مەملەكەت باسشىسى رەسپۋبليكالىق پەداگوگتەر سەزىنە قاتىسىپ، بايانداما جاسادى. ول پەداگوگتەردى ۇستازدار كۇنىمەن قۇتتىقتاي كەلە، بىرقاتار ماسەلەگە توقتالدى.

«مەنىڭ باستاماممەن 2019 جىلى «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» جەكە زاڭ قابىلداندى. سوڭعى ءتورت جىلدا ۇستازداردىڭ جالاقىسى 2 ەسە ءوستى. جاقىندا بالاباقشا تاربيەشىلەرىنىڭ ايلىعى 30 پايىزعا كوبەيدى. ۇستازداردىڭ ەڭبەك دەمالىسى ۇزارتىلدى.

مۇعالىمنىڭ مىندەتىنە كىرمەيتىن ارتىق جۇمىستىڭ ءبارى الىنىپ تاستالدى. ۇستازداردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ماسەلەسىنە باسا ءمان بەرىلىپ جاتىر. «بولاشاق» باعدارلاماسىمەن ءۇش جىلدا 220-عا جۋىق پەداگوگ شەتەلدە وقىپ كەلدى. مۇعالىم ماماندىعىن تاڭداعان جاستارعا قويىلاتىن تالاپ كۇشەيدى. وسى سالاداعى ستۋدەنتتەردىڭ ستيپەندياسى 2,5 ەسە كوبەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ءبىز، ەڭ الدىمەن، بىلىكتى ۇستاز دايارلاۋ ىسىنە ايرىقشا ءمان بەرىپ وتىرمىز»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت جاڭا داۋىردە مەكتەپتىڭ جاعدايى مەملەكەتتىڭ دامۋىنا تىكەلەي ىقپال ەتەتىن، ال مەكتەپتىڭ قانداي بولماعى ۇستازعا بايلانىستى ەكەنىن، بۇگىندە پەداگوگيكا سالاسى عىلىمنىڭ ەڭ ماڭىزدى تارماعىنىڭ بىرىنە اينالعانىن، سوندىقتان بۇل سالاعا تۇبەگەيلى جاڭا كوزقاراس قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

سونداي-اق، قاسىم-جومارت كەمەلۇلى وقۋشىلارىمىزدىڭ شيرەك عاسىردا الەمنىڭ ەڭ بەدەلدى ءپان وليمپيادالارىنان 12 مىڭعا جۋىق مەدال يەلەنگەنىن، بۇل – يزرايل، تۇركيا، كانادا سياقتى ءبىلىم ساپاسى جوعارى مەملەكەتتەرمەن شامالاس كورسەتكىش ەكەنىن جەتكىزدى.

بۇعان قوسا، ەل پرەزيدەنتى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا قاتىستى بىرقاتار ماڭىزدى ماسەلەگە توقتالىپ ءوتتى.

«ءبىرىنشى ماسەلە. ۇستازداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋىمىز كەرەك.

ماعجان جۇماباەۆ «التى الاشتىڭ بالاسى باس قوسسا، ءتور – مۇعالىمدىكى» دەگەن. حالقىمىز كەلەشەكتىڭ كىلتى – بىلىمدە ەكەنىن تەرەڭ تۇسىنگەن. سول سەبەپتى، ۇستازدى ەرەكشە قادىرلەگەن.

پەداگوگ – ۇلتتىڭ جاڭا ساپاسىن قالىپتاستىرۋ ۇدەرىسىندەگى ەڭ ماڭىزدى بۋىن. سوندىقتان ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن جوعارى بىلىكتى ماماندارمەن تولىق قامتاماسىز  ەتۋ وتە ماڭىزدى.

الايدا قازىر مەكتەپتەرىمىزدە ماماندار تاپشى. بۇگىندە ەلىمىزدە 5 مىڭ پەداگوگ جەتىسپەيدى. بۇل كورسەتكىش جىلدان-جىلعا ارتىپ كەلەدى. ال پەداگوگيكا سالاسىندا وقىعان ءاربىر بەسىنشى تۇلەك ءوز ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەمەيدى. بۇعان قوسا مۇعالىمدەردىڭ 23 پايىزىندا عانا جوعارى بىلىكتىلىك ساناتى بار.

