«مەنى جۇرت باتىر دەيدى، حالىق قۇرمەتىنە راقمەت.

               بىراق، مەن ادەبيەت مايدانىنىڭ ءبىر باتىرىن بىلەمىن،

 ماقتانىش تۇتامىن. ول – پروفەسسور بەيسەمباي كەنجەباەۆ.

 ۇلت ادەبيەتىن سان عاسىرلارعا ىلگەرىلەتۋدەن ارتىق

قانداي باتىرلىق كەرەك؟ قازاق ادەبيەتى تاريحىن زەرتتەۋگە

 بار عۇمىرىن ارناپ كەلە جاتقان ول – ناعىز قاھارمان!»

باۋىرجان مومىشۇلى.

      قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى، ادەبيەت سىنشىسى،  پروفەسسور بەيسەمباي كەنجەباەۆ. «بەيسەكەڭ ءجۇرىپ وتكەن جول – قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ العاشقى ادىمدارىنان باستاپ بۇگىنگى قولى جەتىپ وتىرعان ەستەتيكالىق مۇرات بيىگىنە دەيىنگى قيىن اسۋلى، كەڭ ءورىستى ءوسىپ-وركەندەۋ جولى»  – دەيدى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك ت.كاكىشۇلى. ب.كەنجەباەۆ ەڭبەك جولىن «جاس قايرات»، «جاس الاش»، «ەڭبەكشى قازاق»، «كەڭەس تۋى» سىندى اقپارات قۇرالدارىندا جۋرناليستىك، باسشىلىق قىزمەت اتقارۋمەن باستاعان. كەيىننەن عىلىم اكادەمياسىندا ەڭبەك ەتىپ، باسشى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولعان. قالعان عۇمىرىن قازىرگى ەلمىزدەگى ءبىلىم-عىلىمنىڭ قارا شاڭىراعى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە قىزمەت جاساۋمەن وتكىزگەن.

قىرىق جىلعا تاياۋ ۋاقىت ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  «قازاق ادەبيەتى»  كافەدراسىندا مەڭگەرۋشى بولىپ قىزمەت اتقارعان عۇلاما قازاق ادەبيەتى تاريحى جايىندا تىڭ ەڭبەكتەر قالىپتاستىرىپ، ونى كەيىننەن وزدەرى دە قازاق ادەبيەتىندەگى ءىرى تۇلعالارعا اينالعان جۇزدەگەن شاكىرتتەرىمەن بىرگە جۇزەگە اسىرعان. پروفەسسور ب.كەنجەباەۆتىڭ قالىپتاستىرعان«ادەبي مەكتەبىنىڭ» وكىلدەرى، ياعني شاكىرتتەرى ز.قابدولوۆ، ت.كاكىشەۆ، م.ماعاۋين، م.جولداسبەكوۆ، ر.نۇرعاليەۆ، ش.ەلەۋكەنوۆ، ا.قىراۋباەۆا، ا.ەسپەنبەتوۆ، ز.بيسەعالي، ق.ەرگوبەك  سىندى عالىمداردىڭ ەسىمدەرىنەن-اق ۇستازدارىنىڭ كىم ەكەنىن اڭعارۋعا بولادى.

      قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە عىلىم قابىرعالارىن قالاۋدا ۇلكەن ەڭبەگى سىڭگەن عالىمداردى كەلەسى ۇرپاققا تانىتىپ، ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى ع.م.مۇتانوۆ  يدەياسى ءارى باسشىلىعىمەن «ونەگەلى ءومىر» سەرياسىمەن شىققان 26-كىتاپ – بەيسەمباي كەنجەبايۇلى دەپ اتالادى. عالىمنىڭ 110-جىلدىعى  ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە، اتاپ ايتساق فيلولوگيا، ادەبيەتتانۋ جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىندە كىتاپ تۇساۋكەسەرى، ب.كەنجەباەۆ اتىنداعى ءدارىسحانانىڭ اشىلۋى، «ب.كەنجەباەۆ جانە قازاق ادەبيەتى تاريحىن زەرتتەۋدىڭ عىلىمي-ادىسنامالىق ماسەلەلەرى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرىلۋى سياقتى شارالارمەن اتالىپ ءوتىلدى.

اتالعان شارالار ب. كەنجەباەۆ اتىنا بەرىلگەن ءدارىسحانانىڭ اشىلۋىمەن باستالدى. ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى ع.م.مۇتانوۆ فاكۋلتەت دەكانى ءو.ءابديمانۇلىنىڭ ۇجىمىمەن بىرگە ءدارىسحانانىڭ تۇساۋىن كەسىپ، ونداعى پروفەسسوردىڭ  عىلىم الەمىندەگى ءومىر جولىن بەينەلەيتىن كورنەكى قۇرال-جابدىقتاردى تاماشالادى. شارا تاعى ءبىر تۇساۋكەسەرمەن جالعاستى، شاكارىم اتىنداعى سەمەي ۋنيۆەرسيتەتىنەن كەلگەن قوناعىمىز ب. كەنجەبايۇلىنىڭ شاكىرتى پروفەسسور ا. ەسپەنبەتوۆ پەن عالىمنىڭ قىزى گۋلنار بەيسەمبايقىزىنا «بەيسەمباي كەنجەبايۇلى» كىتابىنىڭ تۇساۋىن كەسۋ مارتەبەسى بەرىلدى. ءدال وسى ساتتەن كەيىن، رەكتور ع.م.مۇتانوۆ پرورەكتور ش.ە.جامانبالاەۆا، دەپارتامەنت باستىعى ا.ا. اۋباكيروۆ، فاكۋلتەت دەكانى ءو. ءابديمانۇلى ورىنباسارلارىمەن، كافەدرا مەڭگەرۋشىلەرى جۇمىلا ۇيىمداستىرعان كونفەرەنتسيانى اشىق دەپ جاريالادى. العى ءسوزدى رەكتور ع.م. مۇتانوۆ ب.كەنجەباەۆ تۋرالى بايانداماسىمەن باستادى.  مەرەيتويعا كەلگەن ءبىر توپ قوناقتار بىرىنەن سوڭ ءبىرى عالىمنىڭ عىلىمدا قانداي بولعانىن، ومىردە قانداي ادام ەكەنى جايىندا ەستەلىك ايتىپ، ب. كەنجەباەۆ ءتالىمى مەن تاربيەسىن ءسوز ەتتى. پروفەسسور قۇلبەك ەرگوبەك ب.كەنجەبايۇلى جايىندا كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشى جاس عالىم، ماگيسترانت، ستۋدەنتتەرگە تابىلماس ەستەلىكتەرىمەن ءبولىسىپ، ءسوزىنىڭ سوڭىن «ب.كەنجەبايۇلى تەك قازاق ەمەس، تۇرىك حالىقتارى ادەبيەتىندەگى ءىرى تۇلعا» - دەپ اياقتادى. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، اباي ينستيتۋتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، پروفەسسور ج.دادەباەۆ ب.كەنجەبايۇلى سىندى ءىرى تۇلعالارىمىزدى، ەڭبەكتەرىن وقۋ جوسپارىنا ءپان رەتىندە ەنگىزۋدى ۇسىندى. سونداي-اق، ا.ەسپەنبەتوۆ، د.ىسقاق، ا.ىسماقوۆا، ت.تەبەگەنوۆ، ءو.ءابديمانۇلى، ب.جولداسبەكوۆا سىندى پروفەسسور-عالىمدارىمىز ب.كەنجەبايۇلىن ءار قىرىنان سيپاتتاپ، جاس وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەرگە قىزىقتى دا عيبراتتى ەستەلىك ايتتى.

كونفەرەنتسيانىڭ جابىلۋ ساتىندە قورىتىندى ءسوز سويلەگەن رەكتور ع.م. مۇتانوۆ بولاشاعىمىز ءۇشىن تاريحىمىزدى زەردەلەۋىمىز كەرەك ەكەنىن ەسكەرتتى. دەمەك، باسشىلارىمىز باستاما جاساپ وتكىزىلىپ وتىرعان وسىنداي شارالاردىڭ ماقساتى، وسكەلەڭ ۇرپاققا ونەگە بولۋ، ءبىلىم-عىلىمعا دەگەن قۇشتارلىقتارىن ارتتىرۋ ەكەنى انىق. جوعارىدا اتالعان عالىمدارىمىز نەگىزىن قۇراپ، ول كىسىلەرگە شاكىرت بولىپ، ءداستۇر جالعاستىعىن ساقتاپ كەلە جاتقان قازىرگى باسشىلارىمىزدىڭ، ۇلاعاتتى ۇستازدارىمىزدىڭ ەرەن ەڭبەكتەرىنىڭ ارقاسىندا  ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى فيلولوگيا، ادەبيەتتانۋ جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتىنىڭ بۇگىنگى ءبىلىم الۋشى ستۋدەنتتەرىنەن دە ۇلكەن عالىمداردىڭ شىعاتىنا سەنىم مول!

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ

فيلولوگيا، ادەبيەتتانۋ جانە الەم تىلدەرى فاكۋلتەتى

ورىس فيلولوگياسى، ورىس جانە

الەم ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى

گ.ب. اينابەكوۆا

Abai.kz