جانار ەلدوسقىزى. ازعىندىقتىڭ شەگى... توقتاتۋ كەرەك!
جۋىردا الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ بىرىندە ىشكى ىستەر قىزمەتىنىڭ جەڭىل ءجۇرىستى ايەلدى قۇرىقتاعان ۆيدوسى ورنالاستىرىلىپتى. ساقشىلار اتى-ءجونىن سۇرادى. “سەريك سەريكباەۆيچ”. سويتسەك «سۇيكىمدى كەلىنشەك» ەركەككە ءتانىن ساۋدالايتىن زاتى ەركەك بىرەۋ بولىپ شىقتى. تاڭىرقاعان ادامدى تاپپادىم.
سوڭعى كەزدە ەركەك پەن ەركەك، ايەل مەن ايەل اۋەيى بولىپتى دەگەن ءسوز قازاق ءۇشىن قالىپتى جايتقا اينالىپ بارا جاتقان سىڭايلى. كەزىندەگىدەي بەت شىمشىمايدى. كوزدەرى توستاعانداي بولىپ تاڭعالمايدى. بەتى قالىڭداعاننان با، ەتى ۇيرەنگەننەن بە؟ الدە الگىلەردىڭ قاراسى كوبەيگەننەن بە؟ ماسەلەن جقتب/سپيد ورتالىعىنىڭ مالىمەتى بويىنشا بۇگىندە ەلىمىزدە ازعىندىق جولعا تۇسكەندەردىڭ سانى 240 مىڭنان اسقان. ال، استانادا ءتورت، قاراعاندىدا ەكى، اقتوبەدە ءبىر، الماتىدا جيىرما گەي كلۋب بار دەسەدى.
وسىنى ەسكەرگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى الدان سمايىل قىلمىستىق كودەكس قايتا قاراۋعا تۇسكەندە قىزتەكەلەر مەن لەسبيانكىلەردى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكككە تارتۋ تۋرالى باپتى قوستى. ناقتى ايتقاندا، حالىق قالاۋلىسى ەركەك پەن ەركەك، ايەل مەن ايەل جانىستىق قارىم-قاتىناسقا بارسا، ءۇش جىلدان بەس جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى ۇسىنىپ وتىر.
جۋىردا الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ بىرىندە ىشكى ىستەر قىزمەتىنىڭ جەڭىل ءجۇرىستى ايەلدى قۇرىقتاعان ۆيدوسى ورنالاستىرىلىپتى. ساقشىلار اتى-ءجونىن سۇرادى. “سەريك سەريكباەۆيچ”. سويتسەك «سۇيكىمدى كەلىنشەك» ەركەككە ءتانىن ساۋدالايتىن زاتى ەركەك بىرەۋ بولىپ شىقتى. تاڭىرقاعان ادامدى تاپپادىم.
سوڭعى كەزدە ەركەك پەن ەركەك، ايەل مەن ايەل اۋەيى بولىپتى دەگەن ءسوز قازاق ءۇشىن قالىپتى جايتقا اينالىپ بارا جاتقان سىڭايلى. كەزىندەگىدەي بەت شىمشىمايدى. كوزدەرى توستاعانداي بولىپ تاڭعالمايدى. بەتى قالىڭداعاننان با، ەتى ۇيرەنگەننەن بە؟ الدە الگىلەردىڭ قاراسى كوبەيگەننەن بە؟ ماسەلەن جقتب/سپيد ورتالىعىنىڭ مالىمەتى بويىنشا بۇگىندە ەلىمىزدە ازعىندىق جولعا تۇسكەندەردىڭ سانى 240 مىڭنان اسقان. ال، استانادا ءتورت، قاراعاندىدا ەكى، اقتوبەدە ءبىر، الماتىدا جيىرما گەي كلۋب بار دەسەدى.
وسىنى ەسكەرگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى الدان سمايىل قىلمىستىق كودەكس قايتا قاراۋعا تۇسكەندە قىزتەكەلەر مەن لەسبيانكىلەردى قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكككە تارتۋ تۋرالى باپتى قوستى. ناقتى ايتقاندا، حالىق قالاۋلىسى ەركەك پەن ەركەك، ايەل مەن ايەل جانىستىق قارىم-قاتىناسقا بارسا، ءۇش جىلدان بەس جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى ۇسىنىپ وتىر.
