تىلگە قاتىستى ءبىتىپ بولمايتىن جوسپارلار مەن دوكتورينالار وسى جولى ءبىر ىزگە تۇسكەن سياقتى. سونىمەن وسى جولعى بەكىتىلگەن كونتسەپتسيا ەل ءۇمىتىن اقتاسىن دەپ تىلەيىك.

ەلباسيزم كەزىندە باعى جانباعان مەملەكەت ءتىل، ەندى قازىرگى بيلىك - «جاڭا قازاقستان» اياسىندا بوساعاداعى باسىن تورگە سۇيرەي باستادى. ەلىمىزدە 19 قازان كۇنى الداعى 6 جىلعا ارنالعان ءتىل دامىتۋ ساياساتى جوسپارلاندى.

اتالعان ۇكىمەت قاۋلىسى «ۇسىنىلىپ وتىرعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2023 – 2029 جىلدارعا ارنالعان ءتىل دامىتۋ ساياساتى كونتسەپتسياسىن بەكىتۋ» دەپ اتالادى.

بۇل كونتسەپتسيادا جوسپارلانىپ وتىرعان رەفورمالار جانە باستى ءىس-شارالاردىڭ ماقسات-مىندەتتەرى تارامدالىپ كورسەتىلگەن. وعان تۇرعىندارعا ارنالعان كۋرستار، بەينەساباقتار، وقۋلىقتار، زەرتتەۋلەر، ءىس-شارالار، جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى، باق ناسيحات، يمپورتالعان تەحنيكالارداعى قازاق ءتىلدى ينتەرفەيس پەن قازاق ءالىپبيىنىڭ بولۋى، IT-جوبالار، بالالار ءۇشىن ەلەكتروندى ويىنداردى جوبالاۋ جانە مۋلتفيلمدەر ءتۇسىرۋ تاعى باسقالارى كىرىپ وتىر.

وسى شارا قولعا الىنعانننان باستاپ، اياقتالعان شاققا دەيىن قازاق ءتىلىن ەل تۇرعىندارىنىڭ 84%-ىنىڭ مەڭگەرۋى كۇتىلۋدە.

«قازتەست» بويىنشا، ەگەر ستاتيستيكانىڭ شىندىعىنا سەنەر بولساق، مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن مەمقىزمەتكەرلەر ۆ1 دەڭگەيىندە – 37% جانە ۆ2 دەڭگەيىندە – 35% بولىپ وتىر. بۇنى الداعى ۋاقىتتا ۆ1 دەڭگەيىنىن – 43%-عا، ال، ۆ2 – 50%-عا جەتكىزۋ ۇيعارىلعان.

قارا حالىقتان 84%. ال سولارعا انا تىلىندە قىزمەت كورسەتۋگە تيىستىلەردەن بار-جوعى 50 پايىزدىڭ ار جاق، بەر جاعىنىڭ تالاپ ەتۋشىلىك بيلىكتىڭ قاي ساسقانى دەگەن ساۋال تۋىندايدى.

وسى كونتسەپتسيا بويىنشا 2029 جىلى:

مەملەكەتتىك تەلەارنالاردا كورسەتىلەتىن تەلەباعدارلامالاردىڭ ۇلەسى – 84%-عا;

قازاقستان وتكىزەتىن جانە ديپميسسيا شەتەلدە وتكىزەتىن حالىقارالىق ءىس-شارالارداعى قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىلۋ ۇلەسى – 75%-عا;

مەمورگاندارداعى، ۇلتتىق كومپانيالارداعى قۇجات اينالىمىنىڭ ۇلەسى – 94%-عا;

قازاقتىڭ لاتىن جازۋلى ءتول جازۋىن قولدانۋشىلار سانى 15%-عا تەڭ بولادى.

مەملەكەتتىك تىلدەن وزگە تىلدە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋى 2023 جىلى  ۆ2 دەڭگەيىندە – 45%-عا جەتسە، ەندى ولاردىڭ سانىن 75%-عا دەيىن جەتكىزۋ ۇيعارىلعان.

باق-تاعى قازاق ءتىلدى كونتەنت ۇلەسى 86 %-عا جەتەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

بۇنداي بيزنەس پەن بيلىكتەگىلەرگە بەرىلگەن جەڭىلدىكتى ۇمىمەتتىڭ ەلدى ەلپىلدەتىپ، 2050-ءدى العا تارتىپ، تاعى ءبىر رەتكى الداۋسىراتۋى دەيمىز بە؟ وسىندايدا «سول جىلدار ىشىندە نە حان، نە مەن، نە ەسەك ولەدى» دەگەن قوجانىڭ ءسوزى تاعى ءبىر ويعا ورالادى ەكەن.

Abai.kz