رەسەي ۇشاعىنىڭ اتىپ تۇسىرىلۋىنە بايلانىستى داۋ-دامايدىڭ ەرەكشە ۋشىعىپ تۇرعان جايى بار. اتالعان وقيعاعا بايلانىستى ءبىزدىڭ ءورىستىلدى ءباسپاسوز قاشانعى ادەتىمەن كورشىمىزدى اشىقتان-اشىق قولداپ وتىر. تۇرىك جاعىنىڭ ء«بىز ول ۇشاققا «اۋە كەڭىستىگىمىزدى بۇزدىڭدار» دەپ بىر ەمەس، ون رەت ەسكەرتتىك» دەگەن ۋاجىنە قۇلاق اسپاستان كورشىمىزدىڭ ءبىر جاقتى اقپاراتتارىنا عانا سۇيەنۋدە. «نە سەبەپتى ورىستاردىكى دۇرىس تا، تۇرىكتەردىكى بۇرىس؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ، باس قاتىرىپ جاتقان ەشكىم دە جوق. ورىستاردىكى دۇرىس، ءبىتتى شارۋا. ونىڭ ۇستىنە بيلىگىمىزدىڭ ءبىر بۇتاعىن باسقارىپ وتىرعان لاۋازىمدى ادامنىڭ اۋزىنان شىققان ۇشقارى پىكىر دە ولاردىڭ قولتىعىنا سۋ بۇرىككەندەي بولدى (سەناتور توقاەۆتىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پىكىرىن ايتادى. – رەد. http://www.inform.kz/rus/article/2842905). 

سودان تۇرىكتەردى جاۋ ساناپ، رەسەيدىڭ ساياساتىنا شاك كەلتىرمەيتىن،  وزگەلەردىكىن قاتە سانايتىن ويبايعا بەرگىسىز ايقاي باستالىپ كەتسىن. ءبىر عاجابى، ۇنەمى وتىرىك ايتاتىن، ەش ۋاقىتتا وزدەرىن كىنالى سەزىنبەيتىن كورشىمىزدى اۋليە سانايتىن كۇيگە جەتتىك. كۇنى كەشە عانا ەگيپەتتە قۇلاعان ۇشاقتى «لاڭكەستەر جويدى» دەگەن باتىس ماماندارىنىڭ پىكىرىنە قۇلاق اسپاعان، ۋكراينانىڭ قىرىمىن تارتىپ العاندىعىنا قاراماستان، قانشاما بۇلتارتپاس فاكتىلەر كەلتىرسە دە «وندا سوعىسىپ جاتقان دونباستا ورىس اسكەرى جوق» دەپ بۇيرەكتەن سىيراق شىعاراتىن، گرۋزياعا اگرەسسيا جاساپ، اناۋ پريدنەستروۆيا، قاراباق سەكىلدى مازاسىز ايماقتارعا دەم بەرىپ، سەپاراتيستىك پيعىلدى قوزدىرىپ وتىرعان ەلدىڭ سوزىنە سەنەتىندەردىڭ بۇل تىرلىگى اڭقاۋلىق پا، الدە ارانداتۋشىلىق پا؟ بىزدىڭشە، سوڭعىسى سەكىلدى. ال رەسەيدىڭ وسىندا تارايتىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان، قالا بەردى وزىمىزدەگى سولاردىڭ ايتقانىمەن جۇرەتىن، وزدەرىن ۇلى رەسەيدىڭ ءبىر بولشەگى سانايتىن ءورىستىلدى باسپاسوزدەن سىڭارجاق اقپارات الاتىن ء بىزدىڭ قالىڭ وقىرمانننىڭ جاعدايىنا تەك قانا جانىڭ اشيدى.  

مۇنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ ءوزىمىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىكتى قورعاۋعا كەلگەندەگى دارمەنسىزدىگىن، انشەيىندە ايتىلا بەرەتىن كوپۆەكتورلىق ساياساتقا سىزات تۇسكەندىگىن ايقىن اڭعارتادى. ايتپەسە، كۇنى كەشە عانا اناۋ «استانا»، «كتك» سەكىلدى تەلەارنالاردىڭ  «لاڭكەسەرگە قارسى كۇرەسەمىز» دەگەن جەلەۋمەن سيريا جۇرتىنىڭ ءبىراز بولىگىن بومبالاۋعا بارا جاتقان، سول جولدا قازا تاپقان سۋ-24 ۇشاعىنىڭ كومانديرىن «ويباي، ول ءوزىمىزدىڭ شىعىس قازاقستاننان ەكەن» دەپ جەر-كوككە سىيعىزباي ماقتاپ، ونىڭ جاسىنان-اق اسقان ەرجۇرەك، اسقان اقىلدى، اسقان كەمەڭگەر ەكەندىگىن اۋزىنىڭ سۋى قۇراي ماقتاعاندىعىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ ول ەلىمىزگە قانداي ەڭبەك ءسىڭىرىپتى؟ وسىندا تۋىپ، وسىندا مەكتەپ بىتىرگەندىگى ءۇشىن عانا توبەمىزگە كوتەرۋگە ءتيىسپىز بە؟ ولاي بولسا، مۇمكىن بىزدە دۇنيەگە كەلگەن انا جيرينوۆسكي سەكىلدىلەرگە دە كوشە اتىن بەرىپ، ەسكەرتكىش ورناتۋعا ءتيىس شىعارمىز؟

ءبىر وكىنىشتىسى، ءبىزدىڭ وسىنداي سولقىلداقتىعىمىزدى، بەيعامدىعىمىز بەن پارىقسىزدىعىمىزدى جاقسى بىلگەندىكتەن بە، وسىنداي ارانداتۋشىلىقتى جەرگىلىكتى ءباسپاسوز دە قولداپ اكەتكەندىگىن قايتەرسىز؟ الگى وقيعادان سوڭ، ىلە-شالا وسىنداعى بيۋدجەتتەن قىرۋار قارجى الىپ، قاعاناعى قارق، ساعاناعى سارق بولىپ وتىرعان ءبىر ءورىستىلدى گازەت «ۇشاقتى اتىپ ءتۇسىردى، ال وداقتارىمىز ءۇنسىز» دەگەن ماقالا باسىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاردى. (ورىسشاسى: «سامولەت سبيت — سويۋزنيكي مولچات»). گازەتتىڭ پيعىلى بىردەن بەلگىلى. «اۋ، ءبىز ءبىر وداقتا ەمەسپىز بە، رەسەيدى نەگە قولدامايسىڭدار؟»  دەگەن جىمىسقى وي. ءسىرا، مۇنى جازعان جۋرناليست وزدەرىن رەسەيدىڭ جەرىندە وتىرمىز دەپ ويلاسا كەرەك. جۋرناليست شاماسى الگى ماقالاسىنا  «جون ارقادان سوققى» («ۋدار ۆ سپينۋ») دەگەن ءپۋتيننىڭ پىكىرىن  باسشىلىققا العان  كورىنەدى. وسىنىڭ ءوزى-اق كوپ جايتتان حابار بەرگەندەي.   بۇدان ارى قاراي، ءتىپتى، دە سوراقى. گازەت قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادۆوكاتتار وداعىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى تاحير بەرديمبەتوۆ دەگەننەن وسى ماسەلەگە بايلانىستى پىكىرىن سۇراعان. ال زاڭگەرىمىز بولسا، بىردەن رەسەي جاعىنا شىعىپ، بۇدان كەيىن تۇركياعا اۋىر كۇندەر تۋاتىندىعىن. رەسەي سونداعى سودىرلار سانالاتىن كۇردىستانعا بەلسەندى تۇردە قولداۋ ءبىلدىرۋى مۇمكىن دەگەن پىكىرىن اشىق ايتادى. ونىمەن دە قويماي، ەندى بۇدان بىلاي تۇركياعا ەش ۋاقىتتا بارمايتىندىعىن، مۇنىڭ ءوزى ءپرينتسيپتى ماسەلە ەكەندىگىن الاقايلاپ  جەتكىزەدى. سوندا دەيمىز-اۋ، وزگەسى-وزگە، ءجون بىلەدى، زاڭ بىلەدى، كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسى سەكىلدى ۇعىمنان حاباردار زاڭگەرىمىزدىڭ ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىنا جەتپەستەن كورشى ەلىمىزدىڭ سويىلىن سوعۋىن قالاي تۇسىندىك؟

مۇراتبەك داۋرەنۇلى

قوستاناي.

Abai.kz