ءبىر جىلدىڭ الدىندا باستالعان ءپۋتيننىڭ اتالمىش «ارناۋلى وپەراتسياسى» الەمنىڭ گەوساياسي، ەكونوميكالىق جاعدايىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتتى. جاھان ەلدەرى ءوزارا قاقتىعىسقان ىقپالدى ەلدەردىڭ اراسىندا ەرىكسىز تاڭداۋ جاساۋعا ءماجبۇر بولدى. كۇنىگە بەس ۋاق ساجدەگە باس قويىپ جاراتۋشىدان تىنىش ءومىر تىلەيتىن مۇسىلمان ەلدەرى دە ودان شەت قالعان جوق. ارينە قازىرگى جاھاندانۋ داۋىرىندە اراب ەلدەرى ءمازھابى بولەك باۋىرلارىن ايىپتاپ، وزگە دىندەگى ەلدەرگە ەسىگىن تارس جاۋىپ، قۇنداقتاۋلى كۇيدە جۇرە الماسى انىق.

اراب الەمى ءپۋتيننىڭ وزبىرلىعىنان بۇرىن، «قىتاي ۇيعىرلارعا قارسى گەنوتسيت جاسادى» دەپ كوممۋنيستىك بيلىكتى قاتاڭ ايىپتاعان ترامپ داۋىرىندە تاڭداۋ جاساۋعا ءماجبۇر بولعان ەدى. اقىر اياعىندا ولار مۇسىلمان باۋىرىن ەمەس، ەكونوميكالىق سەرىكتەسى قىتايدى تاڭدادى. ۋكراينا ماسەلەسىندە دە قىتايدىڭ اڭىسىن اڭدايتىنى بەلگىلى ەدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ وتىرىسىندا ءپۋتيننىڭ باسقىنشىلىعىن قولداپ داۋىس بەرگەن سيريا، يراننان باسقا اراب ەلدەرى ارالىق پوزيتسيا ساقتاپ، قالىس قالدى.

باتىستىڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قۋاتتى اسكەري كومەگىنىڭ ارقاسىندا ۋكراينا باسىم ورىنعا شىعا باستاعان سوڭ، اراسىندا مايدانىن وزگەرتىپ، ءبىر جاققا قۇلاي جىعىلماي، باتىستىڭ ىڭعايىنا كونىپ جاتقاندارى بار. ماراككو – افريكا ەلدەرى ىشىنەن ۋكرايناعا اسكەري كومەك اتاعان العاشقى ەل اتاندى. بۇدان 20 جىل بۇرىن بەلارۋستەن ساتىپ العان T-72 تانكلەرىن كومەككە بەردى.

قاڭتاردىڭ سەگىزىندە پاكىستاننىڭ دا ۋكرايناعا اسا قات بولىپ تۇرعان زەڭبىرەك وقتارىن بەرگەنى ءمالىم بولدى. بىلتىر دا وق-دارىلەر بەرگەنى ايتىلادى. ال الەمدەگى كۇللى مۇسىلماندار ءتاۋ ەتۋگە باراتىن اراب ەلدەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ «كرۋتويى» ساۋد ارابيا بىلتىر قازاندا تاقۋالاردىڭ ساداقاسىنان جىرىپ ۋكراينا ەلىنە 400 ميلليون ادامگەرشىلىك كومەك بەردى. زەلەنسكي وعان ءوز العىسىن جەتكىزدى.

الەمدى الاڭداتقان ۋكراينا ماسەلەسىندە اراب ەلدەرى دەموكراتيانى جەلەۋ ەتكەن باتىستان بۇرىن رەسەيمەن، وعان استىرتىن قولداۋ ءبىتىرىپ وتىرعان قىتايمەن ەكونوميكالىق ارىپتەستىگىن، ەنەرگەتيكا قاۋىپسىزدىگىن باستى ورىنعا قويىپ وتىرعانى ايدان انىق. ورىستىڭ الدىندا باتىس سىرتقا تەپكەن يراننىڭ دا ويلاعانى سول ەكەنى بەلگىلى. ودان بولەك يزرايل تۇيتكىلىنىڭ اسەرى دە بار ەكەنى انىق. زەلەنسكيدىڭ ءناسىلى تۋرالى الىپقاشپا اڭگىمەلەردىڭ ءپۋتيننىڭ اۋزىنان ايتىلۋى دا تەگىن ەمەس ەكەنى، پسيحولوگيالىق تاكتيكانىڭ ءبىرى ەكەنى اقيقات. جۋىقتا يراننىڭ ۋران بايىتاتىن، رەسەيگە كومەككە بەرگەن دروندارى وندىرىلەتىن اسكەري نىساندارىنىڭ ءبىر مەزەتتە اتقىلانۋى، ول شابۋىلعا يزرايلدىڭ باستى كۇدىكتى اتانۋى، پالاستينا جاعدايىنىڭ قايتا ۇشىعۋى سونى اڭعارتادى.

اراب ەلدەرىنىڭ ىشىنەن ەرەكشە بەلسەنىپ پاكىستاننىڭ ۋكرايناعا اسكەري كومەكتى كوبەيتۋ سەبەبى دە كەزەكتى ۇتىمدى ءجۇرىس بولعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. وق-ءدارىنىڭ قارىمتاسىنا ەۋرووداقتان 500 ميلليون ەۋرو السا، جاقىندا رەسەيگە ساپارلاپ قايتقان ەل ءمينيسترى ەكونوميكالىق، اسكەري سەلبەستىكتى ارتتىراتىن كەلىسىمدەر جاساسىپ، ەجەلگى دۇشپانى ۇندىستانعا قىر كورسەتىپ قايتتى.

Abai.kz