ۇلتتىق ءتىل ءبىلىمىنىڭ دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسىپ، قازاق ءتىل عىلىمىندا ديالەكتولوگيا، لەكسيكولوگيا، ادەبي ءتىلدىڭ تاريحىن زەردەلەپ، عىلىمنىڭ سارا جولىنا زيالى عۇمىرىن، عالىمدىق جىگەرىن، ۇستازدىق ۇلاعاتىن ارناعان كورنەكتى تۇلعالاردىڭ ءبىرى – عابدوللا قاليەۆ.

«عابدوللا قاليۇلى ادامدىقتىڭ، تازالىقتىڭ بەلگىسىندەي» دەپ ءوز زامانداسى اكادەميك س.قيراباەۆ ايتقانداي، جانى جايدارى، ارقاشان ادىلدىكتىڭ اق تۋىن كوتەرىپ، پەندە مەن عالىمعا ءتان تازالىقتى جانى ەرەكشە سۇيەتىن. دەگدار عالىمنىڭ ەسىمى تەك ەلىمىزگە عانا ەمەس، وزگە ەلدەرگە دە تانىمال. عالىمدىق، ۇستازدىق، اتپال ازاماتقا ءتان قۇندى قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن ءارى ەرىنبەيتىن ەڭبەكقور، تاجىريبەلى جەتەكشى، ىسكەر ۇيىمداستىرۋشى بولدى.

ديالەكتولوگيا سالاسىن ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەپ، قازاق ءتىل ءبىلىمىنىڭ ىلگەرى دامۋىنا ەسەلى ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان قالامى جۇيرىك، زەردەسى بيىك اعا بۋىن وكىلى. سەرگەك سانالى عالىمنىڭ شىعارماشىلىق شەڭبەرى كەڭ، اۋقىمدى، ءار الۋان. ول تانىمال عالىم سارسەن امانجولوۆتىڭ تىلدەگى ديالەكتىلىكتى توپتاۋ تەورياسىن ءارى قاراي دامىتتى.

ءومىر دەرەكتەرىنە نازار اۋدارساق، عابدوللا قاليۇلى قاليەۆ 1929 جىلى 17 قىركۇيەكتە قازىرگى اباي وبلىسى، اقسۋات اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. اقسۋات اۋدانىنداعى ورتا مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ 1945-1949 جىلدارى ن.ك.كرۋپسكايا اتىنداعى سەمەي پەداگوگيكا جانە مۇعالىمدەر ينستيتۋتىندا وقىعان. ينستيتۋتتى ۇزدىك ديپلوممەن ءتامامداپ، اسپيرانتۋراعا وقۋعا جولداما الىپ، 1950-1953 جىلدارى اباي اتىنداگى قازاق مەملەكەتتىك پەداگوگيكا ينستيتۋتىندا (قازىرگى اباي اتىنداعى قازۇپۋ – اۆتور) قازاق ءتىلى ماماندىعى بويىنشا اسپيرانتۋرادا وقىعان. وسى كەزەڭنەن باستاپ، ع. قاليۇلىنىڭ ناعىز عالىمدىق داڭعىل جولى باستالادى.

1954 جىلى قازاق ءتىل ءبىلىمى عىلىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى، لينگۆيست عالىم، بەلگىلى تۇركولوگ پروفەسسور س.امانجولوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن «ارال گوۆورىنىڭ كەيبىر ەرەكشەلىكتەرى» اتتى تاقىرىپتا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعاپ، سول جىلى ءارى «قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى» جۋرنالىندا ادەبي قىزمەتكەر بولىپ قىزمەت ىستەيدى.

ءتىلشى عالىم رەتىندە ع.قاليەۆتىڭ ەسىمى عىلىم الەمىنە ەرتە ءارى كەڭىنەن تانىلدى. ول ديالەكتىلىك ەرەكشەلىكتەردى قازاق ءتىل بىلىمىندە العاش رەت گوۆورلىق دەڭگەيدە زەردەلەپ عىلىمي ءمانى تەرەڭ ەڭبەكتەر، قازاق ءتىلى تاريحى، ديالەكتولوگياسى سالالارىنا ارنالعان ەڭبەكتەر مەن وقۋلىقتار جازدى.

