«ءبىر مۇسىلماندى ولتىرگەن ادام، كۇللى مۇسىلماندى ولتىرگەن ادام، كۇللى مۇسىلماندى ولتىرگەنمەن بىردەي» دەگەن ايات «ول – مۇسىلمان، كۇللى رۋحتاردى نامازعا تۇرعىزاتىن ەدى» دەگەن ءسوز.

سوڭعى كەزدە باق بەتتەرىندە عىلىم مەن وزىق تاجرەبيەنىڭ دامۋىنا وراي ادام اعزاسىن اۋىستىرۋعا بايلانىستى اڭگىمە كوبىرەك ءورىس الىپ كەتتى. تۇيمەدەيدى تۇيەدەي ەتىپ كورسەتىپ، ەكى قولىمەن ادال جۇمىس ىستەپ نان تابۋ ورنىنا اعزاسىن ساتىپ كۇن كورەتىندەردى قاھارمان ەتىپ  دارىپتەۋشىلەر شىقتى.  «دونىر بولۋ – ىزگى ءىس» دەپ ءدىني ءپاتۋا  بەرۋشىلەر دە شىقتى.  بۇل – وسى جۇمىستى كاسىپكە اينالدىرا باستاعان دارىگەرلەر مەن سونى بۇگىنگى تاڭدا ءوزى بەكىتكەن زاڭدارىمەن ماقۇلداپ وتىرعان ۇكىمەت ءۇشىن قاجەت تە شارۋا شىعار، قاشان دا وقشاۋ وقيعا ىزدەيتىن كەيبىر جەڭىل باسپاسوزدەرگە تاپتىرماس تاقىرىپ تا بولۋى مۇمكىن. ءدىن – ءبىزدىڭ ءبىلىمىمىز دە، عىلىمىمىز دا، وزىق تاجىريبەمىز دە قۇرانسىز دامىسا – ول عىلىمعا دا، بىلىمگە دە جاتپايتىنىن ايتادى.

مەنى، وسىلاردان دا بۇرىن مەشىت يمامدارى بولىپ جۇرگەن ساۋاتسىز مولدالاردىڭ باق-تاردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا  بەرگەن ءپاتۋالارى ۇرەيلەندىرىپ ءجۇر. ادام اعزاسى – اللانىڭ ادامعا بەرگەن اماناتى. ءدىن – اماناتقا قيانات جاساعاندى ەش ۋاقىتتا ماقۇلدامايدى. ونىڭ جازاسى اۋىر. احيرەتتە سەنىڭ سول اللادان بەرىلگەن امانات-اعزا مۇشەلەرىڭ جاراتۋشىڭنىڭ الدىندا  الدىمەن وزىڭە كۋالىك ەتەتىنى قۇراندا جازىلعان. ادامنىڭ توپىراقتان جارالعان دەنەسى جويىلمايدى، ىدىرايدى، احيرەتتە قالپىنا كەلەدى. ادامنىڭ ولگەنى –سويلەمنىڭ اراسىنداعى ءۇتىر سياقتى تىنىس الۋى، كەلەسى جانناتتاعى ماڭگىلىك ومىرگە بەت بۇرۋى. مولدا وسىنى ايتۋى كەرەك قوي. ال جالعان ءپاتۋاشىل مىنا يمامدار تۋرالى  قۇراننىڭ مىنا اياتى جاۋاپ ايتادى. «ولاردىڭ ىشىندە كىتاپتى بىلمەيتىن ناداندارى دا بار. ولار تەك باسشىلاردىڭ ايتقانىن ىستەپ، بوس قيالمەن كۇپىرلىكتە عانا جۇرەدى». («باقارا» سۇرەسى،78 ايات). قۇراندى ۇقپاي ءپاتۋا ايتۋ قاشان دا دىنگە ءوز زيانىن تيگىزەدى.

ساۋاتى تاياز وسى مولدالاردىڭ كوسەمسىپ ءپاتۋا ايتۋى مەنى وسى ەسكەرتۋدى جازۋعا يتەرمەلدەپ وتىر. ولار باق-تاعى ماقالالارىندا بىرىنەن ءبىرى كوشىرىپ العانداي; «قۇران كارىمنىڭ «ءمايدا سۇرەسىنىڭ 32 اياتىندا «كىمدە كىم ادامدى ولىمنەن قۇتقارسا، بارلىق ادامداردى تىرىلتكەنمەن تەڭ» دەپ ادامدارعا ءومىر سىيلاۋدىڭ ساۋابى كوپ ەكەندىگىن وسيەت ەتكەن» دەيدى دە ءوز ءپاتۋاسىن ايتىپ، اعزا اۋىستىرۋشىلاردى ماقۇلداپ شىعا كەلەدى. وسى دۇرىس پا؟..

بۇعان يماني جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن  يمامدار مىسال ەتكەن «مايدا» سۇرەسىنىڭ كەلتىرىلگەن اياتىن الدىمەن تۇگەل وقىلىق. «وسىنىڭ سالدارىنان يسرايل ۇرپاقتارىنا; «بۇرىن ادام ولتىرمەگەن نەمەسە جەر بەتىندە بۇزاقىلىق جاساماعان ادامدى ولتىرگەن كىسىنىڭ كۇناسى بارلىق ادام بالاسىن ولتىرگەنمەن تەڭ بولادى. كىم ونى تىرىلتسە نەمەسە ولىمنەن قۇتقارسا، بارلىق ادامدى تىرىلتكەنمەن تەڭ بولادى» دەپ ۇكىم شىعاردىق. راسىندا ولارعا ەلشىلەرىمىز دالەلدەرىمەن كەلدى. بىراق سودان كەيىن دە ولاردىڭ كوپشىلىگى جەر بەتىندە شەكتەن شىعۋشىلاردان بولدى. وسىندا اعزا بەرۋ، نە اۋىستىرۋ تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز بار ما؟  مۇندا اعزا اۋىستىرۋ تۋرالى ەمەس، نامازحان مەن ناماز تۋرالى ءدىن ۇكىمى ايتىلىپ تۇرعانىن مولدالاردىڭ وزدەرى ۇعىپ وتىر ما؟ سوندا مولدالاردىڭ وسى جاڭساق ءپاتۋاسىنا كىم توقتاۋ ايتادى؟

ارينە، بولسا عۇلامالار ايتۋى كەرەك. عۇلامالار دەگەن كىم؟ عۇلامالار – اللانىڭ بار ەكەندىگىن ابدەن مۇعجيزالار مەن دالەلدەر ارقىلى تەرەڭ ۇعىنىپ، سوعان ويىن جۇگىرتىپ، سول جولدا جۇرۋىمەن، اللانىڭ بار ەكەنىن دالەدەگەن جاندار. عۇلامالار – اۋليەلەر!

مۇنداي عۇلامالار ازىرگە ءبىزدىڭ ەلىمىزدە، ءتىپتى رەسپۋبليكا مۇسىلماندارى ءدىني باسقارما جانىندا قۇرىلعان عۇلامالار القاسى قۇرامىندا دا بايقالمايدى. بار بولسا وسى ءبىر  جاڭساق ءپاتۋا ايتۋشىلارعا توقتاۋ سالار ۋاقىت بولدى عوي. جوق بولعان سوڭ – ءۇنسىز.

باقتىباي اينابەكوۆ

Abai.kz