قاراقالپاق جازۋشىلارىنىڭ ءحالى مۇشكىل ء(ۇشبۋ حات)
رەداكتسيادان: جاقىندا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنىڭ ەلەكتروندىق پوشتاسىنا تۋىسقان قاراقالپاق قالامگەرلەردىڭ جانايقايى جازىلعان ءۇشبۋ حات كەلىپ ءتۇستى. وندا قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ قازىرگى مۇشكىل ءحالى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى باياندالعان ەكەن. «بىزگە قولداۋ كورسەتىڭىزدەر، باۋىرلار» دەپ جازعان سەيدىن ءامىرلان مىرزانىڭ ماقالاسىن قاز-قالپىندا جاريالاۋدى ءجون كوردىك.
قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى اشىلعان 1932 جىلدان بەرى بۇرىنعى وداق كولەمىندەگى رەسپۋبليكالار اراسىندا وزىنە لايىقتى ورنىنا يە بولعان شىعارماشىلار ۇيىمى. سەبەبى، بۇل ۇيىم – (ودان الدىڭعى اقساقالداردى ايتپاعاندا) جانكەشتى قالامگەر، قاراقالپاق حالقىنىڭ ارداقتى تۇلعالارىنىڭ ءبىرى امەت شامۇراتوۆتان باستاپ، جاقىن ونجىلدىقتا ارامىزدان وتكەن تۇركى دۇنيەسىنىڭ اسا كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى، اقىن يبرايىم يۋسۋپوۆ پەن اتاقتى پروزايك، قاراقالپاقتىڭ ەڭسەلى تۇلعاسى، قارىمدى قالامگەر تولەپبەرگەن قايىپبەرگەنوۆ باسقارعان كەزدەردە دە بارشا قۇرمەتتەيتىن، زيالىلار باس قوساتىن قادىرمەندى ۇيىمداردىڭ ءبىرى بولدى.
تولەپبەرگەن اعادان كەيىن «ۋاقىتشا وسى ۇيىمعا باسشىلىق ەتكەن» ورازباي ءابدىراحمانوۆتىڭ كەزىندە دە قجو (قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى) ءوز بەدەلىنەن ايىرىلعان جوق. قجو ءۇشىن كەزىندە كسرو-عا تانىمال بولعان جالىندى جۋرناليست، بەلگىلى جازۋشى ورازباي ءابدىراحمانوۆتىڭ ەتكەن ەڭبەكتەرى وراسان زور.
تولەپبەرگەن اعانىڭ ورنىنا، سوڭىن الا ءوز قاتار-قۇربىلارى اراسىندا ءارتۇرلى لاقاپ اتتارى بار، ال ادەبي ەسىمى بويىنشا «كەڭەس كارىمتەكلى»، رەسمي اتى-ءجونى كەڭەس كاريموۆ دەگەن ساياساتشىسىماق كەلگەلى بەرى قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنداعى جاعداي كۇرت وزگەرە باستاعانى شىعارماشىلىق ادامدارى مەن وداق مۇشەلەرىنىڭ الاڭداۋشىلىعىنا سەبەپ بولۋدا. ويتكەنى:
بىرىنشىدەن، ك.كاريموۆ – اقىن-جازۋشىلار اراسىندا تۇلعا رەتىندە تانىلماعان ءارى مويىندالماعان (بۇرىن-سوڭدى بۇل كيەلى ۇيىمدى تەك قانا كورنەكتى تۇلعالار باسقارىپ كەلگەنى بەلگىلى);
ەكىنشىدەن، قاي جەردە ىستەسە دە، قوعامعا جاقسىلىق جاساماعان، تەك مانساپ ورىندىعىن ويلاعان، ساياسي ناۋقانداردا كوزگە تۇسۋگە تىرىسقان جانە الەۋەتتى توپتىڭ ارقاسىندا عانا سوڭعى لاۋازىمىن يەلەنگەن;
ۇشىنشىدەن، تەك تاشكەنتكە جانە ساياسي قولداۋشىلارىنا ءوزىنىڭ سىرتكوزگە قويداي جۋاس كورىنەتىن تۇرىمەن ۇناي بىلگەنى ءۇشىن قازىرگى لاۋازىمىن كوپتەن بەرى قولدان شىعارماي كەلە جاتقان مانساپ قاراۋىلى;
تورتىنشىدەن، ول – ءوز ۋاقىتىندا وزبەكستان جازۋشىلار وداعىمەن ءبىر كەزەڭدە اشىلعان «قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى» ۇيىمىنىڭ اتاۋىن «وزبەكستان جازۋشىلار وداعىنىڭ قاراقالپاقستان ءبولىمى» ەتىپ وزگەرتۋگە كەلىسكەندەردىڭ ءبىرى (باعىمىزعا وراي، باستاپقى اتاۋ ورازباي ءابدىراحمانوۆتىڭ كۇرەسكەرلىگى ناتيجەسىندە ساقتالىپ قالعانى وداق مۇشەلەرىنە بەلگىلى ءجايت);
بەسىنشىدەن، بۇرىنعى جۋرناليستەر وداعى قايتادان اشىلعاندا ونى دا باسقارعان جانە «وزبەكستان جۋرناليستەرى شىعارماشىلىق ۇيىمىنىڭ قاراقالپاقستان ءبولىمى» ەتىپ قايتا راسىمدەۋگە اتسالىسقان (بۇرىنعى اتىمەن اشۋعا جۇرەگى داۋالاماعان), وعان باسشىلىق ەتكەن ءارى ونى دا ەشكىم بىلمەيتىن ءولى ۇيىمعا اينالدىرعان تابانسىز باسشى;
التىنشىدان، ك.كاريموۆ ءوزى باسقارعان سوڭعى ون سەگىز جىل ىشىندە جازۋشىلار وداعىنا جاڭا مۇشەلەر قابىلداۋدا وتە-موتە ابەس، ەرسى تىرلىكتەرگە جول قويىپ كەلگەن. ماسەلەن، حالىق تۋىندىلارىنا وزىنشە اۆتور بولىپ، عاسىرلار بويى قالىپتاسقان حالىق ماقالدارىنىڭ ۇيقاسىن بۇزىپ، قارا سوزگە اينالدىرىپ جىبەرگەن، سونى كىتاپ ەتىپ شىعارعان، قاراقالپاق تىلىندە جازا المايتىن ىشكى ىستەر سالاسىنىڭ ءبىر قىزمەتكەرى جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەلىگىنە قابىلداعان. ءتىپتى، بىردە-ءبىر كىتابى شىقپاي تۇرىپ مۇشە بولعان اۋەسقوي قالام يەلەرى دە بار! [نەگىزىندە، مۇشەلىككە ەڭ كەم دەگەندە، ەكى كىتابى شىققان، باسپاسوزدە تانىلعان، قوعامدا مويىندالعان شىعارماشىلىق يەلەرى الىنۋى ءتيىس. نەمەسە ادەبيەت سىنشىلارى، وسى سالاعا قاتىستى زەرتتەۋ جۇرگىزۋشىلەر، ال باسقالار ەمەس! وداققا مۇشە بولۋعا قايتا-قايتا قۇجات دايىنداپ، قاتىناي-قاتىناي تابانى توزعان، بىرنەشە كىتابى جارىق كورگەن، ەلگە تانىمال قالامگەرلەر ءالى ءجۇر! سەبەبى، ولاردىڭ قولداۋشىسى جوق! ءبىز بۇل جەردە اناۋسىنىڭ دا، مىناۋسىنىڭ دا اتىن اتاماي وتىرمىز. بۇل جالپى ءوز الدىنا تالقىلاۋدى قاجەت ەتەتىن ماسەلەنىڭ ءبىرى];
جەتىنشىدەن، (وسى كىسى باسقارعاننان باستاپ) بىرنەشە بەلگىلى قالامگەر مەملەكەتتىك اتاقتارعا ۇسىنىلعان، بىراق ولار ەمەس، ك.كاريموۆتەن ۇستەم بولعان جانە ونى قولداعان، ول قولداعان وداق مۇشەلەرى عانا اتاق العان. تاعى ءبىر قىزىعى، بۇل كىسىنىڭ ءوزى سونشا اتاعى بولسا دا: شاينەكتىڭ قاقپاعى مەن ۆازەليننىڭ قۇتىسىنان باسقا وڭىرگە تاعاتىن تەمىر-تەرسەكتىڭ ءبارىن السا دا، سىيلىق، ماراپاتقا تويمايدى ەكەن [ول سىيلىقتارىنىڭ ءبارىن مانساپ ورىندىعىندا وتىرىپ العان]. ك.كاريموۆ ءار جىلى تەك ءوزىن ەكى-ءۇش مارتە جوعارى اتاقتارعا ۇسىنىپ كەلگەن. بيىلدىڭ وزىندە ءۇش مارتە ۇسىندى! ال، جازۋشىلار وداعى مۇشەرى اراسىنداعى جاسى ەگدە، ەل قامىن ويلاعان بەلسەندى اقىن-جازۋشىلاردىڭ اتاق الۋىنا ىقىلاس تانىتپاعان. ياعني، ءتيىستى ورىندار الدىندا ولاردى قورعاي الماعان، ەڭبەگىن باعالاۋدى قيالىنا دا كەلتىرمەگەن. زادى، ول وزىنەن باسقانى ءتىپتى ويلامايدى، ويلاماعان دا! اسىلى، ءاربىر سالا باسشىسى قاراماعىنداعىلار تاعدىرىنا جاۋاپتى ەمەس پە؟
سەگىزىنشىدەن، قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى قازىر قۋىرشاق ۇيىم ساناتىندا… وداق باسشىلىعى الدىنا قويىلعان ماڭىزدى ماسەلەلەر شەشىمىن تاپپاي قالىپ كەتە بەرەدى. ول توراعا بولعاننان بەرى جازۋشىلاردىڭ جالپى جينالىستارى (تەك بىرنەشە ىقپالدى ادامداردىڭ باس قوسۋىمەن) جاسىرىن ءوتىپ كەلگەن نەمەسە قاعاز جۇزىندە عانا وتكەن. سول سەبەپتى، قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ بەدەلدى مۇشەلەرى، حالىق تانيتىن قالامگەرلەر وداققا باس سۇعۋدان قالعان. Cەز نەمەسە قۇرىلتاي وتكىزۋ ماسەلەسى مۇلدە ۇمىتىلعان. جاقىندا دايىندالعان جاڭا رەداكتسياداعى قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جارعىسى دا ەشكىمگە كورسەتىلمەي، قابىلدانعان;
توعىزىنشىدان، توراعانىڭ ۇيىمداستىرا الماۋى سەبەبىنەن، ۇكىمەت قاۋلىسىمەن اشىلعان وداق قاسىنداعى «دورەتيўشيليك» قورى (قاراقالپاقشا: «شىعارماشىلىق») جابىلىپ قالعان، ال قازىرگى «يجود» (وزبەكشە: «شىعارماشىلىق») قورىنىڭ وڭىرلىك ءبولىمى – توراعانىڭ جەكەمەنشىك قورىنا اينالعان! ولاي دەيتىنىمىز، ول قوردى ءوز قولىندا ۇستاۋ ءۇشىن: 9 اي بويى قايتا-قايتا اراسىنا ءتۇسىپ، ءارى ءارتۇرلى ىسكە جۇمساپ وتىرعان جۇگىردەگى بيسەنباي بەكمۇراتوۆتى قورعا باستىق ەتىپ، جۇمىسىن قۇپيا جۇرگىزۋدى باستاپ جىبەردى. قورعا مامان ەتىپ بالاسى قۋات كاريموۆتى، ال ەسەپشى ەتىپ – وداقتىڭ باس ەسەپشىسى ء(وز ادامى) زيناتدين سەيتمۇراتوۆتى قويىپ وتىر;
