ادامزات الەمى كوپ جاعدايدا الۋان ءتۇرلى ساياسي وقيعالاردىڭ ناتيجەسىندە نەمەسە پەندە ىشىندەگى پەرىشتەنى سەلك ەتكىزەر ونەر تۋىندىلارى كوكتەن تۇسكەندە وزگەرىسكە ۇشىراپ جاتادى. ال، كەيدە ءبىر عانا ادامنىڭ قايسارلىعى مەن تاباندىلىعى تاريحتىڭ باعىتىن مۇلدە باسقا ارناعا بۇرىپ جىبەرە الادى ەكەن. «كىمدە كىم اقپاراتقا يەلىك ەتسە، سول الەمدى بيلەيدى» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. «ءار ادام اقپارات الۋعا قۇقىلى» دەگەن ۇستانىممەن ءومىر سۇرەتىن جانە وسى ماقساتتىڭ ورىندالۋىنا جالىقپاي قىزمەت ەتەتىن ادام شىنىمەن دە قوعام تىنىسىن جيىلەتۋگە قۇدىرەتتى. سونداي ادام ومىردە بار ەكەنىنە ءبىزدىڭ كوزىمىز جەتىپ وتىر. بۇگىن ادام بالاسىنىڭ نازارى - دجۋليان اسسانجتا.

اۆستراليادا دۇنيەگە كەلىپ، جاستايىنان كومپيۋتەرلىك باعدارلامالاردى جاساۋىمەن اينالىسقان دجۋلليان اسسانجتىڭ تاعدىرى شىنىمەن شىرعالاڭعا تولى ءھام قىزىقتى. Wikileaks.com سايتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە باس رەداكتورى د.اسسانج ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 7 جەلتوقساندا ايەل زورلادى دەگەن ايىپپەن شۆەتسيادا قاماۋعا الىندى. كوزى اشىق وقىرماندارىمىز شۆەد بيلىگىنىڭ بۇل شەشىمىنەن ساياسي استار كورىپ وتىرعاندىعىندا كۇمانامىز جوق.

داۋدىڭ باسى امەريكالىق الا سيىردان باستالدى. قىسقاشا انىقتاما بەرە كەتەيىك.

ادامزات الەمى كوپ جاعدايدا الۋان ءتۇرلى ساياسي وقيعالاردىڭ ناتيجەسىندە نەمەسە پەندە ىشىندەگى پەرىشتەنى سەلك ەتكىزەر ونەر تۋىندىلارى كوكتەن تۇسكەندە وزگەرىسكە ۇشىراپ جاتادى. ال، كەيدە ءبىر عانا ادامنىڭ قايسارلىعى مەن تاباندىلىعى تاريحتىڭ باعىتىن مۇلدە باسقا ارناعا بۇرىپ جىبەرە الادى ەكەن. «كىمدە كىم اقپاراتقا يەلىك ەتسە، سول الەمدى بيلەيدى» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. «ءار ادام اقپارات الۋعا قۇقىلى» دەگەن ۇستانىممەن ءومىر سۇرەتىن جانە وسى ماقساتتىڭ ورىندالۋىنا جالىقپاي قىزمەت ەتەتىن ادام شىنىمەن دە قوعام تىنىسىن جيىلەتۋگە قۇدىرەتتى. سونداي ادام ومىردە بار ەكەنىنە ءبىزدىڭ كوزىمىز جەتىپ وتىر. بۇگىن ادام بالاسىنىڭ نازارى - دجۋليان اسسانجتا.

اۆستراليادا دۇنيەگە كەلىپ، جاستايىنان كومپيۋتەرلىك باعدارلامالاردى جاساۋىمەن اينالىسقان دجۋلليان اسسانجتىڭ تاعدىرى شىنىمەن شىرعالاڭعا تولى ءھام قىزىقتى. Wikileaks.com سايتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە باس رەداكتورى د.اسسانج ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 7 جەلتوقساندا ايەل زورلادى دەگەن ايىپپەن شۆەتسيادا قاماۋعا الىندى. كوزى اشىق وقىرماندارىمىز شۆەد بيلىگىنىڭ بۇل شەشىمىنەن ساياسي استار كورىپ وتىرعاندىعىندا كۇمانامىز جوق.

