«جانى ساۋدىڭ – ءتانى ساۋ» دەيدى حالقىمىز. بۇگىندە جانى دا، ءتانى دە كۇيزەلىسكە ۇشىراپ، دەرتىنە شيپا ىزدەگەن جاندار قاتارى جىل ساناپ كوبەيۋدە. وعان ءارتۇرلى فاكتورلار – ەكولوگيا، الكوگولدىك ىشىمدىك، ناركومانيا، الەۋمەتتىك كۇيزەلىس ت.ب. كوپتەگەن ماسەلەلەر سەبەپ بولىپ وتىر. حالىق دەنساۋلىعىنىڭ كەرى كورسەتكىشى مەملەكەت دامۋىنا دا اسەر ەتپەي قويمايدى.
ەل ىشىندە «كابلۋكوۆا» دەگەن اتپەن تانىلعانجان دەرتىنە شالدىققاندار ەمدەلەتىن اۋرۋحانا بارىن بىلەمىز. الايدا، وسى اۋرۋحانا تۋرالى ناقتى مالىمەتتەر قانداي؟ ول اۋرۋحاناعا ادامدار قالاي تۇسەدى؟ ولاردىڭ ءبارى تۇرمىس تاۋقىمەتىنەن دەرتتى بولعاندار ما؟ جالپى، بۇل اۋرۋحانا تۋرالى نە بىلەمىز؟
الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر كۇنى قارساڭىندا «№1 ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى» كمم ديرەكتورى دانيپا تولەپبەرگەنقىزىمەن سۇحباتتاسقان ەدىك...

– بۇل مەكەمە قاي جىلى اشىلعان؟
–العاشىندا «قارتتار ءۇيى» بولىپ 1964 جىلى اشىلعان. سوسىن ۋاقىت وتە كەلە «№1 ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى» كمم بولىپ وزگەرتىلگەن. قازىر وسىلاي اتالادى. 18 جاستان اسقان، پسيحيكالىق، نەۆرولوگيالىق اۋرۋلارى بار ادامدار ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى.
– قىزمەت الۋشىلاردا قانداي دياگنوزدار كوپ كەزدەسەدى؟
– بۇل جەردە دياگنوزدار وتە كوپ. اقىل-ەسى كەم، شيزوفرەنيا، دتسپ، داۋن سيندرومى جانە پسيحيكالىق سيپاتتاعى ءتۇرلى دياگنوزدار بار.

– ولاردىڭ ءوزى ءار ءتۇرلى شىعار؟ بىرەۋلەرمەن جۇمىس ىستەۋگە بولادى، بىرەۋلەرمەن مۇلدە قيىن شىعار؟
– ءيا، ءتىپتى قيىندارى دا بار. 71 ادام ورنالاسقان «ءپاللياتيۆتى كومەك كورسەتۋ ءبولىم» بار. ول بولىمدەگى كەيبىر ۇلكەن ادامدار ايىرىقشا كۇتىمدى قاجەت ەتەدى. بۇل ورتالىقتا ەڭبەككە بەيىمدەۋگە بولاتىن قابىلەتتى جاستار بار. بىزدە ەڭبەك تەراپياسى بولمەسى، تىگىن شەبەرحاناسى، بيسەر مونشاقتارىمەن جۇمىس ىستەيتىن بولمەبار. ول جەردە قىزمەت الۋشىلار ءوز قولدارىمەن ءارتۇرلى بۇيىمدار جاسايدى. سونداي-اق ەر-ازاماتتارىمىز اعاشپەن جۇمىس ىستەيدى. ءتۇرلى سكۋلپتۋرالار جاسايدى. بي ۇيىرمەلەرى بار. ءتۇرلى فەستيۆالدەرگە قاتىسامىز. شىلدە ايىندا استانا قالاسىندا وتكەن «اسىل جۇرەك» فەستيۆالىنە قاتىسىپ، ءبىرىنشى ورىن الىپ قايتتىق. ءاندى وتە جاقسى ايتاتىن انشىلەرىمىز دە بار.