ونىنشىدان، مەملەكەت تاراپىنان نەشەمە قاۋلىلار قابىلدانىپ، بىرنەشە باستاما كوتەرىلگەن بولسا دا: ك.كاريموۆ سىرتقى ادەبي بايلانىستار ماسەلەسىنە سەلقوس قاراپ وتىر. ماسەلەن، بىلتىر پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن بىزگە ەڭ جاقىن ءوڭىر بولعان قازاقستاننىڭ اقتوبە وبلىسىمەن ادەبي-مادەني جانە ەكونوميكالىق بايلانىسلار بويىنشا كەلىسىم-شارتتار جاسالدى، مەموراندۋمعا قول قويىلدى. سولاي بولا تۇرا، توراعامىز دۇنيەدەن ەرتە وتكەن دارىندى اقىن وتەجان نۋرعاليەۆتىڭ اقتوبە وبلىسىندا وتكىزىلگەن 80 جىلدىق مەرەيتويىنا قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى مۇشەلەرىنىڭ ءوز ەسەبىنەن بارىپ قاتىسۋىنا دا قۇلىق تانىتپادى. باياندامالارىمىزدى ۇسىنساق تا ءوزىمىز بارا الماي، ۇياتتى بولىپ قالا بەردىك. بۇل ءبىر عانا مىسال، مۇنداي جايتتەر ءتىپتى كوپ-اق;
ون بىرىنشىدەن، توراعانىڭ نەمقۇرايلىلىعى سەبەبىنەن ۇكىمەت تاراپىنان بەكىتىلگەن تىزىمدەگى كوپتەگەن مەرەيتويلار مەن شارالار وتكىزىلمەي قالىپ جاتىر. وتكىزىلگەن شارالار دا وداقتىڭ باستاماسىمەن ەمەس، ال مەرەيتوي يەلەرىنىڭ ۇل-قىزدارى، بۇرىن بىرگە ىستەگەن ۇجىمى تاراپىنان ۇيىمداستىرىلعان. ولاردىڭ 2012 جىلدان قازىرگە دەيىنگى تولىق ءتىزىمى قولىمىزدا. وتكەن جىلى پرەزيدەنت اباي شىعارمالارىن ناسيحاتتاۋ بويىنشا دا قاۋلى قابىلدادى. ءبىز حالىقارالىق «اباي» كلۋبىنىڭ رەسمي وكىلى رەتىندە اباي شىعارمالارىن قايتادان باسپادان شىعارۋدى ۇسىنىس ەتكەنىمىزدە، ونى كوزىمىزشە قولداعانداي بولدى دا، سوڭىنان تىم-تىرىس قالدى. ول بىلاي تۇرسىن، وسى كەزگە دەيىن بەرداق اقىننىڭ اكادەميالىق باسىلىمىن ازىرلەۋ جونىندە قانشاما پىكىرلەر ايتىلىپ، ول بويىنشا شىققان جيناقتارعا سىن ءبىلدىرىلىپ جاتسا دا ءبىر مىلق ەتپەس ءسىرا؟!;
ون ەكىنشىدەن، ك.كاريموۆ وداقتى باسقارعان كەزەڭدە نەگىزگى ماسەلەلەردى قاراۋدىڭ ورنىنا، مۇشەلەر تۋرالى، قىزمەتكەرلەر جايلى ۇنامسىز ماتەريالدار جيناۋمەن اينالىستى. ەڭ سوراقىسى، بۇرىنعى پرەزيدەنتتىڭ كەزىندە زيالىلارعا جاسالعان ارانداتۋشىلىق ارەكەتتەر بۇل كىسىنىڭ قىزمەتىمەن ءالى دە ءورىس الۋدا. ءبىز سونىڭ بۇرىن دا، قازىر دە زاردابىن تارتىپ وتىرعانداردىڭ، تەپەرىش كورگەندەردىڭ ءبىرىمىز. بۇل كىسىنىڭ سىبايلاستارىنىڭ كىم ەكەندىگى دە بىزگە اتتىڭ قاسقاسىنداي بەلگىلى. مۇنى وداق مۇشەلەرى دە وتە جاقسى بىلەدى.
ەندى نەگىزگى ماسەلەگە وتسەك، ءبىز ءوزىمىز كەلگەننەن بەرگى (2018 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ ەكىنشى جارىمى) انىق بىلگەن ىشكى جاعدايلار جايلى سىزدەردى حاباردار ەتپەكشىمىز:
– بىزگە دەيىن، ادەبي كەڭەسشى لاۋازىمىندا جولداسباي تاجەتدينوۆ دەگەن كىسى ىستەگەن. سونىمەن بىرگە، وداققا مۇلدە جاناسپايتىن فاتيما ابدۋرايموۆا دەگەن كەلىنشەك تە جالاقى الىپ وتىرعان. ءوزى ورتا ءبىلىمدى جانە وداق مۇشەسى بولماعان ف.ابدۋرايموۆا قالايشا وسىنداي قىزمەتتە بولىپ، بۇل ۇيىمنىڭ ەسەبىنەن جالاقى الىپ كەلگەنى تاڭداندىرماي قويمايدى. نەگىزى، ول باسقا جەردە جۇمىس ىستەيدى، وداققا تەك جالاقى الاتىن كەزدە عانا كەلەدى. ءوزىم دە بۇل جاعدايدى بىرنەشە مارتە كوزىممەن كوردىم، وزگەلەر دە مۇنى وتە جاقسى بىلەدى. ف.ابدۋرايموۆا قاراقالپاقشا جازىپ تا، سويلەپ تە بىلمەيدى. ءتىپتى، وزبەك ادەبي تىلىندە دە سويلەي المايدى. ورىسشانى عوي، تۇك قاقپايدى! سويتسەك، بۇل كەلىنشەك – توراعانىڭ سىرلاس، تاباقتاس دوسىنىڭ قازىرگى ايەلى ەكەن!..
جولداسباي تاجەتدينوۆ دەگەن كىسى قاراقالپاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن جالعىز ادەبي باسىلىمى – «ءاميўداريا» جۋرنالىنىڭ جارتىسىن وزبەكشە شىعارۋدى ۇسىنعان قالامگەر. ءوز ۋاقىتىندا بۇل ماسەلە باسپاسوزدە دە جارىق كورگەن [«ايدىن جول» گازەتى. – قازاقستان: اقتاۋ، 2008, -№2]. ونسىز دا قاراقالپاق تىلىندەگى باسىلىمداردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ جارتىسى وزبەك تىلىندە شىعادى. تاشكەنتتەن سونشا وزبەكشە باسىلىمدار شىعىپ تۇرعاندا، قاراقالپاق گازەت-جۋرنالدارى تىلىنە جانە وزبەكشە ارالاستىرۋ قاجەت پە ەدى؟
جۇمىس بابىندا تاعى ءبىر اڭداعانىم، نەگىزىندە قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىندا ءۇش ادام عانا جازۋمەن شۇعىلدانادى ەكەن.
