Rossotrudnichestvogha barlyq mýmkin tetikter arqyly, Rosatomnyng qazaq uranynyng jartysyn qolyna týsiruine baylanysty negativti juyp shaigha tapsyrma berildi. Kremlige baghynatyn, Qazaqstanda júmys isteytin Sputnik.kz, Zakon.kz aqparttyq portaldary Reseyding urandaghy ýlesin azaytyp kórsetetin aqparattar tarata bastady, dep jazady DALA INSIDE. 

Jaqyn arada Daniyar Áshimbaev, Marat Shiybútov syndy Rossotrudnichestvo pulyndaghy sayasattanushy/blogerlerding materialdary da jaryq kórmek. Onda qazaq uranyn Resey óndirse, onda túrghan eshtene joq degen messedjder aitylatyn bolady. Biraq Rossotrudnichestvo ýlken problemagha tap boluda - onyng qazaqtildi auditoriyagha sózi ótetin túlghasy bolmay túr. Tek oppozisiyanyng bir jas ókilimen kelisimge kelgendey bolghan. Biraq ol tek Reseyding Qytaygha qarsy astyrtyn aqparattyq oiyndaryna ghana kómektese alatynyn bildirip otyr.

Rosatom Qazaqstandaghy eng iri uran zapastary jatyr dep boljanghan «Budenovskoe» ken ornynyng jartysyn óz baqylauyna alghan bolatyn. Osy strategiyalyq jýristen keyin, 2-3 jyl ainalasynda qazaq jerindegi uran óndirisi boyynsha Resey Qazatomprommen tenesedi, al 5-7 jylda, eger basqa oiynshylardyng ýlesin astyrtyn satyp ala bastasa, tipti bizden artyq óndire bastauy mýmkin.

Rosatom «Budenovskoe» kenishining 49 payyzyna iyelik etetin Stepnogorsk tau-himiya kombinatyn (STHK) Yakov Klebanov pen Vasiliy Anisimovtan satyp aldy. @NRG_monitor deregi boyynsha, salyqtardy eseptegende mәmile qúny 1,6 milliard dollardy qúraghan. Rosatom ýshin búl tamasha kelisim. Al Qazaqstangha odan esh payda týspedi. Klebanovtar kezinde osy kombinatty Kәrim Mәsimovtyng kómegimen arzangha alghan edi. Búl jerdegi basty súraq, nege qolynda basym opsiony bar Qazatompromgha osy aksiyalardy satyp alugha mýmkindik berilmedi?

Rosatomnyng STHQ-ny satyp aluyn dayyndaytyn qimyldar bastalghanda, Qazatompromnyng kóptegen top-menedjerleri qarsylyq bildirip, júmystan kete bastaghan bolatyn. Olar búl bylyqqa aralasqysy kelmedi. Al Qazatompromnyng aksioneri búl mәselede belden basyp jiberdi. Biraq «Samúryq-Qazynanyn» da ony ózdiginen sheshpegeni, týpki sheshimning sol jaghalaudaghy eng ýlken kabiynette nemese Kremlide qabyldanghany anyq. Eng qyzyghy, biz strategiyalyq uran zapasymyzdy olardyng qolyna ústata saluymyz ýshin, Resey bizge qanday uәde berdi? Búghan jauap joq.

Bas Prokuratura ózi ýshin búl mәseleni qaryndashtyng úshyna týrtip qoydy, deydi DALA INSIDE derekkózi. Qazir bolmasa da, 7-8 jyldan keyin ýlken qylmystyq ister qozghalatyny anyq. Jauapty túlghalar isti bolar, dýrkirep sot prosesteri óter. Biraq Qazaqstan qolyn kesh sermep qalmay ma?

5 jyldan keyin jappay elektromobiliderge ótetinimizdi aiqyn boljaugha bolady. Taksi, kólik, avtobus, kombayn, ekskovator, bәri toqpen istep, jana tipti batareyalargha auysamyz. Sol kezde benziyn/diyzeli qúnsyzdanyp, elektr tútynuymyz qaryshtap artpaq. Sonda urannyng bolashaqtyng otyny bolatyny sózsiz. Erteng altyngha baghalanatyn dýniyeni qazir baqyrgha, su teginge berip otyrghan qylyghymyz esh logikagha say kelmeydi.

Resey STHQ-ny satyp alghanymen, ol jerge әli qanatyn jayyp, ornyghyp ýlgermedi. Sondyqtan qazaq qoghamyndaghy osy súraqqa qatysty tolqulardan qorqady. Sebebi, jer mәselesi siyaqty halyq kóterilse, Qazaqstandaghy qúzyrly organ kelisimdi zansyz dep tauyp, kombinatty memleket menshigine qaytaryp aluy mýmkin. Sol sebepti Rossotrudnichestvo oppozisionerlerding tamyryn basa bastady. Rosatom da qazaq auditoriyasymen júmys isteuge budjet bóludi oilastyryp otyr. Rosatomnyng Rossotrudnichestvomen ortaq jobasy turaly aldaghy uaqytta aitamyz.

Abai.kz