مۇنىڭ ءبارى پەداگوگتەردى دايارلاۋ جانە ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ تاسىلدەرىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋدى قاجەت ەتەدى. جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى پەداگوگيكالىق ماماندىقتارعا قاتىستى باعدارلامالاردىڭ باسىم بولىگى زامان تالابىن ەسكەرمەيتىن بۇرىنعى ادىستەمەلەرگە نەگىزدەلگەن. زاماناۋي تاسىلدەر مەن تەحنولوگيانى ەنگىزە وتىرىپ، وقۋ باعدارلامالارىن قايتا قاراۋ، جاڭعىرتۋ قاجەت.

جوعارى كۋرس ستۋدەنتتەرىنىڭ پەداگوگيكالىق تاجىريبەسىنە ايرىقشا ءمان بەرىلەدى. بولاشاق مۇعالىمدەر ناقتى ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە بارىنشا تەرەڭ بويلاۋ ءۇشىن جوعارى وقۋ ورىندارى مەكتەپتەرمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا جۇمىس ىستەۋى قاجەت.

جىل سايىن ەلىمىزدە ماگيستر دارەجەسىن العان بىلىكتىلىگى جوعارى پەداگوگتەردىڭ قاتارى ارتىپ كەلەدى. قازىر تاڭدا ولاردىڭ سانى 21 مىڭنان استى. ولار – ءبىلىم بەرۋ ىسىنە وزىق ادىستەردى ەنگىزە الاتىن كاسىبي ماماندار. جاڭا تيپتەگى ءبىلىم  بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ  بولاشاق باسشىلارىنىڭ نەگىزگى قۇرامى وسىنداي مامانداردان جاساقتالادى. جالپى، پەداگوگتەردىڭ بىلىكتىلىگىن باعالاۋ جانە ارتتىرۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ قاجەت»، – دەدى ول.

ويىنا نە كەلسە، سونى ىستەيتىن شەنەۋنىكتەردىڭ جۇگەنسىزدىگىنە توسقاۋىل قويۋ قاجەت!

قاسىم-جومارت توقاەۆ ويىنا نە كەلسە، سونى ىستەيتىن شەنەۋنىكتەردىڭ جۇگەنسىزدىگىنە توسقاۋىل قويۋ قاجەت ەكەنىن، سالالىق مينيسترلىك بىلىكتىلىك تالاپتارىن ءجيى وزگەرتۋ ارقىلى وقىتۋشىلارعا قىسىم جاساۋدى توقتاتۋى كەرەك ەكەنىن قاداپ ايتتى. پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە، مۇعالىمدەر تىنىش، تۇراقتى جانە الاڭسىز جۇمىس ىستەۋگە قۇقىلى.

مەملەكەت باسشىسى پەداگوگ كادرلاردىڭ 60 پايىزعا جۋىعى وڭىرلىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا دايارلاناتىنىن، اكىمدەر پەداگوگتەردى دايارلاۋ جانە جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋى كەرەك ەكەنىن دە جەتكىزدى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ بالالاردىڭ زامانعا ساي وزىق ءبىلىم الۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا دا توقتالدى.

«ەكىنشى ماسەلە، بالالارىمىز زامانعا ساي وزىق ءبىلىم الۋى قاجەت.

قازىر ەڭبەك نارىعى وتە جىلدام وزگەرۋدە. كوپتەگەن سالاعا جاساندى ينتەللەكت ەنىپ جاتىر. بۇل ۇدەرىس جىلدان جىلعا قارقىن الا بەرەتىنى ءسوزسىز. بۇگىن جوعارى سۇرانىسقا يە ماماندىق ەرتەڭ قاجەت بولماي قالۋى مۇمكىن. عالىمدار 2050 جىلعا قاراي قازىرگى كاسىپتەردىڭ جارتىسىنا جۋىعىن تسيفرلىق جانە تەحنيكالىق جۇيەلەر الماستىرادى دەگەن بولجام ايتۋدا.