ءبىرىنشىسى – توراعا (ك.كاريموۆ). ونىڭ نەگىزگى جۇمىسى – جەكە شىعارماشىلىعى. توراعا بولعاننان كەيىن سوڭعى جىلدارداعى جەتى رومانىن دا وسى جەردە وتىرىپ جازعان. سوندىقتان، وداق مۇشەلەرىن قابىلداۋعا، ولاردىڭ پروبلەمالارىن شەشۋگە، جازۋشىلار وداعىندا كۇن تارتىبىندەگى ماڭىزدى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا ۋاقىتى بولماعان ءتارىزدى.
ەكىنشىسى – جاۋاپتى حاتشى. قازىرگى كەزدە وسى لاۋازىمداعى ب.ەرنازاروۆ نەگىزىنەن بارلىق ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىن الىپ بارادى جانە قۇجات ىستەرىن قازىرگە دەيىن جالعىز ءوزى جۇرگىزىپ كەلگەن.
ءۇشىنشىسى – ادەبي كەڭەسشى. بىزدەن بۇرىن ىستەگەن ادەبي كەڭەسشى ج.تاجەتدينوۆ دەگەن كىسى ءبىر-ەكى حاتتاماعا قول قويعانى بولماسا، ونىڭ دايىنداعان باسقا قۇجاتتارىن تابا المادىم. ءبىز جۇمىسقا كەلگەندە توراعانىڭ ءوزى دە، جاۋاپتى حاتشى دا ول تۋرالى: «جوكەڭ – شارشاعان ادام، تەك ايتەۋىر سۇلدەر بولىپ كەلىپ-كەتىپ ءجۇردى» دەدى. نەگىزىنەن شىعارماشىلىقپەن اينالىساتىن مەكەمەدە قولىنان جازۋ-سىزۋ كەلەتىن ءارى ءىس-قاعازدارىن جۇرگىزۋگە ادام جەتىسپەي جاتقاندا، توراعا «شارۋاشىلىق مەڭگەرۋشىسى» دەگەن شتات بىرلىگىن ەنگىزىپ، وعان ءوزىنىڭ تۋعان جيەن نەمەرەسى ءامىرحان اللاحانوۆ دەگەن ورتا ءبىلىمدى جاس بالانى العان.
«شارۋاشىلىق مەڭگەرۋشىسى» دەگەن شتات ەنگىزىلگەنىمەن بۇل مەكەمەدە جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى مۇمكىندىكتەر جوق. جاعداي تەك توراعانىڭ ءوزى جانە باس ەسەپشى ءۇشىن عانا جاسالعان. حاتشى قىزدىڭ دا جاعدايى جامان ەمەس. ايتپاقشى، «يجود» قورى ۇجىمى ءۇشىن دە جاقسى جاعداي جاسالعان.
جەلدەتكىش ماسەلەسى
جازى سۇمدىق ىستىق بولاتىن قاراقالپاقستاندا ساۋىردەن قىركۇيەكتىڭ سوڭىنا دەيىن قاپىرىق كابينەتتەردە وتىرىپ جۇمىس ىستەۋ مۇمكىن بولماي قالادى. تۇنىمەن ەسىك-تەرەزەسى جابىق تۇراتىن كابينەتتەر تاڭەرتەڭ ساعات 8-دە كەلىپ اشىپ قويعاننىڭ وزىندە، سالقىنداي قويمايدى. ساسكەدەن كەيىن كۇن ءتىپتى جانىپ كەتەدى.
توراعانىڭ ءوزى كونديتسيونەرى بار كەڭ كابينەتتە وتىرىپ، مۇرتىنان كۇلىپ وتىرادى (بۇل ونىڭ كادۋىلگى ادەتى). سول جەردە راحاتتانىپ، جەكە شىعارماشىلىعىمەن اينالىسادى. وداق مۇشەلەرى جايلى مالىمەت جەتكىزىپ تۇراتىن تانىستارى كەلگەن كەزدە بىرنەشە ساعاتتاپ ەسىكتى جاۋىپ قويىپ، سالقىن كابينەتىندە سىرلى سۇحباتتىڭ كورىگىن قىزدىرادى.
ەسەپشى مەن حاتشى قىزدىڭ دا وتىرعان كابينەتتەرىندە جەلدەتكىش (ۆەنتيلياتور) بار.
وسى مەكەمەنىڭ نەگىزگى جۇگىن كوتەرىپ جۇرگەن جاۋاپتى حاتشى مەن ادەبي كەڭەسشى ءۇشىن مۇنداي جاعداي جاسالماعان. ءتىپتى، وداق كەزىندەگى كىشكەنە ۆەنتيلياتور دا جوق!..
كومپيۋتەر ماسەلەسى
نەگىزىنەن، توراعانىڭ جەكە جۇمىستارىن جازاتىن حاتشى قىزدىڭ دا، ەسەپشىنىڭ دە كومپيۋتەرى جاڭا ماركادا.
باستى جازۋلاردى جازاتىن – جاۋاپتى حاتشى مەن ادەبي كەڭەسشى تەحنولوگيانىڭ مۇنداي جەتىستىگىنەن ماقۇرىم.
2018 جىلدىڭ قاڭتارىندا جۇمىس باستاعان ءبىز كومپيۋتەرمەن قامتاماسىز ەتۋدى وتىنگەنىمىزدە، ناۋرىز ايىندا ىستەمەيتىن ءبىر ەسكى كومپيۋتەردى «قارلىعاش» جۋرنالى رەداكتسياسىنان الىپ بەردى. بۇل كومپيۋتەر – جاۋاپتى حاتشىنىڭ (ب.ەرنازاروۆتىڭ) ءوز ۇيىنەن اكەلىپ قويعان ەسكى ماركاداعى جەكە مۇلكى ەكەن. ەكرانى اشىلمايتىن كومپيۋتەر ءبىزدىڭ الدىمىزدا 1 جىل بويى تۇردى. قاعازدىڭ بارلىعىن تۇستە جانە كەشكە ۇيگە بارعاندا، جەكە كومپيۋتەرىمدە جازىپ اكەلىپ ءجۇردىم. حاتشى – مەملەكەتتىك تىلدەردى بىلمەيتىن، ورتا ءبىلىم يەسى بولعاندىقتان، ءبىر ماتەريالدى ءۇش-ءتورت مارتە قايتا جازادى.
قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ وسى حاتشىسى كەزىندە جازىلعان ءىس-قاعازدارىن كورسەڭىز، قاتەدەن كوز تۇنادى!
ءبىزدىڭ قايتا-قايتا تالاپ ەتە بەرگەنىمىزدەن سوڭ پرينتەرى جوق تاعى ءبىر ەسكى كومپيۋتەر اكەلىندى. ول دا ءجيى-ءجيى بۇزىلىپ قالا بەرەدى، شارۋاشىلىق مەڭگەرۋشىسى ونى جىلدام جوندەتىپ بەرە قويمايدى. جوندەتىپ اكەلگەن سوڭ ەندى جازا باستاساڭ، حاتشى قىز «توراعانىڭ شىعارمالارىن جازامىن» دەپ كلاۆياتۋرانى اكەتىپ قالادى. (حاتشى قىز – مەكەمەدەگى توراعادان كەيىنگى ەكىنشى «قۇداي»!).
توراعانىڭ شىعارمالارى جازىلىپ جاتقان كەزدە، باسقا اسىعىس قول قويىلۋعا ءتيىس قاعازدار ونىڭ الدىندا جينالىپ قالادى. قولمەن جازىلاتىن قاعازدار جاۋاپتى حاتشىعا تيەسىلى. ول كومپيۋتەردى ەندى ۇيرەنىپ جاتقاندىقتان، قولدا جازۋدى ىڭعايلى سانايدى.
حاتشى قىزدىڭ شالا ساۋاتتىلىعى سەبەبىنەن، ب.ەرنازاروۆ قۇراستىرعان «قاراقالپاق بالالار ادەبياتى انتولوگياسى» جيناعىن باستان-اياق ۇيدەگى ءوز كومپيۋتەرىمدە جازىپ شىقتىم. ول دا ءۇش مارتە وزگەرتىلدى. ءبىرىنشى مارتە ونى كيريلل الفاۆيتىندە تەردىم. ءسويتىپ، ونى قايتا تەرىپ شىققانىمدا، ك.كاريموۆ پوەزيا مەنەن پروزانى ءبولۋدى تاپسىرىپ، ونى تاعى دا جۇمىس قىلدىم. 2016 جىلى الفاۆيت وزگەرىپ، جاڭا الفاۆيت بويىنشا كىتاپتى قايتادان تەرىپ شىعۋ كەرەك بولدى. باسپاعا تاپسىرىلعاننان كەيىن دە ول جەردە باسقاشا شريفتىلەردەن پايدالانۋىنا بايلانىستى، جيناقتى تاعى دا ءۇش مارتە تەكسەرىپ شىعۋعا ءماجبۇر بولدىم. سونىڭ سەبەبىنەن، انتولوگيا 2018 جىلى جارىق كوردى، ونىڭ قارجىسىن ءتيىستى ورىندارمەن كەلىسىپ شەشتىك جانە تەگىن ىستەدىك. كومپيۋتەرگە بايلانىستى بۇل ءبىر عانا جاعداي.
كومپيۋتەر دەگەننەن شىعادى، كومپيۋتەر بۇزىلىپ قالسا، ونىڭ ىشىندەگى قۇجاتتاردىڭ جوعالىپ كەتۋ قاۋپى بار، سولاي بولدى دا! توراعادان تەررابايت الۋدى سۇراعانىمىزدا، ماقۇلداعانداي بولدى. تەررابايت تۇگىل، قىزمەتكەرلەردىڭ بارلىعى فلەشكامەن تولىق قامتاماسىز ەتىلمەگەن ەكەن. سوندىقتان، اركىم ءوز اقشاسىنا الۋعا ءماجبۇر بولدى.
نەگىزى، جاڭادان الىنعان تولىق كومپلەكتىلى كومپيۋتەر مەن نوۋتبۋك كابينەتتدەن ورىن تاپپاي، توراعانىڭ ۇيىنە «كوشىپ وتكەن» كورىنەدى.
تەلەفون ماسەلەسى
كومپيۋتەردى ايتىپ وتىرمىز-اۋ، بۇل جەردە قىزمەت تەلەفونى دا پروبلەما ەكەن. ءبىز جۇمىسقا كەلگەنىمىزدەن كەيىن ادەبي كەڭەسشى ءۇشىن قىزمەت تەلەفونى قاجەتتىگىن ايتقانىمىزدا، توراعا اپەرۋگە ۋادە بەردى. بىراق، ۋادە 1 جىل 6 ايدان سوڭ ورىندالدى. وعان دەيىن قول تەلەفونىمىزدان پايدالاندىق. ءبىر قىزىعى، ءارتۇرلى جينالىستارعا، كەزدەسۋلەرگە، مادەني ءىس-شارالارعا شاقىرۋ ماسەلەسىمەن حاتشى ەمەس، جاۋاپتى حاتشى اينالىسىپ كەلگەن.
وداق – توي-مەرەكەنىڭ شاقىرۋشىسىنا اينالىپ قالعان. الدەكىم توي بەرسە، وداقتىڭ بارلىق مۇشەلەرى وسى جەردەن حابارلاندىرىلادى. وعان دا از دەگەندە ەكى-ءۇش كۇن ۋاقىت كەتىپ، نەگىزگى شارۋالار ءوز جونىنە قالادى. تويدىڭ ءوز حابارشىسى، ياعني، شاقىرۋشىسى بولماي ما؟ جانازا بولسا ەكەن، قارالى شاڭىراققا جاردەم رەتىندە كورسەتىلگەن قالىس قىزمەت بولار ەدى. قازىر شاقىرۋشىلىق مىندەتى – جاۋاپتى حاتشى مەن ادەبي كەڭەسشىنىڭ موينىنا جۇكتەلگەن!
