وزبەكستاندا پارلامەنتارالىق وداق اسسامبلەياسىنىڭ مەرەيتويلىق وتىرىسى ءوتتى. فورۋمعا قاتىسۋشىلار پارلامەنتتەردىڭ الەۋمەتتىك دامۋ مەن الەۋمەتتىك ادىلدىكتى قامتاماسىز ەتۋدەگى ءرولىن تالقىلادى. قازاقستان پارلامەنتىنىڭ دەلەگاتسياسىن ءماجىلىس توراعاسى ەرلان قوشانوۆ باستاپ باردى.

ءماجىلىس سپيكەرى بايانداماسىندا اتاپ وتكەندەي، فورۋمنىڭ عاسىرلار بويى حالىقتار مەن مادەنيەتتەردى توعىستىرعان ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ۇيىمداستىرىلۋىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور. ول پارلامەنتارالىق وداقتىڭ 150-ءشى اسسامبلەياسى تاقىرىبىنىڭ وزەكتىلىگىنە توقتالا وتىرىپ، جاڭا جاھاندىق سىن-قاتەرلەر جاعدايىندا بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش ۇسىنعان جاڭا قوعامدىق شارت يدەياسىنىڭ ماڭىزدىلىعى ارتا تۇسكەنىنە ءمان بەردى. ەرلان قوشانوۆ قازاقستان ونىڭ يدەياسىنىڭ ادىلەتتىلىك پەن ىنتىماققا نەگىزدەلگەن باستى قاعيداتتارىن تولىق قولدايتىنىن، ال پارلامەنتتەر ونىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىندا حالىق اتىنان وكىلدىك ەتەتىن ينستيتۋت رەتىندە باستى ءرول اتقارا الادى دەپ ەسەپتەيدى.

سۋرەتتى تۇسىرگەن ت.تانىباەۆ.

«ادىلەتتىلىك پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ساياسي باعدارىنىڭ يدەيالىق نەگىزى سانالادى. ونىڭ كوشباسشىلىعىمەن ادىلەتتى قازاقستاندى قۇرۋعا باعىتتالعان جۇيەلى ساياسي جانە ەكونوميكالىق رەفورمالار ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل قوعامنىڭ ساياساتقا ارالاسۋ مۇمكىندىگىن كەڭەيتىپ، الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتى ازايتتى. ينكليۋزيانى دامىتۋعا، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن ءبىلىمنىڭ قولجەتىمدى بولۋىنا، ۇلتتىق بايلىقتىڭ ادىلەتتى بولىنۋىنە ايرىقشا نازار اۋدارىلۋدا. مۇنىڭ ءبارى پارلامەنت قابىلداپ جاتقان زاڭداردا كورىنىس تاۋىپ وتىر»، – دەدى ەرلان قوشانوۆ.

ءماجىلىس توراعاسى سوڭعى وتىز جىل ىشىندە قارجى سەكتورىنىڭ ناقتى ءوندىرىستى ىعىستىرىپ كەلە جاتقانىن كوپتەگەن حالىقارالىق ساراپشىلار اتاپ كورسەتىپ جاتقانىنا توقتالدى. بۇل مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك ءرولىنىڭ تومەندەۋىنە جانە جۇمىسشىلاردىڭ قۇقىقتارىنىڭ ساقتالۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزدى. قازاقستاندا، كەرىسىنشە، بارلىق ازاماتقا لايىقتى ەڭبەك جاعدايىن جاساپ، كاسىبي ءوسۋدىڭ تەڭ مۇمكىندىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋگە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. مەملەكەت باسشىسى 2025 جىلدى جۇمىسشى ماماندىقتار جىلى دەپ جاريالادى.

قازاقستان ىشكى رەفورمالاردى بەلسەندى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقپەن ۇشتاستىرا وتىرىپ ءساتتى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ەل ورتالىق ازيا مەن اۋعانستان ەلدەرى ءۇشىن ورنىقتى دامۋ ماقساتتارى بويىنشا بۇۇ-نىڭ وڭىرلىك ورتالىعىن الماتى قالاسىندا قۇرۋ باستاماسىن ۇسىنعان بولاتىن. وسىعان وراي ءماجىلىس توراعاسى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ ءتيىستى قارارىن ءبىراۋىزدان ماقۇلداعانى ءۇشىن اتالعان ۇيىمعا مۇشە بارلىق ەلگە شىنايى ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