سوندىقتان، ازاماتتارىمىز جاڭا زامانعا قاجەتتى داعدىلاردى ۇيرەنۋى كەرەك. بۇل – وتە ماڭىزدى مىندەت.

بۇرىن «العان ديپلومىڭ ءومىر بويى ازىق بولادى» دەگەن تۇسىنىك بار ەدى. ەندى ونىڭ ورنىن «ءومىر بويى وقى جانە ۇيرەن» دەگەن قاعيدا باسۋى كەرەك. قازىر جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن ەڭ باستىسى ديپلوم نەمەسە سەرتيفيكات ەمەس.

ولار ىزدەنە بىلەتىن، جاڭا تالاپقا يكەمدەلە الاتىن، ءتارتىپتى جانە ۇقىپتى جاس مامانداردى باعالايدى. ياعني، قىزمەتكەردىڭ قولىنداعى قاعازعا ەمەس، قارىم-قابىلەتىنە ءمان بەرەدى.

سوندىقتان، ءار ازامات ۇزدىكسىز وقۋى كەرەك. وسىنداي بىلىمگە قۇشتارلىقتى بالانىڭ بويىنا مەكتەپتەن باستاپ ءسىڭىرۋ قاجەت. ياعني، بالالارىمىز بىلىكتى مامان بولسىن دەسەك، ەڭ الدىمەن، ورتا ءبىلىم ساپالى بولۋى كەرەك»، – دەدى ول.

مەكتەپتەگى ورىن تاپشىلىعىن جويۋ – وتە ماڭىزدى مىندەت!

ەل پرەزيدەنتى مەكتەپتەردە ورىن تاپشىلىعى بار ەكەنىن، اتالعان ماسەلەنى شەشۋ ماڭىزدى مىندەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«ءۇشىنشى ماسەلە. مەكتەپتەگى ورىن تاپشىلىعىن جويۋ – وتە ماڭىزدى مىندەت.

ادام كاپيتالى – ەڭ باستى بايلىق. حالقىمىزدىڭ سانى 20 ميلليونعا جۋىقتاپ قالدى. ەلىمىزدە جىل سايىن 400 مىڭنان استام بالا دۇنيەگە كەلەدى. دەمەك، مەكتەپكە باراتىن بۇلدىرشىندەر سانى ارتادى. وقۋشىلاردىڭ دا جالپى سانى ەكى ەسە كوبەيەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

الداعى ءۇش جىلدا 1 ميلليوننان استام جەتكىنشەك ستۋدەنت اتانادى. بۇل – ارينە، قۋانتارلىق جايت. الايدا دەموگرافيانىڭ ءوسۋ قارقىنى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە ۇلكەن سالماق تۇسىرەدى. قازىردىڭ وزىندە مەكتەپ تاپشىلىعى ەڭ وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر.

تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەلىمىزدە 2300-گە جۋىق مەكتەپ سالىندى. سونىڭ ناتيجەسىندە ءتورت اۋىسىممەن وقىتۋدان ارىلدىق. دەگەنمەن «ءۇش اۋىسىممەن» وقۋ جۇيەسى ءالى كۇنگە دەيىن بار. كوپتەگەن مەكتەپتىڭ تەحنيكالىق جابدىعى ەسكىرگەن. وسى ماسەلەنىڭ ءبارىن جوسپارلى تۇردە شەشۋىمىز قاجەت».

مەنىڭ باستاماممەن ەلىمىزدە «جايلى مەكتەپ» جوباسى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. ەكى جىلدىڭ ىشىندە بارلىق ايماقتا، سونىڭ ىشىندە اۋىلدىق جەرلەردە جۇزدەگەن ءبىلىم ورداسى سالىنادى. سونىڭ ارقاسىندا ءۇش اۋىسىممەن وقىتۋدان ءبىرجولا قۇتىلامىز.

