قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۆاشينگتونعا ساپارى سوڭعى جىلدارداعى ەڭ ماڭىزدى سىرتقى ساياسي وقيعالاردىڭ ءبىرى بولدى.

كەلىسسوزدەر بارىسىندا قازاقستاندىق جانە امەريكاندىق كومپانيالار اراسىندا تاۋ-كەن ءوندىرىسى، اۆياتسيا جانە جوعارى تەحنولوگيالار سالالارىن قامتيتىن كوپ ميلليارد دوللارلىق كەلىسىمدەرگە قول قويىلدى.

بۇل كەلىسىمشارتتار ەل ەكونوميكاسىن نىعايتادى جانە قازاقستاندى ورتالىق ازياداعى جاڭا ينۆەستيتسيالىق حابقا اينالدىرادى. ۆاشينگتون قازاقستاننىڭ ايماقتاعى نەگىزگى سەرىكتەس رەتىندەگى ەرەكشە ءرولىن اتاپ ءوتتى.

C5+1 سامميتىندە توقاەۆ قازاقستاندى شىعىس پەن باتىس اراسىندا سىندارلى ديالوگ ورناتۋعا قابىلەتتى تاۋەلسىز ويىنشى رەتىندە تانىستىردى. ونىڭ ءسوزى سەنىمدىلىك پەن ستراتەگيالىق كوزقاراسپەن ەرەكشەلەندى: ورتالىق ازيا الەممەن ءبىر داۋىسپەن، بىراق سىرتقى ديكتاتسىز سويلەسۋى كەرەك.

جاقىندا عانا رەسەيدىڭ پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى ىقپالى مىزعىماس بولىپ كورىندى. دەگەنمەن، بۇگىندە جاعداي وزگەرىپ كەلەدى. رەسەي ءوز پروبلەمالارىنا كوبىرەك كوڭىل بولۋدە، ال قازاقستان توزىمدىلىكتى، اشىقتىقتى جانە جاڭا سەرىكتەستىكتەردى قابىلداۋعا دايىن ەكەنىن كورسەتىپ كەلەدى.

استانا ماسكەۋمەن وداقتاستىعىنان باس تارتپايدى، كەرىسىنشە كوپجاقتى ديپلوماتياعا باسا نازار اۋدارادى. بۇل ەلگە رەسەي، امەريكا قۇراما شتاتتارى، قىتاي جانە تاياۋ شىعىس اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋعا، ءوز ەگەمەندىگىن نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

قازاقستان كورشىلەس مەملەكەتتەر ءۇشىن نەگىزگى ورتالىققا، تابىستى جاڭعىرتۋ مەن ساياسي جەتىلۋدىڭ ۇلگىسىنە اينالۋدا. ونىڭ بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتاستىق ساياساتى ايماققا جاڭا باعىت بەرىپ وتىر.

توقاەۆتىڭ امەريكا قۇراما شتاتتارىنا ساپارى جاڭا داۋىرگە كوشۋدى بەينەلەدى، وندا قازاقستان پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە كوشباسشى رەتىندە سەنىمدى تۇردە ءوز ورنىن الادى - بۇل مەملەكەت تەك ءوز مۇددەلەرىن قورعاپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ەۋرازيانىڭ بولاشاعىن قالىپتاستىرۋعا قابىلەتتى.

ايتپاقشى، اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ قازاقستان كوشباسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتى «كەرەمەت پرەزيدەنت» دەپ اتاپ، قازاقستان-امەريكا ىنتىماقتاستىعىنىڭ ماڭىزدىلىعىن جانە ەلدىڭ رەسۋرستىق الەۋەتىن اتاپ ءوتتى. بۇل مالىمدەمە توقاەۆتىڭ اقش-تىڭ جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەرىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتقان ۆاشينگتونعا ساپارى كەزىندە جاسالدى.

توقاەۆتىڭ امەريكا قۇراما شتاتتارىنا ساپارى 6 قاراشادا مەملەكەتتىك حاتشى ماركو رۋبيو، ساۋدا ءمينيسترى گوۆارد لاتنيك جانە وڭتۇستىك جانە ورتالىق ازيا بويىنشا پرەزيدەنتتىڭ ارنايى ەلشىسى سەردجيو گورمەن كەزدەسۋلەردەن باستالدى.

كوشباسشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن ماڭىزدى مينەرالدار سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى تۇسىنىستىك مەموراندۋمىنا قول قويىلدى، بۇل سالانى ۆاشينگتون قىتايدىڭ سيرەك كەزدەسەتىن جەر ەلەمەنتتەرىن جەتكىزۋدەگى باسىمدىعىنا ستراتەگيالىق بالاما رەتىندە قاراستىرادى.

كەلىسسوزدەردىڭ نەگىزگى ناتيجەسى 17 ميلليارد دوللاردان استام سوماعا كوممەرتسيالىق كەلىسىمدەرگە قول قويۋ بولدى. اق ءۇي قازاقستانمەن سەرىكتەستىكتى نىعايتۋ ورتالىق ازيامەن ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق بايلانىستاردى كەڭەيتۋ بويىنشا اقش ستراتەگياسىنا سايكەس كەلەتىنىن اتاپ ءوتتى.

كەزدەسۋدەگى جىلى لەبىز جانە ترامپتىڭ توقاەۆقا جەكە ماقتاۋلارى قازاقستاننىڭ ۆاشينگتون ءۇشىن ماڭىزدىلىعىنىڭ ارتىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى - تەك مينەرالدى رەسۋرستاردى جەتكىزۋشى رەتىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار رەسەي، قىتاي جانە باتىس اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتايتىن ايماقتاعى تۇراقتى سەرىكتەس رەتىندە دە.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ،

س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

Abai.kz