قىتايلىق ورىستانۋشى، فۋدان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جانىنداعى رەسەيدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى فەن يۋيتسزيۋن-ءنىڭ 20 ساۋىردەگى “رەسەيدىڭ بولاشاعى جانە قىتاي-رەسەي قاتىناستارى” اتتى ءدارىسىنىڭ ءتۇيىنى:

1. رەسەي-ۋكراينا سوعىسىن پۋتين ويلاپ تاپتى، بۇل ونىڭ ستراتەگيالىق قاتەلىگىنىڭ ناتيجەسى. رەسەيدىڭ جوعارعى بيلىگى مەن قاراپايىم حالقىنىڭ ويلاۋ ءتاسىلى 17-18 عاسىرلاردا قالىپ قويعان. ولار ءالى دە جات ولكەلەردى جاۋلاپ الۋمەن اينالىسقىسى كەلەدى;

2. رەسەيدىڭ سوڭعى ءبىر-ەكى ءجۇز جىلداعى مودەرنيزاتسيا پروتسەسىنىڭ ءمانى “باتىستىق ۇلگى مەن ورىستىق وي”، ياعني، بۇل قازىرگى زاماننىڭ سيپاتتارىن جوققا شىعاراتىن مودەرنيزاتسيا;

3. سوعىس رەسەيدىڭ بارلىق سالادا، سونىڭ ىشىندە اسكەري ىستە دە ارتتا قالعاندىعىن پاش ەتتى;

4. رەسەيدىڭ تۇبىندە جەڭىلەتىنى داۋسىز;

5. يادرولىق قارۋدى قولدانۋ رەسەيگە جويقىن اپات اكەلەدى، ول يادرولىق قارۋدى ءساتتى قولدانا الماۋى دا مۇمكىن;

6. ءداستۇرلى قىتاي مادەنيەتى ورتا جولدى ۇستانادى، ال بۇگىنگى كۇندە ەكسترەمالدى ويلاناتىن ادامداردىڭ كوبەيۋى رەسەيدىڭ ىقپالىنان;

7. رەسەيدى مەنسىنبەۋگە استە بولمايدى، اسىرەسە ونىڭ ديپلوماتياسى وتە كۇشتى، ول جارعا تايانعاندا دا جول تابا بىلەدى;

8. تاريحتا قىتاي مەن رەسەي ءۇش مارتە وداق قۇرعان، ءۇش رەتتە دە قىتاي زارداپ شەككەن;

9. رەسەيدىڭ قىتايدى قارۋ رەتىندە پايدالانىپ الىپ، سىن ساعاتتا لاقتىرىپ كەتۋىنەن، ءوزى سىتىلىپ شىعۋ ءۇشىن ءبىزدى وتقا يتەرۋىنەن ساق بولعانىمىز ءجون.

ەرلان مازاننىڭ جازباسى

Abai.kz