ءشامشى ەكەۋمىز اعالى-ءىنىلى بولدىق. مەنىڭ انام – ون ءۇش بالا تۋعان جان. سول ون ءۇش بالادان مەن عانا ءتىرى قالعانمىن. بىراق انامنان “قانشا بالاڭىز بار؟” دەپ سۇراعاندا، ول ۇنەمى: ء“ۇش بالام بار. ۇلكەنى – ءشامشى قالداياقوۆ، ورتانشىسى – تولەگەن ايبەرگەنوۆ، كىشىسى – مۇحتار شاحانوۆ”، – دەيتىن ەدى. ءشامشى دە، تولەگەن دە دۇنيەدەن وتكەنشە شەشەمە ەرەكشە قۇرمەتپەن قاراپ كەتتى.

مەنەن ءشامشى ون ەكى جاس، تولەگەن ايبەرگەنوۆ بەس جاس ۇلكەن ەدى. سوعان قاراماستان، ارامىزدا دوستىق سەرتى بار. بۇل ۇسىنىستى (ايتقاندا) تولەگەن: «ءومىردىڭ سوقتىقپالى، سوقپاقتى بۇرالاڭ جولدارىندا، ءبىر-بىرىمىزگە شەتسىز، شەكسىز ادال بولۋىمىز ءۇشىن ىلعي دا ءبىر-ءبىرىمىزدىڭ شىنشىل ىستەرىمىزدى قولداپ، سىرتقى پەندە كوزدەردەن قورعاپ، قۋاتتاپ ءجۇرۋىمىز ءۇشىن، كەۋدەمىزگە كەۋدەمىزدى ءتۇيىستىرىپ، وڭ قولدارىمىزدى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن مىڭگەستىرە، ءبىر جۇدىرىققا اينالدىرىپ، سەرتتەسۋىمىز كەرەك!» – دەدى. ءشامشى دە، مەن دە توكەڭنىڭ ۇسىنىسىن قۋانا قولدادىق. كويلەگىمىزدى شەشىپ، ءوزارا كەۋدە توعىستىردىق. ادال بولاتىنىمىزدى ايتىپ سەرتتەستىك. انام كوزىنە جاس الا وتىرىپ، الما-كەزەك بەتىمىزدەن ءسۇيدى. سورىمىزعا قاراي، تولەگەن وتىز جاسىندا تىرشىلىكپەن قوشتاستى.

كەيىن ءشامشى ەكەۋمىزدىڭ ارامىزدا سالقىندىق تۋدىرعان وقيعا بولدى.

شاكەڭنىڭ قاتتى ءىشىپ جۇرگەن شاعى ەدى. تولەگەن ومىردەن وتكەن سوڭ، ونىڭ ايەلى ۇرنيساعا ۇيلەنىپ الدى. ءوز باسىم (مۇنى) قابىلداي المادىم. الماتىعا (شامشىگە) تەلەفون سوعىپ: «باياعىدا ءبىر-بىرىمىزگە ادال بولامىز دەپ سەرتتەسكەن ەدىك. ونى بۇزعانىڭ نەسى؟ باسقا ايەل قۇرىپ قالدى ما؟ ەرتەڭ ولسەم، مەنىڭ ايەلىمە ۇيلەنىپ الاسىڭ با؟» – دەپ قاتتى رەنجىدىم. ارادا ەكى-ءۇش اي وتكەندە، تاڭالاگەۋىمدە شىمكەنتتەگى ءۇيىمنىڭ قوڭىراۋى شىلدىرادى. اشسام، ءشامشى مەن ءۇرنيسا. قولدارىندا ۇلكەن قولساندىعى بار. شاكەڭ مەنى قۇشاقتاپ سۇيۋگە ۇمتىلا بەرىپ ەدى، قولىمدى كولدەنەڭ تۇتتىم. «ارا قاتىناسىمىزعا نۇكتە قويىلدى. ساۋ بولىڭىزدار!» دەپ ەسىكتى تارس جاۋىپ، ۇيگە كىرگىزبەدىم. ەكەۋىنىڭ جۇبايلىق ءومىرى ءۇش جىلعا عانا سوزىلدى. كەيىن ءشامشى ارنايى كەلىپ، «تولەگەننىڭ بالالارىنا قول ۇشىن بەرۋ ءۇشىن ۇرنيساعا ۇيلەندىم» دەگەنىم سىلتاۋ ەكەن. ولارعا قاراسىپ تۇرا المادىم. تولەگەننىڭ ارۋاعىنان دا كەشىرىم سۇرايمىن» دەپ كەشىرىم سۇرادى. كوڭىلدە «اتتەگەن-اي» بولعانىمەن، ارالاستىعىمىز قايتا باستالدى. ودان كەيىن دە بىرلەسىپ جازىلعان تالاي ءان دۇنيەگە كەلدى.

مۇحتار شاحانوۆ

Abai.kz