قازاقستانداعى قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەدەيى – مەن
مەلس ەلەۋسىزوۆ، «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعىنىڭ توراعاسى
- مەلس اعا، ءسىز ءبىراز جىلدان بەرى ەكولوگيا ماسەلەسىمەن اينالىسىپ كەلە جاتىرسىز. قازاقستان ەكولوگياسىنىڭ قىر-سىرىن سىزدەن ارتىق بىلەتىن ادام جوق دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ءتىپتى «مەن الداعى سايلاۋدا جەڭىسكە جەتپەسەم دە، بار مۇمكىندىگىمدى پايدالانىپ، ەكولوگيا ماسەلەسىن كوتەرەمىن» دەپ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرگەن ەكەنسىز. ەكولوگيا ماسەلەسىنە بۇكىل ءومىرىڭىزدى ارناعاندا، نە پايدا تاپتىڭىز؟
- مەن ەكولوگيا ماسەلەسىمەن پايدا كورۋ ءۇشىن اينالىسىپ جۇرگەن جوقپىن. قازاقستانداعى قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەدەيى - مەن. پرەزيدەنت سايلاۋىنا قاتىسقاندا دا دەكلاراتسيا وتكىزەسىڭ. سوندا سەنىڭ بۇكىل جەكە مۇلكىڭ مەن جيعان-تەرگەنىڭ تىزىمگە الىنادى. باسقا كانديداتتار قىمبات شەتەلدىك كولىكتەرىن تىركەپ جاتقاندا، مەن ءبىر-اق وتاندىق كولىكتى تىركەدىم. ءتىپتى وسى كۇنگە دەيىن كۇندىز جۇمىسىمدى ىستەپ، كەشكىسىن كولىگىممەن جولاۋشى تاسىپ، ناپاقا تابامىن. ال ەكولوگيانى زەرتتەپ، سول ءۇشىن 20 جىل ءومىرىمدى بەرگەنىم بالا كۇنگى ارمانىم بولار. ونىڭ ۇستىنە، ەلىمىزدى، جەرىمىزدى، تابيعاتىمىزدى ءوزىمىز قورعاماساق، باسقا كىم قورعايدى؟
- بۇگىندە ءسىز باسقارىپ وتىرعان «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعى قاي جىلى قۇرىلدى؟ قوعام قۇرىلعالى بەرى قانداي ءىس-شارا اتقارىپ جاتىر؟
مەلس ەلەۋسىزوۆ، «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعىنىڭ توراعاسى
- مەلس اعا، ءسىز ءبىراز جىلدان بەرى ەكولوگيا ماسەلەسىمەن اينالىسىپ كەلە جاتىرسىز. قازاقستان ەكولوگياسىنىڭ قىر-سىرىن سىزدەن ارتىق بىلەتىن ادام جوق دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ءتىپتى «مەن الداعى سايلاۋدا جەڭىسكە جەتپەسەم دە، بار مۇمكىندىگىمدى پايدالانىپ، ەكولوگيا ماسەلەسىن كوتەرەمىن» دەپ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرگەن ەكەنسىز. ەكولوگيا ماسەلەسىنە بۇكىل ءومىرىڭىزدى ارناعاندا، نە پايدا تاپتىڭىز؟
- مەن ەكولوگيا ماسەلەسىمەن پايدا كورۋ ءۇشىن اينالىسىپ جۇرگەن جوقپىن. قازاقستانداعى قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەدەيى - مەن. پرەزيدەنت سايلاۋىنا قاتىسقاندا دا دەكلاراتسيا وتكىزەسىڭ. سوندا سەنىڭ بۇكىل جەكە مۇلكىڭ مەن جيعان-تەرگەنىڭ تىزىمگە الىنادى. باسقا كانديداتتار قىمبات شەتەلدىك كولىكتەرىن تىركەپ جاتقاندا، مەن ءبىر-اق وتاندىق كولىكتى تىركەدىم. ءتىپتى وسى كۇنگە دەيىن كۇندىز جۇمىسىمدى ىستەپ، كەشكىسىن كولىگىممەن جولاۋشى تاسىپ، ناپاقا تابامىن. ال ەكولوگيانى زەرتتەپ، سول ءۇشىن 20 جىل ءومىرىمدى بەرگەنىم بالا كۇنگى ارمانىم بولار. ونىڭ ۇستىنە، ەلىمىزدى، جەرىمىزدى، تابيعاتىمىزدى ءوزىمىز قورعاماساق، باسقا كىم قورعايدى؟