داۋدىڭ باسى امەريكالىق الا سيىردان باستالدى. قىسقاشا انىقتاما بەرە كەتەيىك.

قۇپيا اقپاراتتى ساقتاۋ مەن قورعاۋ جاعىنان بۇگىن امەريكا قۇراما شتاتتارىنا جەتەتىن مەملەكەت كەمدە كەم. اسىرەسە، اسكەري اقپاراتتى جاسىرۋ جاعىنان. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 26 شىلدەسىندە الەمگە اقىل ۇيرەتۋگە قۇشتار الپاۋىت اقش-تىڭ ماسقاراسى شىقتى. باراك وبامانىڭ اكىمشىلىگى مىڭداعان قۇپيا فايلداردىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا كەتىپ قالۋىن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە جاسالعان ۇلكەن سوققى دەپ باعالادى. بۋشتىڭ قاتەلىكتەرىن كورسەتۋ ءۇشىن مۇمكىن ونى باراكتىڭ ءوزى ىستەتىپ وتىرعان شىعار، ول جاعى بەلگىسىز، ونى تاريح كوكەم شەشسىن.

اڭگىمە Wikileaks سايتىندا جاريالانىپ، بريتاندىق  Guardian, امەريكالىق New York Times جانە نەمىس جۋرنالى Spiegel سەكىلدى دۇنيەجۇزىنىڭ ەڭ بەدەلدى باسىلىمدارىندا جارىق كورگەن اۋعانستانداعى جاعدايعا بايلانىستى اقپارات تۋرالى بولىپ وتىر. Wikileaks سايتى ارقىلى الىنعان فايلداردان قۇرالعان اقپاراتتا كواليتسيا كۇشتەرى اۋعانستانداعى سوعىستا كۇيرەۋگە ۇشىراپ، اسكەريلەر جۇزدەگەن بەيبىت تۇرعىنداردى قىرۋعا كوشكەندىگى جايلى، ناتو-نىڭ كۇدىگى بويىنشا پاكيستان مەن يران تالىبتەرگە جاسىرىن تۇردە كومەك كورسەتە باستاعانى تۋرالى، جالپى بۇل اسكەري كامپانيا ءوز-ءوزىن ەشقانداي اقتاماعاندىعى جونىندە كوڭىلسىز ساياسي سيۋجەتتەر تۇزىلگەن ەكەن. اق ءۇيدىڭ يەلەرى سايت باسشىلىعىن مۇنداي اقپاراتتى تاراتقانى ءۇشىن قاتتى سىنعا الدى. ال، سايت باسشىلىعى بۇل قۇپيا فايلداردى كىمنەن العانىن ءالى كۇنگە دەيىن ايتپاي وتىر.

ءۇش اي وتىسىمەن اتالعان سايت يراكتاعى سوعىسقا قاتىستى 400 مىڭعا جۋىق قۇجاتتىڭ كوشىرمەسىن جاريالادى. سايت رەداكتسياسى بۇل قۇجاتتار 391 832 اسكەري ەسەپتەن تۇرادى دەپ تۇسىنىكتەمە بەرگەن. بۇل اسكەري ەسەپتەر «يراك ءىسى» دەپ اتالىپ كەتكەن اقپارات جيىنتىعى 2009 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان 31 جەلتوقسانعا دەيىنگى ارالىقتاعى كەزەڭدى قۇرايدى ەكەن. اقش باسشىلىعى قۇپيا فايلداردى سايتقا بەرۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىكپەن بارلاۋ باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرى برەلدي مەننينگتى ايىپتاپ وتىر.