جاقىندا عانا مەن ەلىمىزدىڭ كاسىپكەرلەرىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا قايىرىمدىلىق رەتىندە وبلىستاردا، قالالاردا مەكتەپ سالۋ كەرەكتىگى تۋرالى ماسەلەنى قوزعادىم. بۇل – ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك دەگەن ءسوز. سوندىقتان ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەرىمىز وسى جۇمىسقا بەلسەندى تۇردە كىرىسەدى دەپ ويلايمىن.

بۇدان بولەك، سىبايلاس جەمقورلىق ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلعانداردىڭ زاڭسىز تاپقان تابىسى مەكتەپ سالۋعا جۇمسالىپ جاتىر. قازىردىڭ وزىندە 13 مەكتەپ سالىندى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى دا 33 مەكتەپ بوي كوتەرەدى. جاڭا مەكتەپتەردەگى ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيى جوعارى بولۋى كەرەك»، – دەدى ول.

مەكتەپ ەڭ قاۋىپسىز ورىنعا اينالۋعا ءتيىس!

قاسىم-جومارت توقاەۆ بالالاردىڭ مەكتەپتەگى قاۋىپسىزدىگى جونىندە دە ءسوز قوزعادى.

«ءتورتىنشى ماسەلە. مەكتەپ ەڭ قاۋىپسىز ورىنعا اينالۋعا ءتيىس.

مەكتەپتە بالالار وزدەرىن قاي جاعىنان دا جايلى سەزىنۋى كەرەك. بوگدە ادامداردىڭ مەكتەپكە كىرۋىنە جول بەرۋگە بولمايدى. سوندىقتان، ءبىلىم وشاقتارىنىڭ بارىنە دابىل قاعۋ، بەينەباقىلاۋ جۇيەسى ورناتىلادى.

جاقىندا استانا مەكتەپتەرىنىڭ بىرىندە وقىس وقيعا بولدى. وقۋشى اۋىر جاراقات الدى. بۇل جاعداي ءبىلىم وشاقتارىندا قاۋىپسىزدىك تالاپتارى تولىق ساقتالمايتىنىن كورسەتىپ وتىر. اسىرەسە، كوپ جىل بۇرىن سالىنعان ەسكى مەكتەپتەر تالاپقا ساي ەمەس.

مينيسترلىك اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ، مەكتەپتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن تولىق تەكسەرۋى كەرەك. سونداي-اق، جاڭا مەكتەپتەردىڭ جوباسىن جاساعاندا بۇل ماسەلە مۇقيات ەسكەرىلۋگە ءتيىس.

وكىنىشكە قاراي، وقۋشىلاردىڭ ءبىر-بىرىنە الىمجەتتىك، ءتىپتى، زورلىق كورسەتۋى تىيىلماي وتىر. سونىڭ كەسىرىنەن ولار ءوز-وزىنە ول جۇمساۋعا، ياعني سۋيتسيدكە دەيىن بارۋدا.

بۋللينگ بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ دەنساۋلىعىنا جانە ولاردىڭ جان دۇنيەسىنە ورنى تولماس زيانىن تيگىزەدى. سونداي-اق، وقۋ ۇدەرىسىنە كەرى اسەر ەتەدى. بالالاردىڭ الەۋمەتتىك ورتادان شەتتەپ قالۋىنا، وي-ساناسىنىڭ بۇزىلۋىنا اكەپ سوقتىرادى.

مەملەكەت بالانىڭ قۇقىعى مەن قاۋىپسىزدىگىنىڭ قورعالۋىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك. سونداي-اق، بۋللينگكە ءبىرجولا توسقاۋىل قويۋى قاجەت.

سوڭعى ۋاقىتتا ماعان زورلىق-زومبىلىق كورگەن بالالاردىڭ اتا-انالارىنان وتىنىشتەر كەلىپ تۇسۋدە. اشىعىن ايتقاندا، مۇنداي حاتتاردى وقۋ وڭاي ەمەس. جاسوسپىرىمدەردىڭ قىلمىستىق پسيحولوگياسى مەن كەيبىر مۇعالىمدەردىڭ نەمقۇرايلىعىنىڭ قۇربانى بولعان بالالاردىڭ جاي-كۇيى جۇرەكتى اۋىرتادى.

مەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە قىلمىس جاساعانداردى زاڭ جۇزىندە جازالاۋ ءۇشىن وسىنداي جاعدايلاردىڭ ءبارىن ايرىقشا باقىلاۋعا الۋدى تاپسىردىم. مۇنداي ادامدارعا باسقا ايتار ءسوزىم جوق.

ىشكى ىستەر مينيسترلىگى، باس پروكۋراتۋرا بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى وزدەرىنە جۇكتەلگەن مىندەتتى دۇرىس  اتقارۋعا ءتيىس. بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ومبۋدسمەن مۇنداي جاعدايلاردىڭ ءبارىن تىركەپ، ماعان بايانداۋى قاجەت. قاتاڭ شارا قولدانامىز.

مەكتەپتەردە زورلىق-زومبىلىق جاساۋشىلاردى باسقا جولمەن توقتاتۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىلىم وشاقتارىندا قىلمىستىق پسيحولوگيانىڭ تارالۋى سەكىلدى كەلەڭسىزدىكتى تۇبىرىمەن جويۋ كەرەك.

سوندىقتان وسى جيىنعا ىشكى ىستەر ءمينيسترى مەن باس پروكۋروردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارلارىن ارنايى شاقىردىم. تاپسىرمانىڭ ورىندالۋىن تالاپ ەتەمىز.

مەن كامەلەتكە تولماعاندارعا زورلىق-زومبىلىق جاساعان ادامداردىڭ جازاسىن قاتاڭداتۋدى تاپسىردىم. بۇل باستاما جاقىن ارادا جۇزەگە اسادى.

جالپى، بالاعا پسيحولوگيالىق قىسىم جاسالماۋىنا، ەڭ الدىمەن، اتا-انا جەتە كوڭىل ءبولۋى كەرەك. ونداي وقيعا بولسا، مەكتەپتەگى مەدياتسيا قىزمەتى مۇعالىمگە جانە اتا-اناعا ەسكەرتىپ، كاسىبي مەدياتورلارمەن بىرگە بالاعا بارىنشا كومەك بەرۋگە ءتيىس»، – دەدى ول.

پرەزيدەنت بۇدان سوڭ اتا-انالارعا قايىرىلىپ، ولاردى بالالارىنىڭ زورلىق-زومبىلىق جاساۋىنا، قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋىنا ەرىك بەرمەۋگە شاقىردى.

«اسىرەسە، ولاردى مۇعالىمدەردىڭ الدىندا قورعاماڭىزدار. بالانىڭ بەتىنەن قاقپايمىن دەپ، ونىڭ تەرىس قىلىقتارىنا كوز جۇما قاراۋدىڭ سوڭى كەلەشەكتە قايعىلى جاعدايعا اكەپ سوقتىرۋى مۇمكىن.

الداعى ۋاقىتتا زاڭعا قايشى ارەكەتتەرگە بارماس ءۇشىن مەكتەپ ءتارتىبىن بۇزۋشىلارعا الدىن الۋ شارالارىن قازىر قولدانعان ءجون»، – دەدى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتاپ وتكەن بەسىنشى ماسەلە – قالا مەن اۋىل مەكتەپتەرىندەگى ءبىلىم ساپاسىنىڭ تەڭسىزدىگىن جويۋ بولدى.

«بەسىنشى ماسەلە. تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت – قالا مەن اۋىل مەكتەپتەرىندەگى ءبىلىم ساپاسىنىڭ تەڭسىزدىگىن جويۋ.

اۋىل بالالارىنىڭ ءبىلىم الۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ەكەنى بارشاعا ءمالىم. بۇعان قاجەتتى قۇرال-جابدىقتىڭ جانە بىلىكتى پەداگوگتەردىڭ تاپشىلىعى سەبەپ بولىپ وتىر. اۋىلداعى ءبىلىم وشاقتارىنىڭ تەڭ جارتىسى – شاعىن مەكتەپتەر. وندا بارلىق ءپاننىڭ مۇعالىمى بولا بەرمەيدى. ءبىر سىنىپتا ءارتۇرلى جاستاعى بالالار وقيدى.

