وزبەكستاندا 10 قاڭتاردان بەرى ساقىلداعان سارى ايازدىڭ بەتى قايتپاي تۇر. رەسپۋبليكانىڭ ەلەكتر ەنەرگياسىمەن، گازبەن قامتاماسىز ەتەتىن مەكەمەلەرى بۇرىن-سوڭدى بولماعان مۇنداي سۋىققا توتەپ بەرە الماي، ىستەن شىققان. كوپقاباتتى ۇيلەردە تۇراتىن حالىق شاراسىزدىقتان دالادا وت جاعىپ، جىلىنىپ ءجۇر.

قاڭتاردىڭ 16-سىندا وزبەك پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەەۆ قىسقى ماۋسىمعا دۇرىس دايىندىق جاساماعان تاشكەنت اكىمى دجاحونگير ارتىقحودجاەۆتى، ەنەرگەتيكا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى شەرزود حودجاەۆتى جانە «جىلۋ ەلەكتر ستانتسيالارى» كاسىپورنىنىڭ باسشىسى فارحود ابدۋراحمانوۆتى قىزمەتىنەن بوساتتى. وزبەك پرەزيدەنتى ەل استاناسىنىڭ باس جوسپارىنىڭ جوقتىعىن سىنعا الدى. ايازدى اۋا-رايىنا بايلانىستى وزبەكستاننىڭ بارلىق دەرلىك ايماعىندا، سونداي-اق، قاراقالپاقستاندا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ قىسقى دەمالىسى 17 قاڭتارعا دەيىن ۇزارتىلدى. بالاباقشالارعا دا جوسپاردان تىس دەمالىس بەرىلگەن.

وزبەكستاننىڭ گازعا تاپشى بولىپ وتىرعانى بۇعان دەيىن دە بەلگىلى بولعان ەدى. سەبەبى، وزبەكستان گازدىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن بىرقاتار وڭىرلەردە ەلەكتر قۋاتىن قولدان ءوشىرىپ، تاشكەنت پەن فەرعانا القابىندا گاز قۇيۋ ستانتسيالارىنىڭ جۇمىسىن توقتاتتى.

وتكەن قاراشا ايىنىڭ اياعىندا رەسەي قازاقستان مەن وزبەكستانعا «گاز وداعىن» قۇرۋ تۋرالى يدەيا ايتقان. قازاقستان ءپۋتيننىڭ ۇسىنىسىنان باس تارتقانىن جەتكىزدى. كەيىن وزبەكستان تاراپى دا وسىلاي ىستەدى.

ەلدىڭ ەنەرگەتيكا ءمينيسترى جورابەك مىرزاماحمۋدوۆ: «وزبەكستان گاز تاپشىلىعىن كورىپ وتىرسا دا، ۇلتتىق مۇددەسىنە، ەكونوميكاسى مەن تاۋەلسىزدىگىنە قاۋىپ توندىرگىسى كەلمەيدى.  سوندىقتان ءبىز گاز الۋ ءۇشىن وزگە ەلدىڭ ساياسي شارتتارىن ەشقاشان قابىلدامايمىز»، - دەدى ول.

بىراق رەسەي ءسىم باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ميحايل گالۋزين وتكەن جىلدىڭ 26 جەلتوقسانىندا تاسس-قا بەرگەن سۇحباتىندا: «ۇشتىك گاز وداعىن قۇرۋعا ايتارلىقتاي كەدەرگىلەر جوعىن ءارى رەسەيدىڭ سەرىكتەستەرى وسى باعىتتاعى ءىس-ارەكەتكە دايىن وتىرعانىن»، - جەتكىزگەن.

«ۇشتىك گاز وداعىن» قۇرۋ يدەياسى رەسەيمەن قاتار، ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز: قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ دا قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى. وسى سالاداعى ءوزارا ءىس-قيمىل ەنەرگەتيكالىق قاجەتتىلىكتى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعى مەن ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەت.

وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوباعا قاتىسۋ، قاتىسپاۋىنا كەلەر بولساق، پرەزيدەنت پۋتين 9 جەلتوقساندا بىشكەكتە وتكەن ەاەو ءسامميتى اياقتالعاننان كەيىن، ءباسپاسوز ءماسليحاتى بارىسىندا ىقتيمال ەنەرگەتيكالىق اليانس قۇرۋ بويىنشا جۇمىس باستالعانىن اتاپ ءوتتى. رەسەي سەرىكتەستەرى وسى باعىتتاعى بىرلەسكەن ءىس-قيمىلدارعا دايىن. يدەيانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەشقانداي ماڭىزدى كەدەرگىلەر جوق، بىراق، ەڭ الدىمەن، ۇلكەن جۇيەلى جۇمىس اتقارىلۋى كەرەك. اسىرەسە ساراپتامالىق دەڭگەيدە. قازىر ونى ءۇش ەلدىڭ قۇزىرەتتى مينيسترلىكتەرى جۇرگىزىپ جاتىر»، - دەپ ايتقان.

«گازەتا.uz» باسىلىمى بىرنەشە دەرەككوزگە سىلتەمە بەرىپ، رەسەي «ۇشتىك گاز وداعىن قۇرۋ» دەگەن جەلەۋمەن قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ گاز تاسىمالداۋ جۇيەسىن يەمدەنىپ العىسى كەلەدى. اسىرەسە «ورتالىق ازيا – ورتالىق» گاز قۇبىرى ارقىلى قىتايعا گاز تاسىمالداۋ قۇقىعىن الۋدى كوزدەپ وتىر»، - دەپ جازادى.

باسىلىم مالىمەتىنشە، رەسەي وزبەكستاننان گاز تاسىمالداۋ جۇيەسىن «گازپرومعا» نارىق قۇنىمەن بەرۋدى تالاپ ەتكەن. وسىعان ۇقساس تالاپ «قازاقگاز» ۇلتتىق كومپانياسىنا دا قويىلدى. بىراق كومپانيا ۇسىنىستى قابىلداماعان.

ايجان تەمىرحان

Abai.kz