كىتاپ وقۋعا جاعداي جاساپ وتىرمىز
– ۆيرتۋالدى اشىق كىتاپحانالار الەمنىڭ ءار ەلىندە دامىپ، ولاردىڭ مۇمكىنشىلىكتەرى جىل وتكەن سايىن ارتىپ كەلەدى. Wikibilim قوعامدىق قورى قولعا العان قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسى دا بىرنەشە جىلدان بەرى وقىرمانىنا قالتقىسىز قىزمەت ەتىپ كەلە جاتىر. كوزدەلگەن ماقسات قالاي ورىندالۋدا؟
– ءيا، الەمنىڭ ءار ەلىندە ونداعان جىلدىق تاريحى بار، سوڭعى تەحنولوگيالارمەن ۇندەسكەن كوپتەگەن اشىق كىتاپحانالار جۇمىس ىستەيدى. ال kitap.kz – ەلىمىزدەگى العاشقى جوبالاردىڭ ءبىرى. «ادەبي الەم»، «ادەبيەت پورتالى» سىندى ماقسات-مۇددەمىز ورتاق ارىپتەستەرىمىز دە بار.
سۇراعىڭىزعا جاۋاپ بەرمەس بۇرىن، «قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسىن قۇرۋ قانداي قاجەتتىلىكتەن تۋدى؟» دەگەن ساۋالعا جاۋاپ بەرە كەتەيىن. كەز كەلگەن ءتىلدىڭ ومىرشەڭ بولىپ، كەڭ قولدانىسقا ەنۋى – سول ءتىلدىڭ زامان كولدەنەڭ تارتقان تەحنولوگيالاردى قانشالىقتى يگەرۋىنە تىكەلەي بايلانىستى. كۇن وتكەن سايىن اقپاراتتىق تەحنولوگيالارسىز ادىم جاساي المايتىن قوعامعا بەت الىپ كەلەمىز. قازىردىڭ وزىندە سۇلباسى ەندى كورىنىپ كەلە جاتقان اقپاراتتىق قوعامنىڭ نىشاندارىن بايقاۋعا بولادى. عالامتورعا قوسىلعان قۇرىلعىڭىز ارقىلى ۇيدە وتىرىپ-اق ءبىلىم الۋ، اقشا اۋدارۋ جانە انىقتاما الۋ سەكىلدى وپەراتسيالاردى جاسايتىن جاعدايعا جەتۋىمىز – ءسوزىمىزدىڭ ايعاعى. وزىمىزگە ۇيرەنشىكتى بولىپ كورىنگەن دۇنيەلەردىڭ جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ اسەرىنەن وزگەرىسكە ءتۇسىپ، باسقا كەيىپكە ەنۋىن قابىلداۋ قيىن بولسا دا، ءبىز وعان قارسى تۇرۋعا قاۋقارسىزبىز. قارسى تۇرۋدىڭ قاجەتى دە جوق. سەبەبى، زامان تالابى سولاي. كىتاپ شىعارۋ جانە ونى تاراتۋ ءىسى دە بۇل ۇردىستەن شەت قالمادى. باتىس ەلدەرىندە قاعازعا باسىلاتىن كىتاپتاردى بىرتىندەپ ەلەكتروندى كىتاپتار الماستىرا باستادى. وسىدان بىرەر جىل بۇرىن ينتەرنەتتەن قازاقشا ساپالى ماتەريال تابۋ قيىننىڭ قيىنى بولاتىن. ينتەرنەتتى شالعاي اۋىلداردىڭ بارلىعىنا تارتىپ، قازاقستاندى تولىق ينتەرنەتپەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەنى تولىققاندى شەشپەيدى. ولاي دەيتىنىمىز، كونتەنتسىز ينتەرنەت – ىشىندە جازباسى جوق كىتاپ سەكىلدى. ينتەرنەتتە كونتەنت جوق دەپ «جىلاۋدان» پايدا جوق ەكەنىن، وزىمىزگە كەرەگىمىزدى ءوزىمىز جاساپ الماساق، باسقا بىرەۋ جاساپ بەرمەيتىنىن ءتۇسىنىپ، Wikibilim قورى سايت جاساۋعا كىرىسىپ كەتتى. قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسى – سول تالپىنىسىمىزدىڭ ناتيجەسى. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – ۇلتتىق مادەنيەتىمىز بەن ادەبيەتىمىزگە، عىلىمىمىز بەن بىلىمىمىزگە قاتىسى بار بارلىق كىتاپتاردىڭ ەلەكتروندى نۇسقاسىن جاساپ، وقىرمانعا ىڭعايلى ۇلگىدە ۇسىنۋ.
