سارسەنبى, 27 قاراشا 2024
مادەنيەت 2604 5 پىكىر 9 ناۋرىز, 2023 ساعات 12:40

اي مەن الەم

ايماندا ءبارى بار. اتاق، ابىروي، قىزمەت، دوس، جولداس... الايدا ايماندى قازاق كورەرمەنى مەن تىڭدارمانى بىلە بەرمەيدى. ول راس. ويتكەنى ايماننىڭ ونەرى – كيەلى، تەكتى ونەر. مۇحتار شاحانوۆ ايتپاقشى، «كەز كەلگەننىڭ ۋىسىنا تۇسپەيتىن، كەز كەلگەننىڭ باقشاسىندا پىسپەيتىن» اسقار دا اسقاق دۇنيە.

سكريپكانى ۆيرتۋوز مۋزىكانت­تاردىڭ اسپابى دەيدى. جالپى، مۋزىكا عاجاپ الەم، تىلسىم دۇنيە. الەمدە وسى مۋزىكانى، ساز الە­مىن تۇسىنبەيتىن جان جوق شىعار. مۋزىكاعا ادام تۇرماق جانۋار­ دا ەلتيدى. ەستەرىڭىزدە بولار، ايگى­لى «قىز جىبەك» فيلمىندەگى اققۋ­لاردىڭ ءبيى... وپەراتور اسحات اشراپوۆ پەن رەجيسسەر سۇلتان قوجىقوۆ قوس اققۋدىڭ ءبيىن تۇسىرە الماي الەككە تۇسكەندە كومپوزيتور نۇرعيسا تىلەنديەۆ ءوزىنىڭ اتاقتى «اققۋ» كۇيىن جازىپ الىپ، دىبىس كۇشەيتكىشپەن قويعان. سودان كەيىن قوس اققۋ جۇپتا­سا ءجۇزىپ، باس تۇيىستىرگەن بولاتىن. مىنە، مۋزىكانىڭ قۇدىرەتى، قاسيەتى!

شۇكىر، ايمانعا دەيىن دە قا­زاقتا سكريپكاشىلار بولعان. سولاردىڭ ءبىرى تۇركىستان لەگيو­نىندا بولىپ، ەلىمىزدىڭ ازات­تىعى ءۇشىن كۇ­رەسكەن ءالىم المات بولاتىن. الەكەڭ ايگىلى ­ناركوم تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ جيەنى. ءدال وسىنداي ەكىنشى قازاق نەمىس تۇتقىنىن دا، سوۆەت لاگەرىن دە كورگەن ايتىكەش تولعانباەۆ ەدى. اتتەڭ، ءبىزدىڭ تاريح كەز كەلگەن جەرگە ءتيىپ كەت­سەڭ قۇپيا دا كەڭ دۇنيە. زەرتتەۋ­شى مەن ىزدەۋشى بولسا تاريحتىڭ قويناۋىندا تالاي قىزىق تا شىجىق جەتىپ ارتىلادى.

جالپى، سكريپكانىڭ قازاق­قا بوتەندىگى جوق. ويتكەنى ونىڭ ارعى اتاسى ءوزىمىزدىڭ قوبىز. ونەر كوگىندە مۋزىكالىق اسپاپ بار دا، وعان ارنالعان شىعارمالار بار. ونى جازاتىن سازگەرلەر دە ساناۋلى. بۇل ەندى ناعىز تالانتتار­دىڭ باسىنا بۇيىراتىن باقىت. ول تۋرالى كەيىنىرەك ايتارمىن. مەن، مۋزىكا زەرتتەۋشىسى ەمەسپىن. الايدا نيكولو پاگانيني، اركاندجەل­لو كورەللي، دجوۆانني باتتيستا ۆيوتي، انتونيو ۆيۆالدي، انري ۆەتان، ەجەن يزان، گەنريك ۆەنياۆسكي، لەوپولد اۋەر، فريتس كرەيسلەر، پابلو دە ساراساتە، ياشا حەيفەتس، يەگۋدي مەنۋحين جانە وسى سكريپكامەن الەمگە تانىلعان تاعى باسقا دارىندىلاردى جاقسى بىلەمىن. كەڭەس داۋىرىندە دە دا­ۆيد ويستراح پەن لەونيد كوگان­دار اڭىزعا اينالدى. جالپى، سكريپكا دەسە نيكولو پاگانيني ءبىرىنشى بولىپ ويعا ورالادى. سەبەبى پاگانيني شى­عار­ما­لارىنداعى تىلسىم كۇشتىڭ ­بارىنا امالسىز مويىن ۇسىنا­سىڭ. ەۋروپاداعى سكريپكا سالاسى­نىڭ، ۇلى ءرومانتيزمنىڭ كوش باس­تاۋشىسى وسى ەسىم.

