اڭگىمە

بۇل ءبىر قىزىق كۇن بولدى.

جۇمىسقا قابارجىڭقىراپ كەلسەم، سولبىرايىپ، ۇنجىرعاسى تۇسكەن جالعىز مەن عانا ەمەس، جاعالاي جۇرتتىڭ بارلىعى تىم جابىرقاۋ سياقتى.

ۇلكەن نارياد بولمەسىنىڭ كىرە بەرىسىندەگى ۇنەمى دومينوشىلار ۇيمەلەپ وتىراتىن ۇزىن ۇستەل دە قوڭىرايىپ بوس تۇر. اۋىسىمعا ەرتەرەك كەلىپ، لەزدەمەگە دەيىن قۇماردان شىعىپ قالۋعا تىرىساتىن ەڭ ويىنشىل جىگىتتەردىڭ وزدەرى و جاققا بەت بۇرماستان بىردەن جينالىس زالىنا ءوتىپ جاتىر. ءبارى دە ءبىر-بىرىمەن ەرىن ۇشىمەن ارەڭ كۇبىرلەسىپ، ەنجار ەسەندەسەدى.

اسىرەسە، ەلەكتروۆوز جۇرگىزۋشى سەرىكتەستەرىم اقان مەن توليانىڭ تۇرپاتتارى تاڭىرقاتتى. بۇرىن اناۋ-مىناۋعا قاباق شىتا قويمايتىن ادامدار-تىن. بۇلار دا جۇندەرى جىعىلىپ، ءۇرپيىسىپ قالىپتى. جايشىلىقتا كەۋدەسىن كۇي كەرنەپ، ىڭىلداپ ءان سالىپ جۇرەتىن اقاڭا تاعى ءبىر قايىرىلىپ قاراسام، ءۇن جوق، كوزى كىرتيىپ، جۇدەپ وتىر.

شىنىندا دا، ءبىرتۇرلى كورىنىس ەدى. ايتەۋىر، قاشان كورسەڭ جارقىل قاعىپ، شات جۇرەتىن كەنشىلەر قاۋىمىنا جاراسپايتىن-اق مىنەز.

راس، قازىرگىدەي تۇنگى اۋىسىم قارساڭىندا ءتۇرلى كوڭىل كۇيى بيلەي بەرۋى مۇمكىن. مىڭ قۇبىلعان تىلسىم دۇنيە اسەرىنە نە دەپ بولعان. ءاي، بىراق جولداستارىمنىڭ ءدال مۇنشالىقتى كوڭىلسىز كەيپىن بۇرىن-سوڭدى كورمەپپىن-اۋ.

ءبىر عاجابى، تىستاعى تىرشىلىكتىڭ اۋانى دا تاڭ قالارلىقتاي توسىن-تىن. مەزگىل ءساۋىردىڭ ورتا تۇسىنا ىلىككەنىمەن، اقشاتاۋدىڭ قىس ىزعارى قايتىپ بىتپەگەن سول ءتۇنى دە دەمىن ىشىنە تارتىپ، بۋلىعا الابۇرتىپ، ەرەكشە قىزىنىپ تۇرعانداي سەزىلگەن.

ىركەس-تىركەس تاۋ قويناۋىندا ورنالاسقان بۇل ەلدى مەكەندە ەكى شاحتا بار. ءبىرى كەنتتىڭ سولتۇستىگىندە، ەكىنشىسى وڭتۇستىك شەتتە ورنالاسقان قوس ءوندىرىس وشاعىنىڭ جولدارى جەر استىندا جالعاسىپ جاتادى. «تسەنترالنايادا» قازۋ، قوپارۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. ال ءبىرشاما ۋاتىلعان كەن قىرعا «كاپيتالنايا» ارقىلى شىعارىلادى. ءبىز وسى كولىك-تاسىمالداۋ ۋچاسكەسىنىڭ جۇمىسشىلارىمىز. مەن دە ەلەكتروۆوز ءماشينيسىمىن. ءارى بريگاديرمىن. جاسىم جيىرمادان جاڭا اسقانىمەن باسشىلار اناۋ قىرىق-قىرىق بەستەردەگى اقان اعالارىم، اناتولي شابالكين باستاعان بەس-التى ادامعا جەتەكشى ەتىپ قويعان. ءتارىزى، «ديىرمەندە تۋعان تىشقان دۇبىردەن سەسكەنبەيدى» دەمەكشى، مەنىڭ كەنىش تۇبىندە تۋىپ-ءوسىپ، اكەمنىڭ دە، ءتىپتى، شەشەمنىڭ دە شاحتادا ەڭبەك ەتىپ، ىسپەن بالا كەزدەن-اق ەتەنە تانىس ەكەنىمدى ەسكەرسە كەرەك. ونىڭ ۇستىنە اسكەر قاتارىنان ورالعانىما كوپ وتە قويعان جوق، بەرىلگەن تاپسىرمانى تاق-تۇق، تياناقتى ورىنداۋعا تىرىساتىن ادەت بار.

شاحتا جۇمىسىنىڭ رەتى دە اسكەري تارتىپكە ۇقساس. ءاربىر كەزەكتى ءىس الدىندا ۋچاسكە باستىعى مەن اۋىسىم ماستەرى بريگادالار مەن جەكە ادامداردىڭ كۇندەلىكتى مىندەتتەرىن ناقپا-ناق بەلگىلەپ بەرەدى. وسىدان سوڭ عانا قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ساقتاۋ كىتابىنا قول قويىپ، كيىم اۋىستىرىپ، فونار، ۋلى گازدان قورعاعىش سەكىلدى كەرەك-جاراعىڭدى الۋعا جونەلەسىڭ.