وسى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە كىتاپحانامىزعا 700-دەن استام اۆتوردىڭ 4000-عا جۋىق كىتابى سالىندى. ارينە، قورىمىزدا ادەبي مۇرا مول. بالالار ادەبيەتىنەن الەم ادەبيەتىنە دەيىنگى ارالىقتى ءوز دەڭگەيىندە قامتىدىق. كىتاپحانامىزعا جازبا ادەبيەتىمىزدى وركەندەتىپ، كەمەلىنە كەلتىرگەن حح عاسىردىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ تۋىندىلارى تۇتاستاي سالىندى دەپ ايتا الامىز. عىلىمي مۇرامىزدىڭ قورى دا اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي. ىزدەنىسىمىز جالعاسا بەرەدى. اۋىز ادەبيەتىنىڭ قاينار بۇلاعى بولعان اقىن-جىراۋلارىمىزدىڭ، شەشەندەرىمىزدىڭ مۇراسىن تولىقتاي جيناپ، وقىرمانىمىزعا ۇسىنعىمىز كەلەدى. كىتاپحانا قورىن تولتىرۋ ءىسى بىرنەشە باعىت بويىنشا جۇزەگە اسىپ جاتىر.
ءبىز زامانداستارىمىزدى كىتاپ وقۋعا شاقىرىپ، ول ءۇشىن بارلىق جاعداي جاساپ وتىرمىز. كۇن سايىن جۇزدەگەن وقىرماننىڭ كىتاپ وقىپ وتىرعانىنا كۋا بولامىز. بۇل – ءبىزدىڭ ىزگى ارمانىمىزدىڭ باسى عانا. ماقساتىمىز تولىق ورىندالۋى ءۇشىن ء الى دە ەرىنبەي ەڭبەك ەتە بەرۋىمىز قاجەت.
– ءۇش جىل دا از ۋاقىت ەمەس. وسى ارالىقتا «زامانداستارىمىز كىتاپ وقي ما؟» دەگەن وزەكتى ساۋالعا ناقتى جاۋاپ تابا الدىڭىزدار ما؟
– زاماناۋي تەحنولوگيالاردىڭ ارتىقشىلىعى – سايت قولدانۋشىلارىنىڭ قالاۋىن، ءىس-ارەكەتىن زەردەلەپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جۇيەلەر بار. الداعى ۋاقىتتا سونىڭ نەگىزىندە وقىرمان بەلسەندىلىگى تۋرالى زەرتتەۋلەردى ۇسىنۋدى جوسپارلاپ ءجۇرمىز. وقىرمان نە وقىعاندى ۇناتادى؟ قاي ۋاقىتتا وقيدى؟ قاي قالادا تۇرادى؟ جاس ەرەكشەلىگى قانداي؟ قانداي كىتاپتاردى ىزدەيدى؟ بۇل قىزىقتى دەرەكتەرگە تولى زەرتتەۋ بولماق. ء بىر سوزبەن ايتساق، ەلىمىزدە ونلاين كىتاپ وقۋ مادەنيەتى قالىپتاسىپ كەلەدى. كىتاپ وقيتىن وقىرمان جەتەرلىك. زامانداستارىمىز كىتاپ وقيدى! «مىنا كىتاپتى سايتقا سالۋدى سۇرايمىز» نەمەسە «مىناداي كىتاپ نەگە جوق؟» دەپ رەنىش ءبىلدىرىپ جاتاتىن قولدانۋشىلارىمىز كوپ. قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسىنا ءبىر رەت كىرگەن وقىرمان ونىڭ باي مۇراسىنا بايلانىپ قالادى. ول مىندەتتى تۇردە تۇراقتى وقىرمانعا اينالادى.
