ءشارىپحان قايسار. ءبىز توبىرمىز با؟
قازاقستاندا قازاق ءتىلىن مەملەكەتتىڭ ءتىلى رەتىندە قورعاۋ مۇمكىن ەمەس، وعان زاڭدامالىق نەگىز جوق. كونستيتۋتسيادا كورسەتىلگەن مارتەبە تەك قانا دەكلاراتسيا تۇرىندە، ونى جۇزەگە اسىراتىن، رەتتەيتىن زاڭ مەن نورماتيۆتىك سايكەس اكتلەر جانە جوق. دەپۋتاتتار قولعا الىپ، زاڭجوبا جاسايتىنداي جىگەر مەن كۇرەسكەرلىك رۋح ولاردىڭ بويلارىنان تابىلماي تۇر. ءوز ەركىن بىلدىرە باستاعان دەپۋتات ءتۇرلى قىسىمعا ۇشىرايدى. جۋىردا ءالفاۆيتتى لاتىنشاعا اۋدارۋدى قولداعان دەپۋتاتقا جان جاقتان ءورىستىلدى قازاقتار جان ۇشىرىپ قارسى پىكىر ءبىلدىرىپ، ءوز مۇددەلەرىنىڭ قارسى ەكەنىن بىلدىرە باستادى. ال، مۇنىڭ بارىنە قارسى تۇرارلىق قازاقتىلدى قاۋىمدا قاۋقار بار ما؟ بولسا، قايدا؟
ماسەلەن، قازاقتىلدىلەر بۇگىندە مەملەكەتتىك ءتىلدى ەمەس، ءوز مۇددەلەرىن قولعا الۋى كەرەك. وزدەرىنە قازاق تىلىندەگى اقپاراتتىڭ تاپشىلىعىن، كورىنگەن جەردە ابىرويلارىن تاپتاپ، ەلەمەيتىندەي جاعدايدى كۇندە باستان كەشىپ جاتادى. جارناما مەن ۇلكەندى-كىشىلى اقپارات بىتكەن تەك قانا ورىس تىلىندە. سونىڭ كەسىرىنەن قازاقتىلدى باق-تار قارجى تابا الماي زارداپ شەگۋدە. جوعارىداعى حابارلاندىرۋ تەك قازاق تىلىندە عانا جازىلىپ، ونى ورىس اجەي بەتتەرىنە لاقتىرسا، قازاق ۇلىقتارى بۇتتارىنا كىش ەتىپ قويار ەدى...
قازاقستاندا قازاق ءتىلىن مەملەكەتتىڭ ءتىلى رەتىندە قورعاۋ مۇمكىن ەمەس، وعان زاڭدامالىق نەگىز جوق. كونستيتۋتسيادا كورسەتىلگەن مارتەبە تەك قانا دەكلاراتسيا تۇرىندە، ونى جۇزەگە اسىراتىن، رەتتەيتىن زاڭ مەن نورماتيۆتىك سايكەس اكتلەر جانە جوق. دەپۋتاتتار قولعا الىپ، زاڭجوبا جاسايتىنداي جىگەر مەن كۇرەسكەرلىك رۋح ولاردىڭ بويلارىنان تابىلماي تۇر. ءوز ەركىن بىلدىرە باستاعان دەپۋتات ءتۇرلى قىسىمعا ۇشىرايدى. جۋىردا ءالفاۆيتتى لاتىنشاعا اۋدارۋدى قولداعان دەپۋتاتقا جان جاقتان ءورىستىلدى قازاقتار جان ۇشىرىپ قارسى پىكىر ءبىلدىرىپ، ءوز مۇددەلەرىنىڭ قارسى ەكەنىن بىلدىرە باستادى. ال، مۇنىڭ بارىنە قارسى تۇرارلىق قازاقتىلدى قاۋىمدا قاۋقار بار ما؟ بولسا، قايدا؟
ماسەلەن، قازاقتىلدىلەر بۇگىندە مەملەكەتتىك ءتىلدى ەمەس، ءوز مۇددەلەرىن قولعا الۋى كەرەك. وزدەرىنە قازاق تىلىندەگى اقپاراتتىڭ تاپشىلىعىن، كورىنگەن جەردە ابىرويلارىن تاپتاپ، ەلەمەيتىندەي جاعدايدى كۇندە باستان كەشىپ جاتادى. جارناما مەن ۇلكەندى-كىشىلى اقپارات بىتكەن تەك قانا ورىس تىلىندە. سونىڭ كەسىرىنەن قازاقتىلدى باق-تار قارجى تابا الماي زارداپ شەگۋدە. جوعارىداعى حابارلاندىرۋ تەك قازاق تىلىندە عانا جازىلىپ، ونى ورىس اجەي بەتتەرىنە لاقتىرسا، قازاق ۇلىقتارى بۇتتارىنا كىش ەتىپ قويار ەدى...