- بۇگىندە ءسىز باسقارىپ وتىرعان «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعى قاي جىلى قۇرىلدى؟ قوعام قۇرىلعالى بەرى قانداي ءىس-شارا اتقارىپ جاتىر؟
- ءبىز باسقا قوعامدىق ۇيىمدار سياقتى تەك جالاڭ وي ايتىپ قانا جۇرگەن جوقپىز. ماسەلەنى كوتەرگەن كەزدە ونى شەشۋ جولدارىن دا بىرگە ۇسىنامىز. قالاي جاساۋ كەرەك؟ نە ىستەۋ كەرەك؟ 20 جىلدىڭ ىشىندە «تابيعات» وداعى ءبىرشاما ماسەلە كوتەردى. ۇسىنىس جاساعانىمىزبەن، ۇكىمەتتەن قولداۋ تابا المادىق. ءدال وسى ەكولوگيا ماسەلەسىمەن اينالىساتىن «قورعانىس» تابيعاتتى قورعاۋ ينستيتۋتى بار. ونىڭ اتقارعان جۇمىسىنا قاراعاندا، ءبىزدىڭ شەشكەن شارۋامىز ۇشان-تەڭىز. سول سەبەپتەن دە ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزعا وزگە قوعامدىق ۇيىمدار قىزعانىشپەن قارايدى.
- «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعى ءاردايىم ماڭىزدى ۇسىنىستار تاستاپ، ونى شەشۋ جولدارىن دا كورسەتەدى دەپ وتىرسىز. سول ۇسىنىستارىڭىز، كوتەرگەن ماسەلەلەرىڭىز وزدەرىڭىزگە كەرى اسەرىن تيگىزگەن جوق پا؟
- ءبىزدىڭ قاتىسۋىمىزبەن 2000 جىلى بالقاش فورۋمى ءوتتى. وندا بالقاش ماسەلەسىن كوتەردىك. وعان سول كەزدەگى ۇكىمەت باسشىسى دانيال احمەتوۆ تە قاتىسقان. قازىر سول ايماقتا ۇلكەن كاسىپورىن بار. ءبىز سوربۇلاق ماسەلەسىنەن باستاعانبىز. سول سوربۇلاق ماسەلەسىن كوتەرگەنىم ءۇشىن مەنى ەكى رەت قىزمەتىمنەن شەتتەتتى، پارتيادان شىعاردى. الايدا ءسوزىمنىڭ جانى بارى دالەلدەنگەننەن كەيىن بوستاندىققا شىقتىم. بىراق مەن پارتياعا قايتا ورالماي، «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعىن باسقارىپ كەتتىم.
- بالقاش اتوم ستانسىسىنىڭ جۇمىسىن توقتاتۋ ماقساتىندا ءبىراز جۇمىس جاساعاندارىڭىز جايلى حاباردارمىز. ناتيجەسى نە بولدى؟
- بالقاش اتوم ستانسىسىنان شىعاتىن قالدىقتىڭ ادام دەنساۋلىعىنا تيگىزەر زيانىن دالەلدەپ، ونەركاسىپ جۇمىسىن ءبىرجولاتا توقتاتتىق. الايدا «قازاتومونەركاسىپ» پرەزيدەنتى بىزگە قارسىلىق ءبىلدىردى. سەبەبى قوماقتى قارجىدان قاعىلدى عوي. سوربۇلاق ماسەلەسىن دە كوتەردىك. ول ماسەلەنى بەتكە شىعارىپ كوتەرمەگەندە، 50 مىڭعا جۋىق ادام قارا جامىلار ەدى. قازىر دە جاعداي كوڭىل كونشىتەر ەمەس. بۇگىندە بۇل ماسەلەنى مەنەن باسقا ەشكىم كوتەرىپ جۇرگەن جوق. بىراق سوربۇلاق ماسەلەسىن دە شەشەمىز.
- ەلىمىزدە شارىن، كولساي دەگەن كورىكتى جەرلەر بارشىلىق. ولاردىڭ دا ەكولوگياسى جەتىسىپ تۇرماعان سەكىلدى.
- تابيعي بايلىعىمىزدى قورعاپ قالۋ ءۇشىن باقىلاپ وتىراتىن بەكەتتەر اشتىق. ونىڭ ىسكە قوسىلعانىنا بەس جىل بولدى. قازىر سول بەكەتتىڭ توڭىرەگىندە تۇراتىن ازاماتتار تەك العىستارىن بىلدىرۋدە. الايدا سول بەكەتتەردى ورنالاستىرامىز دەگەندە، جەرگىلىكتى تۇرعىندار قارسى شىققان. ءبىزدى ءتىپتى جىبەرمەگەن. بۇگىندە توڭىرەكتەرى تاپ-تازا بولدى. ول كۇل-قوقىستار ءوندىرىس ورىندارى ءۇشىن شيكىزات قوي. شارىندا ءبىزدىڭ ۇسىنىسىمىزبەن ۇلتتىق ساياباق قۇرىلدى. ۇكىمەتكە حات جازىپ، ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزىپ، ايقايمەن پارك قۇردىق. ءبىز بولماساق، پارك قۇرىلمايتىن ەدى. ۇلتتىق ساياباق قۇرۋداعى باستى ماقسات - جابايى تۋريستەردەن تابيعي بايلىعىمىزدى ساقتاپ قالۋ بولىپ تابىلادى. بۇگىندە بالقاش سۋى تارتىلىپ، ارال تەڭىزىنىڭ كەيپىن كەشىپ وتىر. قازىر دۇنيەجۇزىنىڭ اۋا رايى جىلىپ بارادى. جارتى گرادۋسقا كۇن جىلىدى. سونىڭ وزىندە قانشا اپات ورىن الىپ جاتىر. داۋىل، تسۋنامي دەيدى. ەۋروپا سۋدىڭ استىندا قالىپ جاتسا، قازاقستاندا قۇرعاقشىلىق ورىن الۋدا. ال ول ماسەلەنى ويلاپ وتىرعان جان جوق. ماسەلەنى وسى قالپىندا قالدىرساق، جىلىلىق ءۇش گرادۋسقا كوتەرىلەدى دەگەن قاۋىپ بار. وندا ۇلكەن اپات بولادى دەگەن ءسوز. ودان كەيىن ونىمەن كۇرەسۋ قيىنعا تۇسەدى. ەگەر جىلىلىق ءۇش گرادۋسقا جەتسە، مىڭداعان ادام قىرىلادى. ال ونىڭ الدىن الاتىن بىردەن-ءبىر نارسە - جاسىل جەلەك. كوكتى ءوسىرىپ، باعىپ-قاقپاساڭ قايدان بولادى؟ قازىر الاتاۋدا جاتقان مۇزدىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى ەرىپ كەتتى. تاۋ بەتكەيىندەگى مۇز ەرىپ كەتسە، اۋىزسۋسىز قالامىز. ونىڭ الدىن الۋ ءۇشىن اعاش وتىرعىزىپ، ءشوپ ءوسىرۋ كەرەك. اعاش، ءشوپ اتموسفەرانى جاۋلاعان كومىرتەگىنى بويىنا سورىپ الادى. قازاقستان عانا ەمەس، بۇكىل عالامشار وسىنى ويلاۋ كەرەك. قازىر بارلىعى داعدارىس دەپ ءبارىن ۇمىتىپ كەتتى. ال اپات وعان قارامايدى. بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان كۇنىگە اپات بولعانىن حابارلاپ جاتادى. ءوندىرىس ورىندارى مەن كولىكتەردەن شىعىپ جاتقان كومىرتەگى اۋادا ۇشىپ ءجۇر. قازاقستاندا جارتى-اق پايىز جەر كوگالداندىرىلىپ تۇر. ال جارتى پايىز دەگەن وتە از. قالعانىنىڭ بارلىعى ءشول دالا.