شامدارى سامالاداي جارقىراپ، ءبىر ىرگەسى كەن-بايىتۋ فابريكاسىمەن ۇشتاسقان اۋماعى ات شاپتىرىم ەستاكادادان قىسى-جازى سالقىن لەپ ۇرىپ تۇرادى. مەن، ادەتتە، توبىمىزبەن وقپانداعى تور كوتەرمەگە تابان تىرەپ، شاحتا شىڭىراۋىنا زاۋلاپ ءتۇسىپ بارا جاتقان ساتتە سونادايداعى اسپالى بۋدكادا وتىراتىن ەسەپشى قىز شولپانعا «سالەم» جولداپ ۇلگەرەمىن. بەس ساۋساعىمنىڭ ۇشىن ءبۇرىپ اكەلىپ ادەمىلەپ «وبەم» دە، وسى «سەزىمدى» سوعان قاراي سەرپە «شاشىپ» جىبەرەمىن. سۇيەمىن سەنى دەگەن ءسوز. اقيقاتىندا، مۇنىم اشەيىن ەرىككەندىك نەمەسە كەزەكتى «كومپليمەنتتىڭ» سيقى. بولماسا جاي نازار اۋدارۋدىڭ بەلگىسى عوي. ايتپەسە اكەتىپ بارا جاتقان ماحاببات ەمەس. ءوزىن جەك كورمەيتىنىم دە راس. بىراق جوندەرىمىز باسقا…

قاسىمداعى كەنشى اعالارىم الگى ارەكەتىمە «اي، جىنىڭدى ۇرايىن-اي!» دەگەندەي، ءبىر-بىرىنە كوز استىمەن قاراپ، جىمىڭداسىپ تۇرادى.

شولپان مەنەن ەكى-ءۇش جاس كىشىلىگى بار، اققۇبا ءجۇزى دوڭگەلەنىپ، ناركەس كوزدەرى مولدىرەپ، ءاردايىم جىميىپ قانا جۇرەتىن ءبىر سۇيكىمدى بالا. ەلىكتىڭ اسىعىنداي عانا، تالدىرماش قىز. «سالەمدەمەمە» قوزعالاقتاپ، يىعىنان قۇلاعان بىلەكتەي بۇرىمىن ارتقا قاراي سەرپە تاستاپ، توبەسىنە تىمپيتا تارتقان جاۋلىعىن ودان سايىن قوس قولداپ قاتايتا بايلاپ، ۇستىندەگى شاپ-شاق قارا كۇپايكەسىن قىمتانا ءتۇسىپ، اقسيا كۇلىپ جاۋاپ قاتادى. وسىنىسى ماعان ءبىر اۋىسىمعا مولىنان جەتەتىن «ازىق». كۇنى بويى كەۋدەنى شۋاققا بولەپ، ءىش جىلىتادى.

بىراق وسى جولى ول قارىنداسىممەن امانداسۋدىڭ ءساتى كەلمەي قالدى-اۋ دەيمىن. تۇنجىراپ ءجۇرىپ ءوزىن كورگەن-كورمەگەنىمدى اڭداماي دا قالىپپىن.

تەتىكتەرى ءوزارا بايلانىستى كونۆەيەر رەتىنە باعىندىرىلعان شاحتا جۇمىسىنىڭ ءوزى ارتىق-اۋىس قيمىلعا مويىن بۇرعىزا بەرمەيدى. اسىرەسە، بىرەر ساعاتتاي قالىپتى ىرعاققا تۇسكەنشە جان-جاققا قارايلاۋعا مۇرشا جوق. تۇسە سالا كوپ بوگەلمەي، دايار تۇراتىن بوس ۆاگونەتكالاردى تىركەپ الىپ، جاۋاپتى تاپسىرماعا جونەگەن جويعىش زىمىراندارشا بىرىمىزدەن كەيىن ءبىرىمىز ەلەكتورۆوزدى گۋ-گۋ ەتكىزىپ، التى-جەتى شاقىرىم مەجەدەگى لاۆا تۇكپىرىنە قاراي زاۋلاپ بارا جاتامىز.

كولىك – «ك14م». لىپىپ تۇراتىن وتە جۇردەك ماشينا…

ءبىزدىڭ كەنىش تە كادىمگى مەتروپوليتەن تۋننەلىنىڭ ءبىر ءتۇرى. الايدا ونداعىداي ءسان-سالتانات جوق، ارينە. تۇكپىر-تۇكپىرگە كولبەتە باعىتتالعان ۇزاق سونار تاس ۇڭگىر. قاراكولەڭكە. سىز. توبەسى دە تومەن. قۋاتى ءۇش ءجۇز سەكسەن ۆولتتىق تروللەيگە سوزساڭىز – قول جەتەدى. ايتكەنمەن، كەن ءيسى كەۋلەگەن بۇل ورىننىڭ دا وزىندىك رومانتيكاسى جەتكىلىكتى. شاحتەر شامدارى تۇس-تۇستان جەر استى جۇلدىزدارىنداي جىلتىلداعان مۇنداعى مەزگىل ولشەمى قىرداعىدان باسقاشا سياقتانادى. ۇشقىر تەحنيكامەن ەرسىلى-قارسىلى قانشالىقتى ويقاستاپ جۇرسەڭىز دە، ۋاقىت ءبىرشاما باياۋ… ميمىرت جىلجيتىن سەكىلدەنەدى.

ءۇش ءجۇز مەتر تومەندە كەلەتىن وي سالماعى دا وزگەشە. ال ءان سالساڭىز، كەنەت شترەكتى كەرنەي كۇڭگىرلەگەن ءوز ۇنىڭىزگە ءوزىڭىز تاڭىرقاي قۇلاق ءتۇرىپ، العاشقىدا ءبىر ءسات «اپىر-اي، اجەپتاۋىر داۋسىم بار ەكەن-اۋ! بۇرىن نەگە ايتپاي جۇرگەنمىن» دەگەندەي اڭتارىلىپ قالاسىز. بىراق كوكىرەگىن اۋەن بۋعان اقاننىڭ ءبىر ءانىن ەستىگەن كىسى مۇنداي رايىنان تەز قايتار ەدى. ونىڭ كەيدە سون-وۋ-ۋ تۇپتە، وڭاشادا جۇك-كولىگىن رەتتەپ جۇرگەندە ءوز-وزىنەن كوڭىل سارايى اشىلا ءتۇسىپ، اۋەلەتە تەربەيتىنى بولادى. داۋىستى تىم قاتتى دا كوتەرمەيدى. اقىرىن… باياۋ عانا قوزعايدى. بىراق تاس قۇبىر ىسپەتتەس الىپ وزەكتىڭ تۇڭعيىق تۇكپىرىنەن لەكىپ ەسكەن مايدا لەپپەن ءۇزىپ-تالىپ جەتەتىن قوڭىر سامال ءۇن ارقا شىمىرلاتادى.

قارا تورعا-ا-ي،

ۇشتىڭ زورعا-ا-اي.

بەيشارا، شىرىلدايسىڭ،

جەرگە قونباي!..

انە، ءان دەپ سونى ايت!

كەن ورنىن سەرىلەر رۋحى كەزىپ جۇرگەندەي كۇي كەشىپ، تەبىرەنە ەلتىپ، ودان سەرگىپ، سەرپىلىپ، جەلپىنىپ، قاناتتانا تۇسەسىز.