– قولونەرمەن،ءارتۇرلى بۇيىمدار جاساۋمەن اينالىسادى دەدىڭىز. سول جاساعان بۇيىمدارىن كورمەگە اپارىپ قوياسىزدار ما، الدە ساتىلىمعا شىعاراسىزدار ما؟ مۇمكىن، وسى ورتالىقتا كورمە زالى بار شىعار؟
– مىندەتتى تۇردە كورمەلەرگە قاتىسامىز. ارباتتا وتەتىن كورمەلەرگە قاتىسىپ تۇرامىز. قولجەتىمدى باعادا ساتىلىمعا شىعارامىز. ءيا، ءوز قولىمىزبەن جاساعان بۇيىمدارىمىز ساقتالاتىن ارنايى «ەڭبەك تەراپياسى» بولمەسى بار. سوندا جيناۋلى، كورىنەتىن جەردە ءىلۋلى تۇر.

– ال ورتالىقتا قانداي بولىمدەر بار؟ قانشا ءبولىم بار؟
– جەتى ءبولىمنىڭ التىنشى بولىمىندە جاعدايى تومەن ەم الۋشىلار تۇرادى. ولارعا ايىرىقشا كومەك جاسالىنادى. جەتى ءبولىم جاس ايىرماشىلىقتارى بويىنشا بولىنگەن. ەرلەر بلوگى، ايەلدەر بلوگى بولىپ بولىنگەن.
الەۋمەتتىك-مەديتسينالىق مەكەمە بولعاننان كەيىن، مەدبلوك بار. الەۋمەتتىك جاعىنا كوپ كوڭىل بولىنەدى. ءبىزدىڭ مەكەمە دارىلەرمەن، ۋكولمەن ەمدەيتىن مەديتسينالىق مەكەمە ەمەس. ەڭ الدىمەن جاندۇنيەنى ەمدەۋگە كوبىرەك كوڭىل بولەمىز. تۇرمىس-شارۋاشىلىق ءبولىمى بار. ءبىزدىڭ كومەگىمىزگە جۇگىنەتىن ادامداردى ارنايى ماماندار 14 كۇن باقىلايدى. سوسىن ول ادامدارعا ناقتى قانداي كومەك قاجەت ەكەنى بەلگىلى بولادى. مۇمكىن بىرەۋ ءان ايتادى نەمەسە بيلەيدى، مۇمكىن بىرەۋ سۋرەت سالاتىن شىعار. سول ارقىلى قاي بولىمگە باراتىنىن انىقتايمىز. ماسساج كابينەتىمىز بار. دارىگەردىڭ نۇسقاۋىمەن ەم قابىلدايدى. كەيبىر جاندار جاندۇنيەسىن جەتىلدىرۋ ارقىلى ەم قابىلدايدى. ول ەمدەلۋشى كۇنى-ءتۇنى ءدارى قابىلدايدى دەگەن ءسوز ەمەس. قىزمەت الۋشىلار كۇنىنە 5 رەت تاماقتانادى، 2 رەت تازا اۋادا سەرۋەندەيدى. قالاداعى ءتۇرلى ساياباقتارعا، «كوكتوبەگە»، كينوتەاترلارعا اپارامىز. جاز مەزگىلىندە تاۋعا بارامىز. «ينۆو-تاكسي» دەگەن بار. سونى تەگىن قولدانامىز. تىنىس جولدارىندا اقاۋى بار ادامداردى ارنايى تاۋلى ايماققا اپارامىز. ءتۇرلى فەستيۆالدەرگە، كونتسەرتتەرگە، ءىس-شارالارعا بارىپ تۇرامىز. ەل اراسىندا «قاپ-قاراشكا» اتانىپ كەتكەن ءانشى نۇرجان كەرمەنباەۆتىڭ كونتسەرتىنە باردىق. ەمدەلۋشىلەرىمىزدىڭ بىرەۋى سونىڭ كيگەن قالپاعىنداي قالپاق ساتىپ الىپ بەرۋىمىزدى ءوتىندى. الىپ بەردىك. سول قالپاقتى كيىپ قۋانعانىن كورسەڭىز! ءبىزدىڭ كومەگىمىزگە جۇگىنەتىن ادامدار ءتۇرلى مادەني ءىس-شارالاردى تاماشالايدى. ءبىزدىڭ سپورتشىلارىمىز «Special Olimpiks» كومانداسىمەن بىرگە كاۋناس قالاسىنا جارىسقا بارىپ، 3-ورىن يەلەنىپ قايتتى. استاناعا «اسىل جۇرەك» فەستيۆالىنە باردىق. قالادا وتەتىن كەز-كەلگەن ءىس-شارالاردان قالماۋعا، بەلسەندى بولۋعا تىرىسامىز.