تەلەفون ارقىلى حابارلاسۋ كوپ بولعاندىقتان، ۇيالى تەلەفونىمىزدىڭ اقشاسى تەز ءبىتىپ قالا بەرەدى. كەيدە جاۋاپتى حاتشىنىڭڭ كابينەتىندەگى تەلەفوننان پايدالانۋعا ءماجبۇرمىز. جاۋاپتى حاتشى: «كوپ سويلەسە بەرمە، ءىنىم، اقشاسىن قالتامنان تولەپ وتىرمىن» دەيدى. شىنىمەن دە، وداق ەسەبىنەن جاۋاپتى حاتشىنىڭ قىزمەتتىك تەلەفونى ءۇشىن قارجى بولىنبەي، ءوز قالتاسىنان تولەپ وتىرعان ەكەن. قابىلداۋ بولمەسىندە توراعانى كۇتىپ وتىراتىن قوناقتار، قالامگەرلەر، جەكە شارۋاسىمەن كەلگەندەر كوپ بولعاندىقتان، ول جەردەگى تەلەفوننان سويلەسىپ تۇرۋ ىڭعايسىز. ونىڭ ۇستىنە توراعا مۇندايدى ۇناتپايدى، ءار شىققان سايىن الا كوزىمەن ءبىر قاراپ كەتەدى. باس ەسەپشى بولسا، ورنىندا بولا بەرمەيدى. توراعانىڭ شارۋالارىمەن جۇرگەن شىعار دەيمىز دە قويامىز، اپتاسىنا بىرەر كۇن عانا توبە كورسەتەدى.
قازىرگى كەزدە ءتيىستى ورىندار بىزدەن وتكىزىلگەن ءاربىر ءىس-شارانىڭ فوتوسۋرەتتەرىن جىبەرۋدى تالاپ ەتۋدە. جازۋشىلار وداعىنا ءبىر شتاتتاعى فوتوگراف كەرەك نەمەسە ءبىر اندرويد تەلەفون قاجەت. مۇنداي تەلەفوندى توراعا وداق قارجىسىنا تەك وزىنە عانا العان.
ينتەرنەت ماسەلەسى
توراعا بىزگە كومپيۋتەرمەن بىرگە، ينتەرنەتتى قوسىپ بەرۋدى دە ۋادە ەتكەن-ءدى. ويتكەنى، ءبىزدىڭ قوعامدىق مىندەتىمىز – حالىق قابىلداۋحاناسىنىڭ وسى ۇيىمداعى وكىلىمىز. ب.ەرنازاروۆتىڭ بەرگەن كومپيۋتەرى ەسكى بولعاندىقتان دا، ينتەرنەت جىلدامدىعى وتە تومەن. كەيىنىرەك قابىلداۋ بولمەسىنەن شىققان كومپيۋتەردى العانىمىزدان سوڭ ينتەرنەتتى جالعاتقان ەدىك، بىراق ودان پايدالانا المادىق. توراعانىڭ تاپسىرماسىمەن بىزگە ءتيىستى جەلىنى ءجيى ءۇزىپ قويادى. باس ەسەپشىدەن سۇراسام، ۇندەمەي قۇتىلاتىن. اقىرى، «ۇنەمدەپ جاتىرمىز» دەيتىندى شىعاردى. قاجەتتى ءىس قاعازداردى جىبەرەتىن كەزدە، ينتەرنەت ىستەمەي قالا بەرەدى. سويتسەك، وسى جەردە كۇنى بويى وتىراتىن توراعانىڭ بالاسى قۋات كاريموۆ، جيەن نەمەرەسى ءامىرحان اللاحانوۆتار مەن حاتشى قىز – مۇبارەك ساپارباەۆالار كوبىنەسە قولى بوس بولعاندىقتان ينتەرنەتتەن كينو تارتىپ الىپ كورەدى ەكەن. اراسىندا ەدەن جۋشى قىز ساياتحان اسقاروۆا دا سولاردىڭ قاسىندا وتىرىپ كينو كورەتىنىن بايقاپ قالدىم. بىراق، ينتەرنەتتى پايدالانۋشىلار – انا ۇشەۋى! سوندىقتان، باس ەسەپشى مۇنى ايتا الماي جۇرگەن ەكەن.
«ونىڭ ورنىنا تەلەۆيزور كورسە بولادى عوي» دەپ ويلاساق، كىتاپحانا زالىنداعى جاس قالامگەرلەر ءۇشىن الىنعان ۇلكەن پلازمالى تەلەۆيزور الدەقاشان باس ەسەپشىنىڭ ءۇيىنىڭ دۋالىنان ورىن الىپتى!
«كىتاپ وقىسا بولادى عوي» دەسەك، كىتاپحانادا تەك ەسكى جۋرنالدار مەن ەشكىم وقىمايتىن كىتاپار قالعان. باسقالارىنىڭ بارلىعى توراعانىڭ كابينەتيندە جينالىپ تۇر! كەيبىرەۋلەرىن كىتاپ دۇكەنىنە اپارىپ، باسقا كىتاپتارمەن الماستىرىپ تۇرعانىن دا بايقاپ قالدىق. شارتتى نۇسقاداعى كىتاپتار مەن وداققا تيەسىلى باسىلىمدار دا توراعانىڭ كابينەتىنەن سىرتقا شىقپايدى.
وسى ورىندا ەسكە سالاتىن ءبىر ماسەلە، وتكىزىلىپ جاتقان كىتاپ اكتسيالارىنا ءبىز ءوز اقشامىزعا ساتىپ الىنعان كىتاپتاردى اپارامىز، ال توراعا وداق ءۇشىن شارتتى نۇسقادا كەلەتىن جانە جەكە اۆتورلاردىڭ كىتاپحانا ءۇشىن اكەلگەن كىتاپتارىن تاپسىرىپ ءجۇر.
اجەتحانا ماسەلەسى
ءبىز باسقا پروبلەمالارعا توقتاماي-اق اجەتحانا جاعدايىنا كەلسەك، ول جىل ون ەكى اي بويى بىردە ىستەپ، بىردە ىستەمەيدى. ىستەسە دە، ونىڭ كىلتى توراعانىڭ وزىندە نەمەسە حاتشى قىزدا بولادى. بارلىق قىزمەتكەرلەردىڭ اجەتحاناعا شىعۋ مۇمكىندىگى جوق. سوندىقتان، عيماراتتان سىرتقا شىعىپ، اجەتحانا ىزدەۋگە ءماجبۇر بولامىز. حاتشى قىز ابالاعان يتتەي ارپىلداپ تۇراتىن بولعاندىقتان، باسقالار ودان كىلت سۇراي المايدى (حاتشى قىزدىڭ انايى ارەكەتتەرى وداققا كەلۋشىلەر تاراپىنان نارازىلىققا تاپ بولىپ، بىزدەرگە بىرنەشە رەت ەسكەرتىلدى).