تەگىندە، اقان جان-جۇرەگى نۇرلى، تەرەڭ ادام. ءانىنىڭ اسەرلى شىعاتىنى دا سودان شىعار.

اندا-ساندا شەشىلىپ، ءوز تىرشىلىگىنەن دە سىر شەرتىپ قويادى. اسىرەسە، وقتا-تەكتە ءساتى ءتۇسىپ قالاتىن جيىرما-وتىز مينۋتتىك ۇزىلىستەردە دەمالىس كامەراسىندا ءشاي ءىشىپ وتىرىپ شۇيىركەلەسەمىز.

ەركەبۇلان دەگەن بەس-التى جاسار سۇيكىمدى ۇلى بار. ەركە دەسە ەركە. اتىنا زاتى ساي. نەبىر شالدۋارلىعىن كورگەنبىز. اقان شولجىڭ بالاسىن نە ىستەسە دە باسىنا شىعارىپ، ءا، بۇل اقىلدى تەنتەك قوي دەپ شاڭ جۋىتپايدى. اۋزىنان تاستاماي ايتاتىنى دا كوبىنەسە سونىڭ قىلىقتارى. وسى جامانىمدى جەتكىزسەم، وقىتسام دەيدى. تاتەڭ كەلەشەكتە ۇل ما، قىز با، ەركەبۇلانعا ءبىر سەرىك تاۋىپ بەرسە جامان بولماس ەدى دەپ قيالدايدى. جەڭگەڭنىڭ ۇلكەن قالادا تۇرعىسى كەلەدى. قۇداي بۇيىرتىپ، اماندىق بولسا، كۇندەردىڭ كۇنىندە جاعدايدى جوندەڭكىرەپ الىپ، قاراعاندىعا كوشسەم دەيدى…

ارمانى كوپ.

جەڭگىمىزدى جاقسى كورەتىنىن دە بىلەمىن. جاقسى كورمەي قايتسىن، وتىزدى ورتالاعاندا زورعا العان سۇلۋى كورىنەدى. جەڭگەي سۇلۋ دەسە سۇلۋ. كۇندە كورەمىز، كەنشىلەر اسحاناسىندا جۇمىس ىستەيتىن سۇرشا كەلىنشەك. اقاننان ءبىرتالاي جاس. سىمباتتى ايەل. بىراق ءتۇسى سۋىق. ءتىپتى، جانارىندا مەيىرىم ءىزى جوق، قاتىگەزدەۋ… جانە جان بالاسىن مەنسىنبەيتىن كەكىر مىنەزدىلەۋ سەكىلدەنەدى. جۇزدەسكەن سايىن بەت قايتارىپ تاستار ما ەكەن دەگەندەي ءوز-وزىڭنەن ءبىرتۇرلى قايمىعىپ تۇراسىڭ.

اقاننىڭ ءوزى ورتا بويلى عانا، اقسارى كەلگەن جىگىت اعاسى. بالەندەي ەرەكشەلىگى دە جوق… كوپ قازاقتىڭ ءبىرى.

بۇل دا عۇمىرىمنىڭ ءمانى ۇرپاعىم دەپ بىلەتىن اعايىنداردىڭ توبىنان...

بىردە وسى اقاڭ توكقا ءتۇسىپ قالدى.

شاحتادا اينالا توڭىرەگىڭنىڭ ءبارى كوك تەمىر، تولعان اۆتومات... كۇن سايىن نەشە قيلى الاساپىران جاعدايلار كەزدەسىپ جاتادى.

ءبىر قاربالاستا ىزدەي قالساق، اقانىم كورىنبەيدى. جاڭا عانا توبە كورسەتىپ جۇرگەن ادام اياق استىنان جوق بولىپ كەتتى. شاماسى، جارتى ساعاتتاي كۇتتىك-اۋ. ودان، اللا-اۋ، بۇل قايدا دەپ وقپان سىرتىنداعى جولايرىقتى اينالسام، وتىر ءبۇرسيىپ ەلەكتروۆوزىنىڭ تۇبىندە… وڭباي جىعىلىپ، ءبىر جەرىن جارالاعان ادامنىڭ كەيپى. ءۇستى-باسى البا-جۇلبا. كاسكا قيسايعان. كوزدەن پارلاعان جاس. باعجاڭ-باعجاڭ ەتەدى. ۇرەيىم ۇشتى.

– اقا-وۋ، نە بوپ قالدى؟!

ءۇنى الدەن ۋاقىتتان كەيىن بارىپ ارەڭ شىققان.

– ءوي، مىناۋ… تىپ-تىنىش، ءتۇپ-ءتۇزۋ تۇرعان دوعانى جاڭالاي قويايىن دەپ… ۇستاي العانى ءيتتىڭ…

– وي، سەن دە! بايقامايسىڭ با ەندى!

بىردەن ءتۇسىندىم. توك تارتقان. بوساي قالعاندا ەلەكتورۆوز ۇستىنە شىعىپ، كولىكتىڭ تروللەيگە جالعاستىرىلاتىن سەرىپپە «ءمۇيىزى» – جەز دوعانى الماستىرا قويماق بولعان عوي. سول ساتتە اياعى تايىپ كەتكەن بە، الدە كۇشپەن قايىرىپ ۇستاپ تۇرعان سىرعاۋىلدان ايرىلىپ قالعان با، قولى وقىستا توبەدەگى سىمعا تيەدى.

مۇندايدى باستان كەشكەن جىگىتتەردەن ەستىگەنمىن، توك وتكىزگىش تروللەي تۋرنيككە تارتىلعانداي قوس قولىڭمەن جارماستىرىپ ءبىر مينۋتتەي ۇستاپ تۇرادى ەكەن دە، وسى ۋاقىت ىشىندە تاۋبەڭە ءتۇسىرىپ الىپ، انادايعا ءبىر-اق لاقتىراتىن كورىنەدى.

ولتىرمەيدى، ايتەۋىر. ويتكەنى ەلەكتر تىزبەگىنىڭ ءبىر ۇشى جەرگە قوسىلعان. ايتپەسە ءۇش ءجۇز سەكسەن ۆولت ورتەپ جىبەرمەي مە!

مەن كورگەندە اقاننىڭ ەندى عانا ەسىن جيىپ وتىرعان كەزى سەكىلدى.