– دۇرىس ەكەن. قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسى اۆتورلىق قۇقىقتاردى ساقتاي وتىرىپ، زاڭ اياسىندا جۇمىس ىستەيتىنىن بىلەمىز. اقىن-جازۋشىلار، عالىمدار ءوز كەزەگىندە سىزدەردىڭ ۇسىنىستارىڭىزدى بىردەن قابىلداپ جاتا ما؟ اۆتورلار مەن ولاردىڭ ۇرپاقتارى مۇرالارىن قالىڭ كوپشىلىككە ۇسىنۋعا دايىن با؟
– ءبىز جوبانى باستاعان كەزدە كوپتەگەن اۆتورلار مەن ولاردىڭ مۇراگەرلەرى اۆتورلىق ماسەلەسىنە كەلگەندە تۇسىنبەي، الاڭداۋشىلىق تانىتقانى راس. ء«بىزدىڭ سايتىمىز تەگىن بولادى، ءبىز كىتاپحانامىزدىڭ جۇمىسى ارقىلى پايدا تابۋدى كوزدەمەيمىز» دەگەن ۋاجىمىزدەن كەيىن اۆتورلارىمىز ءبىزدىڭ يدەيامىزدى تۇسىنە باستادى. سەبەبى، بارلىق اۆتور ءوز تۋىندىسىنىڭ وقىرمانعا جەتكەنىن قالايدى. ءبىز سول جازۋشى مەن وقىرماننىڭ اراسىن جالعاۋشىلار عانامىز. جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي، جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ اسەر ەتپەگەن سالاسى كەمدە-كەم. اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ كەلۋىمەن عالىمدار ادامزات ءوز دامۋىندا جاڭا قوعامعا – ساندىق قوعامعا اياق باسقانىن ايتۋدا. بۇل كەزەڭدە كوپتەگەن ءداستۇرلى دۇنيەلەردى قايتا قاراستىرىپ، جاڭا كەزەڭنىڭ تالاپتارىنا يكەمدەۋ قاجەتتىگى تۋدى. سونىڭ ءبىرى – اۆتورلىق قۇقىق. قازىرگى قولدانىستاعى «اۆتورلىق قۇقىق جانە ساباقتاس قۇقىقتار تۋرالى» زاڭ ينتەرنەت جوق كەزدە پايدا بولعان. ياعني قازىرگى رەداكتسياداعى زاڭ ينتەرنەتتىڭ كەلۋى ارقىلى پايدا بولعان كوپتەگەن ەرەكشەلىكتەردى ەسكەرمەيدى. مۇنىڭ شەشىمىن گارۆاردتىڭ زاڭ پروفەسسورى لوۋرەنس لەسسيگ وسىدان ون شاقتى جىل بۇرىن ۇسىنعان بولاتىن. ول اقپاراتتىڭ ەركىن تارالۋىن زاڭدى تۇرعىدا قامتاماسىز ەتەتىن Creative Commons ەركىن ليتسەنزيالارىن ويلاپ تاپتى. عالىمنىڭ وسى ەڭبەگىن قورىمىز قازاقشالاپ، كىتاپ ەتىپ باسىپ، كوپشىلىككە ۇسىنعانىن دا ايتا كەتكەنىم ورىندى بولار. قازىردىڭ وزىندە اقش پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي سايتى، ۆيكيپەديا، YouTube, Flickr سياقتى الەمدىك رەسۋرستار Creative Commons ليتسەنزيالارىن قولدانادى. ەگەر ءسىز اۆتور رەتىندە ءوزىڭىزدىڭ شىعارماڭىزدى ينتەرنەتتە ەركىن تارالعانىنا مۇددەلى بولساڭىز، وندا ءسىز Creative Commons ليتسەنزياسىنا جۇگىنۋىڭىز قاجەت. كوپتەگەن اۆتورلارىمىز وزدەرىنىڭ شىعارمالارىنىڭ ەركىن تارالعانىن قالايدى، سول سەبەپتى ءبىز كىتاپحانامىزدى Creative Commons ليتسەنزياسىنىڭ نەگىزىندە جاساۋدى ءجون كوردىك. العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ، باستامامىزدى قولداپ، الاش ارىستارىنىڭ ۇرپاقتارى قايراتكەرلەرىمىزدىڭ تۋىندىلارىن كىتاپحانامىزعا سالۋعا كەلىسىمىن بەردى. احمەت بايتۇرسىنۇلى، ء ىلياس جانسۇگىرۇلى، ساكەن سەيفۋللين، ماعجان جۇمابايۇلى، مىرجاقىپ دۋلاتۇلى، مۇحتار اۋەزوۆ باستاعان ۇلى تۇلعالارىمىزدىڭ مۇراگەرلەرى بىزگە ءۇن قوستى. بۇل ءتىزىمدى قاسىم امانجولوۆ، زەيىن شاشكين، جۇبان مولداعاليەۆ، قاليجان بەكحوجين، ساعي جيەنباەۆ، عافۋ قايىربەكوۆ، مۇقاعالي ماقاتاەۆ، فاريزا وڭعارسىنوۆا، زەينوللا قابدولوۆ، ساكەن ءجۇنىسوۆ سىندى كورنەكتى قالامگەرلەرىمىزدىڭ ەڭبەكتەرى جالعادى. ءابىش كەكىلباەۆ باستاعان كوزى ءتىرى كلاسسيكتەرىمىز دە شىعارمالارىن قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسىنا سالۋعا ءوز رۇقساتىن بەردى. ءبىز جۋىردا ءىلياس جانسۇگىرۇلىنىڭ ۇرپاقتارىنان ريزاشىلىققا تولى حات الدىق. ءبىرتۋار تۇلعامىزدىڭ كوپشىلىككە بەلگىسىز بىرنەشە فوتوسۋرەتىن جولداپتى. بابالارىنىڭ مۇراسىن تۋعان تىلىندە ءارى ساپالى اۋديونۇسقادا تىڭداۋعا مۇمكىندىك بەرگەنىمىز ءۇشىن العىسىن بىلدىرگەن ەكەن. مۇنداي مىسالدار جەتەرلىك. ءبىزدىڭ ءىسىمىز وقىرماننىڭ وسىنداي ىلتيپاتىمەن ولشەنسە كەرەك.
– Kitap.kz سايتىنا مەكتەپ باعدارلاماسىنا كىرەتىن بۇكىل شىعارمالاردىڭ اۋديوحرەستوماتياسى سالىنعان. بىلۋىمىزشە، بۇل – 130 اۆتوردىڭ 1500-دەن استام شىعارماسى. شىعارمالاردىڭ ۇزىندىلەرى نەمەسە بەلگىلى ءبىر بولىمدەرى ەمەس، تولىق نۇسقالارى جازىلعانىن ەسكەرسەك، بۇل جوباعا قىرۋار كۇش جۇمسالعانى بىلىنەدى. مۇنداي اۋديوحرەستوماتيا جاساۋعا نە تۇرتكى بولدى؟
– كىتاپحانامىزدى تەك قانا ماتىنگە نەگىزدەلگەن ماتەريالدارمەن تولتىرۋعا بولار ەدى. الايدا ءبىز كىتاپحانامىزدىڭ دۇنيەلەرمەن باي جانە الۋان ءتۇرلى بولعانىن قالايمىز. بۇل ءىس تالعامى كۇننەن-كۇنگە ارتىپ كەلە جاتقان، قازاق تىلىندە ساپالى اقپارات تۇتىنعىسى كەلەتىن ينتەرنەت پايدالانۋشىلارىنىڭ قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن جاسالىپ جاتىر. قازاق تىلىندە اۋديوكىتاپ جاساۋ يدەياسىن مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگەن شىعارمالاردان باستاۋدى ءجون سانادىق. بۇل ءوز كەزەگىندە جاس ۇرپاقتى كىتاپ وقۋعا ىنتالاندىرادى دەپ سەندىك. اۋديوحرەستوماتيا كاسىبي ستۋديادا، كاسىبي ديكتورلاردىڭ قاتىسۋىمەن 2 جىلدىڭ كولەمىندە جازىلدى. اۋقىمدى جوبانىڭ ناتيجەسى – 900 ساعاتتان استام اۋديوماتەريال. بۇگىندە سايتىمىزدان 1500 شىعارمانى ەركىن تىڭداۋعا كەز كەلگەن وقىرماننىڭ مۇمكىندىگى بار. اۋديوحرەستوماتيا ءماتىن تۇرىندەگى كىتاپتى وقۋعا ۋاقىتى نەمەسە مۇمكىندىگى جوق كىتاپسۇيەر قاۋىمعا ارنالادى. سونداي-اق، مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋگە دەگەن سۇرانىس كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. ءتىل ۇيرەنۋ پروتسەسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى – تىڭداۋ ەكەنىن ەسكەرسەك، وندا اۋديوحرەستوماتيا وزدىگىنەن ءتىل ۇيرەنۋشىلەرگە دە تاپتىرماس قۇرال بولىپ وتىر. اۋديوكىتاپتارىمىز كوپشىلىككە ۇسىنىلعاندا، ءتىل ۇيرەنۋگە نيەتتى زامانداستارىمىزدىڭ قۋانعانىن جاسىرا المايمىز.