اۋىز سۋ ماسەلەسى
قازىر بارشا مەكەمەگە ارناۋلى تۇردە جانە ءار اپتادا، ءار كابينەتكە تازالانعان سۋ اكەلىپ بەرەتىن جەكە مەكەمەلەر كوپ. مەكەمەلەردىڭ بارلىعى وسىنداي قىزمەت تۇرىنەن پايدالانىپ ۇلگەردى. اسىرەسە، جاز مەزگىلىندە قاراقالپاقستاندا تازا اۋىز سۋ تابۋ پروبلەماسى بار.
ءبىز بولساق، توراعانىڭ قابىلداۋ بولمەسىندەگى حاتشى قىز پايدالاناتىن ىدىستى تۇتىنىپ، سول جەردەن سۋ ىشەمىز. وتكەن جىلى حاتشى قىزدىڭ وكپە اۋرۋىنا شالدىعىپ، ەمدەلىپ جۇرگەنىن بىلگەن سوڭ سۋ ىزدەپ كوشە كەزىپ كەتەتىن بولدىق.
كولىك ماسەلەسى
جازۋشىلار وداعىندا كوپشىلىك ءۇشىن كولىك ماسەلەسى شەشىلمەگەن. رەسپۋبليكا باسشىلىعى بەرمەكشى بولعان كولىكتى دە توراعا الماعان كورىنەدى. سول سەبەپتى، قالا ىشىندەگى، قالا سىرتىنداعى، رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى بارلىق جيىندارعا ءبىز دە، وداق مۇشەلەرى دە ءوز اقشامىزعا بارامىز. جازدىڭ مىناداي ىستىق كۇندەرىندە اسكەري گارنيزوندارداعى كەزدەسۋلەرگە ءبىز تاكسيمەن بارىپ ءجۇرمىز. توراعا وداققا كەلگەننەن بەرى بىرنەشە جەكە كولىك السا دا، مەملەكەتتىك كولىگىن بىزگە مىنگىزگىسى جوق. سونىڭ سالدارىنان قارجى بار كەزدە قالا ىشىندەگى ءىس-شارالارعا قوعامدىق كولىكپەن، قارجى جوق كەزدە جاياۋ بارىپ ءجۇرمىز. سوندا قىزمەتتىك ماشينا توراعانىڭ تەك ءبىر ءوزى ءۇشىن بە؟ Iس-ساپارلار ءۇشىن قارجى دا توراعادان باسقاعا تولەنبەيدى.
جالپى ىشكى جاعداي وسىنداي بولعان جەردە، وداق مۇشەلەرىن الەۋمەتتىك جاقتان قورعاۋ، كىتاپتارىن شىعارۋ جايلى ايتپاسا دا بولادى! بۇل ماسەلەدە قانشاما قاۋلى قابىلدانعانىنا قاراماستان، توراعا ساۋساعىنىڭ ۇشىن دا قيمىلداتپاي وتىر.
قىسقاسى، قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى – ك.كارىمتەكلى ەسىمدى مىرزانىڭ جەكە مەنشىگىنە اينالىپ كەتىپ، ۇيىم ءوز بەدەلىن وتە ءتۇسىرىپ العان. جازۋشىلار ءازىل تۇرىندە وزبەكشەلەپ بۇل ۇيىمدى «ويلاۆي پۋدرات» دەيتىن بولدى. سوندىقتان، وداق مۇشەلەرىنىڭ، قىزمەتكەرلەردىڭ توراعادان دا، جۇمىس بارىسىنان دا كوڭىلى سۋىعان. وداق – جالپى اقىن-جازۋشىلاردىڭ ەمەس، شىعارماشىلاردىڭ ەمەس، وسەك-اياڭمەن شۇعىلداناتىن جازارمانداردىڭ باس قوساتىن ورداسىنا اينالىپ كەتكەن.
2004 جىلى «قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسىنا ەڭبەگى سىڭگەن جۋرناليست»، 2013 جىلى «قاراقالپاقستان حالىق شايىرى» قۇرمەتتى اتاقتارىن العان، 2015 جىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭ جوقارعى ناگرادالارىنىڭ ءبىرى «ەل-يۋرت ҳۋرماتي» وردەنىمەن ماراپاتتالعان، ەندى «وزبەكستان قاھارمانى» بولعىسى كەلىپ جۇرگەن ءارى ءبىرىنشى پرەزيدەنتتىڭ سۇيىكتى ادامى رەتىندە: 2009 جىلى قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسى جوقارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى، 2012-2014 جىلدارى وزبەكستان ولي ءماجليسى سەناتى مۇشەسى، 2015 جىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىن سايلاў بويىنشا №1 قاراقالپاقستان سايلاۋ وكرۋگى باستىعى قىزمەتىن اتقارعان، 2017 جىلى قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسى جوقارعى كەڭەسىنىڭ رەگلامەنت جانە دەپۋتاتتىق əدەپتىلىك مəسەلەلەرى كوميسسياسى توراعاسى بولىپ سايلانعان، سوڭىنان جانە قۋىرشاق دەپۋتات بولعان ك.كاريموۆ (كەڭەس كارىمتەكلى) مىرزنىڭ قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى ءۇشىن ەتكەن «ەڭبەگى» وسىنداي.