مۇنىڭ ءبارى – جىلدار بويى قوردالانعان تۇيتكىلدەر. ونىڭ كوبى جۇرتتىڭ جاپپاي قالاعا كوشۋىنە بايلانىستى تۋىنداپ وتىر. اۋىل مەكتەپتەرىن زياتكەرلىك، سونداي-اق قوعامدىق ورتالىق رەتىندە دامىتۋ ماڭىزدى».

«مەكتەبى بار اۋىلدا تىرشىلىك بار» دەپ بەكەر ايتىلماعان. مەكتەپ بىرنەشە الەۋمەتتىك نىساننىڭ ءرولىن اتقارادى. وندا قوعامدىق جيىندار، مادەني ءىس-شارالار، سپورت سايىستارى وتەدى.

اۋىل مەكتەبى جەرگىلىكتى جۇرتتى ورتاق ىسكە جۇمىلدىرادى. وسى ورايدا كاسىپكەرلەر قاۋىمىنا دا زور مىندەت جۇكتەلەدى. قازىر مەملەكەت پەن بيزنەستىڭ سەرىكتەستىگى ارقىلى اۋىل مەكتەبىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى قولعا الىندى.

وسى تاسىلمەن ءۇش جىلدىڭ ىشىندە كەم دەگەندە ءبىر مىڭ اۋىل مەكتەبىن كەرەك-جاراقپەن تولىق جابدىقتاۋ قاجەت.

اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ كىتاپحانالارىن دامىتۋ ماسەلەسىنە باسا ءمان بەرگەن ءجون. كىتاپحانادا قاجەتتى كىتاپتىڭ ءبارى بولۋى كەرەك. ياعني، ادەبيەت قالا جانە اۋىل وقۋشىلارىنا بىردەي قولجەتىمدى بولۋعا ءتيىس.

بالالارعا تەڭ مۇمكىندىك بەرۋ ءۇشىن ءبىلىم ساپاسىن بارلىق ايماقتا بىردەي جاقسارتۋ كەرەك. وتباسى جاعدايىنا، وسكەن ورتاسىنا قاراماستان، بارلىق بالانىڭ ساپالى ءبىلىم الۋعا قاقى بار»، – دەدى ول.

پرەزيدەنت ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىن تسيفرلاندىرۋ قارقىنىن جەدەلدەتۋدىڭ ماڭىزىنا دا توقتالدى.

«التىنشى. ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىن تسيفرلاندىرۋ قارقىنىن جەدەلدەتۋ ماڭىزدى.

شىن مانىندە، قازاقستاندا الەمنىڭ بەدەلدى وقۋ ورىندارىمەن باسەكەلەسە الاتىن مىقتى مەكتەپتەر بار. بىراق ونداي ءبىلىم وشاقتارىندا بالالارىمىزدىڭ جۇزدەن ءبىر بولىگى عانا وقيدى.

ال تسيفرلىق شەشىمدەر وزىق پەداگوگيكالىق تاجىريبەنى تەز ءارى ءتيىمدى تۇردە كەڭىنەن تاراتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سول ارقىلى، ءتىپتى، شالعاي اۋداندارداعى  وقۋشىلاردى ەلىمىزدىڭ جانە الەمنىڭ ۇزدىك ۇستازدارىنىڭ ماتەريالدارىمەن جانە ساباقتارىمەن قامتاماسىز ەتۋگە بولادى.

سوندىقتان ەلىمىزدەگى بارلىق اۋىل مەكتەبىنە جىلدامدىعى جوعارى ينتەرنەتتى قولجەتىمدى ەتۋ ماسەلەسىن شەشۋ اسا ماڭىزدى. بۇل – ۇكىمەتتىڭ الدىنداعى شۇعىل مىندەت.

