«ءبىر تەرەزە» قاعيداتىنىڭ ارتىقشىلىقتارى قانداي؟
قازاقستانداعى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ قۇرىلۋىنداعى نەگىزگى ماقسات – حالىققا جايلى ءارى ساپالى قىزمەت كورسەتۋ. وسىعان بايلانىستى، 2007 جىلى اتالمىش ورتالىق الەمدىك ستاندارتقا سايكەس «ءبىر تەرەزە» قاعيداتىنىڭ نەگىزىندە قىزمەت كورسەتۋگە كوشكەن ەدى.
«ءبىر تەرەزە» قاعيداتى دەگەنىمىز – مەملەكەتتىك قىزمەتتى الۋشىنىڭ قۇجاتتاردى جيناۋ مەن دايىنداۋعا بارىنشا از قاتىسۋى جانە ۋاقىتىن از جۇمساۋى. سونداي-اق، بۇل پرينتسيپ قىزمەت كورسەتۋشىلەرمەن تىكەلەي بايلانىستى جويىپ، سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرمەيدى. بۇعان قوسا، اتالعان جۇيە ءبىر ورتالىقتان بىرنەشە قىزمەت ءتۇرىن الۋعا، حالىققا جايلى قىزمەت ۇسىنۋعا باعىتتالعان.
الەمدىك تاجىريبەگە سۇيەنەر بولساق، 1999 جىلى ەڭ العاش رەت «ءبىر تەرەزە» قاعيداتىن كانادا مەملەكەتى مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىندە قولدانعان بولاتىن. ول «Service Canada» جانە «Government On Line» دەگەن باستامالاردان كورىنىس تاپتى. ارتىنشا ونداعى اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە «Service New Brunswick» جانە «ServiceOntario» اتتى اتاۋلارمەن قاناتىن كەڭگە جايا ءتۇستى. مۇنداي ءپرينتسيپتىڭ اتالعان ورتالىقتاردا كەڭىنەن قولدانىلۋىنىڭ ناتيجەسىندە تۇرعىندارعا كورسەتىلەتىن قىزمەتتىڭ ساپاسى جاقسارىپ، ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءوز تيىمدىلىگىن كورسەتتى. كانادا حالقى «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپىنىڭ قىزمەتىن ينتەرنەت نەمەسە تەلەفون ارقىلى پايدالانۋدا.
ال، برازيلياداعى «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپى 90-شى جىلدارى مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسىندا قولدانىسقا ەندى. اراعا 5-10 جىل سالىپ وڭىردەگى بارلىق ايماقتار وسى جۇيەگە تولىقتاي كوشە باستادى. ال، ونىڭ كەمەلىنە جەتىپ، قارقىندى جۇرگىزىلگەن كەزى 2000 جىلداردىڭ باسى بولاتىن. سول ۋاقىتتاردا ايماقتاعى ستاتسيونارلىق ورتالىقتار مەن قىزمەت كورسەتۋ مەكەمەلەرى «ءبىر تەرەزە» قاعيداتىنا كوشكەندىگىنىڭ ناتيجەسىندە ءبىر ورتالىقتا 400 ءتۇرلى قىزمەت كورسەتىلەتىن بولعان. بۇل جاعدايعا تۇرعىنداردىڭ 95 پايىزى ءوز ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىرىپتى. ويتكەنى بۇرىن جەرگىلىكتى تۇرعىندار ءبىر قۇجات ءۇشىن بىرنەشە جەرگە بارىپ ۋاقىتتارى مەن قارجىلارىن كوبىرەك جۇمسايتىن. باستىسى – «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپىنىڭ ارقاسىندا مەملەكەتتىك قىزمەت جاقسارىپ، حالىققا ساپالى ءارى جەدەل قىزمەت كورسەتىلگەن ەكەن. ال، بۇل ءپرينتسيپتىڭ وڭتايلى بولۋىنىڭ سەبەبى – اقپاراتتىق تەحنولوگيالار مەن تسيفرلىق قوسىمشالاردى قولدانعاندىعىنان ەدى. وسىنداي ءساتتى جۇيە ءوز كەزەگىندە لاتىن امەريكاسى مەن افريكا ەلدەرىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرعان بولاتىن.
2005 جىلدىڭ 24 مامىرىندا قر ۇكىمەتىنىڭ №501 قاۋلىسىنا بويىنشا «استانا جانە الماتى قالالارىندا «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپى بويىنشا حالىققا مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋگە» بايلانىستى تارتىپتەر جيناعى جاساقتالعان بولاتىن. وسىعان سايكەس، اتالعان جۇيە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ، زاڭدى ورگاندارمەن بايلانىس، اقپاراتتاندىرۋ جانە بايلانىس جانە سالىق سەكىلدى سالالار بويىنشا مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتىپ، فۋنكتسيالاندىردى.
ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنەتىن بولساق، بۇگىندە ەلىمىزدەگى حقكو-لاردا 746 مەملەكەتتىك قىزمەت ءتۇرى بولسا، سونىڭ 75 پايىزى «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپى ارقىلى جۇزەگە اسادى ەكەن. دەسە دە، جۋىردا بۇل كورسەتكىشتى 90 پايىزعا جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ايتا كەتۋ كەرەك، «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى ەلىمىزدەگى باسقا دا مەملەكەتتىك قىزمەتتەردە قولدانىلىپ جاتىر. ماسەلەن، كەدەن ىسىنە «ءبىر تەرەزە» ءپرينتسيپىن ەنگىزۋ ونلاين جەلىسىنىڭ ودان ءارى قولجەتىمدى بولۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، يمپورت جانە ەكسپورت جولدارىنىڭ ءتيىمدى ءارى جەڭىل بولۋىنا، كەدەندىك سۇزگىدەن ەشبىر قاعازسىز وتۋىنە سەپتىگىن تيگىزۋدە.
حالىققا ساپالى قىزمەت كورسەتۋدەگى ۇتىمدى تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى – «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى. ونىڭ باستى ارتىقشىلىعى – تۇرعىنداردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋى، قىزمەت كورسەتۋدى جەڭىلدەتۋى جانە اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى جويۋىندا بولىپ وتىر.
Abai.kz