«حالىق قالاۋلىسى» دەگەن مارتەبەلى اتاقتى يەمدەنىپ، ءبىرىنشى پرەزيدەنتتى ءوزىنىڭ «مىقتى تىرەگى» ساناعان ك.كاريموۆتىڭ قۇزىرەتى كەڭەيگەنىمەن، وداقتىڭ ىشكى بازاسىن نىعايتۋعا كۇشى جەتپەگەنى – ونىڭ جىگەرسىزدىگى ەمەس پە؟ نەگىزىندە ول وداقتى ەمەس، قارا باسى مەن بالا-شاعاسىنىڭ قامىن ويلاپ قانا وتىر. مۇنداي توراعادان نە ءۇمىت، نە قايىر؟ قاراقالپاقستاننىڭ وتىزدان اسا گازەت-جۋرنالى جابىلعاندا، اتاقتى نوكىس پوليگرافكومبيناتى ءوز جۇمىسىن توقتاتىپ، كوپتەگەن باسىلىمدار كورشى حورەزم ءۋالاياتىنان شىعىپ جاتقاندا جۇمعان اۋزىن اشا الماعان توراعا كىمدى ۇشپاققا شىعارادى؟
بۇل كىسىنىڭ ەڭ جاقسى كورگەن اعالارىنىڭ ءبىرى بۇعان ءوزى بىلەتىن قولايسىز لاقاپتى دا تەگىن بەرمەگەن ءتارىزدى. ويتكەنى، ول بىرەۋدى ىزىنە ەرتە المايدى، ءوزى دە كوشتەن قالىپ قويادى. بۇل – قورقاقتىقتىڭ باستى بەلگىسى. «قاراقالپاقستان» دەگەن اتتى قاراقالپاققا الىپ بەرگەن، وسى اتپەن رەسپۋبليكانىڭ نەگىزىن سالعان اللايار دوسنازاروۆقا بايلانىستى وتكىزىلگەن ءىس-شارالارعا دا قورقاقتىعىنان بارا المادى. جازۋشى ا.سۇلتانوۆتىڭ «دوҳمەت» («جالا») كينورومانى نەگىزىندە شىعارىلعان «ەل پەرزەنتى» اتتى كىتاپتىڭ قاراوزەك اۋدانىندا وتكەن تانىستىرىلىمىنا دا ءوزى بارا الماعان سوڭ، ونىڭ ورنىنا ءبىز بارىپ، ا.دوسنازاروۆتىڭ قاراقالپاقستان ءۇشىن ىستەگەن ۇلى ىستەرىن، ەرلىگىن، جازۋشى ا.سۇلتانوۆتىڭ بۇل باعىتتاعى ساۋاپتى ەڭبەگىن ايتىپ، توراعانىڭ ورنىن بىلدىرمەدىك.
ا.سۇلتانوۆ كارەلياعا بارىپ، ا.دوسنازاروۆتىڭ قابىرىنە قۇلپىتاس قويىپ، ول جەردەن توپىراق الىپ كەلىپ، ونى توراعاعا دا، باسقاعا دا ايتۋعا جۇرەكسىنىپ جۇرگەنىندە بۇل جايتتى ءبىز ەستي سالا باسپاسوزدە جاريالاتىپ جىبەردىك. سونىڭ ناتيجەسىندە قوعام وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەر، سوڭىنان بۇل جاڭالىق بويىنشا قاراقالپاقستان تەلەۆيدەنيەسىندە ارناۋلى باعدارلاما دا ۇيىمداستىرىلدى. ك.كاريموۆ سولاردىڭ بىردە-بىرەۋىنە قاتىسا المادى.
ك.كاريموۆتىڭ شىعارماشىلىعى جايلى ءسوز قوزعاماساق تا بولادى. ءوزىن «ۇلى جازۋشى» ساناپ جۇرگەن ك.كاريموۆتىڭ شىعارمالارى قانداي دەڭگەيدە ەكەنىن «ۇستاز جولى» گازەتىنىڭ بيىلعى 27 مامىر كۇنگى سانىندا اۋىل مۇعالىمى-اق جازعان ەكەن. رەداكتسيا ونىڭ ماقالاسىن قىسقارتىپ باسقان كورىنەدى. سونىڭ وزىندە ماقالا ك.كاريموۆتىڭ تەك جازۋشىلىق قىزمەتىن ەمەس، قاراقالپاق ءتىلىن قانداي دارەجەدە شۇبارلاپ جۇرگەنىن وتكىر سىنعا العان. قاراقالپاقتىڭ ۇلى پەرزەنتى ا.دوسنازاروۆ قايتا جان بىتىرگەن انا ءتىلىمىزدىڭ تاعدىرى دا ءبىزدى اسا الاڭداتادى.
قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعى – قاراقالپاق ءتىلىن، قاراقالپاق حالقىنىڭ ارىن، نامىسىن قورعايتىن، ەلدىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭىنە جاۋاپ بەرەتىن بىردەن-ءبىر زيالىلار ۇيىمى! مۇنداي كيەلى جەرگە ءوز قارا باسىن باعاتىن پەندە ەمەس، حالىقتىڭ ارىنا شاباتىن ازامات باسشى عانا كەرەك!!!
جالپى، قاراقالپاق جازۋشىلارىنىڭ ءحالى مۇشكىل. ك.كاريموۆ بۇكىل ءبىر ادەبيەتتى قۇردىمعا جىبەرگەلى تۇر. ءبىزدى وسى ماسقاراشىلىقتان قۇتقارار كۇش بار ما ەكەن؟ بىزگە قولداۋ كورسەتىڭىزدەر، باۋىرلار!
P.S. وسى ماقالانىڭ باسپاسوزدە جاريالاتىنى جايلى ءبىز قاراقالپاقستان زيالىلارىن الدىن الا حابارلاندىردىق. وزبەكستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرىنە اۋىزشا دا، جازباشا دا بىلدىردىك. تەزيسىمىزدى ۇسىندىق. ويتكەنى، ماسەلە وزىمىزدەن تىسقا شىقپاي، كانەكي ورنىندا شەشىلسە، كەمشىلىگىمىزدى سىرت بىلمەسە ەكەن دەگەن وي ەدى. ونىمەن، بىزگە قۇلاق اسار قۇزىرەتتى ورىندار بولمادى. سوندىقتان وزدەرىڭىزگە جولداۋعا ءماجبۇر بولدىم.
سەيدىن ءامىرلان
حالىقارالىق «اباي» كلۋبىنىڭ قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى رەسمي وكىلى،
«ورتالىق ازيا حالىقتارى مادەنيەتى اسسامبلەياسى» حالىقارالىق قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ مۇشەسى،
قاللى ايىمبەتوۆ اتىنداعى «حالىق دانالىعى» فولكلور كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى،
قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسى حالىققا ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ ۇزدىگى،
وزبەكستان جانە قاراقالپاقستان جازۋشىلار، جۋرناليستەر وداقتارىنىڭ مۇشەسى،
قاراقالپاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبي كەڭەسشىسى.
Abai.kz