باعدات ءارىپوۆ... بۇل ازامات قازاق قوعامى ءۇشىن ونشالىقتى تانىس تا ەسىم ەمەس. ايتسە دە، اقش-قا بارىپ ساياسي باسپانا سۇراعالى جۇرگەنى تۋرالى اقپارات تاراعان سوڭ، كەيبىر باق نازارى وعان اۋا باستادى. ءوزى قىزىلوردا وبلىسى شيەلى اۋدانىنىڭ تۋماسى، قاجىگەلدين ۇكىمەتىنىڭ كەڭسەسىندە قىزمەت ەتكەن. ءوزىنىڭ ايتۋى بويىنشا، "بايمەنوۆتىڭ قىسىمىمەن قىزمەتتەن كەتكەن" كورىنەدى.

كەيىننەن قانت وندىرۋمەن اينالىسىپ، وندا دا "راحات اليەۆتىڭ قىسىمىمەن بيزنەسىمنەن ايىرىلدىم" دەگەندى ايتىپ ءجۇردى. راس-وتىرىگىن كىم ءبىلسىن. سوسىن ۇلت پاتريوتتارىنا قوسىلىپ، دوس كوشىم باسقاراتىن "ۇلت تاعدىرى" قوزعالىسىندا اتقارۋشى ديرەكتور بولدى. كەيىن "دوس كوشىم بيلىكتىڭ ستسەناريىمەن جۇرەدى، "ۇلت تاعدىرىن" پرەزيدەنت اكىمشىلىگى قارجىلاندىرادى" دەگەن سەبەپپەن ول جاقتان دا كەتتى دە، ءوزى "ەل بولاشاعى" دەگەن ۇيىمدى اشتى. بەس-التى ادامنىڭ باسىن جيىپ، الداعى كۇندە  جاسالاتىن قىرۋار جۇمىستاردىڭ جوسپارىن دا جازىپ شىعادى. ۇلىتاۋعا بارىپ، ۇلكەن جيىن دا وتكىزبەك بولادى. تىلگە، ورالماندارعا، جاستارعا بايلانىستى اتقارار شارۋالارى شاش-ەتەكتەن بولاتىن. وكىنىشكە وراي، قاعاز جۇزىندە قالعان ءىس بولدى بارلىعى. شاڭىراق، شەلەك، مولوۆودنوە، ماياتاس وقيعالارىندا بوي كورسەتىپ قالعانى بولماسا، ناقتى ىستەر اتقارىلعان دا جوق. جۇمىستىڭ كوبى كوزتانىس، ءسوزى جاراساتىن ۇلت پاتريوتتارى مەن جەلتوقسانشىلارمەن كەڭسەدە وتىرىپ، ءبىرىن-ءبىرى سىرتتارىنان كۇلكى ەتۋدەن ارى اسا بەرمەيتىن. "وسەكپەن اينالىسقان" ۇيىمنىڭ ءىسى قايدان وڭسىن سوسىن؟

باعدات ءارىپوۆ... بۇل ازامات قازاق قوعامى ءۇشىن ونشالىقتى تانىس تا ەسىم ەمەس. ايتسە دە، اقش-قا بارىپ ساياسي باسپانا سۇراعالى جۇرگەنى تۋرالى اقپارات تاراعان سوڭ، كەيبىر باق نازارى وعان اۋا باستادى. ءوزى قىزىلوردا وبلىسى شيەلى اۋدانىنىڭ تۋماسى، قاجىگەلدين ۇكىمەتىنىڭ كەڭسەسىندە قىزمەت ەتكەن. ءوزىنىڭ ايتۋى بويىنشا، "بايمەنوۆتىڭ قىسىمىمەن قىزمەتتەن كەتكەن" كورىنەدى.