التى جاسىنان ءومىرىنىڭ سوڭى­نا دەيىن «سايتاننىڭ سكريپكاسىن» ارقالاعان دارىننىڭ شى­عارمالارى ۇشان-تەڭىز.

التى جاس دەمەكشى، ايمان­عا العاش باتاسىن بەرگەن الەم­گە ءماشhۇر كومپوزيتور ارام حا­چا­­تۋريان ەدى. ول الماتىعا، اباي اتىن­داعى وپەرا جانە بالەت تەات­رىندا ايگىلى «سپارتاك» بالە­تىنە ديري­جەرلىق ەتۋگە كەل­گەن. قازاق حال­قىنىڭ ماقتا­نى­شى رامازان با­پوۆتىڭ وسى سپار­تاكتى بيلەپ، موسكۆانى اۋزىنا قاراتقان كەزى. اتالعان پرە­مەراعا ارام حاچاتۋريان ار­نايى كەلگەندە قازاقستان كومپو­زي­تورلار وداعىنىڭ باسشىسى ەركە­عالي راحماديەۆ ءبىر توپ جاستى حاچاتۋريانعا تانىستىرادى. سولاردىڭ ىشىندە ايمان دا بولعان. ول ك.بايسەيىتوۆا اتىنداعى مۋزىكا مەكتەبىنە ارام ءيليچتى الىپ كەلگەن ەدى. ايمان سوندا ارام حاچاتۋريان­نىڭ كونتسەرتىن ورىنداعان. جاس تالانتقا ريزا بولعان ۇلى كومپوزيتور ايماننىڭ نوتا داپتەرىنە قول­تاڭبا كالدىرعان: «تالانت پەن شىدامدىلىق قانا شىڭعا شى­عارادى». بۇل حاس شەبەردىڭ جاس تا­لانتتى جازباي تانىعان ءساتى. 12-گە جاڭا تولعان جاس تالانتقا حا­چاتۋريان وسىلاي باتاسىن بەرگەن.

جالپى، ايمان مۋزىكاعا ەرتە كەلدى. اكەسى قوجابەك موسكۆا­داعى تيميريازەۆ اتىنداعى اۋىل شارۋاشىلىق اكادەميا­سىن ءبى­تىر­گەن كوزى اشىق ازامات بول­عان. اناسى راحيليا – قازاق كىز­دارىنىڭ اراسىنان شىققان ال­عاشقى شاڭعىشى. قوجابەك موسكۆادان كەلە سالا بارىن سالىپ اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىنا بىلەگىن سىبانىپ كىرىسىپ كەتتى. الماتىنىڭ ىرگەسىندەگى «قىزىلتۋدان» قالاعا بارىپ كەلىپ قىزمەت ەتتى.

