جەكسەنبى, 22 جەلتوقسان 2024
جاڭالىقتار 5521 0 پىكىر 30 قىركۇيەك, 2010 ساعات 15:03

وركەن كەنجەبەك. دوسقاليەۆتىڭ «دياگنوزىنان» دا قاتەلەستىك پە؟

ءبىزدىڭ داۋىرگە دەيىن داۋرەنى وتكەن گيپپوكرات دەگەندى بىلەرسىز. بىلسەڭىز، اقساقال دارىگەردىڭ ارتىنان انت قانا ەمەس، ايتا جۇرەتىن ءسوز دە قالىپتى. ايتالىق، «Ars longa, vita brevis...» تۇسىنىكتى تىلگە «تاپسىرلەي» قويساق، - «ءومىر قىسقا، ونەر جولى ۇزاق، وڭتايلى ساتتەر وتكىنشى، ال تاجىريبە الدامشى». ناق وسى ناقىل باسقا ەمەس، جاقسىلىق دوسقاليەۆتىڭ توڭىرەگىندەگى جايعا سۇرانىپ تۇر.

ءبىزدىڭ داۋىرگە دەيىن داۋرەنى وتكەن گيپپوكرات دەگەندى بىلەرسىز. بىلسەڭىز، اقساقال دارىگەردىڭ ارتىنان انت قانا ەمەس، ايتا جۇرەتىن ءسوز دە قالىپتى. ايتالىق، «Ars longa, vita brevis...» تۇسىنىكتى تىلگە «تاپسىرلەي» قويساق، - «ءومىر قىسقا، ونەر جولى ۇزاق، وڭتايلى ساتتەر وتكىنشى، ال تاجىريبە الدامشى». ناق وسى ناقىل باسقا ەمەس، جاقسىلىق دوسقاليەۆتىڭ توڭىرەگىندەگى جايعا سۇرانىپ تۇر.

نەگە دەسەڭىز، بۇگىن ءباسپاسوز ءماسليحاتىن شاقىرعان قارجى پوليتسياسىنىڭ رەسمي وكىلى جۋرناليستەردى قايران قالدىردى. «جاقسىلىق اقمىرزاۇلى جورتا اۋىرادى ەكەن». شاشىن سۋلاپ جاتقىزعان مۇرات جۇمانبايدىڭ ايتۋىنشا، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى وسى كەزگە دەيىن سىرقاتتىڭ ءرولىن ويناپ كەلگەن. «بىزدە، تەرگەۋ الدىنداعى تەكسەرۋلەر كەزىندە-اق، دوسقاليەۆتىڭ قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتەن جالتارۋ ءۇشىن ءتۇرلى جول ىزدەپ جۇرگەنى جايلى اقپارات بولعان. سونىڭ ىشىندە شەتەلگە كەتىپ قالۋ، نەمەسە دەنساۋلىق جاعدايىن ناشار قىلىپ كورسەتۋ ارقىلى قاماۋدان قاشۋدى جوسپارلاپ جۇرگەن، - دەيدى م.جۇمانباي، - شەتەلگە قاشا الماي قالعان سوڭ، ول امالسىزدان ەكىنشى نۇسقانى تاڭدادى. وتىرىك ناۋقاس كەيپىنە ەندى». جۋرناليستەرگە ج.دوسقاليەۆ جاتقان پالاتادان تۇسىرىلگەن بەينەجازبانى كورسەتكەن. بەينەجازبادا «ناۋقاس» ەمىن-ەركىن سويلەپ، قول-اياعىن قوزعالتىپ وتىر ەكەن! پوشىمى دوسقاليەۆكە كەلەتىن ادام پالاتادان كۇزەت الىنعان سوڭ، ەمدەۋشى دارىگەرلەرىمەن سويلەسىپ ءام قولىن قيمىلداتقان. ارينە، بەينە بۇلىڭعىر عوي... باس دارىگەردى تەرگەۋگە العانداعى بەينەجازبانىڭ دا ۇزىگىن كورسەتىپتى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، استاناداعى ۇلتتىق عىلىمي مەديتسينالىق ورتالىقتىڭ دارىگەرلەرى دوسقاليەۆتىڭ دەنساۋلىعى ءالى دە ناشار دەپ وتىر. كەشە ونى جانساقتاۋ بولىمىنەن كارديولوگيالىق بولىمگە اۋىستىرسا كەرەك. دارىگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، مينيسترگە قويىلعان دياگنوز - ينسۋلت. دەنەسىنىڭ سول جاعى جانسىزدانىپ قالىپتى دەگەن حابار دا ءىشىنارا راستالعان-دى. «ول تىلدەن قالعان. جاساندى تىنىس الۋ جۇيەسىمەن عانا دەم الىپ، ءدارى-دارمەكتىڭ كۇشىمەن ۇيىقتاپ جاتىر (مەديكامەنتوزنىي سون). ونىڭ قايتادان تىلگە كەلىپ، ادام تانۋىنا كەمى 2-3 جىلدىڭ ءجۇزى كەرەك»، - دەگەن دە دارىگەرلەردىڭ تۇجىرىمدارى جاھانتورعا جاريالانىپ كەتتى. ال، مۇرات جۇمانباي «ول قويىلعان دياگنوزىنا سايكەس مەديتسينالىق قۇرىلعىلاردىڭ ەشبىرىنە جالعانباعان. كۇزەت كەتىسىمەن، دوسقاليەۆتىڭ پالاتاسىندا مەدبيكەلەر تىڭ تىڭدايتىن اۋديو، بەينەقۇرىلعىلاردى ىزدەپ، الەك بولعان»، - دەپ ەشكىمدى بەت قاراتار ەمەس. سوندا بۇل كىشىگىرىم سپەكتاكل بولعانى ما، قالاي؟ سولاي دەيىن دەسەڭ، سارسەنبىدە ءمينيستردىڭ ادۆوكاتى روبەرت شمال «دوسقاليەۆ ءالى دە ەس-ءتۇسىن بىلمەيدى. بىلايشا ايتقاندا، كلينيكالىق ءولىمنىڭ الدىندا جاتىر. قازىر ونىڭ جۇرەگىنە وپەراتسيا جاساۋعا دايىنداپ جاتىر»، - دەپ مالىمدەپ وتىر. ونىڭ پىكىرىن ۇلتتىق عىلىمي مەديتسينالىق ورتالىقتىڭ ديرەكتورى اباي بايگەنجين قوس قولداپ قوستاپ وتىر. «مينيسترگە قويىلعان دياگنوزدى قۇجات جۇزىندە دە دالەلدەپ بەرە الامىز. ەگەر كومپيۋتەرلىك توموگرافتا وسى قۇجاتتىڭ بارلىعى انىقتالىپ جاتسا، قانداي اڭگىمە بولۋى مۇمكىن؟ بۇنى ءبىز ويلاپ تاپقان جوقپىز عوي! بۇل سالا سالاتىن سۋرەت ەمەس»، - دەپ ول بەزەك قاعادى.