اۋىل مەكتەپتەرىن جىلدامدىعى جوعارى ينتەرنەتپەن قامتاماسىز ەتۋ – تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگىنە دە، وبلىس اكىمدەرىنە دە جۇكتەلەتىن جاۋاپكەرشىلىك. التى ايدان كەيىن بەرىلگەن تاپسىرمانىڭ ورىندالۋىن تەكسەرەمىن.

جالپى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن مۇلدە جاڭا دەڭگەيگە شىعارۋ ءۇشىن اۋقىمدى تسيفرلىق ترانسفورماتسيالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋىمىز كەرەك. ەڭ الدىمەن، 2027 جىلعا دەيىن ينتەرنەت جەلىسى ءالى تارتىلماعان مەكتەپتەردىڭ ءبارىن جىلدامدىعى جوعارى ينتەرنەتكە قوسۋ قاجەت. بۇل رەتتە ولاردىڭ ارقايسىسىندا جەرگىلىكتى جەلى ورناتىلۋى كەرەك.

بۇل وزەكتى ماسەلەنى شەشۋگە «قولجەتىمدى ينتەرنەت» ۇلتتىق جوباسى سەپتىگىن تيگىزەدى. سونىمەن قاتار بارلىق مەكتەپ وقۋشىسىنا ساپالى وقىتۋ كونتەنتى بار وزىق تسيفرلىق پلاتفورمالاردىڭ، سونىڭ ىشىندە ەلەكتروندى وقۋلىقتاردىڭ قول جەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. بۇل رەتتە بارلىق ماتەريال سالالىق ساراپتامادان مۇقيات وتكىزىلۋى كەرەك.

وسى ورايدا مەن قايىرىمدىلىقپەن اينالىساتىن ازاماتتاردى، ەڭ الدىمەن، اۋىل مەكتەپتەرىنە كومەكتەسۋگە شاقىرامىن. مۇعالىمدەردى نەگىزگى تسيفرلىق قۇرالداردى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ ماڭىزدى. ءاربىر ۇستاز تەك ءوز ءپانىن جەتىك ءبىلىپ قانا قويماي، كەڭ مۇمكىندىكتەرگە جول اشاتىن زاماناۋي تەحنولوگيالاردى دا مەڭگەرۋگە ءتيىس.

وقۋ پروتسەسىندە تسيفرلىق شەشىمدەردى قولدانۋ قالىپتى جاعدايعا اينالدى. قاشىقتان وقىتۋ جۇيەسىن بەلسەندى تۇردە ەنگىزۋ قاجەت. ءداستۇرلى جانە ونلاين فورماتتاردى ۇشتاستىرۋ بالالاردىڭ اقپاراتتى ءوز بەتىنشە ىزدەۋ داعدىسىن دامىتىپ، مەكتەپتەگى ورتاعا بەيىمدەلۋ مۇمكىندىكتەرىن ساقتاۋعا ىقپال ەتەدى.

قاشىقتان وقىتۋ كوپتەگەن ەلدە ءساتتى قولدانىلىپ كەلەدى. پاندەميا كەزىندە بىزدە دە وسىنداي تاجىريبە بولدى. ونلاين وقىتۋ جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ءتيىستى قۇقىقتىق نەگىز قالاۋىمىز قاجەت»، – دەدى ول.

قاسىم-جومارت توقاەۆ وقۋشىلارعا وزىق بىلىممەن قاتار ونەگەلى تاربيە بەرۋ كەرەك ەكەنىن دە جەتكىزدى.

«جەتىنشى ماسەلە. وقۋشىلارعا وزىق بىلىممەن قاتار ونەگەلى تاربيە بەرۋ كەرەك.

مەملەكەتتىڭ تىرەگى – ادال ازاماتتار. ەلىمىزدە وسى قاعيداعا نەگىزدەلگەن جاڭا قوعامدىق ەتيكا ورنىعۋعا ءتيىس. قازاقتا «ۇستازى جاقسىنىڭ ۇستانىمى جاقسى» دەگەن ءسوز بار. مەكتەپ ىزگىلىك قاعيدالارىن، ادامزاتقا ورتاق قۇندىلىقتاردى بالالاردىڭ بويىنا سىڭىرەتىن ورتالىققا اينالۋى كەرەك.