جالپى حالىقتىق ەمەس ءتىل بەلگىلەرىنىڭ كەز كەلگەنىندە جەكە ەلەمەنت سيپاتى بولۋى مۇمكىن، بىراق كەز كەلگەن جەكە ەلەمەنت ديالەكتىنىڭ، بولماسا گوۆوردىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن كورسەتەتىن ايىرىم بەلگى بولا المايدى. مىسالى، «ج» ءارپىنىڭ ورنىنا «دج» دەپ ايتىلۋىن (جىگىت – دجىگىت, جاقسى – دجاقسى, جول – دجول) قازاقتىڭ جالپى حالىقتىق تىلىنە، ادەبي تىلىنە ءتان بولماعاندىقتان، جالپى حالىققا ورتاق سيپاتى جوق جەكە ەلەمەنت دەۋگە بولادى. بىراق بۇل ەرەكشەلىك شىعىس قازاقستان، الماتى، جامبىل وبلىستارىندا، وڭتۇستىك قازاقستان، سەمەي (قازىرگى اباي وبل.) وبلىستارىنىڭ كەيبىر اۋداندارىندا، قازاقستاننان تىس قوساعاش (رەسەي، التاي ولكەسى), مونعوليا، قاراقالپاقستان قازاقتارىنىڭ تىلىندە كەزدەسەتىندىكتەن، ول جەرلەردەگى گوۆورلار ءۇشىن ورتاق سيپاتقا يە بولعان. سۇيتە تۇرا، ج//دج ءارى جەكە، ءارى ورتاق قۇبىلىس سانالادى، بىراق ايىرىم بەلگىلىك سيپاتى جوق.

ىزدەنىمپاز عالىم ع.قاليەۆتىڭ عىلىمي زەرتحاناسىندا قازاق ءتىلىنىڭ ديالەكتولوگياسىنا ارنالعان زەرتتەۋلەر باستى ورىن الادى. ول قازاق ديالەكتولوگياسى بويىنشا كانديداتتىق، دوكتورلىق ديسسەرتاتسيالار قورعاپ، سان الۋان عىلىمي ماقالالار جاريالادى، وقۋلىقتار جازدى، ديالەكتولوگيالىق سوزدىكتەر جاساۋعا قاتىستى. زەردەلى زەرتتەۋشىنىڭ اتالمىش سالاداعى كەشەندى زەرتتەۋلەرى قازاق ديالەكتولوگياسىنىڭ عىلىم رەتىندە قالىپتاسۋىنا ەسەلى ۇلەس قوستى.

ءتىلشى عالىم ع.قاليۇلىنىڭ ۇلاعاتتى ۇستاز رەتىندەگى بيىك بولمىسى، ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرى ءوز الدىنا ءبىر توبە. ونىڭ ءاربىر ساباعى ءاربىر كەلەشەك يەسىنىڭ كوڭىلىنە ءۇمىت، بويىنا قاجىر، قايرات، ومىرگە دەگەن نىق سەنىم سىيلاپ، ۇلكەن ومىرگە قاراي قىرانداي قانات قاعۋىنا سەبەپكەر بولدى. ءوز ماماندىعىنىڭ مايتالمان شەبەرى ع.قاليەۆ ءاربىر ساباعىنا ەرەكشە ىجداعاتتىلىقپەن قاراپ،  ىنتى-شىنتىسىمەن بەرىلىپ تۇسىندىرەتىن. ءتىپتى باسقا الەمگە  بارىپ قايتقانداي كۇي كەشىپ، ءاربىر ساباعىنا بۇكىل جان دۇنيەسىن، كۇش-قۋاتىن سالاتىن ادىسكەر ۇستاز.

پروفەسسور ع.قاليەۆ، ەڭ الدىمەن، ناعىز ۇستاز بولا ءبىلدى. ەڭ الدىمەن دەيتىن سەبەبىمىز – ءوزىنىڭ عالىمدىق، قايراتكەرلىك جولدارىنىڭ ەشقايسىسىندا دا ول ءبىلىم اۋديتورياسىن تاستاماعان، شاكىرت الدىن ۇمىتپاعان شىنايى ۇستاز. ءومىرىنىڭ شيرەك عاسىرىن ءدارىس وقىپ، ءبىلىم بەرۋگە ارناعان عالىم «ۇستازدىقتىڭ – ۇلى قۇرمەت» ەكەنىن، «سەبەبى ۇرپاقتاردى ۇستاز تاربيەلەيتىندىگىن، بولاشاقتىڭ باسشىسىن دا، داناسىن دا، عالىمىن دا، ەڭبەكقور ەگىنشىسىن دە، كەنشىسىن دە ۇستاز وسىرەتىنىن» (ب. مومىشۇلى) جازباي تانىدى... پروفەسسور ع.قاليەۆ ءار ءىسىنىڭ ناتيجەسىن ناقتى كورسەتىپ وتىراتىن ەرەكشە تۇلعا ەدى. ءوزى ءدارىس جۇرگىزگەن قاي-قاي ءپاننىڭ بولسىن، ءبارىنىڭ دە دەرلىك (ماسەلەن، «جالپى ءتىل ءبىلىمى»، «ءتىل بىلىمىنە كىرىسپە»، «قازاق ديالەكتولوگياسى»، «قازاق ءتىلىنىڭ لەكسيكولوگياسى»، «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ تاريحى») وقۋ-ادىستەمەلىك كەشەنىن تولىققاندى دايىنداپ، تياناقتاپ ۇسىنىپ وتىردى. بۇل ۇستاز-عالىمنىڭ ءوز ىسىنە دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن، ادالدىعىن، شاكىرتكە دەگەن مەيىرىمدىلىگىن تانىتسا كەرەك. ۇستاز-عالىم جاس ماماندارعا، شاكىرت-ىزدەنۋشىلەرىنە كەڭەس بەرۋدەن جالىقپايتىن.

ع.قاليۇلى رەسپۋبليكا كولەمىندە قازاق ءتىلىنىڭ تاريحى مەن ديالەكتولوگياسى بويىنشا ساناۋلى ساڭلاقتاردىڭ ساناتىندا تۇرادى.  «قازاق ءتىلىنىڭ ايماقتىق سوزدىگى»، «قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگى»، «ورىسشا-قازاقشا سوزدىك»، «قازاق ءتىلىنىڭ ديالەكتولوگيالىق سوزدىگى»، «ءتىل ءبىلىمى تەرميندەرىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگى» سياقتى ىرگەلى باسىلىمداردى اتقارۋشىلاردىڭ ءبىرى بولدى. ول «قازاق ديالەكتولوگياسى»، «قازاق ديالەكتولوگياسى. پراكتيكۋم»، «قازىرگى قازاق ءتىلىنىڭ لەكسيكولوگياسى مەن فرازەولوگياسى»، «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ تاريحى» (حرەستوماتياسى مەن پراكتيكالىق كۋرسى), «قازاق ءتىلى كۋرسىنىڭ لەكسيكولوگيا جانە فرازەولوگيا بولىمدەرى بويىنشا لابوراتوريالىق جۇمىستار»، «جاتتىعۋلار جيناعى»، «جالپى ءتىل ءبىلىمى» سياقتى ورتا جانە جوعارعى مەكتەپ ءۇشىن وقۋلىقتار جاساۋعا بەلسەنە اتسالىستى.

پروفەسسور بالتاباي ابدىعازيۇلى دارابوز ۇستاز جايلى: «شىن تۇسىنگەن ادامعا عابدوللا اعا ءىشى اسىل قازىناعا تولى «سىر ساندىق» بولاتىن. تەك كىلتىن تابا ءبىل. «سىر ساندىقتى اشىپ قارا، اشىپ قارا جىرلاسىن» دەپ ساكەن اقىن ايتقانداي... عابدوللا اعا اشىلادى. قازىناسىن جايىپ سالادى. تىڭداۋشىسىن وزىنە بارعان سايىن تارتا تۇسەدى» دەگەن ەدى.

قاجىرلى عالىمنىڭ 1954 جىلى «ارال گوۆورىنىڭ كەيبىر ەرەكشەلىكتەرى» دەگەن تاقىرىپتا قورعاعان كانديداتتىق ديسسەرتاتسياسىندا ارال ماڭىنداعى قازاقتاردىڭ تىلىندە كەزدەسەتىن دىبىستىق، لەكسيكالىق، گرامماتيكالىق ەرەكشەلىكتەر قازاق ادەبي تىلىمەن جانە بىرقاتار قىپشاق تىلدەرىمەن قاتار سالىستىرىلا وتىرىپ جان-جاقتى تالدانعان. ارال گوۆورىنىڭ قازاق تىلىندەگى ديالەكتىلەرمەن ءوزارا قارىم-قاتىناسى مەن ەرەكشەلىكتەرى تەرەڭنەن زەردەلەنگەن. عىلىمي ەڭبەك قازاق ديالەكتولوگياسىن گوۆورلىق دەڭگەيدە زەرتتەۋدەگى العاش قورعالعان ديسسەراتتسيا بولىپ، عىلىمي قوردى بايىتا ءتۇستى. ديسسەرتاتسيانى كەشەندى زەرتتەپ جازۋىنا كەزىندە ارداقتى ۇستازى س.امانجولوۆتىڭ ارال بويىنىڭ ديالەكتىسىن زەرتتەۋدى تاپسىرىپ، ونى قىزىلوردا، اقتوبە وبلىستارىنىڭ ديالەكتىسىن جينايتىن ەكسپەديتسياعا جىبەرۋى، ەكى-ءۇش جىل بويى قازالى، قارماقشى، ارال، شالقار، ىرعىز اۋداندارىن ارالاعان ەكسپەديتسيانى باسقارۋى ۇلكەن كومەگىن تيگىزدى. عىلىمي وي-ساراپتامالارىن سانادا جۇيەلەپ، ەكسپەديتسيادا  دەرەككوزدەرىن دالدىكپەن جيناپ، تاجىريبەدە جۇزەگە اسىرىپ، كەيىننەن اتالمىش تاقىرىپتى كەڭ اۋقىمدى دوكتورلىق ديسسەرتاتسياعا ۇلاستىردى. عالىمنىڭ ەڭبەكتەرى قازاق ءتىلىنىڭ وزەكتى سالالارىنا، اتاپ ايتقاندا، ادەبي ءتىلدىڭ تاريحى، ديالەكتولوگيا، لەكسيكولوگيا  تاعى باسقا كوكەيكەستى ماسەلەلەرىنە ارنالعان.

2004 جىلى عىلىمداعى پاراساتتى ۇستازى، ۇلتتىق ءتىل ءبىلىمىنىڭ تارلانى س.امانجولوۆتىڭ «قازاق ءتىلى ديالەكتولوگياسى جانە تاريحىنىڭ ماسەلەلەرى» ەڭبەگىن قازاق تىلىنە اۋداردى. بۇل ارەكەتى ۇستازىنا دەگەن اسىل قۇرمەتتەن بولسا، ەكىنشى جاعىنان العاندا، قازاق ءتىلى ءبىلىمى دەگەن التىن وردانىڭ ىرگەسىن بەكىتىپ، قوسقان قوماقتى ۇلەسى، قازاق رۋحانياتىنا دەگەن جاناشىرلىعى دەپ بىلەمىز.

تالابى تاۋداي ىزدەنىمپاز عالىم ع. قاليۇلى مۇنىمەن دە توقتاپ قالماي، بۇل تاقىرىپقا «ينەمەن قۇدىق قازعانداي» تەرەڭ بويلاپ، ديالەكتتىلىك ءسوزجاسام ۇلتتىق ءسوزجاسام جۇيەسىنىڭ ءبىر سالاسى رەتىندە زەرتتەپ، ۇلتتىق ءتىل قۇرامىنا كىرەتىن حالىقتىق گوۆورلاردىڭ سوزجاسامىنداعى زاڭدىلىقتارى مەن ەرەكشەلىكتەرىن اشىپ كورسەتتى. قازاق تىلىندەگى ءاربىر ءسوز تۋدىرۋشى فورما مەن امال-ءتاسىلدىڭ گوۆورلارداعى سوزجاسامدىق سيپاتى، سوزجاسامعا قاتىستى تيپتەردىڭ گوۆورلارداعى قىزمەتى جەتە تالدانىپ، سول ارقىلى حالىقتىق ءتىل بايلىعىنىڭ جەتىلۋ، تولىعۋ جولدارىن انىقتادى. اتالعان ەڭبەك تۇركى ديالەكتولوگياسىن زەرتتەۋدەگى تىڭ باعىت، سونى سوقپاق ءارى سالماعى اۋىر سۇبەلى ەڭبەك بولىپ باعالاندى. بۇل جايىندا ءتىلشى عالىم ع.قاليەۆتىڭ ءوزى: «قازاق ديالەكتولوگياسىندا ديالەكتىلىك لەكسيكا جايىندا بىرقاتار زەرتتەۋ بارىنا قاراماستان، ونىڭ قىر-سىرى ءالى تولىق اشىلعان ەمەس. قازاق تىلىندە ديالەكتىلىك لەكسيكانىڭ مولدىعى سونداي، ونان لەكسيكاعا قاتىستى ماعىنالىق، بولماسا ءسوز قۇرامىنا بايلانىستى كاتەگوريالاردىڭ ءبارىن دە تابۋعا بولادى. تىلىمىزدەگى ديالەكتىلىك سينونيم، ومونيم، انتونيم، كوپ ماعىنالىق، بولماسا، ديالەكتىلىك سيپاتتاعى نەولوگيزم، ارحايزم، كىرمە سوزدەر، تۇراقتى ءسوز تىركەستەرى ت.ب. تۇتاس الىنىپ، تولىق زەرتتەلگەن جوق. وسىنىڭ ءبارى ديالەكتىلىك لەكسيكانى زەرتتەۋدىڭ تەك قازاق ديالەكتولوگياسى ءۇشىن ەمەس، بۇكىل قازاق ءتىلى لەكسيكاسىنىڭ قازىرگى جانە بۇرىنعى دامۋ جايىن، سول ارقىلى جالپى تۇركى تىلدەرىنىڭ لەكسيكاسىن تەرەڭ تۇسىنۋدە اسا ماڭىزدىلىعىن كورسەتەدى» دەگەن ەدى.

ديالەكتولوگ عالىم رەسپۋبليكالىق عىلىمي جۋرنالدار مەن جيناقتاردا قازاق ديالەكتولوگياسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جايىندا كوپتەگەن زەرتتەۋ ماقالالار جاريالادى.  قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ تاريحى، قازاق ءتىلىنىڭ تاريحى، لەكسيكولوگيا، جالپى ءتىل ءبىلىمى سالالارى بويىنشا وقۋ قۇرالدارى مەن كوپتەگەن ماقالالار جازدى. گوۆورلار جۇيەسىن زەرتتەۋگە بايلانىستى ماسەلەلەر ونىڭ: «ۆوپروسى يازىكوزنانيا» جۋرنالىندا (ماسكەۋ، 1980, №4) جاريالانعان  «پروبلەمى يزۋچەنيا سيستەمى گوۆوروۆ (نا ماتەريالە كازاحسكيح گوۆوروۆ)» ماقالاسىندا، قازاق گوۆورلارىنداعى ديالەكتىلىك ءسوزجاسام ماسەلەلەرى «سوۆەتسكايا تيۋركولوگيا» جۋرنالىندا (باكۋ، 1983, №5) جاريالانعان «پروبلەمى يزۋچەنيا ديالەكتنوگو سلوۆووبرازوۆانيا ۆ كازاحسكيح گوۆوراح» ماقالاسىندا زەردەلەنەدى. ونىڭ قالامىنان قازاق ءتىل ءبىلىمى ماسەلەلەرى جايىندا ءۇش جۇزگە جۋىق ەڭبەك جارىق كوردى، ونىڭ 35-ءى مونوگرافيالىق ەڭبەكتەر، وقۋلىقتار، وقۋ قۇرالدارى، سوزدىكتەر، تيپتىك باعدارلامالار. ءتىلشى عالىم ع.قاليەۆتىڭ لەكسيكوگرافيالىق ەڭبەكتەرى ءوز الدىنا جەكە ءبىر الەم دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس.

1960 جىلى ستۋدەنتتەرگە ارناپ قازاق تىلىندە ديالەكتولوگيانىڭ تۇڭعىش وقۋ قۇرالىن جازعان. 1969, 1996, 2005 جىلدارى ديالەكتولوگيا سالاسى بويىنشا ايماقتىق سوزدىكتەر جاساۋعا بەلسەنە ارالاستى. ستۋدەنتتەر ءۇشىن قازاق ءتىلىنىڭ لەكسيكولوگياسى, ديالەكتولوگياسى, ادەبي ءتىل تاريحى, جالپى ءتىل ءبىلىمىنىڭ وقۋلىقتارىن جازدى. «مادەني مۇرا» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا جارىق كورگەن «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ سوزدىگىن» (15 توم) جاساۋشىلاردىڭ ءبىرى. عىلىمعا ادال، عيبراتتى عالىم ع.قاليەۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن 12 عىلىم كانديداتى, 2 عىلىم دوكتورى دايىندالدى. ءبىلىم-عىلىم-تاربيە سىندا ساكرالدى قۇندىلىقتى ناسيحاتتاپ، قازاق رۋحانياتى ءۇشىن سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن كوپتەگەن مەملەكەتتىك ماراپاتتارمەن ماراپاتتالدى، 2003 جىلى «قازاقستان عىلىمىن دامىتۋعا سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن» توسبەلگىسىن يەلەندى.

ءتىلشى الىم ع.قاليەۆ قازاق ءتىلىنىڭ كۇردەلى سوزدىكتەرىن جاساۋعا دا بەلسەنە ارالاستى. قر ۇعا ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ ۇسىنىسىمەن 2005 جىلى جارىق كورگەن «ورىسشا-قازاقشا سوزدىكتىڭ» (3-باسىلىم) جاساۋشىلاردىڭ ءبىرى. عالىمنىڭ اۆتورلىعىمەن 2005 جىلى «ءتىل ءبىلىمى تەرميندەرىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگى» باسىلىپ شىقتى.

ءتىلشى عالىمنىڭ عىلىمي-شىعارماشىلىق جانە قوعامدىق الدىنداعى قايراتكەرلىك قىزمەتىنىڭ وتەۋى، ارينە، قوعام، مەملەكەت تاراپىنان وتەلىپ، ءتۇرلى ماراپاتتارعا يە بولدى. عالىم-ۇستاز «قاجىرلى ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن (1970), «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىمىن دامىتۋدا سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن» توسبەلگىسىمەن (2003), ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە ەڭبەك مايدانىندا اتقارعان قىزمەتى ءۇشىن مەرەيتويلىق مەدالدارمەن، «وقۋ-اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇزدىك قىزمەتكەرى»، «ەڭبەك ارداگەرى» توسبەلگىلەرىمەن (1986) ماراپاتتالىپ، ەڭبەگى جاندى. 2005 جىلى اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جەتەكشى عالىمى اتاعى بەرىلسە، 2010 جىلى «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» توسبەلگىسىن يەلەندى.

ءسوز سوڭىن كورنەكتى عالىم بالتاباي ابدىعازيۇلىنىڭ مىناداي كەلەلى پىكىرىمەن تۇيىندەسەك: «اباي ەسىمىن يەلەنگەن ۋنيۆەرسيتەتكە سوناۋ ەلۋىنشى جىلدارى كەلگەن ع.قاليەۆ، س.قيراباەۆ، ن.عابدۋللين سىندى ۇستازدارىمىزدى ءبىز كەشەگى الاشتىڭ ارىس ۇلدارى ا.بايتۇرسىنوۆ، س.سەيفۋللين، س.امانجولوۆتاردىڭ اعالىق جولىن جەمىستى جالعاستىرىپ، ۇلى داستۇرلەر ەستافەتاسىن بۇگىنگە دەيىن جەتكىزگەن قايراتكەر ۇرپاقتىڭ وكىلدەرى، اسىلدىڭ سىنىعى رەتىندە تانيمىز، باعالايمىز! قۇرمەت تۇتامىز! ءومىر جولىن ونەگە ەتەمىز!».

تاۋ تۇلعا، پاراساتتى عالىم، قايراتكەر، ونەگەلى ۇستاز قازاق ءتىل ءبىلىمى سالاسىنىڭ كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى، پروفەسسور عابدوللا قاليەۆ ءومىر ءسۇرۋ قاعيداتىندا عۇمىر بويى مەيىرىم، ىنساپ، اق پەيىل، ادال ەڭبەك، تازالىقتى تۋ ەتىپ كوتەرىپ، قازاق قوعامىنا، ەل رۋحانياتىنا، قارا ورمان جۇرتىنا قۇندى قازىنا قالدىرعان تەكتى بولمىس يەسى.

دەگدار عالىمنىڭ دانالىق دارياسىنان سۋسىنداعان ءاربىر جان وسىنداي اسىل ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر مەن ىزگىلىكتى ۇيرەنەتىنى اقيقات!

ق.و. سەيتاليەۆا
اباي اتىنداعى قازۇپۋ
قازاق ءتىلى تەورياسى جانە وقىتۋ ادىستەمەسى
كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى;

د.مۇحاماديەۆ   
اباي اتىنداعى قازۇپۋ
اكادەميك س.قيراباەۆ اتىنداعى
قازاق ادەبيەتى جانە وقىتۋ ادىستەمەسى
كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، ف.ع.ك.

Abai.kz