كەيىنىرەك رەتى كەلگەندە وزىنەن ادام ءومىر مەن ءولىمنىڭ شەكاراسىندا… قىل ۇستىندە تۇرعان شاقتا نە ويلاپ ۇلگەرەدى ەكەن دەپ سۇرادىم. ىڭعايسىز بولسا دا، توسىن نارسەنى بىلۋگە قۇمارلىق بيلەيدى ەكەن...

وندايدا كىسىنىڭ كوز الدىنان ءومىر بەلەستەرى ىركەس-تىركەس زۋلاپ وتەدى دەيدى. قۋانعان، وپىنعان تۇستارىڭدى دا ءتيىپ-قاشىپ تارازىلاپ قالاسىڭ. اتا-انا، بالا-شاعا، جورا-جولداستىڭ كەسكىندەرى ەلەس بەرىپ وتەتىن كورىنەدى.

– ونىڭ ىشىندە شەشەم بايعۇس تۇرالاپ، كۇيرەپ قالاتىن بولدى-اۋ دەپ قينالدىم. جۇمىسقا شىعاردا ۇيىقتاپ جاتقان ەركەبۇلانىمدى وياتىپ الماۋ ءۇشىن وقتالىپ بارىپ، ماڭدايىنان يىسكەمەي كەتىپ ەدىم. بارىنەن بۇرىن سونىما قاتتى وكىندىم،– دەيدى…

جەڭگەي دە ەلەستەگەن شىعار. كىم ءبىلسىن. ونى ايتقان جوق، بىراق.

مەن قىرىقتىڭ و جاق، بۇ جاعىنداعى اقاندى كەي-كەيدە شال دەپ اتايمىن. ءوزى اقشاتاۋعا كورشىلەس اقتوعاي اۋدانى سوۆحوزدارىنىڭ بىرىنەن ءۇش-ءتورت جىل بۇرىن كوشىپ كەلىپ قونىستانىپتى. و جاق ەجەلدەن ايرىقشا ونەر دارىعان ولكە. سودان با، اقاڭ ولەڭ-جىرعا دا جۇيرىك. پەيىلى تۇسسە نەشە قيلى قيسسا-داستانداردى ەركىن كوسىلىپ، جاتقا سوعادى. ماسەلەن، قىزىنعان ءبىر شاقتارىندا ەكى ءبۇيىرىن تىرەنە قومدانىپ:

«… شەشىنىپ كيىم، ەتىگىن،

موينىنا قىزدىڭ ءمىندى ەندى.

باعلان وسكەن حان قىزى

كوتەرىپ تازدى ءجۇردى ەندى.

سالبىراتىپ اياعىن،

ەمشەگىنە ۇردى ەندى.

جەلكە شاشىن تىزگىن قىپ،

بىلاي ءجۇر دەپ بۇردى ەندى!»، –

دەپ كەيقۋاتتىڭ كەسىر سالاتىن ءساتىن ماڭدايى بۋسانىپ، جانارى شوقتاي جايناپ، شابىتتانا جىرلاپ وتىرعان كەزدەرىندە تەك مەن ەمەس، ماڭايداعىلاردىڭ ءبارى ايتۋشى جادىنىڭ كۇشتىلىگىنە قايران قالىپ، اۋزىن اشىپ، كوزىن جۇمادى. ول ەل شەجىرەسىن قاۋزاۋ جاعىنا كەلگەندە دە قامشى سالدىرمايدى.

مۇمكىن، «شال» دەپ سونداي سۇڭعىلالىعىنا دا ساي اتاپ كەتكەن شىعارمىن.

ءوزى بەلگىلى اقىن-جازۋشىلاردىڭ تاسقا باسىلعان شىعارمالارىمەن قاتار، قايدا ءجۇرىپ جيناي بەرگەنى دە بەلگىسىز، سولار ايتىپتى-مىس دەگەن اۋىزشا اڭىزداردى دا مۇدىرمەي جەلدىرتەدى. اراسىندا قۇلاققا توسىنداۋ… انايىلاۋ دۇنيەلەر دە قاپتاپ جۇرەدى. «پالەنشە جاكەڭ ءبىر اقىن ايەلمەن ايتىسقاندا بىلاي دەپ قاتىرىپتى» نەمەسە «تۇگەنشە اعاڭ الدەبىر شەنەۋنىككە ىزا بولعاننان مىنانداي ولەڭ جازىپ جىبەرگەن ەكەن» دەپ ەستۋگە ەرسىلەۋ ءبىر شۋماقتاردى شۇبىرتادى.

بىلايشا قاراساڭ، ۇيقاسى دا، ماعىناسى دا كەلىسكەن… كادىمگى ولەڭ! مەن ءبارىبىر وسىلاردى الگى ادامداردىڭ ايتقانىنا سەنىڭكىرەمەي:

– قوي، ەي، شال، مۇمكىن ەمەس ول!– دەپ اڭ-تاڭ بولامىن.

سونى قىزىق كورەتىن اقاڭ كۇندە ءبىر ونەر شىعارىپ كەلەدى. ادەيى جاتتاي ما، ايتەۋىر، قىزىقتى «حامسالارى» ءبىر تاۋسىلمايدى. سوعان قاراعاندا، الگىندەي تۇزدىقتى سوزگە ءوز جانىنان دا بىردەڭەلەردى قوسىپ جىبەرەتىن بولۋى كەرەك.

اقان دا مەنى كوڭىل كۇيىنە قاراي بىردە جىندىبالا، بىردە بالاباستىق دەيدى. ونىسى استارسىز ەمەس.

بىزدە بەلگىلەنگەن ءتارتىپ بويىنشا ءار تارتقاندا جيىرما ۆاگونەتكادان ارتىق جۇك تىركەۋگە تىيىم سالىنادى. جوسپار ءوز الدىنا، بىراق شاحتادا دا «قاناعات قارىن تويعىزادى» دەگەندەي جازىلماعان قاعيدالار بار. كوپ اسايمىن دەپ اپاتقا ۇرىنباۋ كەرەك. جانە جەر استىندا دا تاسىمال قوزعالىسىن قاداعالايتىن ينسپەكتورلار جۇمىس ىستەيدى. ەرەجە بۇزىپ سولاردىڭ نازارىنا ىلىكسەڭ، بۇكىل بريگاداعا ايىپپۇل سالىنادى. ساق جۇرۋگە تىرىساسىڭ. ايتپەسە قۋاتتى كولىك قىرىق-ەلۋ ۆاگونەتكانى دا قينالماي تارتا بەرەدى عوي…

ال اقاڭ الگى زاڭعا مويىنسۇنبايدى. ويتكەنى جوسپار ارتىعىراق ورىندالىپ جاتسا، ول دا بريگادا ءۇشىن تالاي تابىس. سول سەبەپتەن دە ءار جولى مىندەتتى تۇردە، كەمىندە، ءتورت-بەس ۆاگوندى ارتىق تىركەپ الادى. كەيدە وسىناۋ شەكتەن دە اسىڭقىراپ كەتكەنىن اڭداعاندا:

– ءوي، مىناۋىڭ نە، اقا! نارۋشەنيە بار بولعىردان اۋلاق جۇرەيىك تە وسى! – دەپ تىكتەۋ كەلىپ قالاتىن كەزدەر دە كەزدەسەدى.