كورە الماس قىز­عانشاقتار مەن نكۆد-نىڭ شابارماندارىنىڭ كەسىرىنەن قوجەكەڭ دە «حالىق جاۋى» بولىپ سوتتالدى. الايدا ءستاليننىڭ ءولى­مى ناقاقتان كۇيگەن كوپتەگەن جاندى قورلىق پەن زورلىق­تان قۇتقاردى. سولاردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى قوجابەك مۇساقوجاەۆ. سوعىستان كەيىنگى كەزەڭ قازاق ەلىنىڭ شارىقتاۋ كەزى بولدى. ول ادەبيەتتە، ونەردە، ءبىلىم مەن عى­لىمدا، اسىرەسە تەاتر، كينو، مۋزىكا سالاسىندا سامعاۋ ۋاقىتى ەدى. ادام تەك قارىننىڭ عانا قامى ەمەس، رۋحاني ازىقپەن ءبىر­­گە تاربيە الۋ قاجەتتىلىگىن قوجا­بەك ۇعا ءبىلدى. سوندىقتان دا ۇيەل­مەلى-سۇيەلمەلى ءتورت قى­زىن ك.بايسەيىتوۆا اتىنداعى مۋزى­كا مەكتەبىنە بەرگەن. ايمان ول كەزدە ونشا بەلگىلى ەمەس نينا پات­­رۋشەۆانىڭ كلاسىنا تاپ بولدى. جال­پى، ونەردە تا­لانت­تىڭ با­عىن اشا­تىن ۇستازى، تاربيەشىسى، باعبانى.

جاقسى مۇعالىم تەك ءجون ءسىل­تەۋ­شى، جول كورسەتۋشى عانا ەمەس ول سىر­­لا­سىڭ، مۇنداسىڭ ءتىپتى قور­عانىڭ دا.

ايماننىڭ باعىنا وسىنداي ۇلاعاتتى ۇستاز، تىنىمسىز ءتار­بيەشى كەز بولدى. پاترۋشەۆا بالا سۇيمەگەن ايەل بولسا دا، بار ءبىلىمىن، تاجىريبەسىن شاكىرتتەرى­نە ارناعان اياۋلى جان. بۇگىندە ­نينا پاترۋشەۆانى قازاق­ستان­دا مۋزىكا الەمى بىلەتىن ­بول­سا، ول ەڭ الدىمەن وسى ايمان مۇساقوجاەۆا، مارات بيسەنعا­ليەۆ، گاۋھار مىرزابەكوۆا، ­ايدا ايۋپوۆا سىندى الەمگە تانىمال سكريپكاشىلاردىڭ ارقاسى. شى­نى كەرەك، نينا ميحايلوۆنا قا­زاق سكريپكاشىلارىنىڭ ۇستاسى دا ۇستازى دا بولدى. ال وسى توپتىڭ ىشىندە ايماننىڭ ورنى ەرەكشە. بەلگرادتاعى حالىقارالىق كونكۋرس مۋزىكا الەمىندەگى ۇلكەن دودالاردىڭ قاتارىنا جاتادى.سەربيانىڭ استاناسى سانالاتىن بۇل قالا ەۋروپاداعى ادەمى شاھارلاردىڭ ءبىرى. ساۆا مەن دۋناي وزەندەرىنىڭ تۇيىسكەن تۇسىندا ورنالاسقان. بۇل كونكۋرس بۇگىندە ەكىنشى قاتارعا كەتكەن. وعان سەبەپ كەڭەس وداعىنىڭ قۇلاۋى بولسا، ەكىنشىدەن 90-شى جىلدارداعى يۋگوسلاۆياداعى ازاماتتىق سوعىس ونەر، مادەنيەت، عىلىم، ءبىلىم، رۋحانيات سياقتى قاسيەتتى ۇعىمداردى كەيىنگە شەگەرگەن. ول شاقتا ءبارى باسقاشا ەدى. ون جەتى جاسار ايمان وسى كونكۋرستا باس جۇلدەنى جەڭىپ الدى. الماتى تۇرماق قازاق­ستاندى ءجوندى بىلمەيتىن جۇرت­شىلىقتىڭ الدىندا قارشاداي قىز پ.چايكوۆسكيدىڭ 1-كونتسەرتىن ورىندادى.

تاۋدان قۇلاعان قار كوشكىنى جوڭكىپ بارادى. جول-جونەكەي ەشتەڭەگە الاڭداماي، ەشكىمگە قارايلاماي ەكپىندەي كوشكەن. مىنە، وسى ساتتە اق كوبىككە قوسىلا ۇلكەن ۇيدەي تاستار دا دومالاي جونەلەدى. اپپاق شاڭعا كومىلگەن بوپ-بوز دۇنيە. تولقىن دا تول­قىن. تەك اق تولقىن اق كوبىك...وسى مەزەتتە الا بۇلتتىڭ اراسى­نان بوزالاڭ ساۋلە كورىنگەن. تۋرا قارا تۇنگى پروجەكتورداي. لازەرمەن جۇقا تەمىردى كەسكەندەي جو-جوق تەسكەندەي عانا.

سول ساپ-سارى دۇنيە بىرتە-ءبىر­تە بۇكىل عالامدى اق نۇرعا ءبو­لەپ بارادى. بۇل سۋرەت چاي­كوۆ­­­سكي­دىڭ وسى 1-كونتسەرتىن ەستى­­گەندە ەسى­مە تۇسكەن. ءيا بۇل ءساۋ­­لەنى، بۇل سۋرەتتى ساز تىلىندە ءسوي­لەت­كەن قار­شاداي قازاق قىزى ايمان بولا­تىن. بەلگرادتىڭ باس ءجۇل­دەسىن قان­جىعاعا بايلاعان ورەلى ونەر­پازعا قازىلار دا، كورەرمەن ­دە ءتانتى بولدى. اتى اڭىزعا اينال­عان لەونيد كوگاننىڭ ءوزى ايمان­دى موسكۆاداعى كونسەرۆاتوريا­عا شاقىردى. پاگانينيدىڭ جو­لىن جالعاۋشى يسپان ەلىنىڭ مايتال­مان مۋزىكانتى پابلو دە ساراساتە اتاعىنان ات ۇركەتىن الىپ تۇلعا. ۇلى كومپوزيتوردىڭ ايت­قانىنداي «الدىمەن ۇلى جۇرەر قوعامدا وزگەلەر كەيىن تۇ­رار». ساراساتە دە پابلونىڭ اكەسى باسك ەلىنەن. سوندىقتان دا ساراساتەنىڭ سكريپكاسىندا ەركەلىك، ەركىندىك، تەنتەكتىك پەن تەكتىلىك جاتىر. ايماننىڭ ورىن­داعان وسى ساراساتە دە پاب­لو­­نىڭ «اندالۋز رومانسىن» تىڭ­داۋ كەرەك.

ات ۇستىندە تاۋ ءىشىن ارالاعان قان­داي عاجاپ. مىنە، وسى كەزدە ايماننىڭ اۋەندەرى سارعايعان سا­رى كۇزدە ويناقتاعان ەلىكتەي. تاۋ اڭعارىنداعى تەنتەك وزەن­نىڭ تاڭ­عا جۋىق تەرىسكەيدەن قۇلا­عان ساتىندەگى سارىلىنداي جانعا جايلى. پاح، دۇنيە! كەڭ دۇنيە الەمدى وسىنشاما سۇلۋ، قاراساڭ كوز تويمايتىن، ءسوز جەت­پەيتىن عاجاپ­ستان جاساعان ۇلى كۇشكە امالسىز باس يەسىڭ. ول ۇلى ساز، ۇلى اۋەن، مۋزىكا دۇنيەسى. ايمان وسىلاي ويلا­نادى، وسىلاي تولعانادى. ون ساۋساعى مايىسقان، جو-جوق قا­يىس­قان قىزدىڭ كوز جاسىنداي اۋەز.

ايمان ءۇشىن ءار كونتسەرت ءۇل­كەن دايىندىق، ەل-جۇرتقا بەرە­تىن ەسەپ-ەمتيحان. سوندىقتان دا ايماننىڭ كۇن ءتارتىبى جارتى جىل، ءبىر جىلعا دەيىن بەلگىلەنىپ قويعان. استاناداعى ءوزى رەكتور­لىق ەتەتىن ونەر ۋنيۆەرسيتەتى ءبىر باسقا، كونتسەرتتىك گاسترول ءبىر باسقا. ونىمەن قوسا قوعامدىق جۇمىستار جەتىپ ارتىلادى.

