ء(ازىل اڭگىمە)

جەر-كوكتەگى ءبىر عانا باجام باربول، ۋاعالەيكۇم! قالايسىڭدار؟ سەن مەنشە اقىرىن-اقىرىن، ساعاتىنا جارتى شاقىرىم ءجۇرسىڭ بە، الدە نورماڭ ءبىر شاقىرىم با؟ قاپ، «نورما» دەپ جازىپ قالعانىمدى قاراشى. ۇيرەنگەن اۋىز.... بۇدان ءبىراز بۇرىن ۇلكەن گازەتتە ۇلكە-ە-ەن ماقالا شىقتى. سەن ەكەۋىمىزدىڭ ورتاق قۇدامىز عالي جازعان. قازاق ءتىلى مەن ورىس تىلنەن بوتقا جاساپ سويلەيتىندەرگە قارسى. ال سوعان ءبىزدىڭ الماتىداعى زناكو... تفۋ!.. تانىستارىمنىڭ ءبىر دە ءبىرى نە «دۇرىس»، نە «بۇرىس» دەمەدى. ءاي، ءسىرا، ولار عاليعا قارسى. بولەم امانبولعا، ەي، بارەكە، وسى سەندەردىڭ اتتارىڭدى كىم قويسا دا، تاۋىپ قويعان، قاراشى: باربول، امانبول، ءا؟ ءيا، بىراق بولەمنىڭ اتىن سەنىڭ اتىڭشا... ءيا، ول: «گازەتتى العانمىن، الايدا سەن اتاعان ماقالانى كورە المادى، قاي جەرىندە؟» دەدى. ءوي، قاسقا!.. «گازەتتىڭ ەڭ سوڭعى بەتىنەن سوڭعى بەتىندە» دەدىم، نە دەر ەكەن دەپ. ول ۇندەمەدى. تۇسىنگەن شىعار. ءجا، ونى قويشى، ءبىرسىپىرا ءسوزىم كەتتى-اۋ. ە، ءيا، سەن دە ۇندەمەدىڭ، «كورە الماعانسىڭ»  عوي. نەشاۋا، ەندى  ساعان ايتپاعىمدى باستايىن.

مەن بار عوي، بارەكە، سوڭعى كەزدە، قاراعاننان قاراپ وتىرىپ، وسيەت ءسوز-سويلەمدى  ويلاپ تاباتىن بولدىم. 80-نەن سەكىرىپ كەتكەن جاسىما قاراي ما، اق ماقتاداي شاشىما قاراي ما، ەشتەڭەنى بىلە المادىم. وبشىم، بارەكە، مىناداي: «جوقتى «جوق» دەمە، ءبارىبىر «بار» بولمايدى، باردى «بار» دەمە، ءبارىبىر «جوق» بولمايدى». قالللاي ەكەم؟! سودان كەيىنگىم: «ازدى «از» دەمە، ءبارىبىر «كوپ» بولمايدى، كوپتى «كوپ» دەمە، ءبارىبىر «از» بولمايدى»، «ساقالىڭدى ساتپا، ساتقىڭ كەلسە، كىمگە، قالاي، قانشاعا ساتۋدى ءبىل»، «جاقىنىڭا جاقىن بول، الىسىڭا الىس بول»، «100 گرامداتاتىن جاستان استىڭ ەكەنسىڭ، ستاكاندى ۇمىت»، «ۇيقىڭ كەلسە، ۇيىقتا، كەلمەسە – ۇيىقتاما»، «تاماقتى كۇنىنە نەشە رەت ىشكىڭ كەلسە، سونشا رەت ءىش، كەلمەسە – ىشپە»، «شىكىرەيگەن شەنەۋنىكتىڭ ۇلكەن-كىشىسى – ءبارىبىر»، «باستىعىڭا باسقالاردان ەرەكشە جاعىنعىڭ كەلسە، كۇندە تاڭەرتەڭ ءتىسىن تازالاپ ءجۇر»، «كىمگە بولسىن وتىرىك ايتقىڭ كەلسە، تىڭداعان ول دا، ايتقان ءوزىڭ دە وكىنبەيتىن ەتىپ ايت»، «ۇياتى جوققا: «ۇياتىڭ قايدا؟» دەۋدىى ءوزى – ۇيات»، «قىزعانشاق ەكەنسىڭ، وندا كىمنەن نەنى قالاي، قاشان قىزعانۋدى ءبىل»، «پارا بەرمەكشى بولساڭ، پايداسىن بولجاپ بەر، ال بىرەۋ ساعان پارا بەرمەك بولسا، قولىن قوسا ال!»، «مەشكەي تويسا دا، قورقاۋ تويمايدى»،  «ساڭىراۋ باستىق بولسا، قولاستىنداعىلاردى كەرەڭ ەتەدى»، «اشقاراق باستىق بولسا، الدى-ارتىن، اينالاسىن تالتۇستە تونايدى»، «باقا باستىق بولسا، شالشىقتى كوبەيتەدى»، «كوزى ويناعاننان قورىق، ءسوزى سۋدىراعاننان سەسكەن»، «اياعى سالبىراپ اسپاننان تۇسكەندەر دە، جەلكەسى شودىرايىپ جەردەن شىققاندار دا بار»، «اتەش جوقتا مەكيەن شاقىرادى، بۇلبۇل جوقتا بودەنە سايرايدى»، «كىم بولسا دا، باسىندا بارىن بازارلايدى، جوقتى قايدان تابادى؟»... ءۋاي، بارەكە، وسىمەن توقتاي قالايىن، كەيىگى حاتتارىما دا ءسوز قالسىن. ال امان-ەسەن بول! بايبىشەڭە پريۆەت! جاۋابىڭ كەشىكپەسىن.  سەنىڭ دە جاپانداعى جالعىز  باجاڭ – توقان.

عابباس قابىشۇلى

Abai.kz