- كاسپي تەڭىزىنەن مۇناي ءوندىرىپ، پايداعا بەلشەسىنەن باتىپ جاتقان شەتەلدىك كومپانيالار سانى ەسەلەنبەسە، تومەندەر ەمەس. ينۆەستور تارتقان دۇرىس شىعار، ارينە. دەگەنمەن سول ءوندىرىس وشاقتارىنىڭ ادام دەنساۋلىعىنا، تابيعاتقا تيگىزىپ جاتقان زيانىن دا ءبىر ءسات ويلاعان ءجون بولار-اۋ.
- قاراشىعاناقتا جەر استىنان مۇناي-گاز شىعاتىن ۇلكەن جەر قويماسى بار. ول كەڭەس وداعى كەزىندە جۇمىس ىستەپ تۇراتىن. قازىر سونىڭ 80 پايىز پايداسىن وزبەكتەر يەمدەنىپ وتىر. قاشاعان دەگەن جەردەن مۇناي شىعادى. بىراق ەرتەڭ ءبىز كاسپيدەن ايىرىلامىز. وسىعان قاتىستى پرەزيدەنتكە دە، پرەمەرگە دە حات جازدىم. قازىر سونى زەرتتەيتىن ارنايى كوميسسيا قۇرىلىپ جاتىر. شەتەلدىكتەردىڭ ماقساتى - پايدا تاۋىپ كەتۋ. ەرتەڭگى كۇنى زيانى تيگەندە، كاسپيدىڭ توڭىرەگىن جاعالاپ جاتقان ەلدەر جالانى ءوز ەلىمىزگە جابادى. سەمەي ماسەلەسىن دە قانشا كوتەردىك. مەن بارلىق وبلىستارعا بارىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردى ءتونىپ تۇرعان قاۋىپ تۋرالى حاباردار ەتتىم. الايدا ونى ويلاپ وتىرعان حالىق جوق. ۇلكەندەردى ويلاماعاندا، جاستارعا ءتىپتى رەنجۋدىڭ قاجەتى شامالى. ولار ەكولوگيامىز قايدا بارادى، بولاشاعىمىزدان نە كۇتەمىز دەپ وزدەرىنە ساۋال قويمايدى.
- ءسىز ەكولوگيا ماسەلەسىنەن باسقا ۇلتتىق داستۇرلەردى دە جانداندىرىپ ءجۇر دەيدى؟
- مەنىڭ اتام تازى ۇستاعان. بالا كەزىمىزدە بىرگە اڭعا شىعاتىنبىز. قازىر ءوزىم تازى مەن توبەت يتتەر ۇستايمىن. مەن سول يتتەردى اسىراۋ ءۇشىن «اقساي-ناننان» جەر الدىم. قازىر 20-عا جۋىق ءيتىمىز بار. بۇل ءيتتىڭ تۇرلەرىن قازاقتار 4000 جىل بۇرىن ۇستاعان. تازى دەگەنىڭىز - جەتى قازىنانىڭ ىشىندەگى كيەلىسى. قازاق حالقى كيىز ۇيگە تازىدان باسقا ءتورت اياقتى ماقۇلىقتى كىرگىزبەگەن. تازى عانا كيىز ۇيگە كىرگەن. ول دا جوعالۋدىڭ ۇستىندە تۇر. توبەت بولسا قاسقىرعا الدىرمايدى. قازىر مال ۇستايتىندار قورامىزعا قاسقىر ءتۇستى دەپ، كۇندە جىلايدى. قازاقى توبەت يتتەرى بارلار بىرەن-ساران عانا.