قىسقاسى، ءبىز قانشا جازىپ، دەپۋتاتتار قانشا شىرىلداسا دا، دوسقاليەۆتىڭ اۋرۋحانادان كەيىنگى بارار جەرى بەلگىلەنىپ قويعان سياقتى. قادالعان جەرىنەن قان الماي قويمايتىن قارجى پوليتسياسىنىڭ قارقىنىنا قاراپ وتىرىپ، وسىلاي دەپ وي تۇيۋگە... ءماجبۇرمىز. گيپپوكراتتىڭ انت-سۋىن ىشكەن دوسقاليەۆ ەندى ونىڭ «وڭتايلى ساتتەر وتكىنشى» دەگەنىنە دە ويلانا قارار. كىرپىشتەپ قالاعان كارەرالىق باسپالداعى قۇلادى. اتاق-ابىرويىن ءسوز ەتپەي-اق قويالىق. قانداي دا ءبىر شەنەۋنىك ورنىنان قۇلاسا، ونى كرەسلو ءۇشىن شايناسىپ قالاتىن كلاندىق شايقاستاردان كوتەرىلگەن ءتۇتىن دەپ تانۋشى ەدىك. وسىلاي دەپ ساياساتتانۋشىلار پىكىر ايتادى. وسىنداي دەپ جۇرت ويلايدى. اينالىپ كەلگەندە، بيلىكتىڭ بۇتاعىنا وتىرعان ۇلكەننىڭ دە، كىشىنىڭ دە قولى تازا ەمەس دەگەن سەنىم بەك ورنادى. جەمقورلىققا قارسى كۇرەستىڭ ەڭ باستى ناتيجەسى دە وسى بولعان شىعار، ءتايىرى...  ال، مىنا قىزىق جاعدايدا اقيقاتتى ايىرىپ كورىڭىز. ەندەشە، قىزىقتىڭ كوكەسى ءالى الدا دەي بەرىڭىز!

 

«اباي-اقپارات»

سۋرەتتەر www.zakon.kz سايتىنان الىندى

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1965