– قازىرگى تاڭدا بۇل ورتالىقتا قىزمەت الۋشىلار سانى قانشا؟
– 700-گە جۋىق ادام بار قازىرگى تاڭدا. ناقتى ايتساق – 698.

– ولار ءومىر بويى وسىندا ءومىر سۇرە مە؟ الدە جازىلعاسىن تۋىستارى الىپ كەتە مە؟جاقىندارى كەلىپ تۇرا ما؟
– ازىرگە تولىق ايىعىپ كەتەتىن ادامدار جوق. سالىستىرمالى تۇردە دەنساۋلىعى جاقساراتىن ادامدار بار.
2018 جىلى 9 ادامدى ۇيلەرىنە جىبەردىك. ءارتۇرلى سەبەپتەرى بار. ولاردى الدىمەن الدىن-الا دەمالىسقا شىعارۋدى ۇسىنامىز. سول كەزدە اتا-انالارىنا، تۋىستارىنا ولاردى باقىلاۋدى ۇسىنامىز. ءۇي شارۋاسىنا كومەكتەسە الاتىنى، وڭاي جۇمىستاردى جاساي الاتىنى باقىلاۋ ۇستىندە بايقالادى. بۇرىنعىداي ارەكەتتەر جاساماسا، ول ادامداردى بوساتامىز. بوساتۋ ارقىلى باقىلايمىز. ولاردىڭ بەيىمدەلگەنىن بايقاۋعا بولادى. ايتىپ وتكەنىمىزدەي، ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە الاتىنىنا كوز جەتكىزسەك، دەنساۋلىقتارىنىڭ جاقسارعانىن بايقاساق، ۇيگە جىبەرۋگە رۇقسات بەرىلەدى.

–ەڭ جاس ەمدەلۋشىلەرىڭىز 18 جاستا بولسا، ەڭ ۇلكەنى قانشادا؟
– 80 جاستا. ەگدە ادامدار كوپ. ايەل ادامداردىڭ سانى – 324, ەر ادامداردىڭ سانى – 366. ءارتۇرلى ۇلت وكىلدەرى بار.

– ناقتى قانداي مەديتسينالىق كومەكتەر جاسالادى؟
– مەديتسينالىق جاعىنان دارىگەر نۇسقاۋىمەن كومەكتەر كورسەتىلەدى. وزىمىزدە دە دارىگەرلەر بار. مىسالى: پسيحياتر، تەراپەۆت، نەۆروپاتولوگ. ءبىز تەك قانا ولاردىڭ دەنساۋلىقتارىن بىرقالىپتى، تۇراقتى بولۋى ءۇشىن ەم-دومداردى جاسايمىز. 700 ادامنىڭ ءبارى ورتالىعىمىزدا تىركەۋدە. جانە №17-ءشى قالالىق ەمحانادا تىركەۋلى. كادىمگى ادامدار سياقتى دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلادى. قىزمەتتىك كولىگىمىزبەن اپارامىز. كەز-كەلگەن جەرگە باراتىن قىزمەتتىك كولىگىمىز بار.

– كينولاردا كورەمىز عوي، ەمدەلۋشىلەر جان-جاعىن شۋلاتىپ، قيراتىپ، ادامداردى سوعىپ جاتادى. وسىنداي جاعدايلار بولا ما؟ مىسالعا، شيزوفرەنيكتەردىڭ قىزمەتكەرلەرگە قاۋىپ توندىرگەن كەزدەرى بولدى ما؟سونداي ساتتەردە قانداي دارىلەر، ۋكولدار سالۋعا رۇقسات ەتىلەدى؟
– مەن ەكى جىلدىق تاجىريبەمدە وندايدى كورگەنىم جوق. كينوداعىداي ۋكول سالىپ، ۇيىقتاپ، سوسىن تۇرىپ، السىرەپ وتىراتىن ەمدەلۋشىلەر جوق. قىزۋقاندى، اشۋلى ەمدەلۋشىلەردى كەزدەستىرمەدىم. ونداي قيىن جاعدايلار بولسا، جەدەل-جاردەم شاقىرىپ، اۋرۋحاناعا جەتكىزەمىز.
قازىرگى كەزدە الەۋمەتتىك مودەرنيزاتسيا بولىپ جاتىر. مەنىڭ ويىمشا، ينتەرنات وتە ۇلكەن. 700 ادام دەگەن، بۇل وتە كوپ. سوندىقتان قازاقستاندا 2017 جىلى 13 جەلتوقساندا تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا العاش رەت «ءوز بەتىنشە ءومىر ءسۇرۋ ءۇيى» اشىلدى.«پسيحو-اناليتيكالىق اسسوتسياتسيا» جوباسىمەن «الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەراسسوتسياتسياسى» جوباسى بىرىگىپ «ادامدار ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە الادى ما؟» دەگەن تاقىرىپتا ساراپتاما جۇرگىزدى. وسى ساراپتاما ارقاسىندا جاروكوۆ كوشەسى 260ب مەكەنجايىن بىزگە ءبولىپ بەردى. ول ءۇي «ءوز بەتىنشى ءومىر ءسۇرۋ ءۇيى» دەپ اتالادى. ەكى قاباتتى ادەمى ءۇي.وندا 20 ادام تۇرادى. ءدال اشىلعان ساتتە ءبىز وسىندا ەمدەلىپ جاتقان 20 ادامدى سوندا بولەك جىبەردىك. ولار وڭالتۋ ورتالىعىندا كوپ جىلدار ءومىر سۇرگەن ەدى. ماسەلەن، قاسىموۆا ديليا دەگەن قىز بار. ول بالالىق شاعىن دا وسى ينتەرناتتا وتكىزگەن. بولەك شىعاراتىن كەزدە العاشقى ايتقان ءسوزى «مەن قورقامىن» دەدى. ۋاقىت وتە كەلە ونىڭ سىرت كەلبەتى دە، ىشكى جاندۇنيەسى دە وزگەردى. ولار قازىر ءوز بەتتەرىنشە قوعامدىق جەرلەردە جۇرە الادى، قوعامدىق كولىكتەرگە مىنە الادى. وزگە ادامداردىڭ كومەگىنسىز اۋرۋحانا، كينوتەاتر، تەاترلارعا بارا الادى. ءوز ۋاقىتتارىن وزدەرى ۇيىمداستىرادى. سونداي-اق، ەڭبەكپەن قامتاماسىز ەتىلگەن. ولاردىڭ كوپشىلىگى ءوز كيىمدەرىن وزدەرى جۋادى، ءۇي جينايدى، تاماق پىسىرەدى. ول جاقتا سانيتارلار جوق. ءوز-وزدەرىنە قىزمەت جاسايدى. تەك تۇندە عانا س.اسفەندياروۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ينتەرناتۋراسىندا وقيتىن ستۋدەنت ماماندار تۇنگى كەزەكشىلىككە كەلەدى. ول جەردەگى ادامدار ءتۇرلى مەكەمەلەردە جۇمىس ىستەيدى. مىسالى، بىزدە كىر جۋاتىن جەردە ەكى ادام، اۋلا سىپىرۋشى بولىپ ءبىر ادام جۇمىس ىستەيدى. ول جەردەگى ادامدار سوت ۇكىمى بويىنشا ەڭبەككە جارامدى بولىپ تابىلعان. ءىس-ارەكەتكە قابىلەتتى ادامدار جۇمىس ىستەي بەرەدى. سوت ۇكىمى بويىنشا قابىلەتسىز ادامدار «نۇر-الاۋ» جوباسىمەن بىرگە كەلىسىم-شارتقا وتىرعان. ول جوبا 2016 جىلدىڭ كورسەتكىشى بويىنشا «ەڭ جاقسى الەۋمەتتىك جوبا» دەگەن نوميناتسياعا يە بولدى. نۇرگۇل سەيىتبەكوۆا دەگەن جەكە كاسىپكەر مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا ارنايى كيىم-كەشەك تىگەدى. ءبىز نۇرگۇل سەيىتبەكوۆامەن كەلىسىم-شارتقا وتىردىق، ءبىزدىڭ قىزمەت الۋشىلار نۇرگۇلدىڭ تسەحىندا تىگىن تىگەدى. ءبىرىنشى كەزەكتە ءبىزدىڭ ەمدەلۋشىلەرگە كيىمدەر تىگىلەدى.