كەيىننەن قانت وندىرۋمەن اينالىسىپ، وندا دا "راحات اليەۆتىڭ قىسىمىمەن بيزنەسىمنەن ايىرىلدىم" دەگەندى ايتىپ ءجۇردى. راس-وتىرىگىن كىم ءبىلسىن. سوسىن ۇلت پاتريوتتارىنا قوسىلىپ، دوس كوشىم باسقاراتىن "ۇلت تاعدىرى" قوزعالىسىندا اتقارۋشى ديرەكتور بولدى. كەيىن "دوس كوشىم بيلىكتىڭ ستسەناريىمەن جۇرەدى، "ۇلت تاعدىرىن" پرەزيدەنت اكىمشىلىگى قارجىلاندىرادى" دەگەن سەبەپپەن ول جاقتان دا كەتتى دە، ءوزى "ەل بولاشاعى" دەگەن ۇيىمدى اشتى. بەس-التى ادامنىڭ باسىن جيىپ، الداعى كۇندە  جاسالاتىن قىرۋار جۇمىستاردىڭ جوسپارىن دا جازىپ شىعادى. ۇلىتاۋعا بارىپ، ۇلكەن جيىن دا وتكىزبەك بولادى. تىلگە، ورالماندارعا، جاستارعا بايلانىستى اتقارار شارۋالارى شاش-ەتەكتەن بولاتىن. وكىنىشكە وراي، قاعاز جۇزىندە قالعان ءىس بولدى بارلىعى. شاڭىراق، شەلەك، مولوۆودنوە، ماياتاس وقيعالارىندا بوي كورسەتىپ قالعانى بولماسا، ناقتى ىستەر اتقارىلعان دا جوق. جۇمىستىڭ كوبى كوزتانىس، ءسوزى جاراساتىن ۇلت پاتريوتتارى مەن جەلتوقسانشىلارمەن كەڭسەدە وتىرىپ، ءبىرىن-ءبىرى سىرتتارىنان كۇلكى ەتۋدەن ارى اسا بەرمەيتىن. "وسەكپەن اينالىسقان" ۇيىمنىڭ ءىسى قايدان وڭسىن سوسىن؟

بۇدان قالسا ءۇيسىز-كۇيسىز قازاقتارعا "زاڭ بويىنشا 10 سوتىق جەر تەگىن بەرىلۋى كەرەك" دەپ، شاڭىراق، ترۋدوۆيك جاقتان ءوز بەتىنش جەر ۇلەستىرىپ بەرگەنىن تاعى دا كوزىمىز شالعان. ەل-جۇرتقا قۇجات جيناتىپ، "كەيىن زاڭداستىرىپ بەرەمىز" دەگەنىمەن، ونىسىنىڭ دا بوس ءسوز بولىپ شىققانى بەلگىلى. ەكى ورتادا جەرىمىز زاڭداسادى ەكەن دەپ سەنىپ قالعان حالىقتى ايايسىڭ. قۇجات جيناپ ساندالعانى ازداي، ەرتەڭ سول ورىنعا قارايتىپ بىردەڭە تۇرعىزىپ قويسا، ول بيلىك تاراپىنان بۇزىلسا، سوسىن حالىقتىڭ اشۋ-ىزاسى تۋىندامايدى ما؟ بىراق، بۇنى ويلاعان باعدات جوق.

كەيىن پارتيالىق تىزىممەن ماجىلىسكە سايلاۋ ناۋقانى باستالعاندا، اقوردادان شاقىرتۋلار الىپ، سوندا بارىپ قايتىپ جاتتى. كىم بىلەدى، بۇل ازامات ءاۋ باستان-اق بيلىكتىڭ تاپسىرماسىمەن ۇلت پاتريوتتارىنىڭ اراسىنا كەلىپ، ولاردى بولشەكتەۋ ءۇشىن، ارالارىنا وت سالۋ ءۇشىن، ولاردىڭ بەدەلدەرىن ءتۇسىرۋ ءۇشىن جۇرگەن دە بولار.