ۇندەمەيدى. ءوز دەگەنىنەن قايتپايدى دا.

ءبىر عاجابى، باقىلاۋشىلار دا اقانعا ەسكەرتۋ جاساپ كورمەپتى. «شالدى» قاتتى سىيلاعاندىقتان، ءتارتىپ بۇزۋشىلىعىن بايقاسا دا بايقاماعان بولاتىن سياقتى.

بۇلارى، ءبىر جاعىنان، ماعان دا قولايلى. قولىڭ بوساڭقىراپ، ارقاڭ كەڭىڭكىرەپ… وعان قوسا جۇمىسىڭ جۇرىڭكىرەپ جاتسا باس قاتىرىپ نەڭ بار!

قالت ەتكەن مۇمكىندىك تۋسا ناعىز ەڭبەك مايدانى قىزىپ جاتاتىن «تسەنترالنايا» جاققا تارتقىم كەلىپ تۇرادى. ءبىرتالاي بوساعان كەزدەردە ەلەكتروۆوزدى تۇپكىردەگى تاسالاۋ ءبىر ورىنعا قاڭتارىپ قويىپ، جاياۋ كەزىپ، زابوي ارالاپ كەتەمىن. مۇنداي «ساياحاتتىڭ» دا راحاتى جوق ەمەس. توركىنشىلەگەن ايەلدەي، جورتىپ ءجۇرىپ، تالايدان كەزدەسپەگەن جىگىتتەردى جولىقتىرىپ، ارقا-جارقا قاۋقىلداسىپ قالاسىڭ.

ودان سوڭ پروحودكاشىلار كەيىندە عانا ءوتىپ، قوپارۋشىلار تاياۋدا جارىپ كەتكەن ۇڭگىرلەردى بەتكە الامىن. اسىل سىمنان ارنايى جاساپ العان ۇزىندىعى ءبىر قۇلاشتاي يىلگىش ىستىگىم بار… مۇمكىن مۇنى ىستىك دەۋگە دە كەلە قويماس، سەبەبى، باسى ەكى ەلىدەي ىلمەك. تار قۋىستاردا تىعىلىپ جاتاتىن جاقۇت تاس ۇلگىلەرىن تارتىپ الۋ ءۇشىن قاجەت نارسە.

توبەدەن جاقپار تاستار سالبىراپ تۇراتىن قاۋىپتى ۇڭگىرلەردە دىمىڭدى شىعارماي، ەرنىڭدى جىمىرىپ، باشپايلارىڭنىڭ ۇشىمەن عانا ساناپ باسىپ، ەپپەن قيمىلدايسىڭ. ايتپەسە قۋىستى كەرنەگەن اۋاعا قىسىم تۇسسە جوعارىداعى تاس ساۋ ەتىپ قوپارىلىپ كەتۋى ىقتيمال. كەي جەردەگى وتكەلەك وتە تار. سوندىقتان وتىرا قالىپ، قازتابانداپ شويناڭداۋ كەرەك. قايسىبىر تۇستاردا جاۋ تىلىنداعى بارلاۋشىداي جاتا كەتىپ، جەر باۋىرلاي جىلجىپ، جىلانشا يرەلەڭدەۋگە تۋرا كەلەدى. ابايلاماساڭ مەرت بولۋىڭ وپ-وڭاي. ايتكەنمەن، سوناداي جەردە بۇيىعىپ جاتقان مەرۋەرت پەن اقىقتىڭ ءتۇر-ءتۇرىن ۇستاپ كورگەنشە تاعات تاپتىرماس قۇمارلىعىڭ ەستى الىپ، الدى-ارتتى ۇمىتاسىڭ.

مۇندا نە تابىلمايدى دەيسىز! قاسيەتتەرى سان الۋان اكۆامارين، امەتيست… بەريلل… ۆيسمۋتين… كريديت، پيريت، راۋحتوپاز، سفالەريت، فليۋوريت… شەەليت… ايتا بەرسە جەر جۇزىندە سيرەك كەزدەسەتىن نەبىر مەتالل تۇرلەرىنىڭ كوپشىلىگى وسىندا.

ءبىر كەرەمەتى، تابيعات-انا بۇلاردىڭ ءبارىن بەتىنە سىزات تۇسپەيتىندەي ەتىپ جەر استى تاۋلارىنىڭ قويناۋىنا سۇپ-سۇر ساز-بالشىققا وراپ، قىمتاپ ۇستايدى. كولەمدەرى كىشىگىرىم تاباقتاي… كەيبىرى جۇدىرىقتاي عانا مينەرال كەسەكتەرىن بىلاي الىپ شىعىپ، قاتتى اعىن سۋدىڭ استىنا ۇستاي تۇرساڭىز بولعانى، لەزدە كوزدىڭ جاۋىن الىپ، ساۋلەسى بەت شارپىپ، جارقىراپ شىعا كەلەدى.

ءبىرىنىڭ ءپىشىنى تۋلاعان تەڭىز جالدارىنا ۇقسايدى. ەكىنشىسى قۇلاقتارى شوشايعان كىشكەنە قونجىقتىڭ كەسكىنىن ەسكە تۇسىرەدى. ءۇشىنشىسى – جاپىراقتارى سالبىراعان كادىمگى ءماجنۇن تال. ءتورتىنشىسىنىڭ ءتۇرى – ادەمىلەپ ۇشتاپ، تايپاق ساۋىتقا تولتىرا سالىپ، شاشىراتا ساندەپ قويعان قىرلى قارىنداشتار…

ءبىرى كوگىلدىر، ءبىرى جاسىل، ءبىرى كۇلگىن… نەمەسە قارا-قوشقىل… جالت-جۇلت ەتىپ، مىڭ قۇبىلادى.