مۇنداي حابارلاندىرۋلار، شىن مانىندە ەلدەگى قازاق دەگەن ۇلتتى عانا ەمەس، قازاق تىلىندە سويلەيتىن ميلليونداعان ادامداردىڭ قۇقىعىن تاپتاپ جاتادى. ونى قورعاپ وتىرعان ومبۋدسمەن دە جوق، وعان شاعىناتىن قازاقتىلدى ازاماتتار دا ابدەن شاراسىز حالدى باستان كەشۋدە. دالىرەگىن ايتقاندا، جىگەرسىزدىك پەن دۇبارالىك ەڭسەنى باسۋدا. ايتپەسە، مىنا حابارلاندىرۋ جونىندە اكىمدىككە كەمىندە ون ادام قوڭىراۋ شالىپ، پروكۋراتۋراعا بەس ادام حات جازىپ، ەكى ادام ەكى جەردەن سوتقا شاعىمدانسا، كورىنىس،ءتىپتى باسقاشا بولار ەدى!
ەلدە ادام قۇقىعىن قورعايتىن قوعامدىق ۇيىمدار جۇزدەن اسادى دەسەك، قاتە ەمەس. الايدا، ولاردىڭ قازاقتىلدى ازاماتتار قۇقىعىمەن ساۋداسى جوق. ال، ۇلتشىل بولىپ تىركەلگەن ۇيىمداردا دا ەسەپ جوق، ولاردىڭ مۇنداي ءىستى قولعا الۋىنا ساۋاتتارى مەن قۇنتتارى جەتپەيدى، قارجى كەرەك. بۇل ۇيىمداردى وقىتىپ، سەمينارلارعا شاقىرىپ ءدارىس بەرەتىن دونور-ۇيىمدار مەن قىرۋار اقشا ءبولىپ، ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋعا پەيىلدى مينيسترلىك تاپسىرىسى قۇردىمعا كەتىپ جاتقانى ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە.
سايىپ كەلگەندە، كاپيتاليستىك قوعامدا ۇلتتىق مۇددە تاپتىق، الەۋمەتتىك مۇددەلەردەن تومەن بولادى. الايدا، بيلىككە ىقپال ەتە الاتىن ۇلتشىل كۇشتەر عانا دەگەنىن ىستەتەدى. بيلىككە جايعاسقان كەشەگى كوممۋنيستەر مەن كومسومولدار ەڭ اۋەلى ءوز مانساپتارى مەن بالا-شاعالارىنىڭ اتتارىنداعى بيزنەستەرىن ءبىرىنشى ويلايتىنى تۇسىنىكتى. اگاراكي، ءورىستىلدى قاۋىم تاراپىنان الدەبىر پىكىر بىلدىرىلسە، الگى «ەليتامىز» قايىعان ىڭگەندەي سيگەكتەپ كەتەدى. نەگە؟ ويتكەنى وزدەرى سول قاۋىمنىڭ ىقپالىندا! قازاقتىڭ قامىن كۇيتتەگەن ءمۇيىزى قاراعايداي اقساقالدارىمىزدىڭ ءوزى ءورىستىلدى ورتانىڭ گوي-گويىمەن قارتايدى. وسىنىڭ ءبارىن قاراستىرا كەلگەندە، ءوز قوتىرىن ءوزى قاسيتىن قازاقتىلدى ساياسي قاۋىم بار ما، قالىپتاستى ما؟ بولسا، ولار ءوز مۇددەلەرىن نەگە قورعاي المايدى؟ تىزگىنى وڭجاقتاعى كولىكتەردىڭ قوجايىندارىن بىرىكتىرگەن ءورىستىلدى ازاماتتار مينيسترلىكتى بەتىنە جىبەرمەي، دەر كەزىندە توسقاۋىل بولا العاندا، ميلليونداعان قازاقتىلدى ادامدار قاۋىمى ورتاق مۇددەنى بىلاي قويعاندا، مەملەكەتتىك مۇددەگە جاتاتىن ءتىلدى قورعاۋدا نەگە ءالجۋاز بولىپ وتىر؟ بۇل - توبىرلىق سانانىڭ ناتيجەسى ەمەس پە؟... سوندا نە ىستەۋ كەرەك، اشتىق جاريالاۋ تاكتيكاسى عانا ما، قازاقتاردىڭ مەڭگەرگەنى؟
«اباي-اقپارات»
