«داۋدىڭ باسى دايرابايدىڭ كوك سيىرى» دەگەن بار ەدى، ەندى ونى «ءابىلازوۆتىڭ كوك شارى» دەسىپ ءجۇر جۇرت. «كوك شار» جايلى، دالىرەك ايتساق، «كوك شار ۇستاعان» كوپ جۇرتتى دەدەكتەپ  ءجۇرىپ كوك جولاقتى كولىككە توعىتقان پوليتسەيلەر جايلى، بۇيرىقتى بۇلجىتپاي ورىنداۋعا ابدەن بەيىمدەلگەن ولاردىڭ باسشىلارى جايلى جازباسقا بولمادى.

وتكەندە مۇحتار ءابىلازوۆ دەگەن ەكس-بانكير «You Tube» جەلىسىندە بەينە جازبا جازىپ، ءوز جاقتاستارىنا جولداۋ جولداپتى. ءسويتىپ، «قازاقستاننىڭ كەشەگى ءام قازىرگى بيلىگىنە نارازىلىق رەتىندە – "ناۋرىزدا الاڭعا كوك شار ۇستاپ شىعىڭدار" دەپ بۇيرىق بەرىپتى ول.  ول بۇيرىقتى ءابىلازوۆتىڭ ءالاۋلايىمىنسىز بويىنا  اس باتپايتىن ادال جاقتاستارىنىڭ ءبىرلى-جارىمى عانا ەستىپ كورمەسە، بىلايعى جۇرت بىلمەگەن دە، ەستىمەگەن دە ەدى. راسىندا سولاي بولدى. ءابىلازوۆتىڭ الگى اكتسياسىنا تەگىن جارناما جاساپ، قولامتاسىن قوزدىرىپ بەرگەن باسقا-باسقا ەمەس – استاناداعى شولاقبەلسەندىلەردىڭ ناق ءوزى بولدى.

قالاي دەيسىز عوي... ءابىلازوۆ الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ار جاعىندا وتىرىپ الگىندەي ۇسىنىس ايتتى. ءيا، اشىق ۇگىت جاسادى. مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ «You Tube» جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا بۇل بەينە جازبا 20 ناۋرىز كۇنى جاريا بولىپتى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن ول ۇندەۋىن 143 230 ادام كورىپتى. ءتىپتى سەنسەڭىز، وسىدان بەس كۇن بۇرىن بۇل بەينە جازبانى 488 ادام عانا كورگەن ەكەن.

الەۋمەتتىك جەلىدە جۇرتقا ۇندەۋ جولداپ، اقىلى اعىپ وتىراتىن اككى قۋدىڭ الگى ايتقانىن اۋەلدە 500 ادام عانا كورگەن دەگەنگە سەنۋگە ابدەن بولادى. سەبەبى قازاقتىلدى اۋديتوريانىڭ باسىم بولىگى ءابىلازوۆتى ءپىر تۇتپايدى. ول – قازاق ءتىلدى ورتا ءۇشىن بيلىككە شىن وپپونەنت بولاتىن ادام ەمەس. ال قازىر قوعام قازاقىلانعانىن ەسكەرسەك، كەلىسمەك تىلدە كەمەڭگەرسىپ وتىراتىن، قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن، بىلسە دە سويلەمەيتىن ءابىلازوۆ – ەشكىم ەمەس ەدى.

مىنە، سول «ەشكىمنىڭ» ەشكىم بىلمەيتىن، بىقسىپ جاتقان اكتسياسىنىڭ ءتۇتىنىن ۇرلەپ، قولامتاسىن قوزدىرعان قالمۇحامبەت قاسىموۆتىڭ قىزمەتكەرلەرى بولدى. قازاقستاننىڭ ىشكى ىستەر قىزمەتكەرلەرى الاڭعا الاڭسىز شىققان ەلدىڭ قولىنان كوك شار كورسە بولدى كولىككە سۇيرەپ، بەتالدى تەرگەپ-تەكسەرىپ، يت اۋىرەگە سالدى. بالا-شاعانىڭ قولىنداعى كوك شارعا بولا ەكىنىڭ-ءبىرىن رەتتى-رەتسىز تىزىمگە الىپ، الاڭداعى اعايىندى ابىگەرگە ەتتى. ءتىپتى، كوك شارى بارلاردى شەتىنەن ۇستايمىن دەپ اق-تەر كوك تەر بولعانداردىڭ وزدەرى بۇل ارەكەتتەرىن تۇسىندىرە الماي جاتتى.