كىم بىلەدى، ەل ءۇشىن جاساعان ەلەۋلى ەڭبەكتەرى بولعان شىعار. وكىنىشكە قاراي ونىسىن كوپشىلىك كورە الماي وتىر. راس، ءبىر-ەكى اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرىپ، ۇيىمنىڭ مالىمدەمەلەرىن جاريالاپ تۇراتىن. بىراق، اۋىزبەن وراق وراتىنداردان حالىق ابدەن شارشاپ ءبىتتى عوي.

ەندى كەلىپ بۇل ازاماتىمىز امەريكا اسىپتى. سويتسە، بيلىككە قارسى شىققان سوڭ، قازاقستان ۇقك-ءسى كۇن بەرمەي قويعان كورىنەدى.

- ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى مەنى شاقىرىپ، «شاڭىراقتان» ەكى ادام جالعان قۇجاتتار جاساپ، جەر ساتىپ جۇرگەن كەزدەرىندە ۇستالعانىن ايتتى. سولارعا ماعان قارسى تۇسىنىك جازدىرىپ، مەنى «شاڭىراقتاعى» جەردىڭ ءبارىن ساتقىزعان، حالىقتى بيلىككە قارسى قويىپ، بولاشاقتا رەۆوليۋتسيا ۇيىمداستىرماق بولعان ادام ەتىپ كورسەتىپ، جالعان تۇسىنىك جازدىرتىپتى. ەكەۋىنە ەشقانداي شارا قولدانباي، سوتتا بوساتىپ جىبەردى. "بولاشاقتا سىزبەن اينالىسامىز" دەگەندەي، مەنەن الاياق جاساعىسى كەلدى عوي ەندى. شىن مانىندە بيلىك بىزگە ساياسي جاعىنان قىسىم كورسەتىپ، ساياسي جۇمىسپەن اينالىسقان بەلسەندىلەردى جاڭاعىداي الاياقتىق قىلمىس جاسادى دەپ، نەشە ءتۇرلى ءىس-ارەكەت جاسادى. سول جونىنەن مەن قىسىم كوردىم. قولىمدا ولاردىڭ شاقىرۋ قاعازى بار، - دەيدى ول باق-قا بەرگەن سۇحباتىندا.

جەر جونىندە داۋ شىققانى راس تا شىعار، ويتكەنى، بۇرىننان "جەر بەرەمىز" دەپ جۇرتتان قۇجات جيناتقانىن ايتتىق قوي جوعارىدا. الگى ەكى ادام قولاستىندا ىستەگەن ءۇمىت دەگەن سياقتى ايەلدەر بولار. ارينە، ءبىز مۇنىڭ انىق-قانىعىن ايىرىپ بەرە المايمىز، تەك سولاي بولۋى مۇمكىن-اۋ دەگەن دولبار عانا.

مىنە، وسىلايشا اقش-قا قاشىپ بارعان باعدات ءارىپوۆ ەندى سول جاقتان ساياسي باسپانا سۇراعىسى كەلەدى. بىراق، ونىڭ سوزىنە اقش ۇكىمەتى سەنە قويار ما ەكەن؟

تاعى ءبىر دولبار بار. الدا ءتۇرلى سايلاۋلار جاقىنداپ كەلەدى. ال شەتەلدە جۇرگەن قازاق وپپوزيتسيونەرلەرى از ەمەس. ەڭ ءبىرىنشى بولىپ بۇل كۇندە اقش-تا تۇراتىن اكەجان قاجىگەلدين تۇر. ءارى مۇنىڭ قاجىگەلدين ۇكىمەتىندە ىستەگەنى بار. وسى جاعىنان العاندا، بيلىك تاراپىنان شەتەلدەگى وپپوزيتسيانىڭ سايلاۋ الدىندا قانداي ءىس-ارەكەتپەن اينالىساتىنىن بايقاۋ ءۇشىن جىبەرگەن "تىڭشىسى" ەمەس پە ەكەن دەگەن دە وي كەلەدى.

