تومەندەگى ارىزدى تۋعان ۇلىن ايۋاندىقپەن ولتىرگەندەردىڭ ءادىل جازاسىن بەرۋدى سۇراپ، الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى كەگەن اۋىلىنىڭ تۇرعىنى سەنباي مىرزابەكوۆ جازعان ەكەن. ارىزدا جازىلعان جايتتار وبلىستىق قۇقىق قورعاۋ ورىندارىنىڭ نازارىنا الىنىپ، ءجىتى زەرتتەلەدى دەگەن ۇمىتتەمىز.

ارىزدى سول قالپىندا جاريالاپ وتىرمىز.

Abai.kz

الماتى وبلىسىنىڭ پروكۋرورى

ميرازوۆ عابيت تورەۇلى

جانە

الماتى وبلىستىق ءىىد-ءنىڭ باستىعى،

پوليتسيا پولكوۆنيگى

ۇرۇمحانوۆ مۇرات جالەلۇلىنا

ارىز

مەنىڭ سىزدەرگە ارىز جازۋىما ۇلىمنىڭ ولىمىنە قاتىستى قىلمىستىق ءىستىڭ سيىرقۇيىمشاقتانىپ بارا جاتقانى تۇرتكى بولىپ وتىر. ءۇش اي ۋاقىت وتسە دە ءالى كۇنگە دەيىن ءىس سوزبۇيداعا سالىنىپ، ناقتى كىنالىلەر ۇستالماق تۇگىلى، ىزدەلگەن دە جوق. باۋىر ەتىم – بالامدى اسقان ايۋاندىقپەن ولتىرگەندەردىڭ تايراڭداپ ءجۇرۋى ونسىز دا قايعى جۇتقان جانىمىزدى جەگىدەي جەپ بارادى. ءبارى تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ءمان-جايدى تولىق بايانداپ وتەيىن...
2014 جىلدىڭ 18 قاڭتارىندا كەشكى ساعات 9-دار شاماسىندا ۇلىم ۇيالى تەلەفونىنا بىرلىك ساتىپ الۋ ءۇشىن كەگەننىڭ ورتالىق بازارىنداعى «ورنەك» دۇكەنىنە جاياۋ بارادى. دۇكەنگە كىرگەندە ءبىر بۇزاقىلاردىڭ دۇكەننىڭ يەسىنە ءتيىسىپ تۇرعانىن كورىپ: «ۇلكەن كىسىدە نەلەرىڭ بار؟!» دەپ تارتىپكە شاقىرماق بولادى. الايدا، وسى ءسوزى ونىڭ باسىنا بالە بولىپ جابىسقان. ەزەۋرەگەن ەسسىزدەرمەن سوزگە كەلىپ قالادى. سودان بۇزاقىلار دۇكەننەن بالامدى سۇيرەپ دالاعا الىپ شىعىپ، دۇكەننىڭ ارتىنا اپارادى دا ەلەكترو شوكپەن تالدىرىپ تاستاعان. وسى كەزدە دۇكەنگە كەلىپ قالعان ە.-ءنى دە پىشاق كورسەتىپ قورقىتىپ، ۇيالى تەلەفونىن تارتىپ العان. ەس-ءتۇزسىز جاتقان ۇلىمدى كولىككە سالىپ العان وپاسىزدار ە.-گە الماتى تراسساسىمەن قايقى اۋىلىنا قاراي ايداۋدى بۇيىرعان. جول بويى بالامدى ەسىنەن تانعانشا ۇرعان.
اۋىل ماڭىنا كەلگەن سوڭ سول جەردە ۇلىمدى كولىكتەن شىعارىپ الىپ تورتەۋى 20 مينۋتتاي جابىلىپ ۇرىپ، تەپكىنىڭ استىنا العان. ە.-گە: «سەن كولىكتە وتىر، ەگەر ءبىزدى تاستاپ قاشاتىن بولساڭ سەنى دە ايامايمىز! ەرتەڭگى كۇنىڭدى ويلا!»، – دەپ ايقايلاپ قورقىتقان. سودان ۇلىمدى كولىككە سالىپ الىپ قايتادان كەگەنگە قاراي ءجۇرۋدى بۇيىرعان، كىشكەنە جۇرگەننەن كەيىن اقبەيىتتىڭ تۇسىنا كەلگەندە كولىكتى توقتاتقىزىپ بالامدى سىرتقا شىعارىپ الىپ ەسىن جيعاندا تورتەۋى جابىلىپ تاعى ۇرعان.
ءبىرازدان كەيىن كۇدىكتىلەردىڭ بىرەۋى د. دەگەن دوسىنا ۇيالى تەلەفونىنان زاپروس جىبەرەدى. د. قايتارا زۆونداعاندا: «قازىر ءبىز ساعان بارا جاتىرمىز» دەگەن. سودان كەگەندەگى قورعاسباي كوشەسىندەگى «دارحان» دۇكەنىنە كەلىپ ۇلىمنىڭ قالتاسىنداعى اقشاسىنا اراق-شاراپ العان. كەگەننەن 2 شاقىرىم شىققانندا قارقارا تراسساسىندا الىپ بالامدى تورتەۋى جابىلىپ تاعى ۇرعان. كەيىن بارلىعى ونى د.-نىڭ شارۋا قوجالىعىنا الىپ بارعان. سول جەردە ولاردى د. كۇتىپ العان. قانىپەزەرلەر ء«بىز ا.-نى الىپ كەلدىك» دەگەندە ول: «قايداعى ا.؟» دەگەن. «س.-نىڭ بالاسى ا.» دەپ جاۋاپ بەرگەن الگىلەر كولىكتەن ۇلىمدى سۇيرەپ شىعارىپ، جەرگە لاقتىرىپ جىبەرگەن. د.تانىماعان كەيىپ تانىتقان. ال، بالام ەس-ءتۇسسىز جاتقان. د.-نىڭ ەسىگىنىڭ الدىندا وتىرىپ وپاسىزدار تاعى اراق ىشكەن، نان الدىرىپ جەگەن، سول جەردە ۇلىمدى تاعى دا اياۋسىز شاشىنان تارتىپ سۇيرەپ ۇرعان. سۋ الىپ شىعىپ ۇلىما سۋ شاشىپ، ەسىن جيعىزباق بولعان ە.گە د.: «كولىكتىڭ ەسىگىن جاپ!» دەپ ايقالاعان. سول جەردە بۇزاقىلار اقىلداسىپ ە. ۇلىمدى كولىككە كوتەرىسىپ سالىسقان. كولىكتى وزدەرى ايداپ ە.-ءنى بالامنىڭ جانىنا وتىرعىزعان. قايتار جولدا بالام ەسىن جيعان مەزەتتە تاعى سۇيرەپ شىعارىپ الىپ سوققىعا جىققان. مۇنىمەن قويماي ۇستىنە سەكىرىپ ءىش قۇرىلىسىنىڭ بارلىعىن ەزىپ جىبەرگەن.
بۇزاقىلاردىڭ بىرەۋى ا. ب.اتىحانۇلى كوشەسىنىڭ بويىندا تۇراتىن ج. دەگەن بالاعا تەلەفون شالىپ قايدا ەكەنىن سۇراعاندا ول ءوز ۇيىندە دوستارىمەن وتىرعانىن ايتادى. اسحاتتى سول ۇيگە اپارادى دا سۇيرەپ كىرەبەرىسكە تاستاپ، وزدەرى اراق-شاراپتارىن ءىشىپ تويلاعان. مۇندا دا ەسسىزدەر سول جەردە وتىرعان بالالارعا تيىسەدى. ءا.-ءنى ۇرىپ ەسىنەن تاندىرىپ، كوزىن كوگەرتەدى. ق. دەگەن بالانى دا ۇرعان. Cودان كەيىن ۇلىمدى قايتا كولىككە سالىپ الىپ شىعادى.
كوشەدەن ە.-ءنىڭ جەزدەسى م،-ءدى كورگەندە كاتتى قۋانعانىن ايتادى. رۋلدە بۇزاقىلاردىڭ ءبىرى – ع. بولعان. ە.-نىڭ جەزدەسى كولىكتىڭ كىلتىن الىپ الادى ە.-ءنى ۇيىنە جىبەرەدى. م. رۋلگە ءوزى وتىرىپ كەتپەك بولعاندا بۇزاقىلار: «مىنا دوسىمىز قىزىپ قالدى، ۇيىنە اپارىپ سالايىقشى» دەگەن. م. ونىڭ ۇلىم ەكەنىن تانىماعان. سەبەبى، قاسكويلەر بالامنىڭ بەتىن تۇماعىمەن جاۋىپ كويعان. تۇنگى ساعات 12-لەر شاماسىندا ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ ەسىكتىڭ الدىنداعى كوشەدە ءتۇسىرىپ بالامدى ۇيگە دەيىن سۇيرەپ الىپ كەلەدى دە تابالدىرىققا تاستاپ كەتكەن.
سول كۇنى ءبىز قوناققا كەتەر الدىندا ۇلكەن بالام جانە ۇيدەگى 2 وقۋشى ۇلىما كەشكى استى بەرىپ كەتكەنبىز. بالام ۇيدە قالعان. ءبىز قوناقتان تۇنگى ساعات 1-دە كەلگەن كەزدە تابالدىرىقتا بىرەۋدىڭ جاتقانىن كوردىك، ەسىكتى اشىپ، دالانىڭ شامىن جاققاندا ءوز بالامىزدى ءوزىمىز تاني المادىق. تانۋ مۇمكىن ەمەس ەدى... ۇلىمىزدى كيگەن كيمىنەن عانا ارەڭ تانىدىق. بالامنىڭ سويلەۋگە شاماسى جوق، ىڭىرسىپ جاتىر. بۇتىنا كيگەن شالبارى جىرتىلىپ اياعىنىڭ دەيىن ءتۇسىپ قالعان، بۇتى جالاڭاش، ءىش كيمىمەن عانا جاتىر. قاتتى تەپكىنىڭ سالدارىنان ۇلكەن دارەتى شىعىپ كەتكەن...
بالامدى ۇيگە كوتەرىپ كىرگىزە سالا جەدەل جاردەمگە، پوليتسياعا حابارلادىق. اياق كيمىنىڭ شەشكەندە اياعى شىلقىلداعان سۋ جانە اياق كيمىنىڭ ىشىنەن كومىر توگىلدى. جەدەل جاردەم كەلگەنشە ءىش كيمىن قايشىمەن قىرقىپ الىپ، بۇتىن جۋدىق. تومەنگى جاق كيىمدەرىن اۋىستىرىپ، كيگىزدىك. كوفتاسىن شەشپەدىك، سەبەبى العان اۋىر سوققىدان باسى دومالانىپ ءىسىپ كەتكەن. جەدەل جاردەم كەلىپ ءبىر ۋكولىن سالىپ جانساقتاۋ بولىمىنە الىپ كەتتى. قانىپەزەرلەردىڭ اياۋسىز تەپكىسى مەن سوققىسىنان تىلگە كەلمەي بالامنىڭ 20 مينۋتتان كەيىن ولگەنىن ەستىرتتى. مەديتسينالىق ساراپتامانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، ۇلىمنىڭ «ميعا قان قۇيىلعان» دەگەن دياگنوز قويىلدى. بالامدى ايۋاندىقپەن قورلاپ، ازاپتاپ ولتىرگەن بۇزاقىلاردىڭ بىرەۋى ع. وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇستالماي قاشىپ ءجۇر. سەبەبى ونى اعاسى س. تىعىپ وتىر. وسى بۇزاقىلار اعالارى س.-نىارقا سۇيەپ كەگەندە بىرنەشە قىلمىس جاسادى. ونى جۇرتتىڭ بارلىعى بىلەدى.
مىسالى، 2013 جىلدىڭ 4 قاراشاسىندا د. باستاعان وسى بۇزاقىلار س.-نىڭ ۇيىنە كىرىپ، وقۋشى بالاسىن قورقىتىپ، اقشا الىپ، اراق الدىرتىپ... بىلگەندەرىن ىستەگەن. ۇستالعان كەزدە توبىمەن سوتتالۋدان امان قالۋ ءۇشىن د. عانا بار كىنانى موينىنا الىپ جەڭىل جازامەن قۇتىلىپ كەتتى.
2014 جىلدىڭ 18 قاڭتارىندا بۇزاقىلار قاشىپ د.-نىڭ ۇيىنە بارىپ تىعىلعان. سول جەردەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ق. مەن ا.-نى ۇستادى. ۇستاۋ كەزىندە ولاردان اناشا دا تابىلعان. ەگەر د.-نىڭ وسى ىسكە قاتىسى بولماسا بالامدى نەگە ونىڭ شارۋا قوجالىعىنا اپارادى.
2013 جىلدىڭ قازان ايىندا وسى بۇزاقىلار اۋىلداعى «اقنيەت» تويحاناسىندا اراق ءىشىپ داڭ شىعارعان بولاتىن. تويحانا قىزمەتكەرلەرى پوليتسيا شاقىرعاندا ۋچاسكەلىك ينسپەكتور كەلىپ: «اعاسى س.-دان ۇيات بولادى» دەپ بۇزاقىلاردى بوساتىپ جىبەرگەن بولاتىن.

2012 جىلى قازان ايىنىڭ 19 كۇنى كەگەن اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ت.-نىڭ قىزىنىڭ ۇزاتۋ تويىندا ءىنىسىن ۇرىپ جاعىن سىندىرعان دا وسىلار. مىنە، وسىنداي قىلمىستاردى جاۋىپ-جاسىرىپ ەشقانداي شارا قولدانباعاننان ايۋاندىقپەن ادام ولتىرۋگە دەيىن بارىپ وتىر. رايىمبەك اۋدانىندا بولىپ جاتقان قىلمىستىق وقيعالارعا كوز جۇما قاراعاندىقتان وسىنداي جاعدايلار جيىلەپ، قىلمىستار قايتالانىپ وتىر. ەگەر ولاي بولماسا ۇلىمنىڭ ءىسىن جۇرگىزىپ جاتقان تەرگەۋشى نەگە اۋىستى؟ قالاداعى قىلمىستار اشىلعاندا اۋىلداعى قىلمىستىق ىستەر نەگە بۇركەمەلەنىپ قالا بەرەدى؟

بۇكىل اۋىلدى ۇرەيدە ۇستايتىن ازعىندار وسىلايشا تايراڭداپ قاشانعى جۇرە بەرمەك؟ «اعاسى باردىڭ جاعاسى بولىپ» جۇرگەندەرگە ەشقانداي جازا بولماۋى كەرەك پە سوندا؟ ايدىڭ كۇننىڭ امانىندا ۇلىمنان ايىرىلىپ قالامىن دەپ ويلاماعان ەدىم. ەندى قايعىدان قان جۇتىپ ءجۇرىپ، قانىپەزەرلەردىڭ توبەمىزدە تايراڭداعانى عانا قالىپ ەدى.

بالامنىڭ ءىسىن تازا جۇرگىزىپ جاتقانىنا كۇمانىم بار.
سوندىقتان سىزدەردەن وتىنەرىم، ۇلىمدى قورلاپ، ازاپتاپ ايۋاندىقپەن ولتىرگەن بۇزاقىلاردىڭ بارلىعىن تاۋىپ، ار مەن زاڭ الدىندا ءتيىستى جازالارىن بەرۋلەرىڭىزدى سۇرايمىن. مiنە، 3 اي ۋاكىت ءوتتi... كۇدىكتىگە ىزدەۋ دە جاريالانعان جوق.

ارىز يەسى - الماتى وبلىسى كەگەن اۋىلىنىڭ تۇرعىنى سەنباي مىرزابەكوۆ

Abai.kz