جەر استى «پاتشالىعىنىڭ» ەرتەگى ىسپەتتەس وسىناۋ عاجايىپتارىنا ەلىگۋشىلەر كوپ. كەن قۇيمالارىن جيناۋمەن اۋەستەنۋشىلەر ءبىزدىڭ تاستاردى ىزدەپ سوناۋ رەسەيدەن دە ات ارىتىپ كەلىپ جاتادى.

(باسقاسىن ايتپاعاندا، دۇنيەنى دۇرلىكتىرىپ، كوككە ءجيى سامعاپ جاتاتىن عارىش كەمەلەرى جابدىقتارىنىڭ دەنى ءبىزدىڭ الاقانداي اقشاتاۋدىڭ موليبدەنى مەن ۆولفرامىنان جاسالاتىنىن مىنا جۇرت بىلە بەرمەيدى-اۋ، اتتەڭ! سىرىن تۇڭعيىق تەرەڭىنە بۇككەن… قۇباتوبەل، قايران اتامەكەنىم!).

تابيعاتتىڭ پەندە بالاسىنا وزەكتى جان ەكەنىن ەسكەرتىپ، تاۋبەسىنە كەلتىرىپ وتىراتىن ادىستەرى جەتكىلىكتى. مىسالى، ماناعى اقاندى قورقىتقان توكپەن سالىستىرعاندا جارقىلداعان نايزاعاي وتتارى ءجۇز ەسە قاتەرلىرەك قوي. نەمەسە الىپ كەمەلەردىڭ وزدەرىن قاقپاقىل ويناتقان سۇراپىل تولقىنداردى الىڭىز. بولماسا ءجۇز جىلعى ەمەندەردى تامىرىمەن قوپارىپ تاستايتىن الاپات داۋىلداردى ەلەستەتىڭىز. ياكي تۇتاس قالالارى سەل استىندا قالدىراتىن قياپات توپان سۋ… مىنە، وسىلاردان ۇرەيلىلىگى ەشبىر كەم تۇسپەيتىن تاعى ءبىر قۇبىلىس بار. ول – ءولى تىنىشتىق.

تىنىشتىقتىڭ نەلىكتەن سونشا قورقىنىشتى بولاتىنىن كىم بىلگەن. ايتەۋىر، ءبىر ءسات جىم-جىرت كەڭىستىك اياسىندا وڭاشا قالعان ادامنىڭ بويىن سۇمدىق ۇرەي بيلەر ەدى.

ءتۇننىڭ ءبىر مەزگىلىندە شاحتادا دا تىم-تىرىس ۇنسىزدىك ورناي قالادى. توڭىرەكتىڭ تىمىقتىعى سونشا – توبەدەن قۇلاعان ءبىر ءتۇيىر تاستىڭ تىرسىلى وتىز-قىرىق قادام جەردەن انىق ەستىلەدى.

دەگەنمەن، وسىناۋ تىلسىم تىنىشتىققا سىرتتاي قۇلاق ءتۇرىپ، بوي ۇيرەتىپ ۇلگەرگەن ادام الگىندەي ارباۋعا تۇسكەن جان يەسىن ودان سايىن شوشىتىپ ەرمەك قىلۋعا قۇمارتادى.

مەن دە ءدال سونداي ءبىر شاقتا لاۆا جاقتان كەلە جاتىپ، تۇتقيىلدان، جۇك تىزبەگىن رەتتەپ، كۇيبەڭدەپ جۇرگەن اقاننىڭ ۇستىنەن ءتۇستىم دە، «مۇنى ءبىر قاتىرايىن!» دەگەن تەنتەك وي كەلدى.

ونىڭ جۇك كەرۋەنىنىڭ باس جاعىنا تاپ كەلگەن ەكەنمىن، جالما-جان ماڭدايداعى شامدى ءوشىرىپ، ەكى تەمىر اربانىڭ اراسىنا جاسىرىنىپ وتىرا قالدىم.

اشەيىندە ورىسشاعا وراشولاق اقاڭ وسى تىلدە ساناۋعا كەلگەندە ساندۋعاششا سايرايدى. اڭداپ وتىرمىن، تىزبەكتىڭ سوڭىنان ىلگەرى قاراي، ءبىر جاعىنان، شىنجىر تىركەۋلەردى تەكسەرىپ، ەكىنشىدەن، شىعارىپ جالعاپ العان ۆاگوندارىن كۇبىر-كۇبىر ەتىپ ساناپ كەلەدى.

اينالا ماڭاي الاكولەڭكە.

اقان تۋرا تۇسىما كەلگەن كەزدە:

– ھايت، پاتشاعار!– دەپ اقىرىپ، ورنىمنان ەلبەڭ ەتىپ اتىپ تۇردىم.

ول قالبالاقتاپ ارتقا سەرپىلدى. ەستەن ايرىلعانى مەڭىرەيگەن ءتۇرى مەن اۋزىندا قالعان سوڭعى ءسوزدى ماعىناسىز قايتالاۋىنان-اق كورىنىپ تۇر.

ءبىر ۋاقىتتا «سەمنادتسات… سەمنادتسات… سەمنادتسات…» دەپ قوس قولىن الدىنا قاراي دارمەنسىز سەرمەلەپ، شالقالاي-شالقالاي بارىپ، تاس قابىرعانىڭ جيەگىنە گۇرس ەتىپ قۇلادى.

يمان ۇيىرەردەگى «ءلاھ-يللو- اللاسى» نەمەسە «كەت، پالەكەت، كەتى» سول «سەمنادتساتتىڭ» ىشىنە سىيىپ كەتكەن سياقتى.

ابىروي بولعاندا، شترەك جيەگىندەگى جىلعا مەن جاقتا قالعان. ايتپەسە ەس-ءتۇسسىز جىعىلعان ادامنىڭ مالمانداي بولاتىنى ءوز الدىنا، اجەپتاۋىر تەرەڭ سۋعا تۇنشىعىپ قالۋى عاجاپ ەمەس قوي.

ودان الدە قيق ەتكەن، الدە شيق ەتكەن تۇسىنىكسىز دىبىس شىقتى.

ايتكەنمەن، ەسىن تەز جيناعان.

– الدا عانا، اكەڭنىڭ اۋزىن-اي! سەن ەكەنسىڭ عوي! ءيتتىڭ بالاسى… سۋىلداتىپ… جۇرەكتى ۇشىرىپ!..

قولىنا سالا قۇلاش بۇرعىلاۋ شتانگاسىنىڭ قايدان تۇسە قالعانىن بىلمەدىم، مەنى الدەن مەزگىلدە جەتپىس ءبىر اتادان تۇك قالدىرماي بوقتاپ، تىزبەكتى اينالدىرا تىرقىراتىپ قۋىپ كەلە جاتتى.

– ءوي، شال، جىندىمىسىڭ؟! مۇنىڭ نە؟ ويىندى بىلمەيسىڭ بە؟!.

ۆاگونەتكالاردىڭ ارا-اراسىنا بۇعىپ، جان ۇشىرىپ ءجۇرمىن. جاقىن كەلسە وڭدىرمايتىن ءتۇرى بار.

سودان ەكى-ءۇش كۇندەي قاشقالاقتاپ، ماڭايىنا جولاماۋعا تىرىستىم.

اشۋى ۇزاققا سوزىلعان جوق. ءبىر كۇنى:

– ەي، جىندى نەمە! كەل، جارايدى. تيمەيمىن،– دەپ شاقىرىپ الىپ، باۋىرىنا قىستى. جولداستارىنا:

– مىنا ناقۇرىس، ءسويتىپ، ولتىرە جازدادى مەنى!– دەپ كۇلىپ، بىرتالايعا دەيىن ايتىپ ءجۇردى.

ەندى، مىنە… سول كوڭىل حوشىنىڭ ءبىرى جوق. بۇل ساپار ءان دە… جىر دا، سىر دا ايتىلمادى. ارقايسىمىز شاحتاعا تۇسكەن بەتتە وزىمىزگە ءتيىستى مىندەتتەرىمىزدى ءۇن-ءتۇنسىز اتقارۋعا كىرىستىك.

جالعىز-اق، اۋىسىمنىڭ ورتا تۇسىنا قاراي اناتولي كەلىپ سۇرانعان. بۇل دا، شىنىندا، ادەتتە جوق وتە توسىن ءجايت ەدى. «مازام كەتىپ تۇر. قىرعا كوتەرىلىپ، ۇيگە بارىپ كەلمەسەم بولاتىن ەمەس. ماستەرگە سەزدىرمەي-اق قويارسىڭ» دەيدى.

بۇل جاعدايىن اقانعا دا ەسكەرتىپ قويعانداي. ول ەكەۋمىز ءبىر-بىرىمىزگە قاراپ، ءمان-جايدى ايتپاي-اق ۇعىستىق. دەمەك، توليا قايتىپ ورالعانشا وتىز ۆاگونەتكادان سۇيرەي تۇرامىز.

ءبىر مەزەت ەكەۋىنەن: «وسى، سەندەرگە نە بولىپ ءجۇر؟ ەل امان، جۇرت تىنىشتا سونشاما تۇنەرىپ نە كۇن تۋدى؟!» دەپ سۇراعىم كەلدى دە، باتپادىم. ءبىر-بىرىمىزگە وقشىرايا قاراپ ءبىراز تۇردىق تا بەت-بەتىمىزگە كەتتىك.

قىسقاسى، ۆاگون شىعارۋشىمىز بار… ءماشينيسىمىز بار… بۇكىل بريگادا وكپەلەسكەن بالاداي، ەش ءتىل قاتىسپاستان تۇنجىراي ءجۇرىپ، اۋىسىمدى دا وتكىزدىك.

تاڭەرتەڭ دۋشقا ءتۇسىپ، كيىم اۋىستىرعان سوڭ ءۇنسىز قول الىسىپ ءجون-جونىمىزگە تاراعانبىز.

كوشە-كوشەنى ارالاپ، تاۋ باۋرايىن ورلەي سالعان تاستاق جولمەن ۇيگە جەتكەنشە جەرلەۋگە الىپ شىققان ەكى ادامدى كوردىم. ءبىر مەزەت «مىنالاردىڭ بارىنە نە بولعان بۇگىن؟! قىرىلىپ قالعان با، نەمەنە؟..» دەگەن شالت وي قىلاڭ بەرىپ، دەرەۋ ىشتەي: «ە، جاساعان يەم، كۇپىرلىك ەتسەم كەشە گور!» جالبارىنۋدان وزگە لاج قالماعان.

جولاي كەزدەسكەن بىرەۋلەر امانداسا سالا كوزدەرى ەجىرەيىپ:

– كەشە تۇندە بايقادىڭ با، اي تۇتىلدى عوي!– دەيدى.

بۇرىن-سوڭدى ونداي كەرەمەتتى كەزدەستىرمەگەندەرىن ايتادى. ويتكەنى كۇندە كورىپ جۇرگەن كادۋىلگى كۇمىس تاباق اي تۇرىپ-تۇرىپ، ءوز-وزىنەن ورتتەي الاۋلاپ زارەنى العان. ايتەۋىر، قۇداي ساقتادى، الدەبىر اپاتتان امان قالدىق دەپ باقىرايىسادى.

جۇمىسقا كەلە جاتقاندا تۋ توبەدە تولىقسىعان اپپاق ايدىڭ سول جاق جيەگىندەگى القىزىل جولاقتى كورىپ مەن دە تاڭىرقاعانمىن. بىراق سوعان ءمان بەرمەپپىن. سول جىڭىشكە بوياۋ بىرتىندەپ عالامشاردىڭ تۇلا بويىنا ورلەي شاۋىپ، اسا قورقىنىشتى اسەر تۋعىزاتىن كورىنەدى. ونى بايقاپ ۇلگەرمەپپىن…

باياعىدا شالداردىڭ الدەبىر قاسيەتتى ادامدار ەل-جۇرتىمەن باقۇلداسار ساتتە… نەمەسە قايسىبىر قاندىقول قاراقشىلار قارعىسقا ۇشىراردا اي تۇتىلادى دەيتىنىن قۇلاق شالۋشى ەدى. ايتەۋىر، جەر قارا، كۇن جىلىدا ايدىڭ «ورتەنۋى» جاقسىلىققا جورىلمايدى…

اقاننىڭ رەنىش سەبەبى دە سول كۇنى-اق ءمالىم بولدى. ۇيدەگى جەڭگەمىز الماتىدان فابريكاعا ىسساپارمەن كەلگەن بىرەۋمەن قولۇستاسىپ… قاشىپ كەتىپتى.

اقانعا جاعدايىن كەڭ جۇرەكپەن ءتۇسىنۋىن سۇراپ… ويتكەنى مۇنىڭ كۇرمەۋى مول قىم-قۋىت ءومىر ەكەنىن ايتىپ… سوگە-جامانداماۋىن، اعايىن-تۋىس الدىندا ابىرويىن توكپەۋىن ءوتىنىپ، اركىمنىڭ وسىناۋ جارىق دۇنيەگە باقىتتى بولۋ ءۇشىن كەلەتىنىن جەتكىزىپ… كوز جاسىن كولدەتىپ، جەتى-سەگىز پاراق حات جازىپتى.