– «قازاق ءتىلىنىڭ امبەباپ سوزدىگى» دە – قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسىنىڭ قۇرامداس بولىگى بولىپ تۇر. تۋعان ءتىلىمىزدىڭ سوزدىك قورىن جۇيەلەپ، ينتەرنەت ارقىلى كوپشىلىككە ۇسىنعان تۇسىندىرمە سوزدىك تۋرالى كەڭىرەك تالقىلاساق...
– قازاق تىلىندە جارىق كورگەن عىلىمي ماتەريالدار كوپ. ءبىز سول دۇنيەلەردى زامان تالابىنا ساي يكەمدەپ، وقىرمانعا ىڭعايلى ۇلگىدە ينتەرنەت ارقىلى جەتكىزۋدى كوزدەيمىز. «قازاق ءتىلىنىڭ امبەباپ سوزدىگى» جوباسى دا ءتۇرلى سوزدىكتەردى ء بىر جەرگە توپتاستىرۋدى ماقسات ەتەدى. كەلەشەكتە امبەباپ سوزدىكتى سالالىق، تۇراقتى تىركەستەر، كاسىپكە بايلانىستى جانە اۋدارما سوزدىكتەرمەن تولىقتىرۋ جوسپارلانعان. سونىمەن قاتار، امبەباپ سوزدىكتەگى ءار ءسوز دىبىستالاتىن بولادى. ياعني امبەباپ سوزدىكتەن ءسوزدىڭ قالاي دۇرىس ايتىلاتىندىعىن دا تىڭداي الادى. وسى ورايدا، امبەباپ سوزدىگىمىزدىڭ وزەگى بولىپ وتىرعان «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ سوزدىگىن» ازىرلەگەن جانە بىزگە قولدانۋعا رۇقسات بەرگەن ا. بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنا العىسىمىزدى ايتامىز. بۇل سوزدىك تۋعان ءتىلىن تەرەڭىرەك تانىعىسى كەلەتىن ءار ازامات ءۇشىن قۇندى.