ءتۇرلى بولجامدار جاساۋعا بولادى، بىراق، ءبىر نارسە انىق سياقتى: قوعامداعى ورنى سونشالىقتى ەرەك ەمەس ازاماتتى بيلىك ساياسي كوزقاراسى ءۇشىن قۋعىندايدى ما؟ جوق، مەنىڭشە. دەمەك، ول قولدان جاسالىپ وتىرعان قۋىرشاقتىڭ ءبىرى نەمەسە شىنىندا دا قىلمىسى بولعان. ەندى مۇنى ۋاقىت كورسەتەدى.

ە.مولدابەك.

ر.S.: وسى ماقالاعا بايلانىستى ءبىز بىرنەشە ۇلت پاتريوتتارىنىڭ قاتارىندا جۇرگەن ازاماتتاردىڭ ويىن بىلگەن بولاتىنبىز. سوعان دا نازار اۋدارساڭىزدار. ورتاق ساۋال تومەندەگىدەي بولدى:

«"ەل بولاشاعى" قوزعالىسىنىڭ توراعاسى باعدات ءارىپوۆ "قازاقستاندا قۋعىنعا ۇشىرادىم" دەگەن سەبەپپەن اقش ۇكىمەتىنەن ساياسي باسپانا سۇراماق كورىنەدى. ءسىز بۇعان نە دەيسىز؟»

ايدوس سارىم، التىنبەك سارسەنبايۇلى اتىنداعى قوردىڭ جەتەكشىسى:

- سول جاعىن ءوزىم دە تۇسىنبەدىم. باعداتتى وسىعان دەيىن بىرەۋلەر قۋدالادى دەگەندى ەستىمەپپىن.

"ەل بولاشاعىنا" كەلسەك، بۇل ۇيىمدى قاتارداعى كلون ۇيىمداردىڭ ءبىرى دەپ سانايتىنمىن.

مارات ۋاتقان، ۇلت پاتريوتى:

- باعداتتىڭ ۇلتشىل ەكەنى راس.

سوڭعى رەت كوكتەمدە قازاق ۇلتشىلدارىنىڭ قۇرىلتايىندا كەزدەستىك. الايدا بيلىك تاراپىنان قىسىم كورىپ جۇرگەنى جونىندە ءتىس جارىپ ەشتەڭە ايتقان جوق.

ساياسي كوزقاراستارىنىڭ نەگىزگى تەزيستەرىن ءوزىنىڭ سۇحباتىندا دا ايتقان ەكەن. ال، جوعارى بيلىككە قاتىستى ايتىلعان سوزدەرى ءۇشىن ءبىزدىڭ ەلدە كەز كەلگەن ادامنىڭ قۋعىنعا ۇشىرايتىنى ابدەن مۇمكىن ەكەنىن بەسىكتەگى بالا دا بىلەدى. اقش-قا بارعان ەكەن، جولى بولسىن! الايدا، ەلىم دەيتىن ازاماتتار ەڭ الدىمەن وسىندا قالىپ جۇمىس ىستەسە تيىمدىرەك بولعان بولار ەدى. كەتىپ قالعانىنا قاراعاندا، قىسىم دا قاتتىراق تيگەن بولۋى كەرەك.

سۇحباتىنداعى "قازاق - مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت" دەگەننىڭ ورنىنا، "قازاق - مەملەكەت قۇرۋشى ۇلت" دەپ جازسا ناقتى بولادى. باعدات سوزدەن سۇرىنبەيتىن جىگىت ەدى، قاتە جازىلىپ كەتكەن سياقتى.

جانبولات ماماي، "رۋح پەن ءتىل" كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى:

-  باعدات ءارىپوۆ تۋرالى سىرتىنان ەستىگەنىم بار، ونى جاقسى بىلمەيمىن. شىنىن ايتقاندا، قازاقستاندا ونداي قايراتكەر جوق جانە بولعان دا ەمەس.

"حالىق ءۇنى"