بۇگىندە ەلىمىزدە ەكى ۇلكەن مۋزى­كا ورداسى بار. العاشقىسى قۇرمانعازى اتىنداعى كونسەر­ۆاتوريا بولسا، ەكىنشىسى – استا­ناداعى ونەر ۋنيۆەرسيتەتى. كون­سەرۆاتوريا­نى اشقان دا، اياعىنان تۇرعىز­عان دا احمەت جۇبانوۆ بول­سا، ونەر ۋنيۆەرسيتەتىن ومىرگە اكەلگەن ايمان مۇساقوجاەۆا. 90-شى جىل­دارى قايتا قۇرۋ ەمەس، قايتا قىرۋداي زامان بولدى. «بايتال تۇگىل باس قايعى» دەمەك­شى، ەل ءىشى توز-توز بولىپ كەتكەندە ونەر­دە ولەرمەندەر عانا قالدى. ارتىستەر مەن اقىندار ءبارىن تاس­تاپ بىرەۋى بازار جاعالاپ، بىرەۋ بىرەۋدى اعالاپ، ەندى ءبىرى كەدەنشى، ەكىنشىسى ەدەن جۋىپ كەتكەن كەزدە ايمان دا ايدالادا قالعان. وسىنداي كۇندەردىڭ بىرىندە رەس­پۋبليكا كۇنىنە وراي ۇلكەن كون­تسەرت ءوتتى. سول كونتسەرتكە ن.نازارباەۆ كەلدى. ايمان داس­تارقان ۇستىندە وعان مەكتەپ نە كول­لەدج بە، ايتەۋىر ونەر ورداسىن اشسام دەگەن تىلەگىن ايتتى.

– وندا اقمولاعا بار، – دەدى ن.نازارباەۆ.

– وعان كىم بارادى؟ – دەدى ايمان اڭ-تاڭ بولىپ.

– ساسپا، جاقىندا سول قالاعا استانامىزدى اۋىستىرامىز، – دەدى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى. كوپ ۇزا­ماي ەلوردا دا كوشتى. وسىنداي الا­ساپىران كەزدە ايمان اپكەسى ­رايسا ەكەۋى اقمولاعا كەلگەن. پويىز­دان تۇسكەندە اق بوران، ۇسكىرىك ­جەل، ايماندى «ايمالاي» جونەلدى. باسىنا كيگەن اق شلياپاسى جەلمەن بىرگە ۇشىپ كەتتى. اڭتارىلىپ ءارى-بەرى تۇرىپ قالدى. نە ىلگەرى كەتە الماي، نە پويىزعا قايتا مىنە الماي مەڭزەڭ كۇيگە ءتۇستى.

– ەندى نەعىپ تۇرسىڭ؟ كەت­تىك، – دەگەن رايسانىڭ داۋىسى ايماندى سەلت ەتكىزدى. ابىروي بول­عاندا قالانىڭ اكىمى موسكۆا­دا وقى­عان ادىلبەك جاقسىبەكوۆ بولىپ شىقتى. ورىنباسارى ءوزى­نە جاقىن كومپوزيتور تولەگەن مۇحامەدجانوۆ ەكەن. تولەگەن جۇ­مىسقا سول كۇنى ءبىرىنشى رەت شى­عىپتى. ەكەۋى قالانى ارالاپ مۋزىكا كوللەدجىنىڭ عيماراتىن كوردى. تۇسكى استا تولەگەن بولاشاق ارماندارىن ايتىپ ايمانعا كەل دە كەل دەدى. ەكى ۇداي كۇي كەش­كەن الماتىنىڭ قىزى نە دە بولسا نار تاۋەكەل دەگەن. بەلىن بەكەم بۋىپ، جوقتان بار جاساۋعا ياعني استانادان مۋزىكا اكادەميا­سىن اشۋعا كىرىستى. بۇل 1998 جىلدىڭ قاڭتار ايى بولاتىن. نە وقۋ ورنى جوق، نە ساباق بەرەتىن مۇعالىمدەر جوق. ءتىپتى الدا-جال­دا اشىلعان كۇندە ۇستازدار مەن ستۋدەنتتەردىڭ جاتاتىن جاتاقحا­ناسى جوق قالادا قالىپ، ءبارىن نولدەن باستاعان ايمان ەدى.