– Kitap.kz بيىل ىشكى ديزاينىن، قۇرىلىمىن وزگەرتىپ، جاڭاشا سيپاتتا وقىرمان نازارىنا ۇسىندى. وعان دەيىن كوپشىلىك كىتاپحانانىڭ ikitap.kz دەگەن اتاۋىن بىلەتىن. اتاۋى دا جاڭاردى. بۇل وزگەرىستەر قانداي ماقساتتا جاسالدى؟
– زامان ءبىر ورىندا تۇرمايدى. اسىرەسە، تەحنولوگيالاردىڭ دامۋ قارقىنى وتە جىلدام جۇرۋدە. جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، كىتاپحانا پايدالانۋشىلارىنىڭ تىلەك-وتىنىشتەرىن ەسكەرە كەلە، سايتتى جاڭارتتىق. جاڭا سايتىمىزدىڭ باستى ەرەكشەلىگى ونىڭ ريدەرىندە (ونلاين كىتاپ وقۋ باعدارلاماسى). ەسكى ريدەردە ءماتىندى ۇلكەيتۋ مۇمكىندىگى جوق بولاتىن. ال قازىر ePub تەحنولوگياسىنىڭ نەگىزىندە ءماتىندى ءوزىڭىزدىڭ قالاۋىڭىز بويىنشا وزگەرتە الاسىز. سايتتىڭ اتاۋىنا كەلەر بولساق، جوبانى باستار كەزدە ويىمىزعا العاش كەلگەن اتاۋ kitap.kz بولدى. الايدا، ول دومەن بوس بولمادى، دەگەنمەن، ءبىز kitap.kz دومەنىن قايتسەك تە الۋىمىز كەرەك دەگەن ويمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزە باستادىق. ناتيجەسىندە، kitap.kz دومەنىنىڭ يەسىمەن كەلىسىمگە كەلدىك. سايتتىڭ قولدانۋشىلارىنا ىڭعايسىزدىق تۋدىرماس ءۇشىن ikitap.kz دومەنىن kitap.kz-پەن قاتار قولدانىپ ءجۇرمىز. سايت اتاۋىن اۋىستىرۋعا بايلانىستى بار اڭگىمە وسى. وقىرماندارىمىز بايقاعان بولار، سايتىمىزدىڭ ديزاينى، ىشكى قۇرىلىمى جاڭارىپ، مۇمكىنشىلىكتەرى ارتتى. ماسەلەن، ءار اۆتوردىڭ پورترەتىن تەك ءبىزدىڭ سايتىمىزعا تيەسىلى ەرەكشەلىكپەن سالىپ جاتىرمىز. وزىندىك گالەرەيامىزدى قالىپتاستىرۋدامىز. كىتاپ مۇقابالارىن ساپالى جاساۋ ءۇشىن دە سۋرەتشىلەر توبى جۇمىس ىستەۋدە. ء ار مۇقابا ءۇشىن جەكە-دارا سۋرەت سالىناتىنىن دا ايتا كەتكەنىمىز ءجون. سايتىمىزعا تىركەلگەن پايدالانۋشىلار ءوزىنىڭ «جەكە كىتاپحاناسىن» قۇرىپ، وعان قالاعان كىتابىن ورنالاستىرا الادى. كىتاپ تالقىلاۋلارىنا قاتىسىپ، ءوز ويىن ورتاعا سالۋىنا مۇمكىندىك جاسالعان.
– ينتەرنەت كەڭىستىگىندە بالاماسى جوق «قۇندى كىتاپ»، «ەرتەگى تىڭدايىق!»، «قازاقتىڭ اقىندارى»، «ۇلىلاردىڭ ءۇنى» جوبالارى جايىندا ءسوز قوزعاساق...
– قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسى مەيلىنشە اۋقىمدى اۋديتوريانى قامتىعانىن قالايمىز. قىزىعۋشىلىعىنا قاراي اركىم ءوز ىزدەگەنىن ءبىزدىڭ كىتاپحانادان تاپسا دەگەن ماقساتىمىز بار. سول ءۇشىن دە شىعارماشىلىق توبىمىز ەڭبەك ەتىپ جاتىر. رەسپۋبليكالىق كىتاپ مۇراجايىمەن بىرلەسە وتىرىپ، «قۇندى كىتاپ» جوباسىن قولعا الدىق. جوبا اياسىندا عىلىمي قۇندىلىعى جوعارى، سيرەك كىتاپتاردىڭ فوتوكوشىرمەcىن سايتىمىزعا ورنالاستىرۋدامىز. بۇل قازاقستاننىڭ تاريحىن تۇپنۇسقادان وقىعىسى كەلەتىن عالىمدارعا، وقىرمانعا تاپتىرمايتىن رەسۋرس بولادى دەپ سەنەمىز. فوتوكوشىرمە–تاريحتىڭ تىنىسىن، كىتاپتىڭ سول كەزدەگى «رۋحىن» سەزۋگە مۇمكىنشىلىك بەرەدى. وسىدان ءجۇز جىل بۇرىن بابامىز قولعا ۇستاعان كىتاپتى پاراقتاۋدىڭ ءوزى ەرەكشە اسەرگە بولەيتىنى انىق قوي.
جەكە ءوزىم تۇرار رىسقۇلوۆ پەن سانجار اسفەندياروۆتىڭ، تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ كوزى تىرىسىندە جارىق كورگەن كىتاپتارىمەن تانىسقاندا، عاجاپ كۇيدە بولدىم. سول كۇيدى ءار وقىرمان سەزىنەرىن بىلەمىز.
«قازاق اقىندارى» اۋديوجوباسى بەلگىلى اقىندارىمىزدىڭ ءوز ولەڭدەرىن وزدەرىنىڭ وقۋىنا جول اشادى. ءبىر ولەڭ ەمەس، ءجۇز ولەڭدى وقىتۋ ارقىلى – اقىننىڭ تۇتاس شىعارماشىلىق جولىن قامتيمىز. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن تەمىرحان مەدەتبەك اعامىز جانە جادىرا دارىباەۆا اپامىزدىڭ جىرلارىن ۇسىندىق. اۋديو جوبامىزعا اعا بۋىن اقىندارىمىزدىڭ بارلىعىن تارتۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىز.
«ۇلىلاردىڭ ءۇنى» جوباسى ارقىلى بەلگىلى اقىن-جازۋشىلارىمىزدىڭ، قايراتكەرلەرىمىزدىڭ داۋىسىن قالىڭ كوپشىلىككە ۇسىنۋدامىز. قولىمىزدا 100 تۇلعانىڭ داۋىسى بار. وسى ورايدا، قورىندا تۇلعالارىمىزعا قاتىستى اۋديو، ۆيدەو جانە فوتوسۋرەتتەرى بار ازاماتتار مۇرالارىن كوپشىلىكپەن بولىسسە دەگەن تىلەگىمىز بار.
«ەرتەگى تىڭدايىق!» جوباسى اياسىندا قازاق حالقىنىڭ 400 ەرتەگىسىنىڭ اۋديو نۇسقاسىن كوپشىلىككە ۇسىندىق. بۇل جۇمىستى دا جىلعا جۋىق جۇرگىزدىك. ۇرپاعىن انا تىلىمەن سۋسىنداتۋدى كوزدەيتىن اتا-انالار جوبامىزدى جىلى قابىلدادى. «فەيسبۋك» الەۋمەتتىك جەلىسىندە «ەرتەگى تىڭدايىق!» جوباسىنىڭ سىلتەمەسىن مىڭ جارىم ازاماتتىڭ بولىسكەنىن ەسكەرسەك، زاماننىڭ ءوزى تۋدىرىپ وتىرعان قاجەتتىلىكتى ءدوپ باستىق دەپ ايتا الامىز. سونىمەن قاتار، سايتىمىز ءبىرازدان بەرى اۋديوسۇحباتتار ۇيىمداستىرا باستادى. عىلىمنىڭ ءار سالاسىنىڭ باستاۋلارىندا تۇرعان عالىمدارىمىز بەن بەلگىلى قالامگەرلەرىمىزدىڭ كەلەلى اڭگىمەلەرىن ۇسىنۋدامىز. بۇل – وقىرماندارىمىز اعا بۋىننىڭ ويلى پىكىرلەرىمەن سۋسىنداسا، وزىنە كەرەگىن السا دەگەن ويىمىزدان تۋدى.
– قازاقستاننىڭ اشىق كىتاپحاناسىن قولداناتىن كەز كەلگەن وقىرماننىڭ كوكەيىندە جۇرگەن مىناداي ساۋال بار. سايتتىڭ موبيلدىك قۇرىلعىلارعا ارنالعان قوسىمشالارى جاسالا ما؟
– بۇل باعىتتا دا جۇمىستار باستالىپ كەتتى. بۇگىنگە دەيىن كىتاپحانا اياسىندا جۇمىس ىستەيتىن «قازاق ءتىلىنىڭ امبەباپ سوزدىگىنىڭ» iOS جانە Android وپەراتسيالىق جۇيەلەرىنە ارنالعان ءموبيلدى قوسىمشاسى جاسالدى. كەلەسى كەزەكتە كىتاپحانانىڭ مۇمكىندىگىن ءموبيلدى قۇرىلعىلار ارقىلى تولىق پايدالانۋعا جول اشاتىن قوسىمشا جاساۋ جوسپارى تۇر.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت!