ابۋباكىر سمايىلوۆ. تۇسىك
تۇسىك
(وتىز جىل وتكەن سوڭ)
الماتىنىنىڭ الاڭى. جەلتوقساندا
الاڭداپ ءبىر حاباردى ەل توسقاندا...
كورتىشقانداي تىعىلىپ تۇگەل ىنگە
جالتاقتاعان كۇن ەدى كرەملگە.
نامىس ويناپ قازاقتىڭ جۇرەگىندە
قارۋ ويناپ بيلىكتىڭ بىلەگىندە،
ءبىرىن-ءبىرى الا الماي تىرەسكەندە
قاباقتاردان قار جاۋىپ سىرەسكەندە -
قاتىپ قالعان سانامدا ستوپ-كادر:
قاباعان يت تىسىنەن ءتىس قاققان ۇل
سىتىلىپ-اق شىعىپ ەد، بىراق ونى
سۇيرەيدى ءالى شاشىنان ۇستاپ قازىر!
ستوپ-كادر سانامدا كەرى اينالعان -
قار ۇستىنە قان تامىپ سامايلاردان،
قارشاداي قىز كوزىندە ۇرەي تۇردى
لاعىنداي ەلىكتىڭ قاراي قالعان!
تۇزى جەڭىل قازاقتىڭ ءدال وزىندەي
جەر قوزعالسا قوزعالماس جانە زىلدەي -
«مەنىڭ قازاقستانىم» اۋەلەدى،
قانداي جاقسى قالعانى ءان ەزىلمەي!
ءالى-اق تولار ورىنى كەم-كەتىكتىڭ،
قارنى توق قوي قازاقى پەندەلىكتىڭ.
الماتىنىنىڭ الاڭى.
جەلتوقساندا
مەن دە تۇتتىم ازانى، سەن دە تۇتتىڭ.
ايتشى، ورنى تولدى ما كەم-كەتىكتىڭ
ەل تىزگىنىن ۇستايدى ەر جەتىپ كىم؟
مەنىڭ ۇلىم وتىزعا كەلەر ەدى
كەتپەگەندە ۇشىندا كەرزى ەتىكتىڭ!!!
اتى جوق قالا
نەمەسە باقىتتى شاھاردىڭ تۇرعىندارى
ءبىر قالا بار الەمدە نۇر سيپاتتى
تۇرعىندارى سونشالىق ءىلتيپاتتى.
كورگەن جاننىڭ بىردەن-اق كوزىن جاۋلاپ
باۋرايدى ەكەن جۇرەگىن ءبىر كۇي ءتاتتى.
ءبارى ارماندا كورسەك دەپ سول قالانى،
سول قالاعا اسىعىپ جول بارادى.
ءريمىڭ دە رەڭسىز، پاريج دە ءپاس
قالا بىتكەن قاسىندا قور بولادى!
بارىنشا ادال شاھاردىڭ تۇرعىندارى
اشىلماعان ارانى، قۇلقىندارى.
قىزىعادى بار الەم: بۇل قالانىڭ
پارادان پاك پەرىشتە مۇمكىن ءبارى؟
كۇللى دۇنيە قارايدى ۇرلانا دا
كۇندىز تۇگىل تۇندە دە نۇرلانا ما؟
بىراق، وندا ءبىر مۇڭ بار.. نە جەتپەيدى
ساۋلەتتى دە، داۋلەتتى بۇل قالاعا؟!
كوپ ۇزاماي بولىپتى مۇڭ دا ءمالىم
ءالى اتاۋى جوق ەكەن بۇل قالانىڭ!
حاننىڭ ءتالپىش قىزىنداي اڭىزداعى
ايعاي ساپتى: «اتىم كىم؟
كىم بولامىن؟»
اڭىزداعى ايتىلار ءادىل پاتشا
جان قالا ما جار سالىپ، دابىل قاقسا :
«ەي، باقىتتى شاھاردىڭ تۇرعىندارى،
قالامىزدىڭ كىمدە-كىم اتىن تاپسا...»
«اڭىز ەدى..» دەسەك تە بۇل كەشەگى
ءالى كۇنگە ەل سابىلىپ ءجۇر دەسەدى!..
كەتپەندە كەتكەن كەك
(كەيكى باتىر كەلگەندە)
«ساعات تۇنگى ۇشتە استاناعا ۇشاقپەن اكەلدىك. باس سۇيەكتىڭ بارلىق بولىكتەرى بار، قالپىنا كەلتىرۋگە بولادى. باستىڭ وزىندە سۇمدىق قاندى وقيعانىڭ ىزدەرى كورىنىپ تۇر. تىزەرلەتىپ قويىپ، كەتپەنمەن موينىنان شاپقان. وتپەيتىن كەتپەنمەن بىرنەشە رەت شابۋ دەگەن سۇمدىق قوي...»
(الماتى ورتالىق مەملەكەتتىك مۇراجاي ديرەكتورى نۇرسان ءالىمبايدىڭ «ازاتتىق» تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىنان)
شىعارىپ ساپ ءپۋتيندى، جىل قۇستارىن
شىرت ۇيقىدا استانا..
تۇنگى ءۇش جارىم.
كەيكى باتىر كەلىپ تۇر! ويان، قازاق
كۇيبەڭدەمەي، كۇيتتەمەي تۇرمىس قامىن!
باتىر كەلدى! باتىردىڭ باسى كەلدى،
جانيىن دەپ رۋحى جاسىق ەلدى.
تۇنگى ءۇش جارىم.
تىم-تىرىس....جاتىرسىڭ با
قارسى الۋعا جاراماي اسىل ەردى؟
اجال قۇشقان ءجۇز جىلدىڭ بەلەسىندە
كەيكى باتىر بەينەسى ەل ەسىندە.
الماس قىلىش لايىق اسىل باسقا
كەتىك كەتپەن بۇيىرسا... كونەسىڭ دە!
نە امال بار بۇيرىققا كوكتەن جەتكەن،
بۇل قازاققا وتپەيتىن كەتپەن دە وكتەم!
يەسى جوق بايلىعىن يەن دالانىڭ
يەلەنىپ جاتىر عوي وتكەن-كەتكەن!
دالاڭ داۋعا تۇسكەندە الاڭداۋعا
قاقىڭ جوك پا؟ ساناسى سامارقاۋعا
سان ايتساڭ دا جەتپەيدى - ءجۇز جىلدا ءبىر
اتىلادى اسپانعا جانارتاۋ دا!
جىگىت بولسا جىگەرسىز و دا نالەت،
سول ءبىر كەتپەن سارت ەتتى ساناما كەپ-
اتاڭ قۇنىن اقىرىپ سۇراماساڭ
اتا-بابا باسىنان ساداعا كەت!
قۇرمانعازى كۇيى ويناپ تامىرىڭدا
نامىس تۋدى قايتادان، تانىدىڭ با؟
كەيكى باتىر كەيپىندە كەلىپ تۇرعان
رۋحى ەدى قازاقتىڭ انىعىندا!
P.S.
شىعارىپ ساپ ءپۋتيندى، جىل قۇستارىن
شىرت ۇيقىدا استانا..
تۇنگى ءۇش جارىم.
استانا، 6 قازان 2016 جىل، تاڭعى 03 ساعات 30 مين.
Abai.kz