توق ەتەرىن ايتقاندا، عۇمىر بويى ارمانداعان باقىتىمدى ەندى تاپتىم. سەن دە باقىتتى بول، سوعان شىن جۇرەگىممەن، بارلىق ىنتا-شىنتاممەن تىلەكتەسپىن دەگەن عوي.

ءسوزىنىڭ سوڭىندا «ىڭعايى كەلگەندە ەركەبۇلاندى الىپ كەتەمىز، ازىرشە جۇرە تۇرسىن» دەپتى…

***

تاياۋدا ەركەبۇلاندى كورىپ قالدىم. وسى... الماتىدا…

زىڭگىتتەي جىگىت بولىپتى. ءتۇر-تۇلعاسى اكەسىنەن اينىمايدى. ءتىپتى يەگىندەگى شۇقىرىنا دەيىن ۇقساي قالىپتى. بىراق اكەسىنە قاراعاندا ءتۇسى سۇستىلاۋ… ءارى بويشاڭداۋ ەكەن.

(قاراپ وتىرسام، سودان بەرى دە ارادا جيىرما جىلدان اسا ۋاقىت ءوتىپتى-اۋ!).

بىردەن تانىعانمىن. ول دا مەنى تانىدى. بىراق امانداسقان جوق. امانداسۋ قايدا، مەنى كورگەندە ءوز-وزىنەن جيىرىلىپ، قانىن ىشىنە تارتىپ، بەينەبىر اتا جاۋىن كەزدەستىرگەندەي تىستەنە… سۇرلانا قاراپ، تەرىس بۇرىلىپ كەتتى. ومىرگە دەگەن بىتىسپەس ءوشى… كەگى بار ادامداي. باياعى بەيكۇنا… بالعىن ەركەبۇلان ەمەس. مۇلدە باسقا ادام. كوزىنە ۇيالاعان مۇڭ… مۇڭ دا ەمەس، قاتىپ قالعان قاسىرەت تابى دا بوي تىكسىنتتى.

مەن دە، نەگە ەكەنىن، ءوزىمدى ونىڭ الدىندا كىنالى ادامداي سەزىنىپ، قولايسىزدانىپ، ماڭايدان تەزىرەك ۇزاپ كەتۋگە تىرىستىم.

سوناۋ اي تۇتىلعان ساتتەر ەسكە ءتۇستى. سويتسەم، ول باسقا-باسقا، وسى ەركەبۇلاننىڭ بەيقام بالالىعىنىڭ… ەركەلىگىنىڭ، جوق، ءتىپتى، بۇكىل… جاقسىلىققا… ىزگىلىككە دەگەن سەنىمىنىڭ ولگەن كۇنى ەكەن عوي!

مەن دە سول جىلى كۇزگە قاراي وقۋعا اتتانعانمىن.

كەيىن ەستىدىم، قاشىپ كەتكەن جەڭگەمىز ءبىرتالايدان كەيىن اقشاتاۋعا قايتا ورالىپتى. الگى ۇلدە مەن بۇلدەگە وراپ، ۇجماق ءومىر ورناتۋعا ۋادە بەرىپ، الداپ- سۋلاپ ىلەستىرىپ كەتكەن ادامى ءۇيلى-باراندى ءبىر قۋاياق بولىپ شىققان. ءبىراز ۋاقىت ەرمەك قىلعان سوڭ ءىز جاسىرىپ، دالاعا تاستاپ كەتسە كەرەك.

اقان، ارينە، ايەلىن قايتا قابىلدامايدى. تۋعان-تۋىس… اعايىن-باۋىرى بىرنەشە مارتە اياعىنا جىعىلىپ كەلگەن ەكەن، قارا تاستاي قاتىپ اپ، جىبىمەي قويىپتى. قاتەلىكتى كەشىرە الماپتى.

ءوزىنىڭ مىنەز-قۇلقى دا ادام تانىماستاي كىلت وزگەرىپ كەتكەن دەيدى. دوستان دا، دۇشپاننان دا كوڭىلى قالىپ، ەشكىممەن قاتىسپايتىن حالگە جەتكەن. (مەن ونى قۇتىرىپ ءجۇرىپ، سوناۋ ساپار شاحتا استىندا جۇرەگىن سىزداتىپ، قورقىتقانىما وكىنەمىن. ىشىنە كىم كىرىپ-شىعىپتى، دەگەنمەن، سو كەزدىڭ وزىندە وتباسىندا الدەبىر قولايسىز كەزەڭدەردى باستان كەشىپ، جان اۋىرتىپ جۇرگەنى انىق قوي).

جەڭگەي كەيىنىرەك ەلى جاعىندا… اقتوعايدا تاعى دا تۇرمىس قۇرادى. ەستۋىمىزشە، ونىسىنىڭ دا قيۋى كەلمەگەن-اۋ. ەكى ورتادا تالكەك بولعان تاعى دا ەركەبۇلان…

ال اناتولي «تامىر» الگى جولى سۇرانىپ كەتكەننەن قايتىپ كەلگەن جوق-تىن. الدىندا زايىبىمەن قىرعيقاباق بولىپ شىققان ول دا ءتۇن ورتاسىندا قايتا اينالىپ بارعانىندا ايەلى مەن كوڭىلدەسى ەكەۋىنىڭ ۇستىنەن تۇسكەن با-اۋ… ەكەۋىنىڭ ءبىرىن ءولىمشى قىلىپ ساباعان با-اۋ… ايتەۋىر، بەيشارا، ايەلىمەن اجىراسقانى ءبىر باسقا… سوتتى بولىپ، شاتىلىپ، باسىمەن قايعى بولىپ كەتتى…

شولپاننىڭ تاعدىرىنان بەيحابارمىن.

ءبىر عاجابى، سول ءتۇنى مەن دە ءبىر بويجەتكەنمەن ءجۇز شايىسىپ قالعان ەدىم. سودان بەرى ونى كورگەن دە ەمەسپىن.

قۇلتولەۋ مۇقاش

سەنىڭ تەرەزەڭ... حيكايات، اڭگىمە، ەسسە. – الماتى: جشس رپبك «ءداۋىر»، 2021. – 134-ب.

Abai.kz