سودان كەيىن-اق، ءابىلازوۆتىڭ الگى ۇندەۋى الەمجەلىنىڭ باستى ترەندىنە اينالىپ شىعا كەلدى. راس، اۋەل باستا «ءابىلازوۆشىل» ءبىرلى-جارىم ادام بازارلاردا كوك شار ساتىپ، تاراتقانى راس. بىراق، قاراپايىم جۇرت بايراق تۇستەس كوك شاردى ءابىلازوۆتى قولداعاننان ەمەس، ناۋرىزدىڭ ءسانى رەتىندە، مەملەكەتتىك تۋ تۇستەس بولعاندىقتان ۇستاپ جۇرگەنى انىق ەمەس پە؟

باس ال دەسە شاش الاتىن شولاقبەلسەندىلەر سونشا نەدەن شوشىندى؟ ءابىلازوۆ شىنىمەن بيلىك ءۇشىن قاۋىپتى ادام با؟ ءاي، قايدام... تەك، ونىڭ بيىلعى ناۋرىزدى ساياسيلاندىرىپ جىبەرگەنى وكىنىشتى. ءابىلازوۆ دەيتىن اڭگۇدىك سول جولى «22-ناۋرىزدا مىڭداعان جاقتاسىم كوشەگە شىعادى» دەدى. قانشا ادام الاڭعى شىقتى؟ قانشا ادام ءابىلازوۆتى قولدادى؟

قازاق قوعامى ساياسي ساۋاتتى. ارنەنىڭ شەگىن بىلەدى. كىمنىڭ-كىم ەكەنىن دە ەكشەلەپ وتىر. وكىنىشتىسى: بيلىك مۇنى بىلمەيدى. بىلگىسى دە كەلمەيدى. بىلسە ءوستىر مە ەدى؟.. مەملەكەت ءۇشىن باستى قاۋىپ – شار ۇستاعان بالادان ەمەس، قارۋ اسىنىپ قاقپا الدىندا تۇرعان تەرروريستەن، بالاقسىز ۆاحابيستەن، ساقالدى ءسالاپتان، جات تىلدە سويلەيتىن جاماۋبەت جانسىزدان، تىلىنەن بەزگەن تىلسىزدەن، تەگىنەن جەرىگەن تەكسىزدەن.

كوك شار. «كوك ءتۇستى شاردان رەسمي ورگاننىڭ ۇركۋى اقىماقتىق قانا ەمەس، شاراسىزدىقتىڭ كورىنىسى. سونداي-اق، بۇل ەلدى تىڭداۋ، ونىمەن ساناسۋدىڭ ورنىنا جاپپاي تىيىم سالۋ مەن قارالاۋ ساياساتىنىڭ شەگىنە جەتكەنى»، - دەپتى ساياساتتانۋشى راسۋل جۇمالى. الىپ-قوسارىمىز جوق. بۇل – ابسۋرد.

مەندەگى جالقى سۇراق مىناۋ – كەشەگى كسرو-نىڭ ساڭعىرىعى قىزىلكوز كوممۋنيستەر مەن «ءپۋتينشىل»، رەسەيشىلدەر كسرو-نىڭ قىزىل جالاۋىن، بۇگىنگى رەسەيدىڭ قىزىل-الا جالاۋىن جەلبىرەتىپ، گەورگي لەنتاسىن تاعىپ شىقسا، «قوي» دەيتىن قازاق بيلىگى تابىلا ما؟

كوك شار اكتسياسىنان كەيىن داندەپ قالعان ءابىلازوۆ ەندى 9 مامىرعا قاراي: «مەنىڭ مىڭداعان جاقتاسىم الاڭعا گەورگي لەنتاسىن تاعىپ شىعادى» دەپ اقپار تاراتار، بالكىم... قىسقاسى بالانىڭ قولىنداعى شارمەن الىسقان بيلىكتەگى شولاقبەلسەندىنىڭ بۇل ارەكەتى بارىپ تۇرعان بەيشارالىق بولىپ شىقتى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz