ۇلى كوشكە كەدەرگىلەر جويىلۋى كەرەك!
ەندىگى وزگەرىستەر ەڭبەك تۋرالى زاڭ ارقىلى ەنگىزىلەدى
2024 جىلى 6 اقپاندا جاڭادان تاعايىندالاتىن ۇكىمەت مۇشەلەرىنە پارلامەنتتە كەلىسىم بەرەردە قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى تامارا دۇيسەنوۆا مەن قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆاعا «ازاماتتىق الا الماعان قانداستاردى ۇكىمەتكە ەرتىپ بارا بەرەمىن!» - دەپ مالىمدەگەندە، 20 باپتىڭ 5 تارماعى ماسەلەسىن ەكى جاقتاپ شەشەتىن بولعان ەدىك.
سول كەلىسىم بويىنشا 2024 جىلى 12 اقپان كۇنى دۇيسەنبىدە ەڭبەك ءمينيسترى س.جاقىپوۆامەن كەزدەستىك. مينيستر ورىنباسارلارىمەن، كوميتەت، باسقارما باسشىلارىمەن قارسى الدى. قانداستارعا ارنالعان بىرنەشە تسيفرلى باعدارلامالارمەن تانىستىردى.
ۇستەلدىڭ ارجاعىندا ونشاقتى مينيسترلىك وكىلدەرى، بەر جاعىندا ءبىز زاڭگەر الىبەك الماباي ەكەۋمىز عانامىز، ابدەن ايتىستىق،تارتىستىق. ايتەۋىر ءبىر مامىلەگە كەلدىك، 20 باپتى وزگەرتۋدى 20-30 كۇننىڭ ىشىندە شەشەتىن بولىپ كەلىستىك!
كەزدەسۋدە مەن ءماجىلىس دەپۋتاتى رەتىندە كوشى-قون تۋرالى زاڭنىڭ 20 بابىنىڭ 5 تارماعى كونستيتۋتسيانىڭ 5 بىردەي بابىنا قارسى ەكەنىن، ونى وزگەرتۋدىڭ قوعامدىق-ساياسي ماڭىزىنىڭ زور ەكەنىن بارىنشا جەتكىزدىم. ەگەر 20 باپتاعى كەدەرگى وزگەرمەيتىن بولسا، «اق جول» فراكتسياسى تۇگەل زاڭعا قارسى داۋىس بەرەتىنىن مالىمدەدىم. «بۇكىل قازاقتىڭ نالاسىنا قالماڭىزدار. مينيستر رەتىندە ۇكىمەت، سىزدەر جاۋاپتى بولاسىزدار!» - دەپ ايتۋعا تۋرا كەلدى.
ەكى-ءۇش جىلدان بەرى قانداستار مۇددەسىن سوتتا قورعاپ كەلە جاتقان الىبەك الماباي تاجىريبەلى، مىقتى زاڭگەر ەكەن، قاتتى ريزا بولدىم. مينيسترلىك وكىلدەرىنىڭ ءار تاقىرىپ بويىنشا بارلىق قارسىلىعىن زاڭمەن دالەلدەپ، تويتارىس بەرىپ وتىردى. قانداستار باسىنان وتكەرىپ وتىرعان، كوشكە كەدەرگى بولىپ تۇرعان قاي ماسەلە بولسىن، الەكەڭ بارلىعى بويىنشا سوتتاسقان جانە سوتتا جەڭگەن بولىپ شىقتى. زاڭنىڭ ءار بابىمەن دالەلدەپ بەردى. ول قانداستار مۇددەسىن قورعاپ، 2 رەت جوعارى سوتتا جەڭىسكە جەتىپتى. ءتىپتى، زەينەتاقىعا بايلانىستى، لەگاليزاتسيا، اپوستيل سەكىلدى كۇردەلى ماسەلەلەردە جوعارى سوتتىڭ قاۋلىسىن دا شىعارتىپ العان! بۇل جوعارى سوتتىڭ قاۋلىسى ءبىز بەن مينيسترلىكتىڭ، ەكى جاقتىڭ ءبىر-بىرىنە قارسى قويىپ، سۇيەنگەن زاڭدارى تەككەتىرەسكە ءتۇسىپ قالعاندا، ءبىزدىڭ پايدامىزعا شەشىلدى.
الەكەڭدى ىزدەپ تاۋىپ، سۇقبات العان جۋرناليست قالياقپار ۇسەمحانۇلى باۋىرىمىزعا كوپ راحمەت!
قىسقاسى، ەڭبەك ءمينيسترى جانە ونىڭ كومانداسىمەن ايتىسىمىزدىڭ العاشقى ناتيجەسى بار. اقىرى، 20-30 كۇننىڭ ىشىندە 20 باپتىڭ 5 تارماعىنا وزگەرىس ەنگىزىلەتىن بولىپ، كەلىسىمگە كەلدىك. كوشى-قون تۋرالى زاڭ ءالى 2 اي تالقىلانىپ، 29 ناۋرىزدا قابىلدانۋى كەرەك ەدى، اياق استىنان كەشە قابىلداناتىن بولدى دا، وعان وزگەرىس ەنگىزىپ ۇلگەرمەيتىن بولعاسىن، بۇل 20 باپتى پارلامەنت ماجىلىسىندەگى دەپۋتاتتار باستاماسىمەن قارالىپ جاتقان ەڭبەك تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ ارقىلى وزگەرتەتىن بولىپ، جوسپارلاپ وتىرمىز.
قۇداي قالاسا، ەندى وسى ءىستى سوڭىنا جەتكىزۋىمىز كەرەك. الدا تالاي تارتىس بار. ول ءۇشىن ءبارىمىز ىنتىماقتا بولىپ، تىزە قوسىپ كۇرەسۋىمىز كەرەك.
قازاقستان ازاماتتىعىن الۋ ءۇشىن قازاق ءتىلىن ءبىلۋ كەرەك!
كوشى-قون تۋرالى زاڭداعى ەرەكشە جەڭىسىمىز - ازاماتتىق الۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك ءتىل - قازاق تىلىنەن جانە كونستيتۋتسيا مەن ەل تاريحىنان ەمتيحان تاپسىراتىن بولادى. بۇل قازاقستانعا شەت ەلدەردەن، جان-جاقتاعى الپاۋىت مەملەكەتتەردەن اعىلىپ جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرى ءۇشىن ۇلكەن سىناق. ال ەتنيكالىق قازاقتار، ياعني قانداستارىمىز بۇل ەمتيحاندى تاپسىرمايدى.
ەل 30 جىلدان بەرى كۇتىپ، «اق جول» پارتياسى ون جىلدان بەرى كوتەرىپ كەلە جاتقان بۇل باپتى زاڭعا ەنگىزگەن - دەپۋتات قازىبەك يسا. بۇل ۇسىنىستى تۇگەل قولداعان ءماجىلىستىڭ زاڭناما كوميتەتى مەن زاڭ جوباسىنىڭ جۇمىس توبى مۇشەلەرىنە كوپ راحمەت!
ەكىنشى جاقسى جاڭالىق - ۇكىمەت بەلگىلەگەن سولتۇستىك وڭىرگە بارعان قانداستارعا اۋىل شارۋاشىلىعى ءۇشىن كونكۋرسسىز جەر تەلىمى بەرىلەدى. بۇل سۋىق ءوڭىردى جىلىتۋ ءۇشىن باراتىن قانداستارىمىز بەن قونىس اۋدارۋشىلارعا زور قولداۋ! ءبىز بۇنى 2021 جىلى قانداستار كوشى قارقىنىن كۇشەيتۋدى تالاپ ەتكەن دەپۋتاتتىق ساۋالىمىزدا دا كوتەرگەنبىز.
ءۇشىنشى جاڭالىق – ەندى سولتۇستىككە قونىستانۋشىلار ءۇشىن بەرىلەتىن مەملەكەتتىك سۋبسيديانى ولاردىڭ بانككە باسقا قارىزدارى ءۇشىن بۇعاتتاۋ بولمايدى.
ءتورتىنشى جاقسى جاڭالىق - ەندى قازاقستان ازاماتتىعىن العىسى كەلەتىن قانداستارىمىزدىڭ ۇلتى «قازاق» ەكەنىنە انىقتاما بەرىلەتىن بولدى. بۇل انىقتامانى جەرگىلىكتى ۋاكىلەتتى ورگاندار قۇرعان كوميسسيا بەرەتىن بولادى. بۇرىن ەش ورگاننىڭ «ۇلتى - قازاق» دەگەن انىقتاما بەرمەۋى تولقۇجاتقا ادامنىڭ ۇلتى جازىلمايتىن تۇركيا، يران، پاكىستان، گەرمانيا سەكىلدى ەلدەردەن كەلگەن قانداستارعا ءوزىنىڭ «قازاق» ەكەنىن انىقتاۋعا كەدەرگى بولىپ كەلدى. بۇل قانداستاردىڭ تالايدان بەرى ايتىپ جۇرگەن تالابى ەدى! بۇل ماسەلەنى، جوعارىداعى 20 باپتان باستاپ، قانداستار قامى ءۇشىن قايرات كورسەتىپ جۇرگەن گەرمانياداعى باۋىرىمىز ءومىرحان التىن ەكەۋمىز بىلتىر، 2023 جىلى قىركۇيەك ايىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى تامارا دۇيسەنوۆاعا كىرگەندە دە كوتەرگەن ەدىك.
قازاق ەلىن اڭساعان قانداستارىمىزدىڭ ۇلى كوشى قارقىندى بولىپ، ەلگە ەل قوسىلۋى قۇتقا اينالا بەرگەي!
اللا جار بولسىن! اق جول!
ءماجىلىستىڭ 20 باپقا قاتىسى جوق - جالعان اقپاراتقا ايقىن انىقتاما
كوشى-قون زاڭىنداعى شۋ بولىپ جۇرگەن 20 باپتىڭ 5 تارماعى 2023 جىلى 16 ناۋرىزدا ءماجىلىس تاراپ كەتكەندە، سەنات اكىمشىلىك رەفورما تۋرالى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ ارقىلى قابىلداعان. 2023 جىلى 19 ساۋىردە پرەزيدەنت قول قويعان.
قازىرگى قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ VIII شاقىرىلىمى العاشقى جالپى وتىرىسىن 2023 جىلى 5 ساۋىردە باستادى. 20 ساۋىرگە دەيىن 14 زاڭ قابىلداندى. بۇلاردىڭ ىشىندە كوشى-قونعا قارسى، 20 بابى 5 تارماعىنا قاتىستى ەشقانداي دا زاڭ قابىلدانعان جوق.
ياعني، اۋىت مىرزانىڭ: «كوشى-قون تۋرالى زاڭنىڭ 20 بابى 5 تارماعىن ءماجىلىس قابىلدادى» دەپ، كۇندە كىنالاماسا، مۇلدە اس باتپايتىن ءسوزى قىپ-قىزىل وتىرىك، ياعني ماجىلىسكە جابىلعان جالا بولىپ شىقتى...
اۋىت باۋىرىمىزدىڭ ءوزى وتە جاقسى بىلەتىن قىتاي كوسەمى ماۋ تسيدۋننىڭ: «تەكسەرىپ، زەرتتەمەگەن تاقىرىپتى سويلەۋگە قۇقىڭ جوق» دەپ تۋرا تاۋىپ ايتقان ءسوزى بار ەكەن...
سانادا ۇستار، ساباق بولار ءسوز!
قازىبەك يسا
Abai.kz