استانا قالالىق پروكۋراتۋراسى «انتيگەپتيل» قوزعالىسىنىڭ مۇشەسى،  قوعامدىق بەلسەندى، بولاتبەك ءبىلالوۆتىڭ ۇستىنەن «ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىردى» دەگنەن ايىپ تاعىپ، قىلمىستىق ءىس قوزعاعان. بۇل تۋرالى «abai.kz» پورتالى ازاتتىققا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

قوعامدىق بەلسەندى بولاتبەك ءبىلالوۆتىڭ ازاتتىققا بەرگەن اقپاراتتارىنا سۇيسەنسەك، استانا پوليتسياسى ءبىلالوۆتىڭ ۇيىنە ءتىنتۋ جۇرگىزىپ، ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن جەتكىزگەن. بىرنەشە ساعات ءتىنتۋ جۇرگىزگەن سوڭ پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ونىڭ ۇيىنەن كەيبىر قۇجاتتار مەن ەلەكتروندىق دەرەكتەر ساقتالعان كومپيۋتەر، ءموبيلدى تەلەفون جانە باسقا دا زاتتارىن الىپ كەتكەن كەتكەن (http://www.azattyq.org/archive/news/20151030/330/330.html?id=27335409).

بولاتبەك ءبىلالوۆ، قوعام بەلسەندىسى:

– تاڭەرتەڭ ۇيىمە كەلگەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ءتىنتۋ جۇرگىزۋگە بەرىلگەن قاۋلىنى كورسەتىپ، مەنىڭ ۇستىمنەن قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابىنىڭ 1-تارماعى بويىنشا، ياعني  الەۋمەتتىك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسىلدىك، قاۋىمدىق نەمەسە ءدىني الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن حابارلادى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، قىلمىستىق ءىس قوزعاۋعا مەنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى جازبالارىم مەن ۆيدەو ماتەريالدارىم نەگىز بولعان.  پوليتسەيلەر ماعان Facebook, YouTube الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالاعان «ورىس ءفاشيزمى»، «قازاق ۇلتشىلدىعى»، «ششەبسكلادتاعى وقيعا حرونيكاسى» تۋرالى جانە ت.ب. ماتەريالدارىما قاتىستى تەرگەۋ امالدارى باستالعانىن ايتتى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، ءدال وسىنداي كۇدىكپەن، ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋشى ايىبى تاعىلعان قوس بىردەي قوعام بەلسەندىسى ەرمەك نارىمباەۆ پەن سەرىكجان مامبەتاليندى قۇقىق قورعاۋشىلار 12-قازان كۇنى قاماۋعا العان بولاتىن. كەيىن انىقتالعانداي، قۇزىرلى ورگانداعىلار بەلسەندىلەردىڭ ۇستىنەن قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابىنىڭ 1-تارماعى بويىنشا ءىس قوزعاعان. ول كەزدە دە پوليتسەيلەر ءتىنتۋ كەزىندە جەكە نوۋتبۋك، مودەمدەر مەن قۇجاتتاردى تاركىلەگەن.

حوش دەلىك. قازاقستاندا ۇلتارالىق، الەۋمەتتىك ارازدىقتى قوزدىرۋشىلار جازالانۋى ءتيىس، ەگەر ايىپتاۋلار ءادىل دالەلدەنەتىن بولسا. ەگەمەندىكتىڭ ەرتەڭى ءۇشىن، بەيبىتشىلىك پەن تاتۋلىق قانىمىزعا سىڭگەن كەز كەلگەنىمىز اتا – زاڭنان اتتاپ كەتە المايتىنىمىز راس.  بىراق، وسى تۇستا ءىشىمىزدى تىرنايتىنى ءبىزدىڭ ەلدەگى قالىپتاسقان پروتەكتسياشىلدىق، جەبىرلىك ىندىنى مەن  ادىلدىك دەگەن قاسيەتتى ۇعىم قانشالىقتى ساقتالىپ جاتىر؟

قازاقستاندا ءبىرىن-ءبىرى مەنسىنبەيتىن، مويىندامايتىن ەكى توپ بار ەكەنىن بىلەسىزدەر. مىنە، سول ەكى توپتىڭ ءبىرى – قازاق ۇلتشىلدارى بولسا، ءبىرى – «ورىس ۇلتشىلدارى». دالىرەك ايتساق، رەسەيشىل توپ.

ورىس ۇلتشىلدارى ەتنيكالىق جاعىنان بىرتەكتى  ەمەس ەكەنى دە راس. ولاردىڭ اراسىندا قازاقتىققا قىرىن قارايتىن ۇلتى قازاق الەۋمەتتانۋشىلار مەن ساياساتتانۋشىلار دا كوپ. مىسالى، قازاقستاندى رەسەيدىڭ قۇرامىندا كورگىسى كەلەتىن، كەشەگى كەڭەستىك كەر قوعامنىڭ قايتا قۇرىلۋىن اڭسايتىن – ەرمەك تايچيبەكوۆ وسى توپتىڭ ساقاسى دەرسىڭ.