–وندا قانشا قىزمەت الۋشى جۇمىس ىستەيدى؟
– ەڭبەككە جارامدى دەپ تانىلعان بوتاگوز، يۋليا سوندا جۇمىس ىستەيدى. ال ەڭبەككە جارامسىز دەپ تانىلعاندارى «نۇر-الاۋدا» جۇمىس ىستەيدى. ول مەكەمەنىڭ باسشىسى جالاقى ەمەس، شاكىرتاقى تولەيدى. ءبىزدىڭ ەڭ جاقسى جەتىستىگىمىزدىڭ ءبىرى – وتكەن جىلى ءبىر ادامدى «قابىلەتتى» دەپ تانىدىق. ول بۇرىن «قابىلەتسىز» دەپ تانىلعان ەدى. الدىمەن ارىز جازدىق، سوسىن ۇزاق ۋاقىت بويى باقىلادىق، ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە الاتىنىن كوردىك تە، قايتادان ارىز تاپسىردىق. سوت ساراپتاماسىن جاساپ، تەكسەرۋ بارىسىندا «قابىلەتتى» دەپ تانىدى.

– وعان ءوزى باستاماشى بولدى ما، «مەن قابىلەتتىمىن، جۇمىس ىستەگىم كەلەدى» دەپ ءوزى قولعا الىپ پا ەدى؟
– جوق. ءبىز، اسىراۋشى رەتىندە بايقاپ، باقىلاپ جۇردىك تە، كوزىمىز جەتكەن سوڭ، كوميسسياعا ارىز جازىپ، سوت ارقىلى قول جەتكىزدىك. سودان كەيىن ول «حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى» ارقىلى اسپاز ماماندىعىن وقىدى. اتى-ءجونى – كونستانتين بەريۋچكوۆ. ول ۇيلەندى، سول ۇيدە تويىن جاسادىق. دەمەۋشىلەردىڭ كومەگى بولدى. قالىڭدىعى – نەيليا. ول دا ءبىزدىڭ ورتالىقتىڭ تۇرعىنى بولدى. كوستيا ەر ادامدارمەن، نەيليا ايەل ادامدارمەن بىرگە تۇرعان. ولار بىزگە كەلمەس بۇرىن ءبىر ءۇيدىڭ تۇرعىندارى بولىپتى. ونى بىزگە ايتپاعان. ءبىر-ءبىرىن سىرتتاي ۇناتقان، تانىعان ەكەن. ءبىزدىڭ ورتالىقتا قايتادان ول ەكەۋىن تاعدىر قوسىپ تۇر عوي سوندا. قازىر ەكەۋى «ءوز بەتىنشى ءومىر ءسۇرۋ ۇيىندە» ءبىر بولمەدە تۇرادى. تويدا اق كويلەك، فاتا، تورت... ءبارى بولدى. تەك تىركەۋ – احاج عا زاڭدى نەكە رەتىندە تىركەۋ مۇمكىن بولمادى. ويتكەنى، نەيليا «قابىلەتسىز» دەپ تانىلعان. سول ءۇشىن قايتادان تاعى ارىز تاپسىرىپ قويدىق. ول ەكەۋىنىڭ ءومىرى دە، ەڭبەككە جارامدى، جۇمىس ىستەيتىن قىزمەت الۋشىلارىمىزدىڭ ءومىرى دە وزگەلەرگە ءبىرشاما ۇلگى بولىپ جاتىر، بۇگىندەسولارعا قاراپ، جاقسى جاعىنا وزگەرىپ، تالپىنىپ جاتقاندار بار.