- ەلىمىزدىڭ ەكولوگياسىن جاقسارتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
- بۇگىندە جاعدايىمىزدىڭ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن ەسەپكە الساق، ماسەلە جۋىق ارادا شەشىلەدى دەپ ايتۋ قيىن. بىرىنشىدەن، زاڭ جاعى رەتتەلۋ كەرەك. تابيعات اينالاسىندا جۇرگەن قوعامدار بىرىگىپ، ۇسىنىستاردى ەنگىزۋىمىز كەرەك. ەڭ باستىسى، اقشا، ىنتا، تاربيە بولسا، ءبىراز ماسەلە شەشىلەدى. ءبىز جىل سايىن بالقاشتا رەگاتا وتكىزەمىز. بيىل دا توعىزىنشى رەگاتاعا شىعۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. رەگاتانى وتكىزۋدەگى باستى ماقساتىمىز - شەتەلدىك تۋريستەردى تارتۋ. جىل سايىن ناۋرىز ايىندا اكتسيا وتكىزەمىز. «مەدەۋدىڭ» ماڭىنان «جاس جۇبايلار» پاركىن اشتىق. ءبىزدىڭ ۇسىنىستار ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن قولداۋ تاپپاي جاتىر. مادەني مۇرا ماسەلەسىن كوتەرۋدەمىز. «بەس شاتىر» دەگەن ساقتاردىڭ مەكەندەگەن جەرى بار. سول جەردە توميريس حانشايىمىنىڭ ۋاقتىسىندا سالىنعان قورعاندار بار. ءبىزدىڭ ارحەولوگتار كەڭەس وداعى كەزىندە سول قورعانداردى بىت-شىتىن شىعارىپ، قيراتىپ تاستاعان. ءبىز تىركەۋدە تۇرعان بالالاردى جيىپ اپارىپ، سول قورعانداردى قالپىنا كەلتىردىك. بيىل دا ول ءداستۇر جالعاسىن تابادى. جىلدا تىركەۋدە تۇرعان بالالاردى اپارىپ، قاپشاعايدىڭ جاعالاۋىن تازالاتىپ تۇرامىن. كاسپيدى الايىق. بەكىرە بالىقتار قىرىلىپ جاتىر. الدىن الماساق، توڭىرەگىندەگى جەرگىلىكتى تۇرعىندار قىرىلادى. سونى توقتاتۋ كەرەك. ارال ماسەلەسى ءالى شەشىلگەن جوق. بالقاشتى الايىق. قىتايمەن كەلىسىمشارتقا وتىرماساق، بالقاش ەرتەڭ ەكىنشى ارال بولادى. بالقاشتىڭ تۇزى ۇشىپ كەلىپ، تاۋعا قونىپ جاتىر. سەمەيدىڭ دە ماسەلەسى ءالى شەشىلگەن جوق. توڭىرەكتىڭ ءبارىن قالدىقتار باسىپ كەتتى. سونىڭ ءبارىن قازىر شەشپەسەك، جاقسى زامانعا جەتپەيمىز.
- «جاسىلدار» پارتياسىن قۇرىپ، پارتيانىڭ ءبىر وكىلىن پارلامەنتكە وتىرعىزۋ كەرەك دەپ ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا مالىمدەپسىز. وسى قادامعا بارۋ ارقىلى ەكولوگيانىڭ ماسەلەسى شەشىلەدى دەپ ويلايسىز با؟
- بىزگە قازىر ەكولوگيانىڭ مۇددەسىن قورعايتىن زاڭدار كەرەك. بىزدە زاڭ جوق ەمەس، بار. بىراق ەكولوگيانىڭ قامىن ويلاعان زاڭ ءالسىز. سول سەبەپتەن دە پارلامەنتتە ءبىزدىڭ مۇددەمىزدى قورعايتىن ءبىر وكىل بولۋ كەرەك. ال دەپۋتاتتى زاڭ جۇزىندە ۇسىناتىن پارتيا عانا. سول ءۇشىن ءبىز «جاسىلدار» پارتياسىن قۇرىپ جاتىرمىز. تابيعات قورعاۋ پارتياسى دەپ ايتۋعا بولادى.
- وسىعان دەيىن پرەزيدەنت سايلاۋىنا ەكى رەت قاتىستىڭىز. پرەزيدەنتتىك سايلاۋدى باقىلاپ وتىرعان ساراپشى ماماندار مەن ساياساتتانۋشىلار مەلس ەلەۋسىزوۆتىڭ پرەزيدەنتتiك سايلاۋعا قاتىسۋىن، تiركەلۋiن «كوز بوياۋشىلىق» دەپ سيپاتتاپتى.
- ساراپشى ماماندار ەسەپ بەرۋ ءۇشىن ويىنا كەلگەنىن ايتا بەرەدى. مەنىڭ، نەگىزى، پرەزيدەنت بولۋ ويىمدا جوق بولاتىن. سايلاۋعا قاتىسۋداعى ماقساتىم تابيعات ماسەلەسىن كوتەرۋ بولدى. سەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا ەكولوگيا تۋرالى ماسەلە كوتەرسەڭ، جەردە قالمايدى. سەنىڭ ءاربىر ايتىلعان ءسوزىڭ بۇقارالىق اقپارات ارقىلى حالىققا جەتەدى. پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسقانمەن، پرەزيدەنت بولامىن دەپ ايتقان جوقپىن. پرەزيدەنت بولۋعا شامام دا كەلمەيدى. بار كوزدەگەن ماقساتىم تابيعات ماسەلەسىن كوتەرۋ بولاتىن.
- قازاقتا «ەر كەزەگى ۇشكە دەيىن» دەيدى. كەزەكتى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسام دەگەن ويىڭىز بار ما؟
- قاتىسۋعا بولادى، نەسى بار؟ مەن توعىز رەت پارلامەنت ءماجىلىسى دەپۋتاتى، ەكى رەت پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەر بولعانمىن. بىزدە «جەڭىلگەن كۇرەسكە تويمايدى» دەگەن ماقال بار. مەن جەڭىلدىم دەپ ءوزىمدى ايتىپ وتىرعان جوقپىن. مەن ءالى ەشكىمنەن جەڭىلمەيمىن دە. سايلاۋعا قاتىسۋ دەگەن ەر جىگىتتىڭ ءىسى شىعار. مەن ودان قورىقپايمىن.
داتىم...
«ءبىر تال كەسسەڭ، ءجۇز تال ەك» دەمەكشى، كوكتەم مەزگىلىندە تال ەگۋدى ادەتكە اينالدىرۋ كەرەك. ول ماسەلە دە جىلدا كوتەرىلەدى. الايدا جابۋلى قازان جابۋلى كۇيىندە قالۋدا. جوعارىدا وتىرعان ۇكىمەت باسشىلارى بۇل ماسەلەمەن ەتەنە اينالىسىپ، كەيىنگى بۋىنعا ۇلگى كورسەتۋى ءتيىس. تابيعاتتى قورعاۋ ءبىر ادامنىڭ قولىندا تۇرعان ماسەلە ەمەس. بۇگىننەن باستاپ كەلەر ۇرپاققا نە قالدىراتىنىمىزدى بىرلەسە ويلاۋىمىز كەرەك!
قىزمەتتەستەر سىرى
جانىبەك بايبوسىنوۆ، «تابيعات» ەكولوگيالىق وداعى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى:
- مەلس حامزاۇلىمەن قىزمەتتەس بولىپ كەلە جاتقانىما ءۇش جىلعا جۋىق ۋاقىت بولدى. سول ۋاقىت ارالىعىندا ءبىر رەت بولسا دا قالجىڭداپ كۇلىپ وتىرعانىن بايقاماپپىن. ءاردايىم جۇمىستان، جينالىستان، جاساپ جاتقان جوبالارىنان قولى تيمەيدى. ول ەگەر دە جۇمىس جۇرمەي جاتسا، «تەرپي كازاح - اتامانوم بۋدەش» دەپ ءوزىن جۇباتىپ قوياتىنى بار. سونداي-اق قيىن-قىستاۋ كەزدەرى ءوز اۆتوكولىگىمەن، جولاۋشى تاسىپ ناپاقا تاپقان كەزدەرى دە بولعان. ول كىسى ەرتەڭگىسىن جۇمىسقا كەلگەن كەزدە، بۇگىن قانداي جوبانى قولعا الادى ەكەنبىز دەگەن ويدا تۇرامىز. ول كىسى اتاققا، داڭققا، بولماسا قىمبات كولىككە قىزىقپايدى. ونىڭ ومىردەگى كوزدەگەن باستى ماقساتى - ەلىمىزدىڭ ەكولوگياسىن ساقتاپ قالۋ.
ەلدوس ومىرزاقۇلى
"الاش ايناسى" گازەتى 18 ماۋسىم 2009 جىل