جاس ۇرپاق ءادىل، ادال، ۇنەمشىل، ەڭبەكقور، ءبىلىمپاز، وتانشىل ءارى جاناشىر بولۋعا ۇمتىلۋى كەرەك. ۇلتتىڭ جاڭا ساپاسى دەگەنىمىز – وسى. 

تاربيە ىسىندە ۇلتتىق پەداگوگيكا باستاۋلارىن دا نازاردان شىعارماعان ءجون. بالالارىمىزدىڭ بويىنا قازاقتىڭ سالت-ءداستۇرى مەن قۇندىلىقتارىن ءسىڭىرۋ اسا ماڭىزدى.

حالقىمىز قاشاندا ۇلكەنگە قۇرمەت، كىشىگە ىزەت كورسەتە بىلگەن. قادىر-قاسيەت، ابىروي، پارىز سەكىلدى ۇعىمدارعا ءاتۇستى قاراماعان. ياعني، ءتول مادەنيەتىمىز دە جاستار تاربيەسىندە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. ەڭبەكقورلىقتى دارىپتەۋ ءۇشىن بالالاردى جاستايىنان ەڭبەككە باۋلۋ قاجەت، – دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ كونستيتۋتسيا بويىنشا زايىرلى مەملەكەت ەكەنىن، بۇل قاعيدا بارلىق جەردە، سونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە قاتاڭ ساقتالۋعا ءتيىس ەكەنىن ەسكەرتتى.

«مەكتەپ – ەڭ الدىمەن، ءبىلىم ورداسى. بالالار مەكتەپكە ءبىلىم الۋ ءۇشىن بارادى. ال ءدىني ۇستانىم – ءار ازاماتتىڭ جەكە ماسەلەسى، ءوز تاڭداۋى. ەلىمىزدە ءدىن بوستاندىعىنا زاڭمەن كەپىلدىك بەرىلگەن. بالالارىمىز ەسەيىپ، دۇنيەتانىمى تولىق قالىپتاسقان سوڭ ءوز تاڭداۋىن جاساعانى دۇرىس دەپ سانايمىن. ەڭ باستىسى، كوزقاراسى ايقىن، ساناسى سەرگەك ءارى داستۇرگە بەرىك ۇرپاق تاربيەلەۋ كەرەك.

جالپى، زايىرلى دەگەن ءسوزدىڭ مازمۇنى تەرەڭ، وتە اۋقىمدى. حالقىمىزعا قاتىستى ايتاتىن بولساق، بۇل – سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ، پراگماتيكالىق كوزقاراستا بولۋ جانە ءداستۇرلى دىنىمىزگە، ۇلتتىق سانانى ارقاۋ ەتكەن سالتىمىزعا شىنايى قۇرمەت دەگەن ءسوز»، – دەدى ول.

پرەزيدەنت بايانداما سوڭىندا بىلاي دەدى:

«ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ الدىندا اۋقىمدى مىندەت تۇر. بۇل – ۇلتتىڭ جاڭا ساپاسىن قالىپتاستىرۋ. ءاربىر بالا مەكتەپتەن ساپالى ءبىلىم الىپ، جاقسى ادام، ادال ازامات بولىپ شىعۋى كەرەك. ءبارىمىز وسى ماڭىزدى ماقسات جولىندا تاباندى ەڭبەك ەتۋىمىز قاجەت.

ۇلى اباي «ۇستازدىق ەتكەن جالىقپاس، ۇيرەتۋدەن بالاعا» دەگەن. سىزدەر وسى قاستەرلى ميسسيانى ءاردايىم ابىرويمەن اتقاراسىزدار دەپ سەنەمىن.

مەملەكەت ۇستازداردىڭ مارتەبەسى، بەدەلى جوعارى بولۋىنا ءاردايىم باسا ءمان بەرەدى».

* سۋرەتتەر اقوردا سايتىنان الىندى!

Abai.kz