– «ءوز بەتىنشى ءومىر ءسۇرۋ ءۇيى» قانشا ورىنعا ارنالعان، قازىر وندا قانشا ادام تۇرىپ جاتىر؟
– 20 ورىنعا ارنالعان، 17 ادام تۇرىپ جاتىر. ءبىز 15-كە قىسقارتقىمىز كەلەدى. ەگەر مەملەكەت اقشا بولگەندە قىسقارتپاس ەدىك. ول جاقتاعى ادامداردىڭ دا جاعدايى جاقسى بولار ەدى.

– قىزمەت الۋشىلار ىشكى جانسىرلارىن اقتارا ما؟ وزدەرىنىڭ ارمان-تىلەكتەرىمەن بولىسە مە؟ ولار نەنى ارماندايدى، نەنى قالايدى؟
– استاناعا «اسىل جۇرەك» فەستيۆالىنە بارعان ساپارىمىزدا اقكول دەگەن جەردە ورنالاسقان، بىزدىكى سياقتى ءبىر ينتەرناتقا باردىق، وندا 600-گە جۋىق ادام تۇرادى. ولار دا باسقا ادامدارمەن سويلەسە الادى، قۋانا الادى، دوس بولا الادى. كەتەردە جاڭادان تاپقان دوستارىن قيماي، «مۇمكىن ءبىزدى وسىندا اۋىستىرارسىزدار، ءبىز وسىندا قالساق بولا ما؟» دەگەندى ايتقاندا، كادىمگىدەي تولقىدىم. سول فەستيۆال اياسىندا ەستافەتانى بىزگە بەردى. ول جاقتاعى تۇرعىندار ەندى بىزگە قوناققا كەلەدى. بىزدىكىلەر تاعاتسىزدانا كۇتىپ ءجۇر. «جىلى-جىلى سويلەسەڭ، جىلان ىنىنەن شىعادى» دەيدى عوي. ولارعا پسيحيكالىق اۋرۋمەن اۋىرادى دەپ قاراۋعا مۇلدەم بولمايدى. قانداي قارىم-قاتىناس جاساساڭ، ءدال سونداي جاۋاپ الاسىڭ. ولاردىڭ ءاربىرى ءوز بەتىنشە ءومىر ءسۇرۋدى ارماندايدى، وتباسىن قۇرۋدى ارماندايدى. 233 ادامدى تۇرعىن ءۇي كەزەگىنە تىركەپ قويدىق. ەگەر، مەملەكەت ءدال قازىر ءۇي بەرسە، ولار ءوز الدىنا ءومىر سۇرە الادى. بىراق، ءبىزدىڭ مامانداردىڭ كومەگىمەن ارينە. سەبەبى، بارىپ، قاداعالاپ تۇرۋ كەرەك.