دەپۋتاتتىڭ بۇل ماسەلەدەگى ۇستانىمىنا سۇينەسەك، گەيكلۋبتاردى اشقاندار دا جازاسىز قالماۋى كەرەك. «ولارعا ەكى مىڭ ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن، ياعني، ءۇش جارىم ميلليون تەڭگەدەن اسا ايىپپۇل سالىنۋى ءتيىس. نەمەسە ەكى جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ كەرەك» دەيدى ول.
جان جاعىمىزعا كوز سالساق، گوموسەكسۋالدى قارىم-قاتىناستار الەمنىڭ 78 ەلىندە زاڭسىز بولىپ سانالادى، ال ولاردىڭ بەسەۋىندە يران، ساۋد ارابياسى، سۋدان، يەمەن، ماۆريتانيادا ءولىم جازاسى قاراستىرىلعان. مۇسىلمان مەملەكەتتەرىن ايتپاعاندا رەسەيدىڭ ءوزى ءمۇنداي ازعىندىقتى زاڭ جۇزىندە جازالاۋدا.
وسىنى ەستىپ قازاقستاندىق گوموسەكسۋالداردىڭ جارتى جىل بۇرىن جان داۋسى شىقتى. ءمۇندايدا “ۆرەميا” گازەتى بار ەمەس پە؟ سوعان بارىپ مۇڭ شاعىپتى. لگبت قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى بوتاگوز وماروۆا دەگەن اتالعان گازەت بەتىندە ماقالا جازىپ، ارعى-بەرگىنى، وتكەن-كەتكەندى قوزعاپ، ادام قۇقىعى جونىندەگى قازاقستاندىق بيۋرو وكىلدەرىنىڭ سوزدەرىن ەسكە الادى ول. ال ولار نە دەپتى؟ سويتسەك قۇقىق قورعاۋشىسىماقتار شەنەۋنىكتەردىڭ اراسىندا دا گەي مەن لەسبيانكىلەر بار دەگەن ەكەن. وسىنى ايتىپ، بوتاگوز دەپۋتاتتارعا اباي بولىڭىزدار دەپ سەس كورسەتەدى.
2010 جىلى تانزانيا پرەزيدەنتى دجاكايا كيكۆەتە باتىس ەۋروپا اتىنان كەلگەن دەپۋتاتتاردىڭ ءبىرىن ءداستۇرلى ەمەس سەكسۋالدى باعىت
ۇستانعانى سەبەپتى اككرەديتاتسيالاۋدان باس تارتتى. بريتان پرەمەرى دەۆيد كەمەرون دەموكراتيانى ايتىپ داۋرىعىپ، قارجىدان قاعىلاسىڭدار دەپ قورقىتىپ باققان، سول كەزدە تانزانيا كوشباسشىسى: “قارنىمىزدىڭ قامىن كۇيتتەپ، مۇنداي توپاستىقتى زاڭداستىراتىن ويىمىز جوق” دەپتى.
ادام قوعامنان وقشاۋلانىپ ءومىر سۇرە المايدى. قۇداي بەتىن ارى قىلسىن، بىراق ەرتەڭ كەلىن كۇتىپ وتىرعاندا، ۇلىڭىز ءبىر ەركەكپەن قولتىقتاسىپ كەلسە، «كۇيەۋبالاڭىز» ايەل زاتىنان بولىپ شىعىپ، قىزىڭىز “اكە-شەشە، كەشىر، مەن جىنداندىم” دەپ جىرلاسا ، كىمگە وكپەلەيسىز؟ ۇرپاعىڭىزعا ۇياتتى ورتا قالىپتاستىرۋ بۇگىننەن باستالادى. مۇنىڭ ماعان ەش قاتىسى جوق دەپ ويلاماڭىز. كەسەل مىسقالداپ كىرىپ، باتپانداپ شىعادى. گەومەتريالىق پروگرەسسيامەن وسەدى. ايتۋعا اۋىز ارلاناتىن ازعىندىقتىڭ الاشقا اۋىز سالعانى اقيقات. بۇگىن ولاردىڭ قاراسى ەل ىشىندە3-4 پايىزعا جەتىپ وتىرسا، ەرتەڭ ەۋروپاداعىداي ەكىنىڭ ءبىرى گوموسەكسۋال بولىپ شىعا كەلمەسىنە كىم كەپىل؟
ءبىر جىنىستىق قاتىناسقا توسقاۋىل قويۋدىڭ جولىن الدان سمايىل ايتتى، ۇسىندى. قالعان ارىپتەستەرى نەگە ءۇنسىز؟ قوعام نەگە ءتىل قاتپايدى، نەگە قولدامايدى؟ ء وز باسىم وسىنى تۇسىنە الماي ءجۇرمىن.
Abai.kz