مەن الەمنىڭ ءبىراز ەلىن ارا­لاعان اداممىن. رەجيسسەر بولىپ شەتەلگە شىعۋىم يتاليادان باس­تالدى. ءيا، يتاليا الەمدەگى اتاق­تى سۋرەتشىلەر مەن مۋزى­كانت­تاردىڭ، ارحيتەكتورلار مەن كينوگەرلەردىڭ وتانى. وسى ەل­دە سوسىن كەرەمەت كينوفەستيۆال بار. ول ۆەنەتسياداعى كينو­فەستيۆال. بۇل فەستيۆالعا بار­عان دا ارماندا، بارماعان دا ارماندا. مەن بۇل قالانىڭ تار كوشەلەرىمەن جۇرگەندى ۇناتام. ءار ءۇي، ءار كۆارتال ءوز الدىنا تاريح. قالا بەردى گاندولعا ءمىنىپ تۇنگى ۆەنەتسيانى تاماشالاعان قانداي عاجاپ. ۆەنەتسيا سونىمەن قاتار انتونيو ءۆيۆالديدىڭ وتانى. ۇلى دارىننىڭ وسكەن مەكەنى. ۆيۆالدي بالا كۇنىنەن سكريپكاعا قۇمار بوپ ءوستى. اكەسى شاشتاراز ءھام اۋەسقوي سكريپكاشى بولعان. انتونيو وسى اسپاپتى ەس بىلگەنىنەن كورىپ وسكەن دارىن. ول تەك ۆيرتۋوز مۋزىكانت، جاقسى ۇستاز عانا ەمەس اسقان شەبەر سكريپاچ جانە ۇلى كومپوزيتور. بۇگىندە مۋزىكا الەمىندە ءۆيۆالديدى بىلمەيتىن جان جوق. تەك مۋزىكا عانا ەمەس ونىڭ اتى الەمدەگى ۇلىلاردىڭ تىزىمىندە جانە ارتىندا قىرۋار مۇرا قال­دىردى. ايتپاقشى انتونيو ءشىر­كەۋدە اجەپتاۋىر سۆياششەننيك بولاتىن. الايدا ۆيۆالدي مۋزىكانى تاڭداعان. ۇمىتىپ بارادى ەكەنمىن، ايماننىڭ ارعى اتالارى قازاقستانعا XVIII عاسىردىڭ سوڭىندا ساۋد ارابياسىنان كەلگەن قوجالار. يسلامدى قازاق دالاسىنا تاراتۋعا كەلگەن ءدىندار­لار بولاتىن. اعايىندى جىگىتتەر مۇساقوجا، سارتقوجا، سەيىتقو­جا، قاراقوجا. ولار الماتى­داعى مۇسىلمان مەشىتىن العاش اشقاندار. قازىرگى كوك بازار­دىڭ تۇبىندەگى مەشىتتىڭ ىرگەتاسىن قا­لاعان قوجالاردىڭ ۇرپاعى. ءۆيۆالديدىڭ سكريپكاعا ارنالعان كونتسەرتى ايماننىڭ رەپەرتۋارىندا بار.

ادامنىڭ كەيدە قيالدايتىن كەزى بولادى. وسىنداي دا كەيدە سكريپكا بولماسا سيمفونيالىق وركەستر نە بولار ەدى دەپ ويلاسام تۇلا بويىم تىتىركەنىپ كەتەدى. سەبەبى سكريپكاسىز وركەستر قىزسىز كوكتەم، ارۋسىز اۋىل ىسپەتتى. جانە سكريپكا تەكتى دە ارقالى اسپاپ. ونىڭ ۇستىنە بوزتورعاي ەمەس قارلىعاشتىڭ قاناتىنىڭ سۋى­لى قونعان. سكريپكانى تارتۋ، ويناۋ ءبىر بولەك تە وعان جان بەرۋ، ءتىرىلتۋ، سويلەتۋ سىبىرلاپ قۇلاعىنا دەم ۇرلەگەندەي بويىڭدى شىمىرلاتۋ ءبىر بولەك.