–1964 جىلدان بەرى 700 دەي ادام تۇرادى دەدىڭىز. بۇل سان وزگەرىپ تۇرا ما؟ ادامدار ازايىپ قالعان كەزدەر بولدى ما؟ نەمەسە، كەرىسىنشە، كوبەيىپ كەتكەن جىلدار بولعان شىعار؟ قۇجاتتارمەن تانىسسىز عوي، ستاتيستيكاسىن بىلەتىن شىعارسىز؟
– اركەز 700 ەمەس. ءبىر كەزدەرى 530 ادام بولدى. ۋاقىت وتە كەلە 680 ادامعا دەيىن سانى كوبەيدى. قازىرگى جوسپار بويىنشا 705 ادامعا ورىن بار. ويتكەنى، نەگىزىنەن الماتى قالاسىندا، ستاتيستيكا بويىنشا،پسيحيكالىق دەنساۋلىققا باعىتتالعان ورتالىقتار وتە كوپ. قازىرگى كەزدە 10700 ادام ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇر. الەۋمەتتىك جوسپارلاردى باسقاراتىن جوبانىڭ مالىمەتى بويىنشا، تاعى 100 ادام كەزەكتە تۇر. قازىر جاڭا ءبىر ورتالىقتىڭ اشىلۋى جوسپاردا تۇر.
مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرى وسى جەردىڭ قىزمەت الۋشىلارىنىڭ دەنساۋلىعىن قاداعالايدى، كۇتىم جاسايدى. الدىن-الا ۆاكتسينالار ەگەدى.
№17-ءشى ەمحانا قىزمەتكەرلەرىمەن بىرىگىپ، الدىن-الا تەكسەرۋگە اپارادى. اۋىرىپ قالسا، بۇكىل ورگاندارىن تەكسەرتەمىز. ناتيجەسىن الىپ، دارىگەرلەرگە قاراتامىز. دارىگەرلەردىڭ بەرگەن دارىلەرىن ءدارىحانادان الىپ،ەم-دومدارىن جاسايمىز. مەديتسينالىق كومەكتەن بۇرىن، ولاردىتاڭەرتەڭ تۇرعىزۋ، جۋىندىرۋ، پامپەرستەرىن اۋىستىرۋ، جاراسىن تاڭۋ (پەرەۆيازكاجاساۋ), تاماقتاندىرۋ ت.ب. جۇمىستاردىڭ ءبارىن مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەر اتقارادى. تاماق ىشكەن كەزدەرىندە دە مەدبيكەلەر قاداعالايدى. تاماقتارىن دۇرىس ىشە المايتىن جاندارعا تاماعىن بەرىپ، ۋاقىتىندا توسەگىنە جاتقىزىپ، ۋاقىتىندا سەرۋەنگە شىعارادى، سەرۋەنگە شىققاندا مەدبيكەلەر قاستارىندا جۇرەدى، اۋىرىپ قالسا، سول جەردە كومەكتەرىن كورسەتەدى. قوزعالا المايتىندار دا، اربادا وتىراتىندار دا بار. ولارعا ەرەكشە كۇتىم جاسالىنادى. ولاردىڭ استى ويىلماۋ ءۇشىن كۇندە مايلارىن (ماز، كرەم) جاعادى، كۇندە جۋىندىرادى، سۋعا تۇسىرەدى، شاش-تىرناقتارىن الادى. شىندىعىندا، مەديتسينا ماماندارى ەم الۋشىلارعا ءوز بالالارىنا قاراعانداي قارايدى. سولاردىڭ كوڭىلىن اۋلايدى، كوڭىلدەرىن كوتەرۋدى ويلايدى. ەسىكتەن كىرگەن كەزدە ارقايسىسىنىڭ جاعدايىن، تۇندە قالاي ۇيىقتاعاندارىن، ۇستىنە كيىمدەرىن دۇرىس كيدى مە، بەتى-قولدارىن دۇرىس جۋدى ما... ءبارىن-ءبارىن قاداعالايدى.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

سۇحباتتاسقان - ەلەنورا ءامىر

Abai.kz