رەسەيدىڭ ۋكرايناعا قارسى باسقىنشىلىق سوعىسىنداعى ادامزات تاريحى ەش ۇمىتپايتىن ەڭ ءبىر قاسىرەتتى، قايعىلى، قانقاساپ قىرعىنداردىڭ ءبىرى كيەۆ تۇبىندەگى بۋچا دەيتىن قالادا بولدى.

2022 جىلدىڭ 24 اقپانىندا رەسەي سوعىس اشىپ، 25-27 اقپاندا رەسەي اسكەرى بۋچاعا شابۋىلداي باستادى. قالا ءۇشىن قيان-كەسكى شايقاستار بولدى. رەسەي بۋچانى اياعان جوق. كوپتەگەن تۇرعىن ۇيلەر ءۇيىندى-قيراندىعا اينالدى. ال ناۋرىزدىڭ باسىندا بۋچا تولىقتاي وككۋپاتسيالاندى.

بۋچا جاۋ قولىنا وتكەنگە دەيىن قالادا 40 مىڭ جان سانى بولعان. ال وككۋپاتسيا كەزىندە قالادا 5 مىڭنان اسا ادام قالعان. باسقىنشى رەسەي اسكەرى وسى قالعان 5 مىڭ ادامدى ءتىپتى اياعان جوق. ويلارنىنا كەلگەنىن جاسادى. جاس-كارى، كەمپىر-سامپىر، ايەل-بالا-شاعا دەگەن جوق. ۇرلىق-قارلىق، توناۋدى ايتپاعاندا، زورلايتىنىن زورلادى، قورلايتىنىن قورلادى. رەسەي جەندەتتەرىنىڭ ويلارىنا قانداي زۇلىمدىق كەلدى، سونى جاسادى.

بۋچا ۇزىن-ىرعاسى 29 كۇن جاۋ قولىندا بولدى. 31 ناۋرىزدا ۋكراينا بۋچانى تولىق قايتارىپ الدى. وسى 29 كۇننىڭ ىشىندە رەسەي جەندەتتەرى 500-دەن اسا ادامدى اياۋسىز قىرىپ تاستاعان. جۇزدەگەن ادام ءىز-ءتۇسسىز جوعالعاندار تىزىمىندە. قىناداي قىرىلعان ادامداردىڭ مايىتتەرى اۋلالاردا ءۇيىلىپ جاتتى. جەندەتتەر ءوز دەگەندەرىنە كونبەي، قارسىلاسقانداردىڭ باستارىن كەسىپ، شارباقتارعا ءىلىپ قويعان. ءبىر بۋچادا بىرنەشە ۇلكەن شۇڭقىر قازىلىپ، ولگەندەردى ءۇيىپ-توگىپ كومە سالعان (جالپى قورىمدار).

وسىنىڭ ءبارى كەيىن اشكەرە بولدى. شارباقتارعا ىلىنگەن باستاردىڭ سۋرەتتەرى دە جاريالاندى. ەڭ سوراقىسى بۋچادا تابىلعان كوپتەگەن ءمايىتتىڭ قولدارى ارتقا بايلانىپ، اتىلعاندار ەكەنى، ولاردىڭ دەنى ايەل-بالا-شاعا ەكەنى انىقتالدى. تابىلعان مايىتتەردىڭ 90 پايىزى سنارياد سىنىقتارىنان ەمەس، وق ءتيىپ ولگەندەر بولىپ شىقتى.

«NBC News» جازىپ تاراتقان ءبىر ەپيزود: «يرينا ابراموۆا دەيتىن ايەل بۋچا قىرعىنى تۋرالى: «كوشەدە سنايپەر بولدى. رەسەي ساربازدارى ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ تەرەزەسىنەن گراناتا تاستادى. ولار بارلىق ۇيگە ءسويتتى. ءۇيىمىز ورتەنگەن سوڭ كۇيەۋىم كوشەگە جۇگىرىپ شىقتى. ءبىز اۋلادا تۇردىق. باسقىنشىلار كۇيەۋىمدى شەشىندىرىپ، تىزەرلەتىپ وتىرعىزدى دا اتىپ تاستادى. ال كوشەدەگى سنايپەر كوشەگە شىققاننىڭ ءبارىن بىردەن اتىپ تاستاپ وتىردى. سوندىقتان، كۇيەۋىمنىڭ ءمايىتى ءبىر اي بويى كوشەدە جاتتى. اۋلاعا الىپ كىرە المادىم»، - دەپ ەسكە الادى»، - دەپ جازادى.

بۋچانىڭ ءاربىر كوشەسى، ءاربىر اۋلاسى بەيبىت حالىقتىڭ مايىتىنە تولعان. بۋچاداعى ءاربىر ءۇي تۋرالى جەكە-جەكە فيلم تۇسىرسە، باسقىنشى رەسەي اسكەرىنىڭ قانقۇمارلىعىن كۇللى الەمنىڭ قۇلاعى ەستيتىن ءاربىر ادامى بىلگەن بولار ەدى.

جۋىردا «The Sunday Times» باسىلىمى وسى بۋچا قىرعىنىنا قاتىسقان رەسەيدىڭ 13 وفيتسەرىنىڭ اتتانىن اتاپ، تۇستەرىن تۇستەپ، تىزبەلەپ شىعىپتى.

بۋچادا قارۋسىز حالىقتى قىرعان 13 كوماندير: گەنەرال-پولكوۆنيكتەر – الەكساندر چايكو، ۆالەري سولودچۋك، الەكساندر سانچيك; گەنەرال-مايورلار – سەرگەي چۋبارىكين، ۆلاديمير سەليۆەرستوۆ، ۆاديم پانكوۆ; پولكوۆنيكتەر – ازاتبەك ومۋربەكوۆ، يۋري مەدۆەدەۆ. ولاردىڭ باسشىلىعىمەن ارەكەت ەتكەن تاعى 80 ادامنىڭ اتى-جوندەرى بەلگىلى بولعان. بۇل قانقۇمارلاردىڭ جەتپىس جەتى ۇرپاعىنا قارعىس!

Abai.kz