس تەرەڭ سىر بار ءتارىزدى. «العاشقى ماحابباتىڭ ءساتتى بولسىن، قارىڭداسىم»، - دەيمىن ىشتەي مەن.