يمپروۆيزاتسيا نوتاداعى شى­عارمانى ويناۋ ەمەس ويلاۋ، ورنەكتەۋ، كوكەيىڭدەگى وكسىكتى ءتورت ساۋساقپەن تەربەۋ. ءار ساۋساق سا­داقتان اتىلاتىن جەبەدەي بىردە قاتتى، بىردە جاي. قارا تىرناقتىڭ استىنداعى ءار كلەتكا، ءار ءيىرىم قۇپيا اۋەنگە تولعاتقان. جارىق دۇنيە­نىڭ ەسىگىن اشۋعا تىرمىسقان ۇلى سابيدەي بىرەسە اۋىر، بىرەسە مەيىرىمدى، وعان تانىس وتان – انا­سىنىڭ جاتىرىن تىرس-تىرس ءتۇرتىپ بىرتە-بىرتە ءبۇيىرىن باياۋ عانا تەپكىلەگەن تەربەلىس ىرعاقتار. بۇل تولعاقتا تەك اششى اۋرۋ ايقاي عانا ەمەس، مۇندا كۇن مەن ءتۇننىڭ اق پەن قارانىڭ، اي مەن كۇننىڭ، جاقسى مەن جاماننىڭ ارپالىسى جاتقانداي اح ۇرۋ مەن جاناردان تامعان كوز جاسى بار. ويتكەنى ومىرگە ادام كەلگەلى جاتىر.

ايمان مەن ۆيۆالديدە وسى قۇدىرەت – انانىڭ تولعاتۋىنداي تولقىن-تولقىن تولعانىس بار. ايمان ءۆيۆالديدى ءدال وسىلاي وينايدى. باياعىدا ۇستازىم اسقار توقپانوۆ «وپەراعا بار­عاندا كوزىمدى جۇمىپ وتىرام. سوندا باسقا الەمگە بارعانداي كۇيگە ەنەم»دەيتىن. مەن دە ايمان­نىڭ كونتسەرتىن كوزىمدى جۇ­مىپ تىڭدايمىن. ايتپاقشى، ايمان ارقالاپ جۇرەتىن جانە ەشكىمگە ۇستاتپايتىن سكريپكا ءستراديۆاريدىڭ سكريپكاسى. ول – مەملەكەت مەنشىگىندە. الەم ءارتىسى. باياعىدا بالا كۇنگى ءبىر اڭگىمە ەسىمدە قالىپتى. ءبىزدىڭ اۋىل تەمەكى ەگەتىن-ءدى. بۇل دا ما­شاقاتى كوپ جۇمىس. سوندا بريگادير ءومىر ۇسەنوۆ دەگەن اعاي سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى اتاندى. سونى ەستىگەندە مىڭعوي اجەمىز «...ە-ە-ە السا السىن اينالايىن، ول بايعۇس ماڭدايى دا، تاڭدا­يى دا تەرلەگەن جان عوي» دەگەن ەدى. سول ءسوز مەنىڭ ەسىمە قازىر ەرىكسىز ەسكە تۇسەدى. «ماڭداي تەرلەگەندى ەستىگەم، ال تاڭداي قالاي تەرلەيدى» دەپ. بىراق كەيۋانا اجەمىزدىڭ سوزىندە ءبىر شىندىق بار. ول ەرەن ەڭبەككە تاعىلاتىن تەڭەۋ بولار دەپ پايىمدايمىن. ايمان سول ماڭدايى دا، تاڭدايى دا تەرلەپ جۇرگەن ەر قىز. قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى. سوسىن ەل-جۇرت بىلە بەرمەيتىن ەرەكشە ءبىر قاسيەتى – ول ايماننىڭ كۇلكىسى. ونى تەك تىڭداۋ كەرەك. جالپى، ايماندى تىڭداۋ ناعىز قۋانىش، شىن باقىت.

تالعات تەمەنوۆ،

قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، تەاتر جانە كينو رەجيسسەرى

Abai.kz

5 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1550
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3344
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 6172