مىرزاعالي ايسارين. باياعى ولجاس، سول ولجاس...
كەشە عانا كوبزونى تالعان، قوناعى تولعان استاناداعى الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمىنىڭ وتىرىسىندا پلانەتارلىق وي مەن ويىننىڭ اسا بەلسەندى قايراتكەرى ولجاس سۇلەيمەنوۆ تاعى دا كوزگە ءتۇستى. ونىڭ ويىنشا، جاڭا زامان تاريحى تۋرالى جازىلعان وقۋلىقتاردىڭ بارلىعىن دا قايتا قاراپ، قايتادان جازىپ شىعۋ كەرەك ەكەن...
پاريجدىك جەرلەسىمىزدىڭ پىكىرىنشە، وقۋلىقتاردى ساياسي، تاريحي اقتاڭداقتاردان تازارتۋ ماقساتىندا ەمەس، ولاردى «باسقا حالىقتارعا دەگەن ىزا مەن وشپەندىلىكتەن ارىلتۋ» ءۇشىن قايتا قاراۋىمىز قاجەت. سەبەب،ءى وقۋلىقتارداعى وسىنداي ولقىلىقتار كەلەر ۇرپاقتىڭ ميىنا سالىنعان «ۇزاق مەرزىمدى ارەكەت مينالارى» ءرولىن اتقارۋى ىقتيمال كورىنەدى.
وسىعان وراي، ولجاس اعامىز دۇنيەجۇزىلىك دەڭگەيدە ارنايى زاڭ قابىلداپ، سول ارقىلى تاۋەلسىز ەلدەر مەن مەملەكەتتەردىڭ ۇكىمەتتەرىنە ءتيىستى ىقپال ەتۋدى قاجەت سانايدى(؟)
«مەن بۇل قۇجاتتى يۋنەسكو-عا اپارىپ، قازاقستاندا جينالعان ادامداردىڭ بارلىعى دا بەيبىتشىل مادەنيەتتى قالاي قولدايتىنىن كورسەتەمىن. سەبەبى سوعىستاردىڭ بارلىعى مەكتەپتەن باستالادى. بىزدەر بەيبىتشىلىكتىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ ەڭ تومەنگى ساتىسىنان باستالۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتىمىز» - دەدى قازاقتىڭ ورىسشا جىرلايتىن «گەنيى».
كەشە عانا كوبزونى تالعان، قوناعى تولعان استاناداعى الەمدىك رۋحاني مادەنيەت فورۋمىنىڭ وتىرىسىندا پلانەتارلىق وي مەن ويىننىڭ اسا بەلسەندى قايراتكەرى ولجاس سۇلەيمەنوۆ تاعى دا كوزگە ءتۇستى. ونىڭ ويىنشا، جاڭا زامان تاريحى تۋرالى جازىلعان وقۋلىقتاردىڭ بارلىعىن دا قايتا قاراپ، قايتادان جازىپ شىعۋ كەرەك ەكەن...
پاريجدىك جەرلەسىمىزدىڭ پىكىرىنشە، وقۋلىقتاردى ساياسي، تاريحي اقتاڭداقتاردان تازارتۋ ماقساتىندا ەمەس، ولاردى «باسقا حالىقتارعا دەگەن ىزا مەن وشپەندىلىكتەن ارىلتۋ» ءۇشىن قايتا قاراۋىمىز قاجەت. سەبەب،ءى وقۋلىقتارداعى وسىنداي ولقىلىقتار كەلەر ۇرپاقتىڭ ميىنا سالىنعان «ۇزاق مەرزىمدى ارەكەت مينالارى» ءرولىن اتقارۋى ىقتيمال كورىنەدى.
وسىعان وراي، ولجاس اعامىز دۇنيەجۇزىلىك دەڭگەيدە ارنايى زاڭ قابىلداپ، سول ارقىلى تاۋەلسىز ەلدەر مەن مەملەكەتتەردىڭ ۇكىمەتتەرىنە ءتيىستى ىقپال ەتۋدى قاجەت سانايدى(؟)
«مەن بۇل قۇجاتتى يۋنەسكو-عا اپارىپ، قازاقستاندا جينالعان ادامداردىڭ بارلىعى دا بەيبىتشىل مادەنيەتتى قالاي قولدايتىنىن كورسەتەمىن. سەبەبى سوعىستاردىڭ بارلىعى مەكتەپتەن باستالادى. بىزدەر بەيبىتشىلىكتىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ ەڭ تومەنگى ساتىسىنان باستالۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتىمىز» - دەدى قازاقتىڭ ورىسشا جىرلايتىن «گەنيى».
بۇعان نە دەيىك؟ بىزدەر الىستاعى اعامىزدىڭ قۇستىڭ كەلۋى مەن قايتۋى كەزىندە ەلگە ورالىپ، قازاق قاۋىمىن دۇرلىكتىرىپ كەتەتىنىنە ابدەن ۇيرەنىپ قالدىق. ول كىسىنىڭ بىرەسە «ۇلتشىلداردى» جىندى دەپ، بىرەسە ءوز ءتىلى مەن مادەنيەتىن قورلايتىن پىكىر ايتاتىنى كوندىكتى شارۋا بولعالى قاي زامان! ەندى بىزگە جەتپەگەنى - «تاريح وقۋلىقتارىن بەيبىتتەندىرۋ» ەكەن! ءوز تاريحىمىز بەن رۋحانياتىمىزدى جەتىك بىلە الماي، الاش پەن اشتىقتى اشىق ايتاۋدان بەزىپ جۇرگەن كەزدە وقۋلىقتاردى «بەيبىتتەندىرۋ» ولاردى كوسموپوليتتەندىرۋگە اپارماي ما؟
ولجاستىڭ دا ويى تۇسىنىكتى. ءارى كەتسە مەڭزەگەنى - ورىس اتاۋلىنى، رەسەي دەگەندى جاۋ قىلىپ كورسەتپەۋ بولار. الايدا، عاسىرلار بويى جالعاسقان قاندى وتارلاۋدى، ۇلتقا جاسالعان گەنوتسيدتى قالاي ۇمىتايىق؟ اسىلدارىمىزدىڭ ستاليندىك اباقتىدا قالاي اتىلعانىن، جەلتوقساننىڭ ايازىندا زامانداستارىمىزدىڭ قالاي ءۇسىپ قاتقانىن كەلەشەك ۇرپاقتان قالاي جاسىرايىق؟ ەگەر وتكەنىمىزدى ءوزىمىز باستاپ ۇمىتاتىن بولساق، بالالارىمىز بەن نەمەرەلەرىمىزدىڭ كوزىنە قالاي قاراماقپىز؟
«تاريحتى تاپانشامەن اتساڭ، ول ساعان زەڭبىرەكپەن جاۋاپ بەرەدى» دەگەن ءسوز بار. تاريحىمىزدىڭ تۇگەندەلۋىنە، ونىڭ ۇلتتىق يدەياعا قىزمەت ەتۋىنە قارسى بىلاي دا كوپتەگەن جوسىقسىز، جولسىز قادامدار جاسالىپ جاتىر. تاريح وقۋلىقتارىن رەسەيدەن مامان الىپ كەلىپ جازعىزۋ كەرەك دەگەن ءبىر ءبىلىم ءمينيسترى بۇگىن تۇركياداعى پاتشانىڭ مۇلكىنە قاراۋىل بولىپ كەتتى. جاڭاسىنىڭ وسىنداي كوسموپوليتتىك وتتامالاردى تىڭداي-تىڭداي قانداي قادامعا باراتىنىن ءبىر قۇداي عانا بىلەدى. ايتەۋىر، قازاق حالىقى امان بولسىن دەپ تىلەيىك.
نە بولسا دا اباي بولايىق، ابايشىل بولايىق، اعايىن!
«اباي-اقپارات»