الايدا، كوزىمىز كورىپ وتىرعانداي قازاق ۇلتشىلدارىنا عانا ءتىسى باتاتىن قر ۇكىمەتى مەن پروكۋراتۋراسى – الەۋمەتتىك جەلىلەردە قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تەرريتورياسىن تالان-تاراجىعا سالىپ، شەكارامىزعا شۇيلىگىپ، قازاقستاندى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ بودانى بولۋعا ۇندەپ جۇرگەندەرگە جۇگەن سالۋدىڭ ورنىنا جاق تىرىستىرىپ، مىلقاۋدىڭ كۇيىن كەشە قالاتىنى تاعى راس. ايتپەگەندە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە قازاقستاننىڭ سولتۇستىك وڭىرلەرىنە كوز الارتقان، ءتىپتى سقو-نى، بايقوڭىرمەن قوسا رەسەي تەرريتورياسىنا قوسىپ جىبەرگەن پوستتار جازىلعاندا قر باس پروكۋراتۋراسى مەن ۇقق قانداي شارالار قولداندى؟ ورىس ۇلتشىلدارىنىڭ شوۆينيستىك پيعىلدارى، تەك قانا باق-تا عانا ەمەس، كينو كارتينالارىندا دا بىرنەشە مارتە كورىنىس تاپتى. مىسالى، جاقىندا عانا رەسەيلىك رەجيسسەر، كامەدي كلۋبىنىڭ رەزيدەنتى تاير مامەدوۆ الماتىنى رەسەي قۇرامىنا قوسىپ جىبەردى (http://abai.kz/post/view?id=5141). كەيىن وزدەرىنىڭ گەوگرافيادان ساۋاتسىز ەكەندىكتەرىن مويىنداپ، كەشىرىم سۇراپ قۇتىلدى. بۇل شوۆينيستىك ءھام ارانداتۋشىلىق ارەكەت ءۇشىن ادىلەتتى جازا ما؟  بۇل ءبىرىنشى مارتە قايتالانىپ وتىرعان جوق. وزدەرىن «رۋسسكيە ەۆروپەيتسى» دەپ اتايتىن جاڭا ۇلتشىل كۇشتەر قازاقستاننىڭ سولتۇستىك بەس وبلىسىن رەسەيگە قايتارۋدى تالاپ ەتەتىن مالىمدەمە تاراتتى (http://archive.turkystan.kz/articles/view/34739).

ورالدا ناۋرىز مەيرامىندا رەسەي بايراعى جەلبىرەدى (http://archive.turkystan.kz/articles/view/34739). الماتى وبلىسى ۇيعىر اۋدانىندا جوق مەملەكەتتىڭ تۋى كوتەرىلدى (http://zhasalash.kz/saraptama/1832.html).

وسىنداي وسپادار ارەكەتتەرگە قر باس پروكۋراتۋراسى قانداي شارا قولداندى؟

ال قازاقستاننىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا كۇمان كەلتىرىپ، سولتۇستىك وڭىرلەردى اننەكتسيالاۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەن جيرينوۆسكي باستاعان ۇلتشىلدارعا قانداي شارا قولدانىلدى. ءجا، جيرينوۆسكيگە قازاقستان اۋماعىنا كىرۋگە تىيىم سالىنعانىمەن، ونىڭ ءسوزىن سويلەگەن، ليمونوۆ، مينچەنكولارعا ءالى دە اۋىزىنا كەلگەن قۇسىعان توگىپ جۇرگەن جوق پا؟ ءتىپتى، قازاق مەملەكەتى بولماعان دەپ كوكىگەن پرەزيدەنت ءپۋتيننىڭ ءوزى قازاقستانعا كەلۋگە، كيەلى توپىراقتى تاپتاۋعا ءتيىستى ەمەس ەدى. اتتەڭ، قازاقستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەكونوميكالىق تۇرعىدا كورشىلەرگە تاۋەلسىز بولماعاندا، ۇلتتىق نامىسىمىزدى تاپتاپ، تەرريتوريامىزعا تالاسىپ وتىرعاندار تيىسىنشە جازالانار ما ەدى؟

كەرىسىنشە ۇلتتىق ماڭىزى بار ماسەلەلەردى كوتەرگەن قازاق ۇلتشىلدارى باس كوتەرە قالسا بولدى، كىسى ولتىرگەن قىلمىسكەردى قۋعانداي،  كىسەن الا جۇگىرۋ قۇقىق قورعاۋشىلار ءۇشىن قالىپتى سياقتى.

مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن كوتەرىپ جۇرگەن مۇحتار شاحانوۆتان باستاپ بىرقاتار قازاق ۇلتشىلدارىن حالىق جاۋىنا اينالدىرىپ جىبەردى.  وتكەن جولى وپپوزيتسيونەر سەرىكجان مامبەتالين مەن قوعامدىق بەلسەندى ەرمەك نارىمباەۆتاردى قامادى. جوق، ءبىز بىرەۋدى اقتاپ، بىرەۋدى جاقتاعالى وتىرعان جوقپىز. كىناسى دالەلدەنسە حوش. ەندى مىنە، پروكۋراتۋرا شىنجىرى رەسەي زىمىرانىنان شاشىلعان ۋدان قىرىلىپ قالعان كيىكتەردىڭ جوعىن جوقتاپ، پروتوننىڭ ۇششىرىلۋىنا توقتاۋ ىزدەپ جۇرگەن ازامات بولاتبەك ءبىلالوۆتىڭ قولىنا سالىندى. تەمىر تورعا توعىتىلۋى تيىستىلەر تايراڭداپ جۇرگەندە قۇقىق قورعاۋ سالاسى مەن قازاقستان بيلىگى قازاق ۇلتشىلدارىنان قىلمىسكەر جاساۋعا مىقتاپ كىرىسىپ كەتكەنگە ۇقسايدى. بۇل ادىلەتتى مە؟

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

abai.kz