ەكىنشى كۇنى الەمنىڭ جوعارى پارلامەنتتىك دەلەگاتسيالارىنا وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوزىن ارنادى. ول بەيبىتشىلىك، دەموكراتيا جانە ورنىقتى دامۋ يدەيالارىن الەم بويىنشا ىلگەرىلەتۋگە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن پارلامەنتارالىق وداقتىڭ ءرولىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

وزبەكستان باسشىسى ورتالىق ازيا ەلدەرى پارلامەنتتەرىنىڭ سپيكەرلەرىن قابىلداپ، اسسامبلەياعا قاتىسقاندارى ءۇشىن العىس ايتتى جانە وڭىردەگى پارلامەنتتەر اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدى كۇشەيتۋ جونىندەگى باسىم باعىتتاردى تالقىلادى.

سۋرەتتى تۇسىرگەن ت.تانىباەۆ.

فورۋم اياسىندا ەرلان قوشانوۆ شەتەلدىك ارىپتەستەرىمەن بىرقاتار ەكى جاقتى كەزدەسۋ وتكىزدى.

ول وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ولي ءماجىلىسى زاڭ شىعارۋ پالاتاسىنىڭ سپيكەرى نۋريددين يسمويلوۆپەن، باحرەين كورولدىگىنىڭ وكىلدەر كەڭەسىنىڭ سپيكەرى احمەد المۋسالاممەن، ماروككو كورولدىگى پارلامەنتىنىڭ كەڭەسشىلەر پالاتاسىنىڭ توراعاسى موحاممەد ۋلد ەرراشيدپەن، ءۇندىستان پارلامەنتىنىڭ حالىق پالاتاسىنىڭ توراعاسى وم بيرلامەن پارلامەنتارالىق ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى. تاراپتار پارلامەنتارالىق ديپلوماتيا اياسىنداعى ءوزارا ءىس-ارەكەتتى نىعايتۋ، زاڭناما سالاسىندا تاجىريبە الماسۋ جولدارىن ورتاعا سالدى.

سونداي-اق ءماجىلىس سپيكەرى فورۋم اياسىندا رەسەي، ازەربايجان، ۆەتنام، گرۋزيا، تۇركيا جانە قىرعىزستان پارلامەنتتەرىنىڭ توراعالارىمەن ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا پىكىر الماستى.

سۋرەتتى تۇسىرگەن ت.تانىباەۆ.

تاشكەنتتە وتكەن ءىس-شاراعا الەمنىڭ شامامەن 140-تان استام ەلىنەن دەلەگاتتار قاتىستى. قازاقستان دەپۋتاتتارى نەگىزگى سەسسيادان بولەك، بەيبىتشىلىك جانە قاۋىپسىزدىك، تۇراقتى دامۋ ماسەلەلەرى بويىنشا كوميتەت وتىرىستارىنا، ايەلدەر پارلامەنتاريلەرىنىڭ فورۋمىنا، «ەۋرازيا» گەوساياسي توبىنىڭ وتىرىسىنا قاتىستى.

قازاقستان پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ايگۇل كۇسپان باسقاراتىن بەيبىتشىلىك جانە حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى جونىندەگى تۇراقتى كوميتەتتىڭ وتىرىسىندا «پالەستينادا ەكى مەملەكەتتىنىڭ قاتار ءومىر ءسۇرۋى تۋرالى شەشىمدى ىلگەرىلەتۋدەگى پارلامەنتتەردىڭ ءرولى» اتتى قارار جوباسى قارالدى.

سۋرەتتى تۇسىرگەن ت.تانىباەۆ.

پارلامەنتارالىق وداق - 1889 جىلى قۇرىلعان ەڭ ءىرى حالىقارالىق پارلامەنتتىك ۇيىم. وعان 180 ەلدىڭ پارلامەنتتەرى كىرەدى. قازاقستان 1993 جىلدان باستاپ پارلامەنتارالىق وداق اسسامبلەياسىنا مۇشە.

پارلامەنتارالىق وداق اسسامبلەياسى پارلامەنتتىك ديپلوماتياعا ىقپال ەتەدى جانە پارلامەنتتەر مەن پارلامەنتشىلەرگە بۇكىل الەمدە بەيبىت ساياساتتى، دەموكراتيانى جانە تۇراقتى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ وكىلەتتىكتەرىن بەرەدى.

Abai.kz