كەزەكتى اقپارات لەگى 2010 جىلدىڭ قاراشا ايىندا ينتەرنەت كەڭىستىگىنە ساپار شەكتى. دجۋلليان اسسانجتىڭ سايتى بۇل جولى اقش ديپلوماتتارىنىڭ 250 مىڭ حاتىن جاريالادى. بۇل حاتتاردىڭ ەڭ وزەكتىسى ەڭ مۇسىلمانشىل، ەڭ يماندى دەپ ەسەپتەلەتىن ساۋد ارابياسىنىڭ كوسەمدەرىنىڭ حاتتارى ەكەن. باسىنا شالما كيىپ، وزگە ەلدى مەيىرىمدىلىك پەن مومىندىققا شاقىرۋدان جالىقپايتىن ساۋد ارابيا باسشىلىعى اقش-تان يران قالالارىنا اۋەدەن بومبالار تاستاۋعا شاقىرعانى بەلگىلى بولىپ وتىر. سونىمەن قاتار يران باسشىلىعىنىڭ پسيحوپورترەتتەرى مەن اقش-قا قىزىقتى بولۋى مۇمكىن دەگەن نيەتپەن ستراتەگيالىق وبەكتىلەردىڭ ءتىزىمىن قوسا تىركەپ جىبەرىپتى. بۇگىن وسىنداي ماڭىزدى اقپارات دجۋلليان اسسانجتىڭ ارقاسىندا الەمگە جاريا ەتىلىپ وتىر.

دجۋلليان اسسانج. قىزىقتى تيپاج. جاستايىنان اندەگراۋندىق (پودپولە) قوعامنىڭ مۇشەسى بولعان. ءار كەزدە بەرگەن سۇحباتتارىندا قاي جىلى تۋعانىن دا ايتپايتىن دجۋلليان، تەگىمدە اتا-انامنان قالعان ادىلەتسىزدىك اتاۋلىسىنا قارسىلىق قاسيەتىم بار دەيدى. ۇشارىن جەل، قونارىن ساي بىلەتىن دجۋللياننىڭ بار بايلىعى ارقاسىنداعى ريۋكزاگىنداعى قۋاتتى دەسكتوپ (كومپيۋتەر) مەن كيىم-كەشەگى. الەمنىڭ ءار جەرىندە ءار كەزدە پايدا بولىپ، ادامزات ءبىلۋى ءتيىس اقپاراتتى سايتىندا جاريالاپ، ساياساتكەرلەردىڭ مازاسىن الىپ جۇرگەن روبين گۋد. تەوريالىق ماتەماتيكا مەن فيزيكانى وقىعان. تەرەڭ تالداۋدى قاجەت ەتپەيتىن فيزيكالىق قۇبىلىستار مەن قاراپايىم ساندار قوسىندىسىنا ءۇيىر اسسانج عىلىمداعى جولى ءساتسىز اياقتالعان سوڭ، ول ادام بالاسىنان جاسىرىلىپ، تەك شەشىم قابىلدايتىن بەلگىلى ءبىر توپقا عانا بەلگىلى اقپاراتتى تاۋىپ الىپ، قالىڭ بۇقاراعا تاراتىپ تۇرۋعا بەل بۋادى. Wikileaks سايتىنىڭ نەگىزىن قالاعانمەن، بۇل سايت ادامزاتتىكى دەپ جاريالاپ، ءوزىن سول پورتالعا باس رەداكتورى لاۋازىمىن عانا كوتەرىپ جۇرگەن بارلىق ۇلتتاردىڭ قىزمەتكەرىمىن دەپ ەسەپتەيدى. مۇنداي ادامنىڭ بولعانى - ادامزاتتى جاريالىلىققا، ەركىندىككە تاربيەلەيدى. قازاق ينتەرنەت-كەڭىستىگى دە دجۋلليان اسسانجتى قولداپ جاتقان مەملەكەتتەر مەن مىڭداعان ادامدارعا قوسىلۋ كەرەك دە بىلەمىز. سەبەبى، مەملەكەتتىڭ قوعامدى جاپپاي باقىلاۋىنان ءبىزدى تەك ينتەرنەت قانا قۇتقارا الادى.

P.S.

كەز كەلگەن ەلدىڭ مەملەكەتتىك قۇپياسى بولۋى زاڭدى دا قاجەت دۇنيە. مەملەكەتتىڭ قىلمىسى انىق بولىپ، اشكەرەلەنبەسە، قوعامنىڭ سورى. ال، ءبىزدىڭ سۇيىكتى باسشىلارىمىز بىزدەن نەنى جاسىرىپ ءجۇر ەكەن...

«اباي-اقپارات»